Tứ Mã Phân Thây – Wikipedia Tiếng Việt

Phanh thây (phân thây) hay phân xác (tiếng Anh: Dismemberment) là hành động chặt, xé, kéo, vặn hoặc cắt rời các chi của một sinh vật sống hoặc chết. Nó đã được thực hiện đối với con người như một hình thức tử hình nhưng có thể xảy ra do tai nạn, hoặc liên quan đến giết người, tự sát hoặc ăn thịt đồng loại. Trái ngược với phẫu thuật cắt cụt chi, việc chặt chân tay này thường với mục đích gây tử vong. Trong tội phạm học, có sự khác biệt giữa "việc phân thây mang tính tấn công" trong đó việc gây thương tổn cho nạn nhân là mục đích chính; và "việc phân thây mang tính phòng thủ" trong đó động cơ là để tiêu hủy bằng chứng.[1]

Tại phương Tây, "cắt xẻo cơ thể" ban đầu được dùng chung với "phanh thây", sau này hai khái niệm đã có sự tách biệt.

• Cắt xẻo cơ thể để chỉ hành động loại bỏ những bộ phận nhỏ trên cơ thể, thường các bộ phận này không bình thường hoặc bị tổn thương không còn thực hiện chức năng của chúng.[2]
• Phanh thây để chỉ hành động tác động với các bộ lớn từ bàn tay, cánh tay, chân, đầu, thân...[2]

Các hình thức

[sửa | sửa mã nguồn]

Chặt, cắt bỏ

[sửa | sửa mã nguồn]

Đây từng là hình thức trừng phạt người sống trong một số nền văn hóa. Thế kỷ 17 ở Ba Tư, tội phạm sẽ bị treo ngược và bị xẻ đôi cơ thể, các phần cỡ thể này bị kéo đi khắp phố; phương pháp này gọi là Shekkeh.[3]

Trong Đế chế La Mã thần thánh, Hiến pháp hình sự Carolina của hoàng đế Karl V đưa ra hình thức chặt cơ thể tội phạm làm bốn và treo chúng ở bốn con đường lớn.[4]

Thời Hán, Đường tại Trung Quốc, hình phạt phanh thây cũng được sử dụng, những kẻ phạm tội sẽ bị chém ngang hông.[5][6]

Xé, kéo rời

[sửa | sửa mã nguồn]

Phanh thây bằng sức ngựa là hình phạt khá phổ biến trên thế giới, từ vua Charles V đến Louis XIII của Pháp[7] đến các triều đại Trung Quốc xưa đã có hình phạt "Tứ mã phanh thây". Nạn nhân sẽ bị trói tứ chi vào bốn con ngựa, mỗi con ngựa này bị kích động và chạy theo các hướng khác nhau khiến cơ thể nạn bị xé thành từng mảnh. Phạm nhân sẽ bị bỏ mặc cho máu chảy đến chết. Hình phạt này còn có một biến thể khác là "Ngũ mã phân thây" với con ngựa thứ năm cột vào cổ phạm nhân.

Ở các thời đại lại có những hình thức phanh thây khác nhau như: Hoàng đế Aurelian cho người kéo hai ngọn cây xuống và trói ngược hai chân nạn nhân lên hai ngọn cây này, khi thả hai ngọn cây về vị trí cũ thì cơ thể nạn nhân bị xé đôi.[8]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Tru di tam tộc
• Cung hình
• Tùng xẻo
• Voi giày

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Persaud, Raj (ngày 8 tháng 6 năm 2012). "The Psychology of Corpse Dismemberment – The Motivation Behind the Most Grotesque of Crimes". HuffPost UK. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2019.
2. ^ a b Stone, Michael H. & Brucato, Gary (2019). The New Evil: Understanding the Emergence of Modern Violent Crime. Amherst, New York: Prometheus Books. tr. 83–84. }}
3. ^ Binning, Robert B. M. (1857). A Journal of Two Years' Travel in Persia, Ceylon, Etc (bằng tiếng Anh). W.H. Allen and Company.
4. ^ Koch, Johann Christoph (1824). Hals- oder peinliche Gerichtsordnung Kaiser Carls V. und des H. Röm. Reichs nach der Originalausgabe vom J. 1533 auf das genaueste abgedruckt und mit der zweiten und dritten Ausgabe v. J. 1533 und 1534 verglichen: nebst dem horixischen Programma: wahre Veranlassung der P.H.G.O. und einer Vorrede,... (bằng tiếng Đức). J.C. Krieger.
5. ^ Hulsewé, Anthony François Paulus (ngày 1 tháng 1 năm 1985). Remnants of Chʻin Law: An Annotated Translation of the Chʻin Legal and Administrative Rules of the 3rd Century B.C. Discovered in Yün-meng Prefecture, Hu-pei Province, in 1975 (bằng tiếng Anh). BRILL. ISBN 978-90-04-07103-2.
6. ^ Benn, Charles D.; Benn, Charles (2004). China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty (bằng tiếng Anh). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517665-0.
7. ^ Tapié, Victor L. (ngày 12 tháng 7 năm 1984). France in the Age of Louis XIII and Richelieu (bằng tiếng Anh). CUP Archive. ISBN 978-0-521-26924-7.
8. ^ Mariev, Sergei (ngày 26 tháng 2 năm 2009). Ioannis Antiocheni fragmenta quae supersunt omnia (bằng tiếng Anh). Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-021031-6.

