Tìm Hiểu Truyện Ngắn Hai đứa Trẻ - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.docx) (10 trang)

Trang chủ

Lớp 11

Ngữ văn

Tìm hiểu truyện ngắn hai đứa trẻ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (34.46 KB, 10 trang )

Tìm hiểu truyện ngắn Hai đứa trẻ (Thạch Lam)Hai đứa trẻ – Thạch LamMở bài:Thạch Lam là một cây bút nổi bậc của nền văn học Việt Nam thế kỉ 20. Là thànhviên của Tự lực văn đoàn nhưng văn chương Thạch Lam đi theo hướng riêng: viếtvề những người lao động cơ cực, bế tắc với tấm lòng thương cảm sâu sắc. Truyệnngắn Thạch Lam thường không có cốt truyện. Diễn biến thiên về tâm trạng, đemchất thơ đó vào văn xuôi. Giọng điềm đạm nhưng chứa chan tình cảm. Nhân vậtcủa Thạch Lam là nhân vật của cảm xúc, tâm trạng nhiều hơn là tư duy. Văn phonggiản dị, giàu chất thơ, có sự kết hợp giữa yếu tố hiện thực với yếu tố lãng mạn.Truyện ngắn Hai đứa trẻ thể hiện sâu sắc phong cách ấy của ông.Thân bài:Thạch lam có quan điểm nghệ thuật tiến bộ, lành mạnh, đặc biệt là khẳng địnhchức năng cao quý của văn chương đối với cuộc sống. Đối với ông: “văn chươngkhông phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát ly hay sự quên, trái lại vănchương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo vàthay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, làm cho lòng người được thêm trongsạch và phong phú hơn”.Cái mạnh của Thạch Lam, chính là ở lòng nhân ái, và vẻ đẹp tâm hồn quán xuyếntrong mọi tác phẩm của ông. Nhân vật Thạch Lam, bất luận ở hoàn cảnh nào, vẫnánh lên trong tâm hồn cái chất nhân ái Việt Nam…Đọc truyện ngắn Thạch Lam rõràng ta thấy yêu con người, quý trọng con người hơn. Và cũng từ đó ta thươngcảm, nâng niu, chắt gạn từng chút tốt đẹp trong mỗi một con người.Cảnh phố huyện lúc chiều tànCảnh ngày tàn:– Âm thanh: Một buổi chiều êm ả như ru. Tiếng trống thu không: điểm nhịp chocuộc sống nặng nề trôi. Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng. Tiếng muỗi vove trong cửa hàng của hai chị em Liên– Màu sắc: Phương đông đỏ rực… những đám mây hồng… dãy tre làng đen sẫm..>đỏ-hồng-đen –thời gian dịch chuyển. Cái ánh nắng rực rỡ của một ngày sắp qua,bóng tối bắt đầu bao phủ và chiếm lĩnh không gian.-Không gian:yên ả, tĩnh lặng-Mùi vị: Mùi âm ẩm bốc lên…mùi riêng của đất, của quê hương này. Mùi vị củachợ tàn-mùi vị của cuộc sống đói khổ, lầm than, cơ cực.=> Cảnh vật bình dị, gần gũi, êm đềm, thơ mông nhưng man mác một nỗi buồnbâng khuâng của một buổi chiều quê, khơi gợi tình cảm con người bằng những câuvăn giàu hình ảnh và nhạc điệu.Qua đó, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước củanhà văn.Hình ảnh cuộc sống con người:– Cảnh chợ tàn: người về hết và tiếng ồn ào cũng mất, chỉ còn lại trên đất rác rưởi,vỏ thị, lá nhãn, lá mía….– Kiếp người tàn:+ Đảm trẻ con con nhà nghèo nhặt nhạnh những gì còn sót lại của buổi chợ.+ Chị Tí : ngày mò cua bắt tép, tối đến mới dọn hàng nước nhưng kiếm đượcchẳng bao nhiêu…+ bà cụ Thi hơi điên nghiện rượu với tiếng cười khanh khách, ghê sợ, sau khi uốngxau cút rượi cụ đi dần vào bóng tối.+ Chị em Liên : với cửa hàng nho, ngày phiên mà bán chẳng ăn thua gì..