Tầm Soát Tật, Bệnh Bẩm Sinh, Nâng Cao Chất Lượng Dân Số

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn thành phố, các y bác sĩ Bệnh viện (BV) Phụ sản TP Cần Thơ vẫn triển khai chương trình khám, chữa bệnh và tư vấn dinh dưỡng miễn phí cho 1.000 trẻ em dưới 16 tuổi. Thông qua chương trình, nhiều trẻ sơ sinh được phát hiện mắc các tật, bệnh bẩm sinh, được theo dõi, can thiệp chữa trị kịp thời.

BS CKI Thạch Thị Ngọc Yến thăm khám cho trẻ sơ sinh tại chương trình khám bệnh miễn phí.

BS CKI Thạch Thị Ngọc Yến, Phó Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh, BV Phụ sản TP Cần Thơ cho biết, trong thời gian triển khai chương trình từ ngày 22-11 đến ngày 10-12-2021, bác sĩ ghi nhận nhiều trẻ mắc các bệnh thiếu men G6PD, suy giáp và nhiều em bé bị bệnh lý xơ nang, là bệnh lý rất mới. Ðây là bệnh về rối loạn di truyền trên nhiễm sắc thể thường. Khi mắc bệnh, em bé có các vấn đề sức khỏe liên quan đường hô hấp, gặp phải các triệu chứng bệnh nhiễm trùng tái đi tái lại, kể cả các bệnh về đường tiêu hóa gan, mật, tụy hay bệnh về tuyến mồ hôi. Nếu trẻ không may mắc bệnh và phát hiện trễ sẽ đối mặt với rất nhiều nguy cơ biến chứng, giảm khả năng sinh sản, thậm chí suy hô hấp nặng, rối loạn nhịp và tử vong. Hiện nay, bệnh có thể điều trị được, bên cạnh thuốc, cần can thiệp toàn diện, đa cơ quan, ngăn ngừa và kiểm soát nhiễm trùng xảy ra ở phổi, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý và quản lý biến chứng nếu có xảy ra.

BS CKI Thạch Thị Ngọc Yến khuyến cáo, khi trẻ có kết quả sàng lọc nguy cơ cao, cha mẹ nên sớm đưa trẻ đến BV Phụ sản TP Cần Thơ đánh giá lại để xử trí kịp thời. Tất cả em bé sau sinh nên sàng lọc lấy máu gót chân. Thời điểm sơ sinh, có thể em bé chưa có biểu hiện bệnh, nhưng nếu không tầm soát và theo dõi sát, dễ bỏ sót việc can thiệp, điều trị trong giai đoạn sớm. Bên cạnh những trẻ có nguy cơ bệnh lý, các bậc phụ huynh cũng nên quan tâm đến vấn đề dinh dưỡng của con em mình. Trẻ nhỏ có chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp phát triển không chỉ về thể chất, trí tuệ mà còn phát triển hoàn hảo hệ thống miễn dịch. Ðối với trẻ béo phì, chế độ dinh dưỡng phải hạn chế các thức ăn chiên xào, tập cho trẻ thói quen ăn nhiều rau xanh, vận động thường xuyên kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý. Ðối với trẻ suy dinh dưỡng, cần điều chỉnh lại chế độ ăn và sữa mẹ theo khuyến cáo, bổ sung vi chất phù hợp. Ðặc biệt, các bậc cha mẹ chú ý đưa trẻ đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, kể cả khi chưa có biểu hiện bệnh lý.

Mỗi năm, Việt Nam có hơn 41.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh; trong đó, khoảng 15.000 - 30.000 trẻ bị thiếu men G6PD, khoảng 2.200 trẻ bị bệnh tan máu bẩm sinh và nhiều trường hợp mắc bệnh lý di truyền khác. Trong nỗ lực góp phần cải thiện chất lượng dân số trong tương lai, giảm gánh nặng cho xã hội, thời gian qua, BV Phụ sản TP Cần Thơ đảm nhận Ðề án sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh ở 12 tỉnh ÐBSCL. Trung tâm Sàng lọc - chẩn đoán trước sinh và sơ sinh BV Phụ sản TP Cần Thơ là 1 trong 5 trung tâm sàng lọc của cả nước. Trong 8 năm qua, trung tâm sàng lọc cho gần 400.000 trẻ trong vùng ÐBSCL, phát hiện gần 6.400 trường hợp nguy cơ cao để có hướng điều trị sớm, kịp thời.

Với sự tiến bộ của y học hiện đại, cùng với sự phát triển của lĩnh vực sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, các cặp vợ chồng còn có thể chủ động thực hiện xét nghiệm tầm soát các bệnh lặn đơn gien hay bệnh thể ẩn trước khi có con, giúp giảm đi rất nhiều những bệnh nhân từ trong bụng mẹ. Theo dữ liệu của Viện Di truyền Y học - Gene Solutions, cộng gộp cả 9 bệnh di truyền lặn phổ biến nhất ở người Việt Nam, tỷ lệ người lành mang gien bệnh là 1/5 (cứ 5 người, sẽ có một người mang gien bệnh di truyền lặn). Các cặp đôi có thể sinh ra những em bé mắc các bệnh, tật bẩm sinh thường gặp như Thalassemia, thiếu men G6PD, vàng da ứ mật do thiếu men citrin, Phenylketon niệu là 1/40... ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và sức khỏe tâm thần, vận động của trẻ. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, các cặp vợ chồng trước khi kết hôn có thể thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân, thăm khám sức khỏe sinh sản trước khi có dự định có con, góp phần nâng cao chất lượng giống nòi.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG