Tục Ngữ Về "mồng Tơi" - Ca Dao Mẹ

Có thể bạn quan tâm

Những bài ca dao - tục ngữ về "mồng tơi":

Làm giàn cho bí leo chơi
Làm giàn cho bí leo chơi Chẳng may bí đẹt, mồng tơi leo nhờ
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - mồng tơi
  - bầu bí
- Người đăng: Phan An
- 12 September,2013
Chàng về ngắt ngọn mồng tơi
Chàng về ngắt ngọn mồng tơi Bắc cầu sông Cái thiếp thời nên chăng?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - mồng tơi
  - cái cầu
  - sông Cái
- Người đăng: Kim Khương
- 7 September,2013
Con nhà giàu dẫm gai mùng tơi
Con nhà giàu dẫm gai mùng tơi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - mồng tơi
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 8 August,2013
Gần nhà mà chẳng sang chơi
Gần nhà mà chẳng sang chơi Để em hái ngọn mồng tơi bắc cầu Mồng tơi chẳng bắc được đâu Em cởi dải yếm bắc cầu anh sang
Dị bản
- Gần nhà mà chẳng sang chơi Để em hái ngọn mồng tơi bắc cầu Bắc cầu anh chẳng đi cầu Để tốn công thợ để sầu lòng em
- Gần nhà mà chẳng sang chơi Để anh hái ngọn mồng tơi bắc cầu – Bắc cầu em chẳng sang đâu Chàng về mua chỉ bắc cầu em sang Chỉ xanh chỉ tím chỉ vàng Đủ ba thứ chỉ em sang được cầu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - yếm
  - mồng tơi
  - tán tỉnh
  - bắc cầu
- Người đăng: Tuệ Nương
- 31 May,2013
Đi đâu mà chẳng biết ta
Đi đâu mà chẳng biết ta Ta ở Kẻ Láng vốn nhà trồng rau Rau thơm rau húng rau mùi Thìa là cải cúc đủ mùi hành hoa Mồng tơi mướp đắng ớt cà Bí đao đậu ván vốn nhà trồng nên Anh giúp em đôi quang tám dẻ cho bền Mượn người lịch sự gánh lên kinh kì Gánh lên chợ Mới một khi Mong cho đến chợ anh thì nghỉ chân!
Dị bản
- Đi đâu mà chẳng biết ta Ta ở xóm Láng vốn nhà trồng rau Rau thơm rau húng rau mùi Thìa là cải cúc đủ mùi hành hoa Mồng tơi mướp đắng ớt cà Bí đao đậu ván vốn nhà trồng nên Giúp em đôi quang tám dẻ cho bền Mượn người lịch sự gánh lên chợ trời Gánh đi lòng những bồi hồi Mong cho đến chợ còn ngồi nghỉ ngơi!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - rau mùi
  - thì là
  - cải cúc
  - Thăng Long - Hà Nội
  - bí đao
  - mồng tơi
  - đậu ván
  - mướp đắng
  - rau húng
  - nghề truyền thống
  - chợ búa
  - làng Láng
  - rau thơm
- Người đăng: Phan An
- 19 May,2013
Nghèo rớt mùng tơi
Nghèo rớt mùng tơi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - mồng tơi
- Người đăng: Mai Huyền Chi
- 1 February,2013

Chú thích

Mồng tơi Một số địa phương phát âm thành "mùng tơi" hay "tầm tơi", loại dây leo quấn, mập và nhớt. Lá và đọt thân non của mồng tơi thường được dùng để nấu canh, ăn mát và có tính nhuận trường. Nước ép từ quả dùng trị đau mắt.

Mồng tơi

Hoa mồng tơi
Sông Cái Tên con sông lớn nhất tỉnh Khánh Hoà, dài 79 km, phát nguyên từ Hòn Gia Lê, cao 1.812 m, chảy qua các huyện Khánh Vĩnh, Diên Khánh và thành phố Nha Trang rồi đổ ra biển ở Cửa Lớn. Phần thượng lưu của sông có rất nhiều thác: Đồng Trăng, Ông Hào, Đá Lửa, Nhét, Mòng, Võng, Giằng Xay, Tham Dự, Ngựa Lồng, Hông Tượng, Trâu Đụng, Giang Ché, Trâu Á... Sông còn có tên là sông Cù (do chữ Kaut của người Chiêm Thành xưa) hoặc sông Nha Trang.

Cầu Xóm Bóng bắc qua sông Cái
Yếm Trang phục mặc trong của phụ nữ ngày xưa. Yếm là một tấm vải hình thoi hoặc hình vuông có sợi dây để quàng vào cổ và buộc vào sau lưng, dùng để che ngực, thường được mặc chung với áo cánh và áo tứ thân. Trong ca dao ta thường gặp hình ảnh yếm đào hay yếm thắm, cùng có nghĩa là yếm màu đỏ.

Yếm đào bên sen trắng - Tranh Phạm Mai Châu
Yên Lãng Tên nôm là làng Láng, nay thuộc phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội, xưa thuộc xã Yên Lãng, gần cửa Bảo Khánh, thành Thăng Long. Làng có nghề trồng rau, trong đó nổi tiếng nhất là rau húng. Húng Láng khi trồng ở làng thì có một hương vị riêng rất đặc biệt, hương vị này không còn nếu đem đi trồng ở làng khác.