=> Cuộc sống nghèo nàn, vất vả, buồn tẻ, đơn điệu thể hiện cái nhìn đầy xótthương của Thạch Lam.Tâm trạng của Liên.Trước cảnh phố huyện lúc chiều tàn, tâm trạng của Liên có nhiều biến động:– Lòng buồn man mác…– Cảm nhận mùi riêng của đất, mùi vị của quê hương.– Động lòng thường trước những đứa trẻ con nhà nghèo.=> Là cô gái có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, gắn bó thân thiết với quê hương.Cảnh phố huyện lúc về đêm– Khung cảnh thiên nhiên và con người phố huyện lúc đêm tối được miêu tả nhưthế nào?Nhận xét cách miêu tả bong tối và ánh sang( tương quan, tác dụng…)– Bức tranh thiên nhiên: ngập chìm trong đêm tối mênh môngBóng tối và ánh sáng xung đột dữ dội:– Tối hết cả: đường phố, ngõ con…– Trống cầm canh: ngắn, khô khan, chìm ngay vào bong tối.Bóng tối đang luồn lách, bám sát vào mọi cảnh vật, mọi hoạt động âm thầm củasinh vật, con người khe ánh sáng, vệt sáng, quầng sáng, chấm lửa, hột sáng, ngọnđèn con của chị Tí (7 lần), bếp lửa của bác Siêu chiểu sang một vùng đất cát, ngọnđèn của Liên vặn nhỏ, thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa. Ánh sáng lẻ loi,hiếm hoi, yếu ớt, không đủ xé tan màn đêm, làm cho đêm tối mênh mông hơn.Tương phản: động- tĩnh; ánh sáng- bóng tối, nhịp điệu câu văn chậm rãi… ->Khung cảnh phố huyện ảm đạm, xao xác, ngập chìm trong bóng tối đậm đặc.Nhịp sống của con người nơi phố huyện:+ Gia đình chị Tí: chiều nào chị Tí cũng dọn hàng “ từ chập tối cho đến đêm “+ Bác phở Siêu: Tối nào cũng nhóm lửa+ Gia đình bác xẩm : góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu, ; thằng con bò ra đất,nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong cát… tối nào cũng chờ khách+ Bà cụ Thi: bà già hơi điên, đến mua rượu rồi đi lần vào bóng tối với tràng cườikhanh khách.+ Chị em Liên: Trông coi cửa hàng tạp hóa nhỏ, đếm những phong thuốc lào, xếpvào hòm, các bánh xà phòng, tối nào cũng tính tiền hàng, phải đợi đến khuya khitàu chạy xuống để bán hàng, may ra còn có người mua.=>Nhịp sống người dân lặp đi lặp lại một cách đơn điệu, buồn tẻ với những độngtác quen thuộc, những suy nghĩ, mong đợi như mọi ngày. Họ mong đợi một cái gìtươi sáng cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ làm cho họ càng trở nên tộinghiệp hơn – Niềm xót thương da diết của thạch LamTâm trạng của Liên trước khung cảnh thiên nhiên và nhịp sống con người khi phốhuyện về đêm+ Nhớ lại những tháng ngày tươi đẹp ở Hà Nội được đi chơi bờ hồ, uống nhữngcốc nước lạnh xanh đỏ với niềm tiếc nuối.+ Ý nghĩ món phở bác Siêu là một thứ quà xa xỉ.+ Buồn bã, yên lặng theo dõi những cảnh đời nhọc nhằn, những kiếp người tàn tạ.Liên là đứa trẻ nghèo, hiếu thảo, đảm đang, có tâm hồn và biết ước mơ nhưng cuộcsống cơm áo trói buộc cô vào chõng hàng, cướp đi niềm vui và quyền lợi của tuổithơ. Liên sống mòn mỏi đợi chờ.Liên chính là người đau khổ nhất trong các nhân vật vì Liên đã biết thế nào là ánhsáng chốn thị thành. Liên nhạy cảm trước nỗi đau con người. Liên cảm nhận đượccảnh tối tăm mà Liên và những người xung quanh đang sống và là người biết mơước, khát khao ánh sáng.Hiện thực buồn tẻ, tù đọng của tác phẩm càng nặng nề vì Liên đã ý thức được đầyđủ và sâu sắc về cuộc sống đó:Cuộc sống tù túng, quẩn quanh trong ao đời bằng phẳng.Quanh quẩn mãi với vài ba dáng điệuTới hay lui cũng chừng ấy mặt người.