Tăng Cường Liệu Pháp Bảo Vệ Người Ghép Tạng Trước Bão Covid-19

Việt Nam có hơn 6.000 người ghép tạng, chủ yếu ghép thận, ghép gan chiếm trên 95%. Do phải sử dụng thuốc chống thải ghép nên hệ miễn dịch suy giảm, nếu chẳng may mắc Covid-19, người bệnh dễ trở nặng, tử vong. Họ cần thêm liệu pháp bảo vệ tính mạng trước bão Covid-19.

1. Vì sao người ghép tạng dễ tổn thương trước bão Covid-19? 
2. Thêm “lá chắn” bảo vệ người ghép tạng

Vì sao người ghép tạng dễ tổn thương trước bão Covid-19? 

Ghép tạng là 1 trong 10 thành tựu lớn nhất của y học nhân loại trong thế kỷ 20, mỗi năm hàng chục ngàn người trên thế giới được cứu sống nhờ thực hiện phẫu thuật ghép tạng. Từ năm 1992 đến nay, Việt Nam đã thực hiện ghép được 6 loại tạng với hơn 6.000 ca, chủ yếu là ghép thận với hơn 5.700 ca (gần 94%), 316 ca ghép gan (hơn 5%), số còn lại ghép tim, phổi… 

Theo Bộ Y tế, người ghép tạng là một trong số 20 bệnh nền có nguy cơ gia tăng mức độ nặng và tử vong nếu nhiễm SARS-CoV-2. Trong giai đoạn Việt Nam vượt mốc hơn 180.000 ca nhiễm/ngày, người ghép tạng lo lắng khi bản thân khó tránh khỏi vòng xoáy của Covid-19 đang lây lan mạnh trong cộng đồng. 

Bà Trần Thị Phượng (50 tuổi, ngụ quận 7, TP.HCM) đã ghép thận vào tháng 12/2021, đã được tiêm 2 mũi vắc xin trước khi ghép thận nhưng bản thân đang phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch để chống thải ghép nên bà rất sợ nhiễm Covid-19. Vừa trải qua một ca phẫu thuật vô cùng tốn kém để bảo vệ sức khỏe, bà mong muốn tìm thêm biện pháp bảo vệ bản thân. Bà Phượng bày tỏ: “Tôi trang bị đầy đủ từ nước sát khuẩn, khẩu trang chuyên dụng, đồ bảo hộ, hạn chế tiếp xúc người ngoài và chỉ ra khỏi nhà khi khám bệnh, bác sĩ nói do thận mới ghép cần sự ổn định nên càng có nhiều biện pháp phòng tránh xa Covid-19 càng tốt”. 

Anh Hồ Minh Quân (42 tuổi, ngụ tại Thanh Xuân, Hà Nội) đã thực hiện cấy ghép gan, đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, dù tiêm đủ vắc xin 3 mũi vào tháng 1/2022, đến tháng 2/2022 anh nhiễm SARS-CoV-2, chiến thắng bệnh với những ngày đầy khó khăn. Hiện tại dịch bùng phát mạnh tại Hà Nội và chứng kiến nhiều người nhiễm Covid-19 đến lần thứ 2, anh không dám ra khỏi nhà và mong muốn tìm biện pháp bảo vệ. 

TTƯT.BS.CKII Tạ Phương Dung – Phó giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học,  BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết: “Trong bối cảnh hiện nay, khi số ca nhiễm Covid-19 tăng cao trên toàn quốc, kể cả người bình thường cũng dễ nhiễm Covid-19 thì nhóm người ghép tạng nguy cơ cao hơn gấp nhiều lần, vì họ phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch suốt đời. Đây là thuốc ngăn chặn hoặc ức chế hoạt động của hệ miễn dịch nên khi có tác nhân virus, vi khuẩn tấn công thì con người sẽ dễ nhiễm bệnh, trở nặng, thậm chí tử vong”. 

Theo bác sĩ Tạ Phương Dung, Covid-19 cũng là nguyên nhân khởi động cho một loại phản ứng cơ thể làm cho tổn thương thận cấp nên trên đối tượng bệnh nhân ghép thận có nhiễm Covid-19 có thể mất chức năng thận ghép hoặc diễn biến bệnh nhanh và nặng hơn, cơ thể giảm đáp ứng miễn dịch dẫn đến nguy cơ tử vong cao hơn. Ngoài ra, việc điều trị Covid-19 cho nhóm người ghép tạng rất khó khăn vì phải giảm hoặc ngưng một số thuốc. Đặc biệt, nhóm ghép thận nếu nhiễm Covid-19 phải được kiểm tra chức năng thận xem còn tốt không, nếu chức năng thận bị suy giảm từ mức trung bình họ không thể sử dụng được thuốc đặc trị Covid-19 như Molnupiravir.

