Từ Láy Là Gì? Các Loại Từ Láy, Phân Biệt Từ Láy Và Từ Ghép Tiếng Việt

Lúc học cấp 2 những bạn đã được học về định nghĩa từ láy. Từ láy sử dụng trong văn thơ, tiếp xúc nhiều vô kể, kể cả trong những nội dung bạn gặp ở nơi nào đó trên mạng. Từ láy khiến cho dòng văn có nhịp hơn, có âm điệu hơn và cũng thả được xúc cảm trong đó nữa . Vậy thì giờ đây mình sẽ có nội dung nâng cao về từ láy là gì, định nghĩa từ láy là gì, phân loại từ láy và tất tần tật thông tin trọng điểm về từ láy tiếng Việt .

Lý thuyết về từ & cấu trúc từ

Bạn đang đọc: Từ láy là gì? Các loại từ láy, phân biệt từ láy và từ ghép tiếng Việt – Wiki hỏi đáp cuộc sống

Trong những ebook về ngôn từ học, nhà cung ứng nền tảng để cấu trúc nên từ tiếng Việt là tiếng. Từ nền tảng của tiếng, phân loại thành nhiều nhà cung ứng cấu trúc từ khác nhau . – Từ đơn là những từ chỉ có một tiếng tạo nên, như : mẹ, cha, mèo, cây, hoa, mây, mưa … Loại trừ 1 số ít trường hợp đặc biệt quan trọng như từ mượn quốc tế ( ghi-đông, tivi, ra-đa … ) được xếp vào từ đơn đa âm tiết . – Từ phức là từ gồm tối thiểu hai tiếng tạo nên, như : vương quốc, chó mèo, cây cối, mưa gió, rét mướt … Trong từ phức gồm có hai loại : Từ láy và từ ghép . + Từ ghép là những từ được cấu trúc bằng cách ghép những tiếng lại với nhau, những tiếng được ghép có quan hệ với nhau về nghĩa, như :

• Quần áo => quần, áo đều đưa nghĩa về phục trang, ăn mặc .
• Cha mẹ => cha, mẹ đều đưa nghĩa là người thân trong gia đình trong nhà .
• Cây cỏ => cây, cỏ là những loài cây xanh sống bằng dinh dưỡng từ đất, ánh sáng và không khí .

+ Từ láy là từ được cấu trúc bằng cách láy lại ( điệp lại ) một phần phụ âm hoặc nguyên âm, hay toàn thể tiếng khởi đầu .

• Long lanh => láy phụ âm đầu
• Lấm tấm => láy vần “ ấm ”
• Ầm ầm => láy toàn thể .

Từ láy là gì?

Có thể nói từ láy là từ phức được tạo nên bằng tuyệt kỹ láy âm có tác dụng tạo nghĩa . Để tạo nên một ngôn từ có nhạc tính cho sự hòa phối tiếng động so với một ngôn từ giàu tính nhạc như tiếng Việt, thì từ láy không những là sự tái diễn tiếng động của một từ mà còn sống sót sự đổi khác tiếng động khẳng định chắc chắn để tạo nên một từ gồm 2 thành phần, vừa giống nhau vừa khác nhau. Như thế mới có sự phân tách thành từ láy toàn thể và từ láy phòng ban . Hiểu một cách thuận tiện từ láy là từ sự tái diễn hoặc đổi khác tiếng động ở một phần nào đó trong từ . Trong từ láy gồm 2 phần là : + Phần gốc : Phần làm nền tảng cho sự láy . + Phần láy : phần lặp lại phần gốc . So với từ láy không nhất thiết phải đưa nghĩa nhưng trong nhiều trường hợp thì phần gốc là một tiếng có rõ nghĩa và tiếng láy là tiếng mờ nghĩa hoặc không có nghĩa . Đẹp đẽ => “ Đẹp ” có nghĩa, “ đẽ ” không có nghĩa . chậm rãi => “ đủng ” mờ nghĩa, “ đỉnh ” có nghĩa …

Chẳng hạn từ láy

Lao xao, rung rinh, lảo đảo, chớp nháy, lạnh nhạt, thoang thoảng, thăm thẳm, lộng lẫy, thoang thoảng, to lớn, mênh mang, tím lịm, liêu xiêu, tào lao …

