Tỳ Bà Hành - Bạch Cư Dị # Mobile

Phần thưởng cho sự chịu đựng gian khổ chính là những kinh nghiệm bạn thu được.

Aeschylus

Đăng Nhập
  • Đăng nhập iSach
  • Đăng nhập = Facebook
  • Đăng nhập = Google
  • Quên Mật Khẩu
  • Đăng ký

Bạn cần đăng ký/đăng nhập để có thể download/upload sáchBạn có thể đăng ký ngay từ bây giờ!

Chuỗi tìm kiếm quá ngắn QR codeXem hướng dẫn Liên Kết Nhanh
  • Ai đang online!
  • Ai đang download gì
  • Đọc truyện đêm khuya
  • Download ebook mẫu
  • Hướng dẫn sử dụng
  • Nạp gạo
Biên tập viên
  • Upload truyện mới & tạo ePub
  • Danh sách phú ông
  • Danh sách phú ông trẻ
  • Top truyện chưa có bìa
  • Truyện chưa đầy đủ
  • Truyện mới cập nhật
  • Thêm bài hát mới
Tỳ Bà Hành Tác giả: Bạch Cư Dị Tập thơ Bạch Cư Dị: epubePub PDF A4A4 PDF A5A5 PDF A6A6 Tự Nguyên Hòa thập niên, dư tả thiên Cửu Giang quận Tư mã, minh niên thu tống khách Bồn hồ khẩu, văn chu trung dạ đầu tỳ bà giả, thính kỳ âm tranh tranh thiên, hữu kinh đô thanh. Vấn kỳ nhân, bản Trường An xướng nữ, thường học tì bà vu Mục, Tào nhị thiện tài. Niên trưởng sắc suy, uỷ thân vi cổ nhân phu. Toại mệnh tửu, sử khoái đàn sổ khuc khúc bãi, mẫn nhiên tự tự thiếu tiểu thời hoan lạc sự, kim phiêu luân tiều tụy, chuyển tỉ vu giang hồ gian. Dư xuất quan nhị niên, điềm nhiên tự an, cảm từ nhân ngôn, thị tịch thỉ giác hữu thiên trích ý, tự vi trường cú ca dĩ tặng chi, phàm lục bách nhị thập ngôn, mệnh viết Tỳ bà hành. Tầm dương giang đầu dạ tống khách Phong diệp dịch hoa thu sắt sắt Chủ nhân há mã khách tại thuyền Cử tửu dục ẩm vô quản huyền Túy bất thành hoan, thảm tương biệt Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt Hốt văn thủy thượng tỳ bà thanh Chủ nhân vong qui, khách bất phát Tầm thanh ám vấn đàn giả thùy? Tỳ bà thanh đình dục ngữ trì Di thuyền tương cận yêu tương kiến Thiêm tửu hồi đăng trùng khai yến Thiên hô vạn hoán thủy xuất lai Do bão tỳ bà bán già diện Chuyển trục bát huyền tam lưỡng thanh Vị thành khúc điệu, tiên hữu tình Huyền huyền yểm ức, thanh thanh tứ Tự tố bình sinh bất đắc chí Đê mi tín thủ tục tục đàn Thuyết tận tâm trung vô hạn sự Khinh lung mạn nhiên mạt phục khiêu Sơ vi " Nghê thường", hậu "Lục yêu" Đại huyền tào tào như cấp vũ Tiểu huyền thiết thiết như tư ngữ Tao tao thiết thiết thác tạp đàn Đại châu tiểu châu lạc ngọc bàn Gian quan oanh ngữ hoa để hoạt U yết tuyền lưu thủy hạ than Thủy tuyền lãnh sáp huyền ngưng tuyệt Ngưng tuyệt bất thông thanh tạm yết Biệt hữu u sầu ám hận sinh Thử thời vô thanh thắng hữu thanh Ngân bình sạ phá thủy tương bỉnh Thiết kỵ đột xuất đao thương minh Khúc chung thu bát đương tâm hoạch Tứ huyền nhất thanh như liệt bạch Đông thuyền tây phảng tiễu vô ngôn Duy kiến giang tâm thu nguyệt bạch Trầm ngâm phóng bát sáp huyền trung Chỉnh đốn y thường khởi liễm dung Tự ngôn: " Bản thị kinh thành nữ "Gia tại Hà mô lăng hạ trú "Thập tam học đắc tỳ bà thành "Danh thuộc giáo phường đệ nhất bộ "Khúc bãi tằng giao Thiện tài phục "Trang thành mỗi bị Thu nương đố "Ngũ Lăng niên thiếu tranh triền đầu "Nhất khúc hồng tiêu bất tri số "Điền đầu ngân tì kích