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Phanh thây.

Bài viết về chủ đề tử hình này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

x t s Tử hình
Các quốc gia áp dụng hình phạt tử hình	Afghanistan Bangladesh Belarus Botswana Trung Quốc Ai Cập Ấn Độ Indonesia Iran Iraq Nhật Bản Jordan Malaysia Nigeria Triều Tiên Pakistan Ả Rập Xê Út Singapore Somalia Sudan Syria Đài Loan Thái Lan Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất Mỹ Việt Nam Yemen
Hiếm khi sử dụng	Bahamas Brunei Cuba Jamaica Kenya Lào Lebanon Maldives Papua New Guinea Nga Saint Kitts và Nevis Hàn Quốc Sri Lanka Tajikistan Tonga
Không áp dụng cho các tội thông thường	Kazakhstan Brazil Guatemala Israel Peru
Đã bãi bỏ	Albania Andorra Armenia Úc Áo Azerbaijan Bỉ Bhutan Bosnia và Herzegovina Bulgaria Campuchia Canada Cabo Verde Costa Rica Croatia Síp Séc Đan Mạch Estonia Phần Lan Pháp Gruzia Đức Hy Lạp Hồng Kông Hungary Iceland Ireland Ý Kyrgyzstan Latvia Liechtenstein Litva Luxembourg Macau Malta México Moldova Monaco Mông Cổ Montenegro Nauru Nepal Hà Lan New Zealand Bắc Macedonia Na Uy Philippines Ba Lan Bồ Đào Nha România San Marino Serbia Slovakia Slovenia Nam Phi Tây Ban Nha Suriname Thụy Điển Thụy Sĩ Thổ Nhĩ Kỳ Turkmenistan Ukraina Vương quốc Liên hiệp Anh Uzbekistan Vatican Venezuela
Các phương pháp tử hình hiện nay	Treo cổ Xử bắn Tiêm thuốc độc Ghế điện Phòng hơi ngạt Chém đầu Ném đá Đóng đinh
Các phương pháp tử hình cổ xưa	Bestiarii Damnatio ad bestias Đại bàng máu Tử hình bằng đại bác Con bò đồng Boiling Breaking wheel Chôn sống Thiêu sống Nghiền Disembowelment Tứ mã phân thây Drowning Republican marriage Voi giày Rơi Lột da Garrote Treo, kéo lê lết và phân thành bốn Immurement Cọc xiên người Ishikozume Mazzatello Xẻ đôi người Scaphism Tùng xẻo Ném đá Suffocation in ash Upright jerker Chém ngang lưng Tử hình đun sôi
Chủ đề liên quan	Theo quốc gia Most recent executions by country Tội phạm Xà lim tử tù Tuyên án Bữa ăn cuối cùng Tội phạm học Tôn giáo và tử hình Thi hành án sai Tử hình do buôn bán ma tuý

