TỪ “TỐC KÊ” ĐẾN “MÁT DÂY” - Poet HANSY

Chuyển đến nội dung chính Chia sẻ

• Nhận đường liên kết
• Facebook
• X
• Pinterest
• Email
• Ứng dụng khác

Nhãn

• Kỹ năng Văn-Thơ

Thứ Ba, tháng 7 03, 2018

TỪ “TỐC KÊ” ĐẾN “MÁT DÂY”

TỪ “TỐC KÊ” ĐẾN “MÁT DÂY” “Ở Hà Nội, thời thập niên 80, tôi còn nhớ mãi một từ mà tôi cho rằng đáng được liệt vào hàng xuất sắc là từ “leng keng” - dành để ám chỉ những ai “hâm hấp”. ​​Đó là chi tiết buộc tôi phải dừng lại khi đọc tạp bút Ăn nỗi nhớ (NXB Hội Nhà văn) của Hà Quang Minh. Cái từ “leng keng” ấy, nó có tính tượng thanh khủng khiếp và sự trừu tượng của nó khiến người ta liên tưởng đến những đầu óc lúc nào cũng ngớ ngẩn ăn nói lung tung, suy nghĩ như thể trong đầu luôn có cái chuông tàu điện”. Từ ngữ, cách nói ấy không dừng lại, về sau, nó được thay thế bằng “lái tàu điện”, “đếm lá”… Hà Quang Minh viết tiếp: “Hãy hình dung một người cứ ngơ ngẩn vừa đi vừa ngửa cổ đếm lá trên vòm cây thì bạn đủ hiểu cái sự “hâm hấp” ấy nó rõ ràng ra sao”. Những kẻ hâm/hâm hấp/hâm hâm hiểu theo nghĩa gàn dở, khùng khùng, tàng tàng, điên điên ấy, trong Nam lại gọi “mát” (mượn tiếng Pháp “masse”, chỉ bộ phận dẫn điện bị chạm, “có vấn đề”): mát dây điện, chạm điện, chạm mạch. Ngoài ra còn có một loạt từ khác như: té giếng, chập cheng, dở hơi, dở người, tửng, cà tàng, tẩm, chập chờn… Gần đây, giới teen lại “đẻ” ra từ “dở hơi biết bơi/dở hơi ăn cám lợn”! Nghĩa là kẻ ấy rất hâm, hâm “thầy chạy”, hết thuốc chữa. Cũng từ “hâm” ấy, thật bất ngờ khi đọc trên biển báo của ban an toàn giao thông tỉnh nọ: “Xi-nhan không phải là hâm/ Xi-nhan khỏi phải bị đâm vỡ đèn”. Đúng là thơ với thẩn! Thời còn nhỏ, thỉnh thoảng tôi được mẹ dẫn ra chợ. Khoảng thập niên 60 - 70, ở chợ Cồn (Đà Nẵng) có cà phê Xứng cực kỳ nổi tiếng, bán ngay trong chợ. Bất cứ ai gọi, ngay lập tức có người bưng ly cà phê nóng hổi đến tận nơi. Nhưng ấn tượng nhất với tôi vẫn là anh chàng điên điên khùng khùng, suốt ngày lang thang trong chợ. Anh ta ăn mặc chỉnh tề, áo bỏ trong quần, dù quần áo đã cũ rích, rách nát, bẩn thỉu, cổ đeo cà-vạt. Đi chân không (chân đất). Tay cầm quyển từ điển dày cộm, đi và đọc, thỉnh thoảng anh ta dừng lại, ngửa mặt nhìn lên trời và nói hàng loạt câu tiếng Pháp. Nghe bảo rằng anh chàng này du học ở Pháp, học rất giỏi nhưng do “ngộ chữ” nên thành kẻ “dở người” (?!). Trong bài Sống với ca dao, dân ca miền Nam Trung bộ, nhà thơ Xuân Diệu có kể lại một nhân vật ở Quy Nhơn cũng độc đáo không kém: “Ông “Tốc-xi-măng” dở khờ dở dại, thích mặc một cái áo ka ki màu vàng như áo người đưa thư hay áo của người giữ ghi xe lửa. Mặc quần Tây, đi giày rách, cầm một cái ba-tong, đội một cái mũ như mũ các thầy ký hỏa xa đi trên tàu; ông “Tốc-xi-măng” thích tự làm những cái lon, những mề dây để đeo; trẻ con cứ chạy theo ông tưởng là ông cai, đội thật”. Nhà thơ Xuân Diệu sinh năm 1916, lớn lên và đi học ở Quy Nhơn. Ta suy luận, khoảng thời gian đi học phổ thông, rồi tính cách nhân vật được ông miêu tả, rõ ràng “Tốc-xi-măng” là “cựu chiến binh”, bị đưa sang “mẫu quốc” làm “bia đỡ đạn” lúc Pháp đánh nhau với Đức năm 1918. Có thể suy luận thêm, “Tốc-xi-măng” không phải tên thật. “Tốc” ở đây cũng không phải chỉ tốc độ, mau chóng mà chính là “tốc kê” vay mượn từ toqué trong tiếng Pháp - nhằm chỉ người gàn gàn, hâm hâm. Lạ cho tiếng Việt, dù mượn tiếng nước ngoài nhưng nếu cần chỉ gọi gọn mỗi từ “tốc”; hoặc cao hứng lên gọi luôn “tốc tốc” - cứ nghe như tên nhân vật trong truyện kiếm hiệp. Mẫu nhân vật này, nổi tiếng nhất vẫn là Trạch Văn Đoành của nhà văn Nam Cao: “Suốt một mùa, hắn chỉ mặc một cái ba-đơ-xuy sắc chó gio. Hắn mua hồi đi lính sang Tây. Có bảy mươi quan. Thế mà bền… Cái áo ba-đơ-xuy mất hết cúc rồi. Hắn đơm hai cái dải thật to được bắt giao nhau để thắt lại ở sau lưng. Chặt chẽ và gọn gàng không kém một cái đai”. Tiếc là những nhân vật dở hơi, dở ngợm dở người này ít xuất hiện trong văn học Việt Nam. LÊ MINH QUỐC Chia sẻ