(Quẩn quanh- Huy Cận)Chuyến tàu đêm và tâm trạng của hai đứa trẻHình ảnh phố huyện khi tàu chưa đến, khi tàu đến, khi tàu khuất:Khi tàu chưa đến: Trống cầm canh…vào bóng tối. Người vắng mãi; một lát…ởtỉnh về. Sự ngự trị gần như tuyệt đối của bóng tối và sự tĩnh lặng:Khi tàu đến: Thấy ngọn lửa xanh biếc…vang lại. Nó như con thoi ánh sáng xuyênthủng màn đêm phố huyện, đem lại ánh sáng xa lạ, rực rỡ chốn thị thành, át đi ánhsáng mờ ảo, yếu ớt của phố huyện. Nghe thấy tiếng dồn dập…ồn ào khe khẽ. Tiếngcòi đã rít, tàu rầm rộ đi tới, đoàn xe vụt qua, các toa đèn sáng trưng, những toahạng trên sang trọng, đồng và kền lấp lánh, các cửa kính sáng. Âm thanh của còitàu, tiếng ồn ào của hành khách át đi buồn tẻ, đơn điệu phố huyện.=> Tập trung miêu tả âm thanh và ánh sáng. Sự xuất hiện của đoàn tàu tượng trưngcho niềm vui, sự sang trọng và giàu có, đối lập với bức tranh phố huyện trong hiệntại: quẩn quanh, mòn mỏi, nghèo nàn, tối tăm của người dân nơi phố huyện. Nó làthói quen, là niềm vui, là sự chờ đợi, trở thành nhu cầu thiết yếu như cơm ăn, nướcuống hàng ngày cho đời sống tinh thần người dân phố huyện.Ý nghĩa hình ảnh đoàn tàu đối với cuộc sống phố huyện:+ Khi tàu đi khuất: Rồi chiếc tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ baytung trên đường sắt. Tiếng vang động của xe hỏa nhỏ dần rồi mất dần trong bóngtối. Đêm tối vẫn bao bọc chung quanh…đồng ruộng vẫn mênh mang, yên lặng.Nhấn mạnh cuộc sống tăm tối, quẩn quanh nơi phố huyện nghèoTâm trạng của Liên và An:+ Khi tàu chưa đến: An và Liên buồn ngủ ríu cả mắt …vẫn gượng để thức khuyađợi tàu. Hai chị em chờ đợi trong khắc khoảiChị em Liên cố thức để đợi đoàn tàu:+ Tàu đến: Liên đánh thức em, An nhổm dậy, lấy tay dụi mắt cho tỉnh hẳn…hai chịem nghe thấy…Liên dắt em đứng dậy để nhìn đoàn tàu vụt qua…Liên chỉ thoángtrông thấy.. Niềm vui, sự háo hức và say mê, là sự dồn tụ niềm mong mỏi trongsuốt một ngày dài+ Khi tàu khuất: Hai chị em còn nhìn theo cái chấm nhỏ…rặng tre. Liên lặng theomơ tưởng…Liên thấy mình sống trong bao sự xa xôi không biết… Nuối tiếc bângkhuân và man mác buồn– Chị em Liên đợi tàu không phải vì mục đích tầm thường là có khách mua hàngmà vì:+ Nhìn thấy cái gì đó khác cuộc sống hàng ngày: mạnh mẽ, rực rỡ ánh sáng, giàusang.+ Niềm say mê+ Mang đến thế giới kỷ niệm về Hà NộiÁnh sáng đoàn tàu đánh thức kỷ niệm về Hà Nội đẹp đẽ thiết tha.+ Nhìn tàu là hành động thỏa mãn thị giác, tư tưởng -> nhìn thấy rõ hơn, sâu hơnsự tù túng, ngưng đọng của cuộc sống.+ Tâm trạng của Liên : Hân hoan , hạnh phúc khi chuyến tàu đêm đến, bângkhuâng ,tiếc nuối khi chuyến tàu đêm đi qua . Con tàu mang theo mơ ước về mộtthế giới khác sáng sủa hơn và đánh thức trong Liên những hồi ức lung linh về HàNội.=> Ý nghĩa :Lay tỉnh những con người đang buồn chán, sống quẩn quanh, lam lũvà hướng họ đến một tương lai tốt đẹp hơn.Nhân vật Liên– Hoàn cảnh:+ Vì bố mất việc nên cả gia đình phải chuyển từ Hà Nội về phố huyện nghèo sống.