tiết toái "Huyết sắc la quần phiên tửu ố "Kim niên hoan tiếu phục minh niên "Thu nguyệt xuân phong đẳng nhàn độ "Đệ tẩu tòng quân, a di tử "Mộ khứ triêu lai nhan sắc cố "Môn tiền lãnh lạc xa mã hi "Lão đại giá tác thương nhân phụ "Thương nhân trọng lợi, khinh biệt ly "Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ "Khứ lại giang khẩu thủ không thuyền "Nhiễu thuyền nguyệt minh giang thủy hàn "Dạ thâm hốt mộng thiếu niên sự "Mộng đề trang lệ hồng lan can " Ngã văn tỳ bà dĩ thán tức Hựu văn thử ngữ trùng tức tức Đồng thị thiên nhai luân lạc nhân Tương phùng hà tất tằng tương thức "Ngã tòng khứ niên từ đế kinh "Trích cư ngọa bệnh Tầm Dương thành "Tầm Dương địa tịch vô âm nhạc "Chung tuế bất văn ty trúc thanh "Trú cận Bồn Giang địa đê thấp "Hoàng lô khổ trúc nhiễu trạch sinh "Kỳ gian đán mộ văn hà vật "Đỗ quyên đề huyết viên ai minh "Xuân giang hoa triêu thu nguyệt dạ "Vãng vãng thủ tửu hoàn độc khuynh "Khởi vô sơn ca dữ thôn địch "Ẩu á trào triết nan vi thính "Kim dạ văn quân Tỳ bà ngữ "Như thính tiên nhạc nhĩ tạm minh "Mạc từ cánh tọa đàn nhất khúc "Vị quân phiên tác tỳ bà hành" Cảm ngã thử ngôn lương cửu lập Khước tọa xúc huyền huyền chuyển cấp Thê thê bất tự hướng tiền thanh Mãn tọa trùng văn giai yểm khấp Tọa trung khấp hạ thùy tối đa? Giang châu tư mã thanh sam thấp! Dịch Nghĩa Bến Tầm Dương(1) ban đêm tiễn khách Lá phong, hoa lau hơi thu xào xạc Chủ nhân xuống ngựa, khách ở trong thuyền Nâng chén định uống trong cảnh không đàn, không sáo (Nhưng) say mà không thành cuộc vui, lại buồn sắp phải từ biệt Lúc từ biệt trăng dầm trong lòng sông mênh mang Chợt nghe có tiếng tỳ bà văng vẳng trên mặt nước Chủ nhân quên về, khách không rời bến Lần đến nơi có tiếng đàn sẽ hỏi: "ai đàn tá?" Tiếng đàn ngừng lại, ý muốn thưa, nhưng lại tần ngần Dời thuyền đến gần, mời cho được gặp mặt Rót thêm rượu, giong lại đèn, tiệc vui mở tiếp Hết lời mời mọc mới chịu bước ra Còn ôm cây tỳ bà che khuất nửa mặt Vặn trục lên dây, dạo qua đôi ba tiếng Tuy chưa thành khúc điệu nhưng nghe đã có tình Mỗi dây ngân lên là những lời ấm ức, mỗi tiếng thoát ra bao nhiêu tình tứ Nhường như kẻ hết nỗi bất bình trong đời mình Nhẹ cúi đôi mày, thuận tay đều đều gẩy Nỗi niềm tâm sự, giãi hết nguồn cơn Nắn nhe, bắt khoan vê rồi lại dạo Hết khúa Nghê Thường(2) đến khúc Lục Yêu(3) Dây to rào rạt như mưa sầm sập tới Dây nhỏ tỉ tê như kể lể niềm riêng Rào rạt, tỉ tê, gẩy xen thành nhịp Như bao hạt châu lớn nhỏ rắc xuống mâm ngọc Ca oanh trơn giọng, líu lo trong hoa Nhịp suối ngập ngừng, nước dội xuống thác Suối bỗng rét đọng lại, dây đàn ngừng bặt Dây ngừng bặt, tiếng tạm im Lại hiện ra vẻ sầu hận thầm kín khác Lúc này lặng lẽ lại tình tứ hơn lúc có tiếng đàn Bỗng như bình bạc vỡ tan, nước tuôn tung tóe Đoàn thiết kỵ xung đột, gươm đao đang gầm Khúc vừa xong, giữa mặt đàn, phẩy một nhát mạnh Cả bốn dây như một tiếng xé lụa vang lên Thuyền mảng đông tây, im lặng phăng phắt Chỉ thấy vầng trăng thu trắng xóa giữa dòng sông Lặng lẽ gài chiếc que gẩy vào dây đàn Xốc áo khép nép đứng dậy Kể lể: " Em vốn là người kinh thành Nhà ở