• Nhận đường liên kết
• Facebook
• X
• Pinterest
• Email
• Ứng dụng khác

Gửi Bài đăng qua email Nhãn: Kỹ năng Văn-Thơ

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến

Thứ Bảy, tháng 8 11, 2018

Ý NGHĨA SÂU XA CỦA CHỮ NHÂN TRONG TIẾNG HÁN

Chia sẻ

• Nhận đường liên kết
• Facebook
• X
• Pinterest
• Email
• Ứng dụng khác

Đăng nhận xét Thứ Tư, tháng 6 09, 2021

MỘT SỐ LOẠI LỖI CHÍNH TẢ

Chia sẻ

• Nhận đường liên kết
• Facebook
• X
• Pinterest
• Email
• Ứng dụng khác

Đăng nhận xét Poet Hansy Truy cập hồ sơ

THƯ VIỆN HANSY

• 2025 1671
  • tháng 12 53
  • tháng 11 67
  • tháng 10 111
  • tháng 9 129
  • tháng 8 133
  • tháng 7 165
  • tháng 6 125
  • tháng 5 182
  • tháng 4 193
  • tháng 3 168
  • tháng 2 156
  • tháng 1 189

• 2024 1472
  • tháng 12 153
  • tháng 11 182
  • tháng 10 165
  • tháng 9 152
  • tháng 8 125
  • tháng 7 143
  • tháng 6 124
  • tháng 5 147
  • tháng 4 112
  • tháng 3 68
  • tháng 2 47
  • tháng 1 54
• 2023 798
  • tháng 12 52
  • tháng 11 65
  • tháng 10 50
  • tháng 9 48
  • tháng 8 48
  • tháng 7 54
  • tháng 6 57
  • tháng 5 84
  • tháng 4 88
  • tháng 3 81
  • tháng 2 77
  • tháng 1 94
• 2022 977
  • tháng 12 81
  • tháng 11 79
  • tháng 10 89
  • tháng 9 87
  • tháng 8 85
  • tháng 7 89
  • tháng 6 86
  • tháng 5 95
  • tháng 4 73
  • tháng 3 76
  • tháng 2 74
  • tháng 1 63
• 2021 964
  • tháng 12 50
  • tháng 11 45
  • tháng 10 42
  • tháng 9 106
  • tháng 8 55
  • tháng 7 73
  • tháng 6 151
  • tháng 5 70
  • tháng 4 110
  • tháng 3 72
  • tháng 2 79
  • tháng 1 111
• 2020 989
  • tháng 12 94
  • tháng 11 100
  • tháng 10 95
  • tháng 9 45
  • tháng 8 57
  • tháng 7 135
  • tháng 6 85
  • tháng 5 35
  • tháng 4 61
  • tháng 3 98
  • tháng 2 105
  • tháng 1 79
• 2019 1065
  • tháng 12 93
  • tháng 11 101
  • tháng 10 106
  • tháng 9 101
  • tháng 8 123
  • tháng 7 94
  • tháng 6 46
  • tháng 5 43
  • tháng 4 76
  • tháng 3 87
  • tháng 2 93
  • tháng 1 102
• 2018 1290
  • tháng 12 99
  • tháng 11 101
  • tháng 10 111
  • tháng 9 114
  • tháng 8 105
  • tháng 7 87
    • SAO LẠI GỌI CẦU BỐ, RỪNG THÔNG?
    • THẦM ĐAU
    • THẾ SAO MÀ...
    • EM…
    • XÁP LÁ CÀ
    • ĐỢI NHÉ NGƯỜI
    • TRĂN TRỞ
    • ĐỘC TIỂU THANH KÝ BỊ THẤT NIÊM
    • TA – NÀNG
    • TẠ TÌNH
    • SÁNG NGHIỆP
    • GÒ, O, CUA, CÁI VE VE