Tác dụng của từ láy

Dù rằng được cấu trúc của từ láy có phòng ban không có nghĩa nhưng khi chúng đứng bên nhau, được ghép với nhau thì lại tạo nên một từ có nghĩa. Trong những văn bản văn học, những tác phẩm thơ ca, từ láy có tác dụng để miêu tả hình dạng, nhấn mạnh vấn đề đặc tính của tâm ý, tình hình, trí não, tâm trạng … của trái đất, những hiện tượng kỳ lạ, sự vật trong cuộc sống . Từ láy còn sống sót hiệu quả tạo thành nhạc tính cho từ, khiến cho từ có tính nhạc, tạo thành những từ gọi là “ từ tượng thanh ”, từ tượng hình ” .

Phân loại từ láy theo bậc láy

Thông thường, những bạn tìm kiếm trên google sẽ cho phân loại từ láy thành 2 kiểu này là láy toàn thể và láy phòng ban. Tuy nhiên, cách phân loại ấy thật sự chưa vừa đủ với một ngôn từ phong phú như tiếng Việt. Để phân loại từ láy toàn bộ tất cả chúng ta có những cách phân tách khác nhau, phân tách theo bậc láy, phân tách theo số lượng tiếng, phân tách theo nghĩa của từ . Bậc láy là thứ tự của lần láy được thực thi để tạo nên từ láy. Trong tiếng Việt thường dùng từ láy bậc một và từ láy bậc hai .

Láy bậc một

Từ láy bậc một là từ do tuyệt kỹ láy được thực thi lần tiên phong tạo nên. Thông thường đây là từ láy 2 tiếng, tuy nhiên cũng không ít trường hợp là từ láy 4 tiếng, 3 tiếng . Chẳng hạn : – vàng vàng, xinh xắn, lòng thòng ; – thấp thỏm, thình lình, lừ đừ ; – sạch sành sanh ; – không khổng khồng không ; – buồn thỉu buồn thiu …

Láy bậc hai

Từ láy bậc hai là từ láy được tạo nên do tuyệt kỹ láy được triển khai lần thứ 2 so với một từ vốn đã là từ láy. Hiểu thuận tiện là láy thêm một lần nữa . Trong trường hợp này thường thì cái vốn dĩ là từ láy bậc một trở thành phần gốc trong từ láy bậc hai vì thế phần gốc này luôn luôn có nghĩa . Từ không láy Từ láy bậc một Từ láy bậc hai [ chín ] mõm [ chín ] cuống [ chín ] vội Mõm mòm Cuống cuồng Tất tả Mõm mòm mom Cuống cuồng cuông Vồi vội vã vàng [ đen ] lánh Lấp lánh ngắc ngứ ỡm ờ kề cà Lấp la lấp lánh lung linh ấp a ngắc ngứ ỡm à ỡm ờ kề rề cà rà

Phân loại từ láy theo số lượng tiếng

Xét về số lượng tiếng trong từ láy người ta thường dừng lại ở 3 lớp từ : láy đôi, láy ba, láy tư. Vì số lượng láy đôi nhiều hơn cả và được sử dụng nhiều trong tiếng Việt vì thế bình bình khi nhắc tới từ láy, người ta mới thường cho là từ láy gồm láy toàn thể và láy phòng ban. Thực chất 2 loại từ láy này chỉ có ở trong láy đôi thôi. Còn những loại từ láy khác thì không phân tách như vậy .

Láy đôi

Từ láy đôi là phương pháp láy dựa vào cách xét về cấu trúc của 2 tiếng trong từ. Trong một tiếng thì gồm có 3 phòng ban là : phụ âm đầu, phần vần và thanh điệu. Ba phòng ban này link với nhau để tạo thành một tiếng toàn vẹn . Trong từ láy đôi gồm có láy phòng ban và láy toàn thể .

Láy toàn thể không phải là tái diễn tiếng động một cách nguyên vẹn mà là sự lặp tiếng động có biến hóa và có tác dụng tạo nghĩa biểu trưng cho từ. Sự đổi khác này tạo thành nguyên tắc hòa phối ngữ âm ngặt nghèo cho từ . Từ láy toàn thể là từ láy trong đó có tiếng gốc được lặp lại trọn vẹn ở tiếng láy với sự độc lạ trong việc sử dụng trọng âm . Từ láy toàn thể giữa hai tiếng chỉ khác nhau về trọng âm ( độ căng và độ lê dài ) .