dưới làng Hà Mô Mười ba tuổi đã học thạo ngón tì bà Tên đứng vào hàng nhất trong phường hát Sau mỗi khúc đàn, thường bọn thiện tài phải phục Trang điểm xong từng bị ả Thu phát ghen Bọn thiếu niên ở Ngũ Lăng tranh nhau tặng thưởng Một khúc đàn, điếm không xuể những tấm lụa đào Vành lược bạc, cành hoa vàng gãy tan nhịp gõ Bức quần rượu hồng, hoen ố những vết rượu rơi Cuộc truy hoan qua năm này sang năm khác Trăng thu trong, gió xuân mát, thờ ơ trôi qua Bỗng đứa em trai phải tòng quân, dì lại chết Sớm lại, chiều qua, nhan sắc kém sút Trước cửa vắng tanh, xe ngựa thưa Trở về già gá nghĩa cùng một người lái buôn Người lái buôn chỉ tham lợi, coi thường biệt ly Bỏ đi Phù Lương buôn chè từ tháng trước Từ đấy, một mình với chiếc thuyền không Trăng rọi quanh thuyền, nước sông lạnh ngắt Đêm khuya bỗng mơ lại cuộc đời lúc tuổi xuân Lệ hồng trong mơ ngổn ngang trên má phấn " Ta nghe tiếng tỳ bà đã ngậm ngùi thay Lại nghe câu chuyện càng thêm nức nở: " Cùng là khách lưu lạc nơi chân trời Gặp nhau đây, cừ gì phải là quen biết sẵn? Ta từ năm ngoái từ giã kinh đô(4) Bị giáng trích ốm nằm ở thành Tầm Dương Tầm Dương là nơi hẻo lánh, làm gì có âm nhạc Suốt năm không hề được nghe tiếng sáo, tiếng đàn Nhà lại ở gần sông Bồn, nơi ẩm trũng Lau úm, trúc gầy mọc quanh nhà Ở đấy nghe thấy gì lúa sớm tối? Quyên kêu khắc khoải, vượn hót nỉ non Trước những cảnh sông xuân hoa sớm, đêm thu trăng tròn Thường thường chỉ một mình dốc chén Há phải không có tiếng hát núi, tiếng sáo đồng Khốn nỗi líu lo, líu lường, nghe thêm khó chịu Đêm nay mới được nghe tiếng tỳ bà của nàng Chẳng khác được nghe nhạc tiên, tai bỗng khoan khoái Hãy vui lòng ngồi lại đàn chơi khúc nữa Ta sẽ vì nàng chuyển thành một thiên Tỳ Bà Hành! Cảm lời ta nàng tần ngân đứng lặng Rồi ngồi xuống lên dây, tiếng dây nhộn nhịp Rầu rầu khác hẳn tiếng đàn vừa qua Khiến cả đám tiệc đều bưng mặc khóc Trong đó ai khóc nhiều hơn? Quan Tư mã Giang Châu vạt áo xanh ướt đẫm Chú thích: (1)Tầm Dương: Khúc sông Trường Giang chảy qua tỉnh Giang Tây, thị trấn Cửu Giang (2)Nghê Thường: tức là khúc "Nghê thường vũ y" (3)Lục Yêu: tên một khúc nhạc (4)Tháng mười năm Nguyên Hòa thứ 10(815) Bạch Cư Dị bị đổi ra làm tư mã ở Giang Châu Dịch Thơ Lời tựa Năm Nguyên Hoà thứ 10, ta về giữ chức Tư Mã ở quận Cửu Giang. Qua mùa thu năm sau, đêm ra tiễn khách bên bến sông Bồn, chợt nghe thuyền ai có tiếng đàn Tỳ bà vọng lại. Nghe trong tiến đàn thánh thót, âm vang điệu nhạc ở kinh đô. Bèn hỏi gốc gác. Người đàn bà trả lời rằng " Tôi vốn là con hát, quê ở Trường An, học đàn Tỳ Bà với hai danh sư Mục va Tào. Nay tuổi đã cao, nhan sắc tàn tạ, lấy chồng làm con buôn(thường theo thuyền buôn đi đây đi đó)". Nghe vậy, cho dọn rượu ra đãi, xin nàng đàn lại cho nghe. Đàn xong cảm xúc vô vàn, nàng bèn kể lại cuộc đời mình từ lúc còn trẻ, vui sướng, cho tới lúc lưu lạc giang hồ khổ nhọc. Ta về đây làm quan đã được hai năm thanh thản yên ổn. Hôm nay nghe nàng nầy nói chuyện, cảm thương cho số phận lưu đầy! Bèn làm một bài thơ dài tặng nàng ta, gồm 616 lời, gọi là Tỳ Bà Hành. Tỳ Bà