    • LANH LẢNH
    • MẶT NGHỆT NHƯ NGỔNG
    • TÌNH THƠ
    • MÙA PHƯỢNG ẤY
    • NỒNG MÔI
    • KẺ ĂN RƯƠI, NGƯỜI CHỊU BÃO
    • BỀN LÂU
    • NGỘ
    • THÈM HÔN
    • ĐỒNG CẢM
    • LÁ LAY
    • YÊU...
    • VĂN MIẾU GIỮA LÒNG DÂN
    • THƠ & TRĂNG
    • HƯƠNG QUÊ
    • BÔN TẨU
    • “MAGI” TRONG TIẾNG VIỆT
    • LỜI ĐẮNG CHO CUỘC TÌNH
    • THANH BÌNH CA
    • VẮNG
    • NGOAN NGOÃN + CỐ GẮNG = NGOAN CỐ
    • ĐO ĐỜI
    • "TRÍ THỨC VIỆT" MÀ THẾ NÀY SAO?
    • TÌM QUÊN
    • TÂM ĐẠO
    • ĐÁNH BANH TA LÔNG KHÔNG CÒN MANH GIÁP
    • NHẮN TÌNH
    • ỒM OÀM
    • NHÂN VỤ CHÍ PHÈO, NHỚ NHỮNG TRUYỆN KHÔNG MUỐN VIẾ...
    • THƯƠNG CA
    • THUYỀN TÌNH
    • LỊM
    • Kỳ 104 -GIỮ KHÍ TIẾT, VUA TÔI HẬU TRẦN KHÔNG TH...
    • TÌNH PHONG BA
    • PHƯỢNG CUỐI
    • TA YÊU NHAU
    • GIỌT SƯƠNG
    • NGOÁI TƯỞNG
    • ĐÃ GỌI LÀ ÔNG SAO LẠI CÒN "ÔNG GÌ ÔNG ỔNG"?
    • KỶ NIỆM VỀ
    • GÀ MÓNG ĐỎ
    • KHI PHÊ BÌNH BÌNH DUNG TỤC NHÂN DANH GIÁO DỤC NHÂ...
    • THU VÀNG
    • TÌNH SI
    • THỞ THAN
    • TỪ VỊT GÒ VẤP đến SÂM NHUNG BỔI THẬN TRUNG ƯƠNG 3
    • ƯƠM HỒN
    • TỰ RĂN
    • DIỄM ÁI
    • LẠM DỤNG THUẬT NGỮ “ĐỘNG THÁI”
    • LUYẾN THƯƠNG
    • THƯỞNG TRÀ
    • Kỳ 103 -ĐẶNG DUNG DÙNG TƯỢNG BINH ĐẠI PHÁ THỦY ...
    • SẮC LÒNG
    • MÃI QUYỆN LÒNG NHAU
    • HƯỚNG BIỂN ĐÔNG
    • QUẤT - QUẬT - TẮC - HẠNH
    • NÍU KÉO
    • THỦ THỈ
    • SỮNG SỜ
    • MAN MÁC
    • CẦU MONG
    • MỘT NGÔI SAO HAY KHÔNG CÓ SAO?
    • BIỆT TÌNH
    • HOAN CA
    • SAY TÌNH
    • THƯƠNG
    • HOANG TÌNH
    • TỪ “TỐC KÊ” ĐẾN “MÁT DÂY”
    • GỬI BẠN THƠ
    • SANG NHÉ BẠN HIỀN
    • NGƯỜI ƠI!
    • QUYẾT TIẾN LÊN
    • Kỳ 102 -BỊ NGUYỄN BIỂU NHỤC MẠ TƯỚNG MINH HÀNH ...
    • HOANG HOẢI
  • tháng 6 112
  • tháng 5 109
  • tháng 4 111
  • tháng 3 117
  • tháng 2 100
  • tháng 1 124
• 2017 1415
  • tháng 12 114
  • tháng 11 124
  • tháng 10 155
  • tháng 9 136
  • tháng 8 131
  • tháng 7 123
  • tháng 6 114
  • tháng 5 108
  • tháng 4 98
  • tháng 3 104
  • tháng 2 94
  • tháng 1 114
• 2016 1518
  • tháng 12 110
  • tháng 11 112
  • tháng 10 101
  • tháng 9 104
  • tháng 8 97
  • tháng 7 137
  • tháng 6 154
  • tháng 5 155
  • tháng 4 143
  • tháng 3 152
  • tháng 2 109
  • tháng 1 144
• 2015 422
  • tháng 12 102
  • tháng 11 101
  • tháng 10 97
  • tháng 9 118
  • tháng 7 4