x t s Tử / Chết và các chủ đề liên quan
Y học	Chết tế bào Hoại tử Hoại tử mạch máu Hoại tử đông Hoại tử nước Hoại thư Hoại tử bã đậu Hoại tử mỡ Hoại tử dạng tơ huyết Hoại tử thùy tạm thời Sự chết theo chương trình của tế bào Sự tự hủy của tế bào Sự tự thực của tế bào Anoikis Chết rụng tế bào Chết rụng tế bào nội tại Tự phân hủy Màng môi hoại tử Tế bào sinh miễn dịch chết Tế bào chết do thiếu máu cục bộ Sự kết đặc tế bào Sự vỡ nhân tế bào Sự tiêu nhân Thảm họa phân bào Gen tự sát Phá thai Tử vong do tai nạn Khám nghiệm tử thi Chết não Chết lâm sàng Tiết nấc hấp hối Rối loạn nhịp thở Chăm sóc cuối đời An tử Dấu hiệu Lazarus Hiện tượng Lazarus Định nghĩa y học của chết Hiến tạng Bệnh nan y Chết tự nhiên Chết phi tự nhiên
Danh sách	Tử vong do sóng thần Tử vong do động đất Tử vong bất thường
Tỷ lệ tử vong	Tử vong ở trẻ em Định luật tử vong Gompertz–Makeham Tử vong ở trẻ sơ sinh Chết sản phụ Chết sản phụ trong tiểu thuyết Sự dịch chuyển tỷ lệ tử vong Tử suất Tỷ lệ tử vong được điều chỉnh theo rủi ro Mức độ tử vong Tử vong chu sinh Chết non
Bất tử	Trường sinh bất tử
Sau khi chết	Xác chết Các giai đoạn Tái nhạt tử thi Mát lạnh tử thi Co cứng tử thi Hồ máu tử thi Thối rữa Phân hủy Skeletonization Hóa thạch Sự bảo tồn Bảo quản lạnh Đông xác Bảo quản thần kinh Ướp xác Phân hủy tự nhiên (xương) Xác ướp Plastination Mổ xẻ Nhồi xác động vật Xử lý xác người Chôn cất Chôn cất tự nhiên Hỏa táng Tứ mã phân thây Cắt bỏ mô thừa Thủy phân kiềm Mộ Thiên táng Thủy táng Bốc mộ Nhà xác Hiến tặng cơ thể Co thắt tử cung sau khi chết Sinh ra trong quan tài Cương cứng sau khi chết Phẫu tích Gibbeting Nhiệt lượng sau khi chết Khoảng thời gian sau khi chết Khía cạnh khác Thế giới bên kia Nghĩa trang Ý thức sau khi chết Tập tục chôn cất Lò hỏa táng Giám định y tế Đám tang Thương tiếc Trạng thái tạm thời Cái chết và Internet Địa ngục Đồ tang Cáo phó Cầu kinh Quan tài Điếu văn Một phút mặc niệm Giỗ Quan Quách
Siêu linh	Ma Trải nghiệm cận tử Nghiên cứu cận tử Trải nghiệm ngoài cơ thể Đầu thai Lên đồng Đồ mã Cầu hồn
Pháp lý	Luật phá thai Luật chứng thực di chúc Nguyên nhân tử vong Chết dân sự Nhân viên điều tra những vụ chết bất thường Giấy chứng tử Giả định về cái chết Tử hình Xà lim tử tù Tuyên bố sắp chết Cuộc điều tra Cái chết hợp pháp Giết người Necropolitics Luật cấm tử Quyền được chết Cái chết đáng ngờ Luật ủy thác Di chúc
Trong nghệ thuật	Memento mori Ars Moriendi Vũ điệu của cái chết Vanitas Carpe diem Những nụ hồng hãy nhanh tay góp nhặt Thơ Rubaiyat Tử thư Quyển sách của cái chết
Lĩnh vực liên quan	Pháp y Người hộ tang Khoa học nhà xác Chết tế bào Hóa học sau khi chết Chụp ảnh sau khi chết Mồ học Tử vong học
Khác	Giả chết Giải thưởng Darwin Cái chết và văn hóa Ngày giỗ Hội chứng sợ cái chết Danh sách các vị thần chết Thần chết Thần tái sinh Kẻ thái nhân cách Trại hành quyết Ổ tử thần Giáo dục về cái chết Chết vì cười Trò lừa bịp chết chóc Hồi chuông báo tử Cuộc diển hành tử thần Người đưa tin về cái chết Thông báo về cái chết Bảng tử thần Tuyệt mệnh thi Tư thế chết Sát thủ Mối đe dọa tử vong Quỹ đạo tử vong Cái chết trang nghiêm Tuyệt chủng Chết do quạt Lễ hội Người chết Mê mẩn với cái chết Thứ bậc của cái chết Sự giết người Nghi thức cuối cùng Tử đạo Megadeath Bảo tàng Tử thần Necronym Ái tử thi Săn mồi Hiến tế Hiến tế con người Tự sát Trợ tử Chết đói Chết rét Chết đuối Chết cháy
Thể loại