Tiến Tới Thành Lập CLB Mạng Lưới Các Cộng đồng Di Sản Kéo Co Việt ...

Buổi tọa đàm mang tên “Cộng đồng nghi lễ và trò chơi kéo co”, do Hội Di sản Văn hóa Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Nội tổ chức, thu hút sự tham gia của các cộng đồng thực hành di sản từ Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh...

Nghi lễ và trò chơi Kéo co được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể Đại diện của nhân loại vào năm 2015 với tư cách là đề cử đa quốc gia của Campuchia, Philippines, Hàn Quốc và Việt Nam tại kỳ họp thứ 10 của Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể được tổ chức tại Namibia.

Ở Việt Nam, Nghi lễ và trò chơi Kéo co có mặt ở hầu hết khắp các vùng trung du, đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ - vùng đất tụ cư lâu đời của người Việt gắn với nền văn minh lúa nước. Di sản này được thực hành rộng rãi nhất ở các cộng đồng người Kinh các tỉnh Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hà Nội và các cộng đồng người Tày, Thái, Giáy tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Tuyên Quang, Lai Châu và Lào Cai.

Từ khi được ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, nhiều hoạt động giao lưu trình diễn, hợp tác nghiên cứu và xuất bản về Nghi lễ và trò chơi kéo co đã được Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa (CCH) - Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tích cực thực hiện với mục đích hỗ trợ cộng đồng kéo co trong việc nâng cao nhận thức công chúng nói chung và phát huy giá trị di sản này trong đời sống đương đại. Trong đó, nổi bật là các hoạt động hợp tác với thành phố Danjin (Hàn Quốc) thông qua Trung tâm Thông tin và Mạng lưới quốc tế về di sản văn hóa phi vật thể khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm các dự án nghiên cứu, xuất bản, hội nghị chuyên đề và giao lưu trình diễn.

PGS, TS Đỗ Văn Trụ, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cho biết: “Được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chúng ta không chỉ đại diện cho chúng ta mà còn đại diện cho dân tộc, cho thế giới để giữ gìn di sản văn hóa quý báu này. Hy vọng thời gian tới, các cộng đồng kéo co sẽ đoàn kết, chia sẻ kinh nghiệm với nhau để chúng ta bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể này”.

Nghi lễ và trò chơi kéo co ở Việt Nam là một trong số các di sản hiện nay vẫn “sống” trong cộng đồng mà không phải chịu nhiều nguy cơ mai một từ những ảnh hưởng của cuộc sống hiện đại do tính tự thân và vai trò tâm linh của nó trong các cộng đồng hiện nay. Nhiều nơi vẫn đang bảo vệ, duy trì rất tốt hoạt động này, thậm chí một số cộng đồng bước đầu đã liên kết tổ chức sinh hoạt để trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng thực hành di sản.

Một số cộng đồng kéo co địa phương cũng bày tỏ mong muốn sẽ sớm có một CLB mạng lưới các cộng đồng kéo co để cùng nhau giao lưu, biểu diễn, trao đổi, như các thôn Hòa Loan, Xuân Lai, Trấn Vũ… Đại diện cộng đồng kéo co ngồi Trấn Vũ (Long Biên, Hà Nội) chia sẻ: “Chúng tôi mong muốn sẽ sớm thành lập Hội kéo co của Việt Nam để có cơ hội giao lưu với nhau và giao lưu với các cộng đồng kéo co của các nước khác”.

Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa đã ra đề án thành lập CLB mạng lưới các cộng đồng di sản kéo co Việt Nam, với mục đích nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản Nghi lễ và trò chơi kéo co, trao đổi, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau trong hoạt động, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động trợn nghiệp chung. Trong số các nhiệm vụ và phương thức hoạt động của CLB, có nhiều hoạt động liên quan đến việc bảo tồn và phát huy giá trị của nghi lễ và trò chơi kéo co, như trao đổi thông tin, kinh nghiệm, tổ chức hoặc phối hợp tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo, bồi dưỡng, đào tạo tại các cộng đồng, gặp mặt, giao lưu hằng năm giữa các cộng đồng, kiến nghị đề xuất các cơ chế, chính sách bảo vệ, tuyên truyền, vận động phát triển hội viên…

Những cộng đồng di sản kéo co ở Việt Nam tuy có chung hoạt động kéo co, nhưng mỗi nơi lại mang một sắc màu, dáng vẻ và ý nghĩa riêng. Di sản nghi lễ và trò chơi kéo co sẽ càng được khẳng định những giá trị của mình, cũng như thu hút được nhiều hơn sự chú ý của người dân, nếu như có sự liên kết với nhau giữa các cộng đồng để cùng nhau trao đổi thông tin, cùng tìm hướng bảo tồn.