Hiện thêm Ẩn bớt

Nhãn

• @-CHA & CON61
• @-CHIẾN TRANH24
• @-LƯU TRỮ8
• @-NGÂM THƠ11
• @-NHÀ BÁO NHÂN DÂN12
• @-Tàu XẢO QUYỆT39
• @-Việt Nam Sử Lược-TTK36
• @.KIỀU27
• @QUỲNH LOAN11
• @Thơ tặng MỸ NHÂN19

• ♥♫ -NHẠC YÊU THÍCH- ♥♫77
• 1.74-HOÀNG SA24
• 1.79-KHMER ĐỎ44
• 2.79-Tàu xâm lược29
• 20-119
• 3.88-TRƯỜNG SA2
• 30.4-Bên thắng cuộc6
• 30.4-Giải mật VNCH+Mỹ27
• 30.4-McNamara11
• 30.4-MỸ tháo chạy106
• 30.4.197553
• 68-Cách Tân534
• 7.84-Vị Xuyên5
• AI-ChatPGT6
• Ẩm thực24
• ẤT DẬU-19459
• Bài học Cuộc Sống51
• Bạn Thơ Đường Luật11
• Bàn tròn Lịch sử56
• BANK2
• Bão lũ5
• Bằng Hữu & Hansy35
• Biển Đông-Tàu15
• Bình Thơ74
• Bốn Mùa14
• Cách Tân-img301
• Cải cách Ruộng đất19
• CẢNH GIÁC1
• Cảnh VN3
• Cha Mẹ9
• Chén rượu giang hồ49
• Chính tả-Tiếng Việt153
• Chính trị108
• Chữ - Nghĩa173
• Covid-1929
• Cờ24
• Danh nhân22
• Donal Trump31
• Đà Nẵng11
• Đề Thám12
• Đêm trước Đổi mới23
• Đồng Nai7
• ĐTự do - Tuyển153
• Đường Luật3359
• Đường Luật DÀI49
• Đường Luật đặc biệt119
• Đường Luật tuyển chọn49
• ENGLISH1
• Gen Z5
• giải1
• Giai Thoại207
• GIÁO DỤC11
• Gif2
• Hạ2
• Hà Nội17
• Hán Việt35
• Hào hùng Sử Việt215
• Happy New Year96
• HIẾN TẠNG1
• Hình Ảnh2
• Hình Động223
• Hình Thường8
• Hoa14
• HỘI ĐƯỜNG LUẬT VN16
• Hùng Vương5
• Kim Bằng XH1259
• Kinh đô VN11
• Kỹ năng Văn-Thơ733
• Lê Lợi34
• Lưu Niệm DLXH-G48
• Lý luận-Phê bình294
• Lý Thường Kiệt21
• MẸO VẶT8
• Mở cõi phương Nam27
• MÙA4
• NGUYỄN HUY THIỆP2
• Nhà Giáo VN73
• Nhà TRẦN13
• Nhạc57
• Nhạc Phổ Thơ Hansy6
• Nhân vật Võ lâm4
• Noel-PHẬT-Chào mừng126
• PC Thế giới2
• Phụ nữ VN35
• Quảng Trị24
• Quê8
• Sự kiện 30.49
• Sức khoẻ25
• Tản Văn23
• TÁO4
• TẾT208
• Thắng cảnh VN69
• Thắng cảnh World1
• Thi Hữu Giao Hòa217
• Thích Minh Tuệ16
• Thiền19
• THOÁT HIỂM1
• Thơ 776882
• Thơ Cách Tân86
• Thơ Dự Thi1
• Thơ Ngắn136
• Thơ Tình1378
• Thơ tình 888472
• Thơ-Thơ26
• THỜI1
• Thời sự & Suy nghĩ451
• Thư giãn13
• Tiết kiệm ĐIỆN2
• Tiếu Ngạo Giang Hồ230
• Tình Mật Duyên Đường273
• Tình Sử Trầu Cau252
• Tình Thơ Trên Net55
• Tình Thơ Xướng-Họa34
• TÌNH TUYỂN-new26
• Tổ Quốc VN54
• Tranh thơ XUÂN8
• TRIẾT10
• TRỊNH16
• Truyện Thơ62
• Valentine27
• Vancali1
• Vũ Đức Sao Biển47
• Web1
• z12 con Giáp67

Hiện thêm Ẩn bớt

Báo cáo vi phạm

BẠN THĂM TỪ: 01.9.2015