Tứ Phủ Thánh Cô | Wikia Đạo Mẫu - Wiki Index | | Fandom

Mục lục

• 1 Khái quát
• 2 Danh xưng
• 3 Trang phục hầu bóng
• 4 Hình ảnh tượng thờ
• 5 Tham khảo

Khái quát[]

Danh xưng đầy đủ của các Thánh Cô là Tứ Phủ Sơn Trang Thần Cáp Thánh Cô [四府山莊神頜聖姑][1]. Các Cô là thị nữ đi theo hầu các Mẫu hoặc các Chầu. Cần lưu ý rằng Tứ Phủ Thánh Cô không phải là Thập Nhị Bộ Tiên Nàng (12 thánh cô Sơn Trang theo hầu Mẫu Thượng Ngàn/ Tam Tòa Sơn Trang).

Các Tiên Cô đều là những cô gái đoan trang, tấm gương liệt nữ, có công với đồng bào hoặc với giang sơn xã tắc nên được nhân dân suy tôn và lập đền thờ phụng. 

Trong Thần Điện Tứ Phủ thì hàng Thánh Cô đứng sau hàng Tứ Phủ Quan Hoàng và trước hàng Tứ Phủ Thánh Cậu.

Danh xưng[]

Tứ Phủ Thánh Cô bao gồm 12 cô[2]:

1. Cô Cả Thượng Thiên
2. Cô Đôi Thượng Ngàn
3. Cô Bơ Thoải Cung
4. Cô Tư Địa Cung
5. Cô Năm Suối Lân
6. Cô Sáu Sơn Trang
7. Cô Bảy Kim Giao
8. Cô Tám Đồi Chè
9. Cô Chín Cửu Tỉnh
10. Cô Mười Đồng Mỏ
11. Cô Bé Thượng Ngàn
12. Cô Bé Thoải

Trang phục hầu bóng[]

Về cơ bản, khi ngự đồng trong các vấn hầu bóng, các Thánh Cô miền xuôi thường mặc áo dài. Cô Cả mặc áo dài đỏ, Cô Bơ áo dài trắng, Cô Chín áo dài hồng; đầu quấn khăn vành có chít nét ngang đồng màu với màu áo. Riêng Cô Bơ chít nét ngang ba màu hoặc tết hoa vải trên đầu, vai đeo đôi nạng nhỏ boặc cổ đeo sây, bụng thắt đai hoa một màu hoặc ba màu, trâm cài lên khăn vành. Có lúc giá hầu Cô lại ngự áo tứ thân ba màu, quầy đen, trong mặc áo cánh, yếm đào. Cổ đeo chuỗi hạt, đầu quấn khăn vấn đuôi gà chít nét ngang ba màu. Tóc cài lược đồi mồi, lược ngà; tai cài nhành hoa trắng.

Các Thánh Cô miền thượng hay mặc áo cõn và quầy hoa, chân quấn xà cạp, đầu chít khăn bông hoa hoặc củ ấu, cài hoa trên tóc. Cô Đôi áo cõn xanh, Cô Sáu áo cõn lam ngắn vặt rộng tay, chít khăn củ ấu tóc mây hoa cài. Cô Tám quẩy lẵng hái trà, mặc áo cõn xanh theo lối người Mường xứ Thanh.

Các Cô Bé có rất nhiều y phục khác nhau, rất sinh động nhí nhảnh, có thể mặc áo cõn xanh hoặc lam mà cũng có thể màu đen…hoặc có thể ngự hai tấm áo lá 2 mầu đỏ xanh vắt chéo nhau, bụng thắt đai trấn, chân tay quấn xà cạp, lưng đeo cung tiễn, hoặc vai quẩy lẵng hoa, cổ đeo kiềng bạc, tai đeo hoăn bạc nhỏ, dao tùi hai bên xúng xính, hoặc thắt đai hoa nhiễu vải năm mầu sặc sỡ, rườm rà.[3]

Hình ảnh tượng thờ[]

Tượng các Thánh Cô tại Phúc Lâm Linh Từ.Tôn tượng Tứ Phủ Thánh Cô tại đền Phong Mục, xã Châu Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa.NAG: Quỳnh Nguyễn.

Tham khảo[]

1. ↑ Ts. Bùi Hùng Thắng, Tín ngưỡng Tam Tứ Phủ và Thờ Thánh ở Việt Nam, t. 1099, 2016.
2. ↑ Four Palaces - Tứ Phủ, "Thần Điện Tứ Phủ", https://fourpalacestuphu.com/than-dien-dao-mau-tu-phu/
3. ↑ Diễn đàn Hát Văn, “Khăn áo hầu đồng”, http://hatvan.vn/khan-ao-hau-dong-co-truyen-xua-va-nay-trong-tin-nguong-tho-mau/