Thêm “lá chắn” bảo vệ người ghép tạng

Chi phí cho một ca ghép tạng tại Việt Nam được xem là khá thấp so với nhiều nước trên thế giới, song đối với nhiều người Việt là khoản tiền không nhỏ, đặc biệt là phẫu thuật ghép tạng đặc như: tim, gan, phổi, thận, tụy, lách sẽ tốn kém hơn so tạng rỗng như dạ dày, ruột. Một ca phẫu thuật ghép tim chi phí khoảng 1 tỷ đồng, ghép gan 1,5 tỷ, ghép thận 300-500 triệu đồng. Ghép tạng là phương án điều trị cuối cùng cho những người bệnh suy tạng giai đoạn cuối. Vì thế, tất cả bệnh nhân đều nuôi ước vọng kéo dài sự sống sau ghép tạng. Họ sẵn sàng bỏ ra một chi phí khổng lồ để được phẫu thuật. 

Nhiệm vụ bảo vệ sức khỏe, kéo dài sự sống cho người ghép tạng góp phần bảo vệ thành quả y học hiện đại. Tuy nhiên, trước đại dịch Covid-19, đây là một thách thức lớn. Chính vì thế khi các nhà khoa học nghiên cứu ra kháng thể đơn dòng Evusheld hỗ trợ nhóm người suy giảm miễn dịch, trong đó có nhóm người ghép tạng, Mỹ và các quốc gia khác như Việt Nam, Bahrain, Pháp, Tây Ban Nha, Singapore, Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất,  Ai Cập,  Ả Rập Xê Út, Nga,  Áo,  Ý, Đức, Úc… đã cấp phép sử dụng khẩn cấp để kịp thời bảo vệ nhóm đối tượng dễ tổn thương. 

Theo hãng dược AstraZeneca, từ nguồn kháng thể của hơn 1.500 người nhiễm SARS-CoV-2 khỏi bệnh, các nhà khoa học đã chọn ra 2 kháng thể có hoạt lực mạnh nhất, tối ưu hóa bằng công nghệ độc quyền tạo ra kháng thể đơn dòng Evusheld. Các nghiên cứu cho thấy kháng thể đơn dòng thế hệ mới giúp cơ thể có đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ không mắc Covid-19 với hiệu quả lên tới 83%, kể cả Omicron và không có trường hợp nào bệnh nặng hay tử vong trong suốt 6 tháng theo dõi. Hiệu quả này được quan sát thấy ở cả những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc đang sử dụng các thuốc hoặc phác đồ điều trị ức chế miễn dịch và có thể không tạo được đáp ứng miễn dịch với vắc xin phòng Covid-19 như: người cấy ghép tạng, ung thư, HIV, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ như dùng corticoid liều cao, kéo dài) hoặc đã điều trị trong vòng 6 tháng…

Bác sĩ Tạ Phương Dung cho biết: “Người ghép tạng sử dụng thuốc ức chế miễn dịch khi tiêm vắc xin Covid-19 có thể không tạo kháng thể, hoặc tạo lượng nhỏ kháng thể, không đủ phòng vệ trước Covid-19, đặc biệt họ có nguy cơ nhiễm các chủng mới có tốc độ lây lan nhanh như Omicron. Hiện tại FDA đã khuyến nghị sử dụng kháng thể đơn dòng Evusheld cho nhóm bệnh nhân ghép tạng nhờ ưu điểm kháng thể được tạo sẵn bên ngoài phòng thí nghiệm, khi tiêm vào người lập tức kích hoạt, giúp họ tránh được nhiễm Covid-19, hoặc có thể nhiễm nhưng bệnh sẽ nhẹ”. 

PGS.TS.BS Trần Quang Bính, Giám đốc chuyên môn BVĐK Tâm Anh TP.HCM thông tin: “Những liều kháng thể đơn dòng Evusheld nhập về Việt Nam vào thời điểm này có ý nghĩa to lớn và mang tính nhân văn sâu sắc, góp phần thêm một vũ khí chiến đấu với Covid-19 cho nhóm người yếu thế. Từ kháng thể đơn dòng Evusheld các thầy thuốc Việt Nam thêm một “vũ khí” phòng ngừa Covid-19 và kịp thời bảo vệ nhóm người dễ bị tổn thương trước đại dịch”.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Theo thông tin từ BVĐK Tâm Anh, khi thuốc kháng thể đơn dòng Evusheld về Việt Nam vào cuối tháng 3/2022, BVĐK Tâm Anh Hà Nội và BVĐK Tâm Anh TP.HCM sẽ tổ chức đăng ký trên hệ thống công nghệ thông tin và đăng ký tại bệnh viện. Sau đó, dựa trên các thông tin của người đăng ký, chúng tôi sẽ chọn mời những người bệnh phù hợp để ưu tiên sử dụng. Trong đó, nhóm người ghép tạng sẽ là một trong những đối tượng ưu tiên được sử dụng để chủ động phòng Covid-19.