• hao , lăm , đùng , lù

Từ láy toàn thể giữa hai tiếng có thêm sự độc lạ ở thanh điệu .

• đo đỏ, hơ hớ, sừng sững, từ từ .

Từ láy toàn thể giữa hai tiếng có thêm sự độc lạ ở phụ âm cuối .

• cầm cập, lôm lốp, ăm ắp, thiêm thiếp, nơm mớp .
• giôn giốt, ngùn ngụt, phơn phớt, hun hút, san sát .
• vằng vặc, nhưng nhức, rừng rực, phăng phắc, chênh chếch, anh ách .

Từ láy phòng ban là chỉ láy một phần trong cấu trúc của tiếng, phần vần hoặc phần phụ âm đầu. Trong từ láy phòng ban lại chia thành láy âm và láy vần .

Từ láy âm. Là từ có phụ âm đầu trùng lặp & có phần vần độc đáo ở tiếng gốc & tiếng láy. 

• Hú hí, thủ thỉ, chậm rãi, cựa quậy
• Gập ghềnh, hổn hển, bự chảng, ngốc nghếch
• Cò kè, cót két, ngo ngoe, lộng lẫy, nhóc nhách .
• Nhu nhơ, ngù ngờ, ú ớ .
• Hỉ hả, rỉ rả, xí xóa
• Hục hặc, lúc lắc, vùng vằng ,
• Hốc hác, đơn sơ, nhồm nhoàm
• Khề khà, lê la, hể hả

• La liếm, tha thẩn, le lói, nhớn nhác… 

  Xem thêm: Khoa Dinh dưỡng lâm sàng – Bệnh viện Thống Nhất

Từ láy vần. Là từ có phần vần trùng lặp & có phụ âm đầu độc đáo ở tiếng gốc & tiếng láy. 

• Lẫy bẫy, luẩn quẩn, lim dim, lác đác .
• Bọn hầy, bâng khuâng, bông lông, kinh ngạc
• Cằn nhằn, kề rề
• Hấp tấp
• Khéo léo, khúm núm, khọm rọm
• Mung lung ( mông lung )
• Tênh hênh, tuốt luốt, táy máy, tần ngần, tẹp nhẹp
• Xiềng liềng, xo ro …

Ở kiểu láy này phần đông là từ chứa một tiếng rõ nghĩa gọi là tiếng gốc. Số từ láy có tiếng gốc xếp sau nhiều hơn số từ láy có tiếng gốc đứng trước .

Láy ba

Từ láy ba là từ láy gồm có 3 tiếng. Dấu hiệu rõ qua sự phối thanh. Như tiếng thứ hai đưa thanh bằng, hoặc tiếng tiên phong và tiếng thứ ba trái chiều nhau về thanh điệu .

• Dửng dừng dưng
• Cỏn còn con
• Sạch sành sanh
• Khít khìn khịt
• Sát sàn sạt, xốp xồm xộp

Trong số đó, hầu hết từ láy ba là từ láy toàn thể, một số ít ít là từ láy vần ( lơ tơ mơ, lù tù mù … )

Láy tư

Phần đông từ láy tư có phần gốc là một từ láy đôi, một số ít ít có phần gốc là từ ghép. Từ láy tư khá đa dạng và phong phú về kiểu cấu trúc, ví dụ điển hình : [ adrotate banner = ” 3 ″ ] ADVERTISEMENT

• ấm a ấm ớ < = ấm ớ .
• Hì hà hì hục < = hì hục .
• Sớn sa sớn sát < = sớn sát .
• Bổi hổi bồi hồi < = bồi hồi .
• Loang choáng chập chững < = chập chững .
• Lồm nhồm loàm nhoàm < = nhồm nhoàm .
• Lơ thơ lẩn thẩn < = thơ thẩn
• Hăm hăm hở hở < = hăm hở
• Hôi hối ha hả < = mau lẹ
• Bù lu bù loa, bông lông ba la, buồn thỉu buồn thiu, tí tụ tì ti …

Phân loại từ láy theo nghĩa của từ

Xét hiệu quả của những phòng ban gia nhập cấu trúc nghĩa của từ láy, hoàn toàn có thể chia thành 3 nhóm là láy phỏng thanh, láy sắc thái hóa, láy cách điệu .