+Mẹ làm hàng xáo, chị em Liên được giao trông coi một gian hàng nhỏ+ Liên là một cô gái đảm đang:giúp mẹ trông coi cửa hàng, lo cho em, có ý thức vềcông việc và trách nhiệm của mình “chiếc xà tích…đảm đang”– Tính cách:+ Nhân hậu, giàu lòng thương người: Liên động lòng thương những đứa trẻnghèo,cảm thông sâu sắc với mẹ con chị Tí, cụ Thi ,bác Siêu, bác xẩm+ Tần tảo,chu đáo, đảm đang: Thay mẹ trông coi của hàng ( yêu quý chiếc khoá vàchiếc xà tích, đóng cửa hàng), thay mẹ chăm sóc em rất chu đáo (chở che cho em,vực em vào hàng…)+Tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc: Lòng buồn man mác trước giờ khắc của ngày tàn.“Cái buồn của chiều quê thấm dần vào tâm hồn ngây thơ của chị”“cảm nhận được mùi riêng của đất của quê hương”.“Lặng ngắm vì sao đến nhìn ánh đèn của chị Tí, ánh lửa của bác Siêu để suy nghĩ,cảm thông.“Hoa bàng rụng xuống vai khe khẽ, tâm hồn Liên yên tĩnh hẳn”Liên ý thức được cuộc sống tăm tối của mình và những người xung quanh. Liên làcô bé có tâm hồn trong sáng, nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn, đầy tình yêu thươngnhững nét đẹp tình cảm của người phụ nữ việt Nam truyền thống.– Tâm trạng:+ “Liên không hiểu sao nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái gì khắc củangày tàn”.+ “Tâm hồn Liên yên tĩnh hẳn có những cảm giác mơ hồ không hiểu” khao khát,hy vọng mong manh, mơ hồ.+ Chờ đợi đoàn tàu+ “Liên lặng theo mơ tưởng”+ “Liên thấy mình …. đất nhỏ”Tác giả đã phát hiện tâm hồn Liên – một tâm hồn tưởng như phẳng lặng trong cuộcsống đơn điệu hàng ngày ở phố huyện. Sự khát khao, niềm hy vọng cho dù nó mơhồ không rõ ràng.Kết bài:.Nội dung:– Niềm xót xa, thương cảm của nhà văn trước cuộc sống quẩn quanh, tù đọng củanhững người lao động nghèo nơi phố huyện và sự trân trọng nâng niu những khátvọng nhỏ bé nhưng tươi sáng của họ– Giàu giá trị nhân văn.Nghệ thuật:– Thể hiện rõ phong cách nghệ thuật truyện ngắn Thạch Lam.+ Cốt truyện đơn giản chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật với những cảm xúc mơhồ, mong manh.+ Bút pháp tương phản, đối lập.+ Ngôn ngữ, hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng.+ Giọng điệu thủ thỉ tâm tình, đượm chất thơ sâu lắng.+ Nghệ thuật tả cảnh, diễn biến tâm trạng với những biến thái tinh vi.

Tài liệu liên quan

phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh ở trường thpt hồng quang - lục yên - yên bái trong đọc hiểu truyện ngắn “hai đứa trẻ” của thạch lam bằng qui trình thảo luận nhóm
- 45
- 924
- 4
Phân tích bức tranh phố huyện nghèo trong truyện ngắn hai đứa trẻ
- 3
- 1
- 2
Phân tích truyện ngắn hai đứa trẻ của thạch lam
- 3
- 912
- 2
Chất thơ trong truyện ngắn HAI ĐỨA TRẺ- THẠCH LAM
- 10
- 971
- 8
Ấn tượng khi đọc truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam
- 2
- 455
- 0
Đọc truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam
- 2
- 753
- 0
Về truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam
- 2
- 675
- 1
Vận dụng lí thuyết về hoạt động giao tiếp vào dạy học đọc hiểu truyện ngắn hai đứa trẻ của thạch lam dương thị duyên
- 119
- 888
- 0
Mỗi truyện của Thạch Lam là một bài thơ trữ tình” Phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ để làm sáng tỏ nhận định trên
- 4
- 1
- 5
Truyện ngắn Hai đứa trẻ và ngòi bút Thạch Lam
- 2
- 256
- 0