Tục Ngữ Về "cây Lúa" - Ca Dao Mẹ

Có thể bạn quan tâm

Những bài ca dao - tục ngữ về "cây lúa":

Mấy ai biết lúa von, mấy ai biết con hư
Mấy ai biết lúa von, mấy ai biết con hư
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - cây lúa
- Người đăng: Phan An
- 12 May,2019
Một nuộc lạt, một bát cơm
Một nuộc lạt, một bát cơm
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cày cấy
  - cây lúa
- Người đăng: Phan An
- 12 July,2016
Lúa khô nước cạn ai ơi
Lúa khô nước cạn ai ơi Rủ nhau tát nước, chờ trời còn lâu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - tát nước
- Người đăng: Kim Khương
- 16 September,2014
Cực lòng thiếp lắm chàng ơi
Cực lòng thiếp lắm chàng ơi Kiếm nơi khuất tịch, thiếp ngồi thở than Than vì cây lúa lá vàng Nước đâu mà tưới nó hoàn như xưa Trông trời chẳng thấy trời mưa Lan khô huệ héo, khổ chưa hỡi trời
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quan hệ thiên nhiên
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - hạn hán
- Người đăng: Kim Khương
- 4 December,2013
Thân em như lúa nếp tơ,
Thân em như lúa nếp tơ, Xanh cây tốt rễ, phởn phơ phơi màu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - cây lúa
  - con gái
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 12 November,2013
Tháng giêng thì lúa xanh già
Tháng giêng thì lúa xanh già Tháng hai lúa trổ, tháng ba lúa vàng Tháng tư cuốc đất trồng lang Tháng năm cày cuốc tiếng nàng hò lơ Tháng sáu làm cỏ dọn bờ Tháng bảy trổ cờ, tháng tám chín thơm Gặt về đạp lúa phơi rơm Mồ hôi đổi lấy bát cơm hàng ngày Lúa khô giê sạch cất ngay Chỗ cao ta để phòng ngày nước dâng Mùa đông mưa bão nhiều lần Nàng xay, chàng giã cùng ngân tiếng hò Tháng mười cày cấy mưa to Trông trời, trông đất cầu cho được mùa
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - làm ruộng
- Người đăng: Phan An
- 18 October,2013
Mạ non bắt nhẻ cấy biền
Mạ non bắt nhẻ cấy biền Thương em đứt ruột, chạy tiền không ra
Dị bản
- Mạ non đem cấy đất biền Làm trai muốn vợ chạy tiền không ra
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - cây lúa
  - cưới hỏi
  - nghèo đói
- Người đăng: Phan An
- 2 October,2013
Trời mưa cho lúa thêm bông
Trời mưa cho lúa thêm bông Cho đồng thêm cá, cho sông thêm thuyền
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quan hệ thiên nhiên
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cá
  - mưa
  - cây lúa
  - ghe thuyền
  - sông
- Người đăng: Kim Khương
- 23 September,2013
Hỡi cô cấy lúa khum lưng
Hỡi cô cấy lúa khum lưng, Mặt trời xế bóng sao chưn chưa về?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - cây lúa
  - trêu ghẹo
  - mặt trời
- Người đăng: Phan An
- 19 September,2013
Đừng ham gạo trắng thơm tho
Đừng ham gạo trắng thơm tho Lúa Trì cùng với lúa Co chắc lòng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - lúa Nàng Co
  - lúa Trì Trì
- Người đăng: Kim Khương
- 16 September,2013
Cấy ba cây lúa dựa bờ
Cấy ba cây lúa dựa bờ Anh đi anh trợt, anh rờ anh coi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - cây lúa
- Người đăng: Phan An
- 11 September,2013
Gỗ kiền anh để đóng cày
Gỗ kiền anh để đóng cày Gỗ lim gỗ sến anh nay đóng bừa Răng bừa tám cái còn thưa Lưỡi cày tám tấc đã vừa luống to Muốn cho lúa nẩy bông to Cày sâu bừa kĩ, phân gio cho nhiều
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cày bừa
  - cây lúa
  - gỗ lim
  - kiền kiền
  - gỗ sến
- Người đăng: Phan An
- 22 August,2013
Được mùa lúa, úa mùa cau
Được mùa lúa, úa mùa cau Được mùa cau, đau mùa lúa
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - cây cau
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 6 August,2013
Trời cao đất rộng thênh thang
Trời cao đất rộng thênh thang, Tiếng hò giọng hát ngân vang trên đồng, Cá tươi gạo trắng nước trong, Hai mùa lúa chín thơm nồng tình quê
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - làng quê
  - cây lúa
  - đồng ruộng
  - ca hát
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 24 July,2013
Nhà anh có ruộng năm sào
Nhà anh có ruộng năm sào Một bờ ở giữa làm sao cho liền? – Muốn liền thì phá bờ đi Mạ non cấy xuống làm chi chẳng liền!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cày cấy
  - cây lúa
  - đồng ruộng
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 19 July,2013
Giời mưa ướt áo nâu sồng
Giời mưa ướt áo nâu sồng Công em đi cấy quăng đồng đồng xa Mùa này trời giúp cho ta Mùa này lúa tốt bằng ba mọi mùa
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - đi cấy
  - đồng ruộng
  - được mùa
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 16 July,2013
Nhặt hàng sông, đông hàng con
Nhặt hàng sông, đông hàng con
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
- Người đăng: Phan An
- 5 July,2013
Ré thừa cấy nỏ, chiêm thừa bỏ đi
Ré thừa cấy nỏ Chiêm thừa bỏ đi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - lúa chiêm
  - lúa ré
  - cây lúa
- Người đăng: Phan An
- 5 July,2013
Mùa đứt trối, chiêm bối rễ
Mùa đứt trối Chiêm bối rễ
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - lúa chiêm
  - lúa mùa
  - cây mạ
- Người đăng: Phan An
- 5 July,2013
Mùa nứt nanh, chiêm xanh đầu
Mùa nứt nanh Chiêm xanh đầu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - cây lúa
  - lúa chiêm
  - lúa mùa
- Người đăng: Phan An
- 5 July,2013