Từ láy phỏng thanh

Láy phỏng thanh là từ nhại thanh hoặc miêu tả tiếng tiếng động, tiếng vang .

• Oa oa, gâu gâu, đùng đùng .
• Cu cu, bìm bịp, bình bịch ( tiếng xe ), cút kít ( tiếng xe ) .

Từ láy sắc thái hóa

Là từ láy có phần gốc còn đủ rõ nghĩa và chi phối toàn thể từ láy. Phần láy đem đến một sắc thái nghĩa nào đó khác với từ láy khác có cùng chung phần gốc và phần láy cũng hoàn toàn có thể có nghĩa khác khi đứng một mình .

• Chắc nịch, chăng chắc
• Đỏ đắn, đo đỏ
• Đẹp đẽ, đèm đẹp

( so với chắc, đỏ, đẹp khi đứng một mình bộc lộ sắc thái khác khi nó ở trong từ láy ) .

Từ láy cách điệu 

Là từ láy không chứ phòng ban còn đủ rõ nghĩa từ vựng, có nghĩa là mỗi tiếng trong từ láy chẳng biểu lộ rõ nghĩa .

• Bâng khuâng, chậm rãi, thình lình, linh tinh .

Dạng láy là gì? 

Có một định nghĩa tất cả chúng ta nên biết này là dạng láy. Dạng láy là phương pháp lặp lại y nguyên từ và cùng độ căng khi nói, không có sự độc lạ về âm điệu. Dạng láy giống như một phương pháp để nói về số nhiều .

• Nhà nhà, chiều chiều, sáng sáng, ngày ngày …

Sự độc đáo giữa từ láy & dạng láy

Như thế nếu như không đồng cảm về âm điệu, độ lên xuống cũng như sắc thái từ thì hoàn toàn có thể bị lầm lẫn giữa dạng láy và từ láy . Dạng láy sẽ không biểu lộ sắc thái của từ giống từ láy .

• Xanh xanh : từ láy, có nghĩa chỉ mức độ của màu xanh
• Đỏ đỏ : từ láy, chỉ mức độ đỏ, hơi đỏ .

Từ ghép là gì?

Nó là một loại từ phức được tạo nên bởi tối thiểu 2 từ đơn với điều kiện kèm theo là những từ này cần phải có nghĩa và có quan hệ về nghĩa với nhau. Từ phức khác với từ ghép là nó cũng được tạo bởi 2 hoặc nhiều từ đơn nhưng hoàn toàn có thể có nghĩa hoặc không có ý nghĩa gì . Từ ghép hoàn toàn có thể tạo nên từ 1 danh từ + 1 động từ, 2 động từ, 1 tính từ + danh từ … .

Chẳng hạn từ ghép

Quần áo => quần, áo đều đưa nghĩa về phục trang, ăn mặc . Cha mẹ => cha, mẹ đều đưa nghĩa là người thân trong gia đình trong nhà . Cây cỏ => cây, cỏ là những loài cây xanh sống bằng dinh dưỡng từ đất, ánh sáng và không khí .

Tác dụng của từ ghép

Tác dụng của từ ghép là chúng giúp xác khái niệm của những ngôn từ trong văn nói và văn viết một cách đúng đắn .

Phân loại từ ghép

Từ ghép được chia thành 4 loại chính gồm :

Từ ghép chính phụ. Là loại từ có tiếng chính & tiếng phụ bổ sung nghĩa cho nhau, trong đó tiếng chính thường có nghĩa rộng, bao quát một sự việc, hành động, sự vật. Tiếng phụ thường xếp sau tiếng chính, có trách nhiệm bổ nghĩa cho tiếng chính. Loại từ ghép này có tính phân nghĩa cụ thể.