Húng Láng
Rau thơm Tên chung dùng để chỉ các loại rau ăn được (có thể là rau, củ, quả thơm), được trồng hoặc hái từ tự nhiên, có mùi thơm đặc biệt tùy theo loại do các tinh dầu trong rau bay hơi tạo thành. Thơm còn là tên gọi tắt của người Hà Nội dành cho loại húng thơm mà nổi tiếng nhất là húng Láng.
Rau húng Tên chung cho một số loài rau thuộc họ Bac Hà. Rau húng có nhiều loài, tên gọi mỗi loài thường chỉ mùi đặc trưng hay cách sinh trưởng của cây như húng quế (miền Nam gọi là rau quế) có mùi quế, húng chanh (miền Nam gọi là rau tần dày lá) có mùi tương tự chanh, húng lủi vì cây rau bò sát mặt đất... Ở miền Trung và miền Nam, một số loài húng được gọi tên là é. Rau húng là gia vị đặc sắc và không thể thiếu trong các món ăn dân gian như nộm, dồi, lòng lợn, tiết canh, thịt vịt, phở, bún... Tinh dầu trong lá và ngọn có hoa của một số loại húng được có tác dụng chữa bệnh (ví dụ húng chanh trị ho) hoặc dùng làm nguyên liệu sản xuất hương phẩm. Ở miền Nam, người ta lấy hạt húng quế (hạt é) làm nước uống giải nhiệt.

Làng Láng thuộc Thăng Long xưa là nơi nổi tiếng với nghề trồng rau húng lủi, gọi là húng Láng.

Húng lủi (húng Láng)
Ngò Còn gọi là ngò rí, rau mùi, loại rau có mùi thơm, thường được trồng làm rau thơm và gia vị.

Ngò
Thì là Có nơi gọi là cây thìa là, một loại cây gia vị rất phổ biến ở nước ta, đặc biệt là ở các vùng phía Bắc, nơi thì là được xem là gia vị không thể thiếu khi nấu các món canh cá nhất là các loài cá da trơn và có mùi tanh đậm. Hạt thì là cũng được dùng làm thuốc và chưng cất tinh dầu.

Thì là
Cải cúc Còn gọi là rau tần ô, một loại rau có vị ngọt nhạt, hơi đắng, the, mùi thơm, có thể dùng ăn sống như xà lách, hoặc chế dầu giấm, ăn với lẩu, nấu canh... Cải cúc còn dùng làm thuốc chữa ho lâu ngày và chữa đau mắt.

Cải cúc
Mướp đắng Miền Trung và miền Nam gọi là khổ qua (từ Hán Việt khổ: đắng, qua: dưa) hoặc ổ qua, một loại dây leo thuộc họ bầu bí, vỏ sần sùi, vị đắng, dùng làm thức ăn hoặc làm thuốc.

Mướp đắng
Bí Loại cây dây leo được trồng mọc trên giàn để lấy quả. Tương tự như bầu, quả, hoa, hạt và đọt bí được dùng làm thức ăn. Hai loại bí thường gặp nhất là bí xanh (còn gọi là bí đao, bí dài, bí chanh) và bí đỏ (bí rợ).

Giàn bí đao
Đậu ván Một loài cây họ đậu, được trồng nhiều ở nước ta để lấy hạt làm thức ăn. Quả đậu ván còn xanh được dùng tương tự đậu cô ve để xào hoặc luộc. Hạt đậu ván già thường dùng để nấu chè gọi là chè đậu ván. Ở một số vùng quê, lá đậu ván được dùng để nhuộm màu bánh chưng.

Chè đậu ván
Chợ Mới Theo Đại Nam nhất thống chí, đến thế kỷ 19, Thăng Long có thêm chợ Mới ở vào quãng phố Hàng Chiếu, cùng với chợ Đông Thành (quãng phố Hàng Vải - hàng Gà), chợ Yên Thọ (Ô Cầu Dền), và chợ Yên Thái (Bưởi).
Nghèo rớt mùng tơi Có hai cách hiểu về câu này. Theo cách phổ biến, mùng (mồng) tơi ở đây chỉ loại dây leo quấn, mập và nhớt, lá dày hình tim, lá và đọt thân non của mồng tơi thường được dùng để nấu canh ăn mát và có tính nhuận trường.

Rau mùng tơi

Khi nấu canh mùng tơi, lá mùng tơi có nhiều rớt (nhớt) nên khi múc canh vào bát, môi canh trơn tuột, không dính tí gì. Nghèo rớt mùng tơi là nghèo xơ nghèo xác không có chút của cải gì.

Theo cách giải thích thứ hai, mùng tơi là phần trên của chiếc áo tơi (phần dày nhất và khâu kĩ nhất) - loại áo khoác dùng để che mưa nắng, thường được làm bằng lá cây, thường là lá cọ, khâu chồng thành lớp gối lên nhau, rất quen thuộc trong các gia đình nông dân Việt Nam trước đây. Khi áo tơi rách thì mùng tơi vẫn còn, dùng cho đến khi rớt (rơi) hết mùng tơi chứng tỏ rất nghèo.

Người mặc áo tơi