Hành Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu Người xuống ngựa, khách dừng chèo Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ty Say những luống ngại khi chia rẽ Nước mênh mông đượm vẻ gương trong Đàn ai nghe vẳng bên sông Chủ khuây khỏa lại, khách dùng dằng xuôi Tìm tiếng sẽ hỏi ai đàn tá? Dừng dây tơ nấn nà làm thinh Đời thuyền ghé lại thăm tình Chong đèn, thêm rượu, còn dành tiệc vui Mời mọc mãi, thấy người bỡ ngỡ Tay ôm đàn che nửa mặt hoa Vặn đàn mấy tiếng dạo qua Dẫu chưa nên khúc tình đà thoảng hay Nghe não ruột mấy dây buồn bực Dường than niềm tấm tức bấy lâu Mày chau tay gẩy khúc sầu Giải bày hết nỗi trước sau muôn vàn Ngón buông, bắt khoan khoan dìu dặt Trước Nghê Thường, sau thoắt Lục Yêu Dây to nhường đổ mưa rào Nỉ non dây nhỏ khác nào chuyện riêng Tiếng cao thấp lựa chen lần gẩy Mâm ngọc đâu bỗng nẩy hạt châu Trong hoa oanh ríu rít nhau Nước tuôn róc rách chảy mau xuống ghềnh Nước suối lạnh, dây mành ngừng đứt Ngừng đứt nên phút bật tiếng tơ Ôm sầu, mang giận ngẩn ngơ Tiếng tơ lặng ngắt bây giờ càng hay Bình bạc vỡ tuôn đầy dòng nước Ngựa sắt giong, xô xát tiếng đao Cung đàn trọn khúc thanh tao Tiếng buông xé lụa, lựa vào bốn dây Thuyền mấy lá đông tây lặng ngắt Một vầng trăng trong vắt lòng sông Ngậm ngùi đàn bát xếp xong Áo xiêm khép nép hầu mong giãi lời Rằng "xưa vốn là người kẻ chợ Cồn Hà Mô trú ở lân la Học đàn từ thuở mười ba Giáo phường đệ nhất sổ đà chép tên Gã Thiện tài sợ phen dừng khúc Ả Thu nương ghen lúc điểm tô Ngũ Lăng chàng trẻ ganh đua Biết bao the thắm chuốc mua tiếng đàn Vành lược bạc gãy tan nhịp gõ Bức quần hồng hoen ố rượu oi Năm năm lần lữa vui cười Mải trăng hoa chẳng đoái hoài xuân thu Buồn em trảy lại lo dì thác Sầu hôm mai đổi khác hình dung Cửa ngoài xe ngựa vắng không Thân già mới kết duyên cùng khách thương Khách trọng lợi, khinh đường ly cách Mải buôn chè sớm tếch nguồn khơi Thuyền không, đậu bến mặc ai Quanh thuyền trăng dãi, nước trôi lạnh lùng Đêm khua, sực nhớ vòng tuổi trẻ Chợt mơ màng dòng lệ đỏ hoen Nghe đàn ta đã chạnh buồn Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời Cùng một lứa bên trời lận đận Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau Từ xa Kinh khuyết bấy lâu Tầm dương đất trích gối sầu hôm mai Chốn cùng tịch lấy ai vui thích Tai chẳng nghe đàn địch cả năm Sông Bồn gần chốn cát lầm Lau vàng, trúc võ, âm thầm quanh hiên Tiếng chi đó nghe liền sớm tối Cuốc kêu sầu, vượn hót véo von Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng Há chẳng có ca rừng, địch nội? Giọng líu lo, buồn nỗi khó nghe Tỳ bà nghe dạo canh khuya Dường như tiên nhạc gần kề bên tai Hãy ngồi lại gẩy chơi khúc nữa Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca " Đứng lâu dường cảm lời ta Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây Nghe não ruột khác tay đàn trước Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi Lệ ai chan chứa hơn người? Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh Bản Dịch: Phan Huy Vinh isach.info © 2011-2025 All Rights Reserved.

Từ khóa » Thuyền Mấy Lá đông Tây Lặng Ngắt