Chú thích

Von Một loại bệnh ở lúa. Cây lúa cao vọt, mảnh khảnh, chuyển dần sang màu xanh nhạt rồi vàng gạch cua, cứng giòn và chết nhanh chóng.
Nuộc Vòng dây buộc.
Lạt Tre hoặc nứa chẻ mỏng, dẻo, dùng làm dây buộc.
Phơi màu (Lúa, ngô) ở giai đoạn mới trổ, các bao phấn nhị đực mở ra.
Khoai lang Một loại cây nông nghiệp với rễ củ lớn, chứa nhiều tinh bột, có vị ngọt, gọi là củ khoai lang. Nhân dân ta trồng và sử dụng khoai lang làm lương thực, tận dụng cả phần củ (rễ), thân, và lá.

Thu hoạch khoai lang
Dê Rê, hay giê, hoạt động làm cho lúa sạch bằng cách đổ từ trên cao xuống cho gió cuốn đi những bụi rác (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Bắt nhẻ (Đi cấy) dùng vài ba cọng mạ để cấy.
Đất biền Vùng đất ven sông, ngập nước khi thủy triều lên.
Chưn Chân (cách phát âm của Trung và Nam Bộ).
Trì Trì Tên một giống lúa nổi tiếng ở Quảng Ngãi. Có ý kiến cho rằng, giống lúa này là do tướng Chăm là Bồ Trì Trì để lại trước khi bị quân nhà Lê truy đuổi phải chạy vào đến Phan Rang vào cuối thế kỉ 15. Lúa Trì Trì có hạt gạo đỏ, khi nấu chín nở nhiều và ngon cơm.
Lúa Co Tên một giống lúa trước đây thường được trồng ở vùng Quảng Nam và Quảng Ngãi. Có ý kiến cho rằng tên Co là do đây là giống lúa chính mà người Co (còn gọi là người Cua, người Trầu), một dân tộc ít người cư trú lâu đời ở tỉnh Quảng Ngãi và tỉnh Quảng Nam canh tác. Gạo Co hạt đỏ, được người lao động ưa thích vì khi nấu chín nở nhiều và ngon cơm.
Trợt Trượt (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Kiền kiền Còn gọi là tử mộc, mộc vương, một loại cây có nhiều ở các vùng đồi núi Trung Bộ và Tây Nguyên, chất gỗ cứng bền, lâu hỏng, xưa được dùng làm áo quan chôn sâu dưới đất hàng trăm năm không hư. Kiền kiền có ba loại: cây thớ trắng gọi là tử, thớ đỏ gọi là thu, thớ vàng gọi là ỷ. Lá cây kiền kiền dùng làm thuốc trị các chứng bệnh lở loét.

Cây kiền kiền được chạm khắc trên Anh đỉnh (một trong Cửu đỉnh)
Cày Nông cụ dùng sức kéo của trâu, bò hay của máy cày, để xúc và lật đất. Cày gồm hai bộ phận chính: Lưỡi cày (ban đầu làm bằng gỗ, sau bằng sắt hoặc thép) và bắp cày bằng gỗ. Nếu cày bằng trâu bò, lại có thêm gọng cày nối từ bắp cày chạy dài đến ách để gác lên vai trâu, bò.

Cái cày
Lim Một loại cây cho gỗ rất quý. Gỗ lim là một trong bốn loại gỗ "tứ thiết" (cứng như sắt) của nước ta, gồm đinh, lim, sến, táu. Gỗ cứng, chắc, nặng, không bị mối mọt; có màu hơi nâu đến nâu thẫm, nếu để lâu hay ngâm nước bùn thì mặt gỗ chuyển sang màu đen.

Cây lim cổ thụ

Gỗ lim
Sến Loại cây cho gỗ lớn, mọc rải rác trong các cánh rừng rậm từ Lào Cai, Lạng Sơn đến Quảng Bình. Gỗ sến màu đỏ nâu, cứng, được xếp vào nhóm tứ thiết (bốn loại gỗ cứng như sắt) cùng với đinh, lim và táu.

Cây sến
Bừa Nông cụ dùng sức kéo để làm nhỏ, làm nhuyễn đất, san phẳng ruộng hoặc làm sạch cỏ, có nhiều răng để xới, làm tơi đất. Bừa thường được kéo bởi người, trâu bò, ngựa, hoặc gần đây là máy kéo.

Bừa ruộng
Tấc Đơn vị đo chiều dài. Một tấc ngày trước bằng 1/10 thước hoặc bằng 10 phân (tương đương 4 cm bây giờ), nay được chuyển thành 1/10 mét.
Gio Tro (phát âm của các vùng Bắc Trung Bộ và Bắc Bộ).
Được mùa lúa úa mùa cau Những năm khô hạn cau thường sai quả (cau là loại cây chịu hạn), nhưng lại không phù hợp với sự sinh trưởng và phát dục của cây lúa nước. Vì vậy những năm được mùa lúa thì thường mất mùa cau, và ngược lại.
Hò Một trong những thể loại âm nhạc dân gian, có nguồn gốc từ lao động sông nước, diễn tả tâm tư tình cảm của người lao động. Hò là nét văn hóa đặc trưng của miền Trung và miền Nam. Hò và lý tuy có phần giống nhau nhưng hò thường gắn liền với với một động tác khi làm việc, còn lý thì không.

Nghe một bài