Thông Cáo Báo Chí Về Việc Công Bố Số Liệu Thống Kê Công Nghiệp ...

Để từng bước nâng cao chất lượng các chỉ tiêu thống kê, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu quản lý và điều hành kinh tế của Đảng và Nhà nước trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, Tổng cục Thống kê đã nghiên cứu, thu thập thông tin, tính toán và sẽ công bố hàng tháng các chỉ tiêu: Chỉ số sản xuất công nghiệp; Chỉ số sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ yếu; Chỉ số tiêu thụ sản phẩm công nghiệp và Chỉ số tồn kho sản phẩm công nghiệp để dần thay thế chỉ tiêu “chỉ số phát triển giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định”.

Giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định là chỉ tiêu phản ánh khối lượng sản phẩm công nghiệp sản xuất ra trong một khoảng thời gian nhất định, tính bằng cách lấy số lượng sản phẩm sản xuất nhân với đơn giá sản phẩm trong bảng giá cố định được biên soạn cho năm gốc (Phương pháp xác định giá trị trực tiếp từ giá và lượng của từng loại sản phẩm). Phương pháp tính giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định đơn giản, biểu thị ý niệm trực quan rõ ràng, phù hợp với nền kinh tế kế hoạch tập trung, với chủng loại sản phẩm không nhiều và giá cả sản phẩm ổn định trong thời gian dài.

Nước ta đang chuyển sang nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước. Trong cơ chế thị trường, đơn vị sản xuất chủ động áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để tạo ra sản phẩm mới có chất lượng cao hơn, giá cả biến động theo thị trường, nhiều sản phẩm mới xuất hiện nhưng không có giá trong bảng giá cố định, nên việc áp dụng phương pháp tính chỉ tiêu giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định không còn phù hợp. Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới không còn áp dụng phương pháp xác định giá trị trực tiếp từ giá và lượng của từng loại sản phẩm để tính giá trị sản xuất theo giá cố định và tốc độ tăng trưởng của ngành công nghiệp.

Trong khuôn khổ dự án hỗ trợ kỹ thuật do Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật bản (JICA) và Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật bản (METI) tài trợ, Tổng cục Thống kê đã nghiên cứu phương pháp và tính thử nghiệm thành công tại 25 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương các loại chỉ số: (i) Chỉ số sản xuất công nghiệp; (ii) Chỉ số sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ yếu; (iii) Chỉ số tiêu thụ sản phẩm công nghiệp; (iv) Chỉ số tồn kho sản phẩm công nghiệp. Những chỉ số này được tính cho toàn bộ nền kinh tế, theo địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và quận, huyện. Dựa trên kết quả của dự án, kết hợp với quá trình đổi mới phương pháp thống kê và chế độ báo cáo thống kê cơ sở, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê đã ra Quyết định số 1288/QĐ-TCTK ngày 24/11/2006 về việc điều tra các cơ sở công nghiệp hàng tháng thay thế Quyết định số 771/2002/QĐ-TCTK và Quyết định số 772/2002/QĐ-TCTK ngày 15/12/2002 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê về điều tra các cơ sở công nghiệp cá thể và doanh nghiệp công nghiệp ngoài nhà nước. Nội dung các loại chỉ số sẽ được Tổng cục Thống kê công bố hàng tháng như sau:

– Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP): phản ánh biến động tăng hay giảm sản lượng sản xuất của ngành công nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là chỉ tiêu kinh tế ngắn hạn quan trọng, cung cấp bức tranh tổng hợp về kết quả sản xuất công nghiệp theo chuỗi thời gian và thường dùng phản ánh biến động chu kỳ kinh tế. IIP được công bố bao gồm các tiêu thức: IIP chính thức của tháng trước tháng báo cáo; dự tính IIP của tháng báo cáo; IIP cộng dồn từ đầu năm đến tháng báo cáo.

– Chỉ số sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ yếu: phản ánh biến động sản xuất của từng sản phẩm chủ yếu của ngành công nghiệp. Thay đổi của chỉ số này là dấu hiệu phản ánh những thay đổi tiếp theo của nền kinh tế, vì vậy chỉ số sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ yếu được coi là một trong những chỉ tiêu chủ đạo của nền kinh tế. Tổng cục Thống kê công bố chỉ số này bao gồm: chỉ số chính thức của tháng trước tháng báo cáo; dự tính chỉ số của tháng báo cáo và chỉ số cộng dồn từ đầu năm đến tháng báo cáo.

– Chỉ số tiêu thụ sản phẩm công nghiệp: phản ánh biến động tăng hoặc giảm nhu cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm công nghiệp dùng cho các mục đích: tích lũy tái đầu tư sản xuất, thỏa mãn nhu cầu sử dụng cuối cùng của xã hội, xuất khẩu đáp ứng nhu cầu của nước ngoài. Chỉ số tiêu thụ sản phẩm công nghiệp chỉ tính cho toàn bộ nền kinh tế và cho cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, bao gồm: chỉ số chính thức của tháng trước tháng báo cáo; dự tính chỉ số của tháng báo cáo; và chỉ số cộng dồn từ đầu năm đến tháng báo cáo.

