"Tác Giả" Của Cơm Nị - Báo Đà Nẵng

* Có người nói cơm nị là món ăn nổi tiếng của người Ấn Độ. Cũng có người cho rằng cơm nị là của người Chăm. Vậy cơm nị rốt cuộc xuất phát từ đâu và món này có gì đặc biệt? (Trần Thục Uyên, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng)

Cơm nị - cà púa, một cách kết hợp tài tình của cộng đồng người Chăm An Giang. Ảnh: ST

- Theo bài “Trưa nay ăn gì: Cảm nhận văn hóa ẩm thực của người Ấn cùng món cơm nị” đăng trên tờ Sài Gòn Tiếp Thị (sgtiepthi.vn), chuyên trang của Tạp chí Kinh tế Sài Gòn Online, cơm nị là món cơm truyền thống lâu đời của người Ấn Độ nhưng rất hợp với khẩu vị của người Việt Nam. Cơm nị có màu vàng nghệ đặc trưng đẹp mắt, đậm mùi hương của quế, đinh hương và hoa hồi hòa với vị béo của nước cốt dừa tạo nên một món cơm lạ miệng.

Chữ nị ở đây bắt nguồn từ chữ ghee, một loại bơ của Ấn Độ dùng để nấu chung với cơm. Cơm nị của người Ấn cũng đa dạng, phong phú như món cà ri, có loại cơm nị màu trắng nấu với đậu Hà Lan, có loại cơm nị nấu chung với hạt điều nên có màu vàng, khi ăn hơi ngọt một chút. Cũng có loại lẫn những hạt bạc hà màu đen, khi ăn có vị the the thật lạ miệng.

Wikipedia có cách giải thích khác hơn, nị trong tiếng Chăm tương đương cà ri trong tiếng Hindi hoặc nghệ trong tiếng Việt và cho rằng cơm nị là một món ăn thường nhật lâu đời của người Chăm.

Bài đã dẫn trên Sài Gòn Tiếp Thị cũng cho rằng, cộng đồng người Chăm ở Việt Nam cũng có món cơm nị với nguyên liệu chính từ thịt bò mà tên thường gọi là cơm nị cà púa. Tuy nhiên, bài báo không giải thích gì thêm. Đọc đến bài “Người Chăm ở An Giang có món cơm bắt vị không phải ai cũng đọc được tên” đăng trên Tri Thức Trẻ (được kenh14.vn dẫn lại) mới rõ hơn về món cơm nị cà púa độc đáo này.

Theo đó, món ăn này là một phép cộng từ món cơm nị và cà púa, hai hương vị đặc sắc nhất của người Chăm. Làm cơm nị, vo gạo xong thì xào cùng bơ, đinh hương và quế để tạo độ săn và quyện đều mùi thơm. Trộn thêm dầu điều để có màu vàng tươi kích thích. Khi nấu cơm, nước phải pha cùng muối, đường và cà ri. Cuối cùng, đợi đến lúc ráo hạt thì rưới đều nước cốt dừa vào. Chính sự cầu kỳ này đã tạo nên một món vừa thơm ngon, vừa béo ngậy đặc trưng.

Về cà púa, thịt bò là hương vị chính. Thịt tươi sau khi được khử sơ bằng gia vị và gừng để giảm mùi, đem xào trước cùng cà ri, hành, muối, ớt... cho đến khi từng sớ thịt thấm đều. Cuối cùng, đem ninh trong nước cốt dừa cho mềm. Hành tím, đậu phộng rang, cơm dừa nạo phủ đều khắp bề mặt là điểm chốt lại hương vị cho cà púa.

Cơm nị, cà púa mỗi món đã là một nét độc đáo riêng, khi kết hợp lại càng tạo nên một sắc thái ẩm thực kích thích mọi cung bậc vị giác. Hạt cơm vàng tươi, ngậy béo, thơm thơm mùi dừa nhưng chẳng phải mềm nhừ mà ráo khô. Khi chan cùng nước cà púa thì tiếp thêm cái cay the, đậm đà khiến bạn muốn ăn mãi không thôi. Có thể nói cơm nị và cà púa là một “cặp bài trùng” không thể tách rời.

Tóm lại, cơm nị là món cơm truyền thống lâu đời của người Ấn Độ; cơm nị - cà púa là một “biến tấu” ẩm thực của cộng đồng người Chăm vùng An Giang bên dòng sông Hậu.

ĐNCT