Tóm Tắt Lý Thuyết Về Nhiếm Sắc Thể

I. Đại cương NST.

* Khái niệm: Là những cấu trúc nằm trong nhân tế bào, có khả năng bắt màu khi nhuộm bằng thuốc nhuộm có tính kiềm.

NST = ADN + các loại pr khác nhau

* Phân loại:

Ví dụ: Bộ NST của người 2n = 46 = 23 cặp.

- NST thường: Các cặp NST tương đồng, giống nhau ở ♂ và ♀

- NST giới tính gồm 1 cặp hay 1 chiếc khác nhau ở ♂ và ♀ ⇒ Đặc trưng cho giới tính mỗi giới.

* Đặc điểm bộ nST ở sinh vật

- Nhân thực:

+ Bộ NST lưỡng bội 2n và đặc trưng cho loài (số lượng, cấu trúc,...)

VD: Người 2n = 46, ruồi giấm 2n = 8

+ Nhân sơ: ADN dạng vòng, mạch kép, trần

+ Virut: ADN hoặc ARN 1 sợi

Lưu ý:

- Bộ NST lưỡng bội: 2n

- Bộ NST đơn bội: n

- NST kép: NST gồm 2 cromatit đính nhau tại tậm động

- NST đơn: Chỉ có 1 chiếc

- Cromatid: 1 sợi đơn trong cấu trúc NST kép

2. Cấu trúc NST

a. Cấu trúc hiển vi

Quan sát hình thái NST rõ nhất vào kỳ giữa của nguyên phân

Hình thái NST gồm:

- E0 NST có tâm động là nơi NST gắn vào dây tơ vô sắc (di chuyển về 2 cực tế bào)

- Đầu nút NST: Bảo vệ NST

b. Cấu trúc siêu hiển vi:

NST = ADN + Prôtêin Histon

. ADN + Khối cầu prôtêin Histon (8 phân tử Histon) → cấu trúc nuclêôxôm (ADN quấn 1 ¾ vòng)

. Các cấu trúc nuclêôxôm kết hợp nhau → cấu trúc xoắn bậc 1 (Sợi cơ bản = 11nm)

. Sợi cơ bản tiếp tục xoắn → cấu trúc xoán bậc 2 (Sợi nhiễm sắc = 30 nm)

. Sợi nhiễm sắc tiếp tục co xoắn → cấu trúc xoắn bậc 3 (Sợi siêu xoắn = 300 nm)

. Sợi siêu xoắn → cromatid (700 nm)

⇒ Sự xoắn từ ADN → cromatid đã làm giảm kích thước ADN xuống từ 1500 - 200 lần

+ ADN quấn 1 ¾ vòng quanh 8 phân tử Histon → Nucleoxom

+ Các nucleoxom liên kết nhau→ cấu trúc xoắn bậc 1 (Sợi cơ bản = 11 nm)

+ Sợi cơ bản xoắn → cấu trúc xoắn bậc 2 (Sợi nhiễm sắc = 30 nm)

+ Sợi nhiễm sắc xoắn → cấu trúc xoắn bậc 3 (Sợi siêu xoắn = 300 nm)

+ Sợi siêu xoắn → Cromatid (700 nm)

⇒ Hiện tượng ADN → Cr giúp cho kích thước ADN giảm từ 1500 - 200 lần ⇒ giúp cho các cơ chế di truyền diễn ra thuận lợi hơn

3. Chức năng NST:

NST = ADN + Pr

+ Mang, bảo quản và truyền thông tin di truyền

+ Tham gia điều hòa hoạt động gen thông qua đóng và tháo xoắn.

Chúc các bạn học tốt!

Mod Sinh học (tổng hợp)