Chẳng hạn từ ghép chính phụ : Chiết khấu, bánh mì, thịt bò … Để phân biệt và tạo được từ ghép chính phụ, hãy cùng mình nghiên cứu và điều tra từ Chiết khấu. Ta thất từ hoa là từ cũng chính vì nhắc đến hoa thì có nghĩa rộng hơn từ hồng. Từ hoa hoàn toàn có thể ghép với bất kể từ nào để thành một từ ghép chính phụ như hoa lan, hoa mai, hoa cúc …

Từ ghép đẳng lập. gồm 2 hoặc nhiều từ tạo nên từ ghép đẳng lập đều có nghĩa & đồng đẳng về mặt ngữ pháp, không có từ nào được xem như là từ chính & trái lại. 

Chẳng hạn từ ghép đẳng lập : Sách vở, cây cối, cảnh sắc …

Từ ghép đo đạc. Là loại từ được ghép từ 2 hoặc nhiều từ đơn nhưng có nghĩa tổng quát, chung cho một danh từ, địa điểm mạnh hành động rõ ràng nào.

Chẳng hạn : Bánh trái là từ ghép đo đạc nói chung cho nhiều loại bánh hoặc trái .

Từ ghép phân loại. Là từ đưa một nghĩa rõ ràng, xác nhận đúng đắn một địa danh, hành động hay cái tên nào đó.

Chẳng hạn : Bánh pizza chỉ tên một loại bánh được làm từ bột mì và nhiều thành phần khác .

Cách phân biệt từ láy & từ ghép tiếng Việt

Từ ghép Từ láy Các tiếng tạo nên đều có nghĩa Có tiếng đưa nghĩa và tiếng không đưa nghĩa, mờ nghĩa . Giữa những tiếng tạo nên thường không tương quan về âm Các tiếng tạo nên thường có sự tương đương về cách phát âm ( giống nhau về phụ âm đầu, phần vần hay giống nhau toàn thể. )

Cách 1: Xáo trộn các tiếng

Cách thuận tiện nhất để phân biệt từ ghép và từ láy là trộn lẫn những tiếng với nhau nếu hòn đảo được mà đọc lên vẫn hiểu nghĩa thì này là từ ghép, nếu như không có nghĩa gì là từ láy âm . Chẳng hạn : từ loè loẹt là từ láy âm vì hòn đảo trái lại loẹt loè không có ý nghĩa gì, nhưng từ hoa quả đổi lại quả hoa cũng có nghĩa . Các từ cũng giống như : u ám và đen tối, tăm tối, đờ đẫn, gìn giữ, … Trái lại nếu hòn đảo không được là từ láy Chẳng hạn đơn cử, thấm thoát, lãnh đạm, suôn sẻ, ..

Cách 2. Suy xét các tiếng tạo nên có tiếng nào là từ Hán việt hay không?

Từ láy âm có 1 trong 2 âm tiết thuộc từ Hán Việt thì nó là từ ghép, mặc dầu nhìn nó có lẽ rằng là dạng láy tự nhiên : Chẳng hạn : minh mẫn, cập kê, đàng hoàng, tương tư, …

Cách 3. Suy xét nghĩa hai tiếng tạo nên

Từ có hai tiếng đều có nghĩa như: máu mũ, che đậy, trai trẻ thì dù rằng chúng giống nhau phụ âm đầu hay phần vần thì nó vẫn không phải là từ láy, mà là từ ghép. Nếu từ có một tiếng có nghĩa thì là từ láy âm: lạnh lùng, đớn đau, ngất ngây…

Xem thêm: Sức khỏe – Wikipedia tiếng Việt

Như thế từ láy thật sự trọng điểm với tiếng Việt và có ý nghĩa lớn lao làm phong phú tiếng Việt hơn . Bỗng dưng mình nhớ đến câu thơ trong một ngày đã cuối mùa thu “ Bỗng nhận ra hương ổi / phả vào trong gió thu / Sương chùng chình qua ngõ / Hình như thu đã về ”. Từ láy “ chùng chình ” góp phần thêm phần diễn đạt một cách khôn khéo hình ảnh những màn sương mù khói, khó mà sử dụng một từ đơn nào sửa chữa thay thế được. Cảm ơn những bạn đã theo dõi nội dung đề tài Từ láy là gì cũng La Factoria Website, cùng chờ đón những bài viết trong chuyên đề Là gì của chúng mình nhé .