– Chỉ số tồn kho sản phẩm công nghiệp: phản ánh tình hình biến động tồn kho của toàn ngành công nghiệp, của từng sản phẩm, nhóm sản phẩm chủ yếu theo các cấp hành chính, giúp cho các nhà quản lý điều hành sản xuất phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Ưu điểm của phương pháp mới. Tính và công bố các loại chỉ số đã trình bày ở trên có những ưu điểm sau:

1. Thông tin hàng tháng về lĩnh vực công nghiệp được cung cấp đầy đủ hơn, phong phú hơn, với độ tin cậy cao hơn và đặc biệt phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước.
2. Chỉ số mới giải quyết các vấn đề liên quan đến bảng giá cố định đang tồn tại khi áp dụng tính chỉ tiêu giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định;

iii. Chỉ số mới cung cấp một công cụ phân tích hữu hiệu để đánh giá hoạt động sản xuất công nghiệp;

1. Chỉ số mới phù hợp với các chuẩn mực quốc tế, đảm bảo khả năng so sánh quốc tế;
2. Thông tin hàng tháng về lĩnh vực công nghiệp không những đáp ứng được nhu cầu của các nhà quản lý, lập chính sách, các nhà đầu tư, các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, các tổ chức quốc tế mà còn cung cấp thông tin kịp thời cho chính các nhà sản xuất- các đối tượng cung cấp thông tin để tính những chỉ số này.

Thu thập thông tin và công thức tính chỉ số. Hàng tháng, Tổng cục Thống kê tiến hành điều tra chọn mẫu, đại diện cho các ngành công nghiệp cấp 4 trọng điểm để thu thập thông tin về các sản phẩm công nghiệp chủ yếu chiếm tỷ trọng lớn, từ các cơ sở trực tiếp sản xuất đại diện cho ngành công nghiệp trên địa bàn của 64 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Cỡ mẫu đại diện cho hoạt động công nghiệp trên địa bàn quận, huyện được chọn theo quy định riêng phù hợp với thực tế của quận, huyện. Các thông tin thu thập bao gồm: số lượng sản phẩm sản xuất; số lượng và giá trị sản phẩm tiêu thụ; tồn kho đầu tháng của sản phẩm; và doanh thu thuần của sản xuất công nghiệp.

Công thức tính chỉ số: có ba loại công thức thường dùng để tính chỉ số đó là: công thức Laspeyres, công thức Paasche và công thức Fisher. Công thức Laspeyres cộng khối lượng dựa trên giá của kỳ gốc, nghĩa là đã giả sử sản phẩm sản xuất ra ở các kỳ khác nhau có cùng một giá tại kỳ gốc. Công thức Paasche cộng khối lượng dựa trên giá của kỳ báo cáo, trong khi đó công thức Fisher là trung bình nhân của hai công thức trên để tận dụng những ưu điểm của hai công thức này.

Áp dụng công thức Paasche và Fisher đòi hỏi thông tin về giá và khối lượng sản phẩm của cả kỳ gốc và kỳ báo cáo, mặt khác điều tra doanh nghiệp là nguồn cung cấp số liệu cho tính toán chỉ số lại công bố vào cuối năm báo cáo, vì vậy hai công thức này không phù hợp với yêu cầu tính chỉ số hàng tháng. Công thức Laspeyres đơn giản, chỉ cần thông tin về giá và khối lượng của kỳ gốc và khối lượng của kỳ báo cáo. Rất nhiều nước hiện đang áp dụng công thức Laspeyres nên việc sử dụng công thức này sẽ tạo khả năng so sánh quốc Từ. Vì vậy, Tổng cục Thống kê đã sử dụng công thức Laspeyres để tính chỉ số.

Lộ trình công bố các loại chỉ số. Với những ưu điểm của phương pháp mới, Tổng cục Thống kê sẽ nhanh chóng hoàn thiện quy trình thu thập thông tin, tính toán và công bố đầy đủ các chỉ số sản xuất, chỉ số tiêu thụ và chỉ số tồn kho sản phẩm công nghiệp. Chỉ tiêu giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định và chỉ số phát triển giá trị sản xuất công nghiệp được tính dựa trên chỉ tiêu này đang dùng để lập kế hoạch và đánh giá việc hoàn thành kế hoạch phát triển công nghiệp của cả nước cũng như từng tỉnh và thành phố, vì vậy Tổng cục Thống kê tiếp tục tính chỉ tiêu giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định và công bố đến năm 2009. Lộ trình chi tiết công bố hệ thống chỉ tiêu mới như sau:

1. Từ kỳ báo cáo tháng 7 năm 2007 thực hiện chính thức phương pháp mới và công bố theo tháng các chỉ tiêu sau:

– Chỉ số sản xuất công nghiệp;

– Chỉ số sản xuất các sản phẩm công nghiệp chủ yếu;

– Khối lượng sản phẩm công nghiệp chủ yếu.

2008. Chỉ số tiêu thụ và chỉ số tồn kho sản phẩm công nghiệp sẽ tính thử nghiệm và hoàn thiện trong năm 2007, hai chỉ số này sẽ công bố theo quý vào năm 2008.

iii. Từ 2010 trở đi, Tổng cục Thống kê sẽ công bố đầy đủ hệ thống chỉ số và khối lượng sản phẩm công nghiệp và chấm dứt việc công bố chỉ tiêu chỉ số phát triển giá trị sản xuất công nghiệp theo giá cố định.

Tổng cục Thống kê thông báo về việc công bố một số chỉ tiêu mới về thống kê công nghiệp tới các cơ quan Đảng, Nhà nước ở trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và đông đảo người dùng tin để biết và sử dụng. Cùng với thông báo này, Tổng cục Thống kê cung cấp số liệu của các loại chỉ số trên.

                                                                                                                                          TỔNG CỤC THỐNG KÊ

Giới thiệu các chỉ tiêu thống kê công nghiệp hàng tháng theo phương pháp mới