Xemtailieu Tải về Vài nét so sánh về nhân vật thúy kiều trong truyện kiều (nguyễn du) & kim vân kiều truyện (thanh tâm tài nhân)
Vài nét so sánh về nhân vật Thúy Kiều trong Truyện Kiều (Nguyễn Du) & Kim Vân Kiều truyện (Thanh Tâm Tài Nhân) Người viết: Đinh Nữ Bình Minh Trường THPT Chuyên Cao Bằng Chúng ta đều biết rằng Truyện Kiều của Nguyễn Du được sáng tác dựa theo Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân. Nhưng nếu Kim Vân Kiều truyện chỉ là một tác phẩm tầm thường, không được chú ý thì Truyện Kiều lại là “đỉnh cao của thiên tài Nguyễn Du và thơ ca cổ điển Việt Nam, là niềm tự hào chính đáng của nhân dân ta”. Điều gì đã làm nên sự khác biệt đó? Một trong những lí do quan trọng là Nguyễn Du đã sáng tạo lại hình tượng các nhân vật từ hành động, tâm lí đến tính cách để các nhân vật trở nên chân thật hơn, sinh động hơn khiến cho nhân dân say mê, đồng tình với những buồn, vui, giận, ghét… trong truyện. Vài nét so sánh về nhân vật Thúy Kiều trong hai tác phẩm sẽ cho thấy rõ điều đó. 1. Thúy Kiều trong sự kiện bán mình chuộc cha. Trong Kim Vân Kiều truyện, mụ mối đưa Mã Giám Sinh tới, Thúy Kiều tự đứng ra mặc cả bán mình, thu xếp các thủ tục mua bán, tự viết hôn thư. Nàng nhận bạc còn đem cân lại, thấy thiếu năm lạng, bắt họ Mã phải “bù thêm cho đủ số”... Hành động này cho thấy một cô Kiều lí trí, tính toán đến đáng sợ, khác hẳn với hình ảnh Thúy Kiều đầy đau đớn, tủi hổ của Nguyễn Du: “Nỗi mình thêm tức nỗi nhà, Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng. Ngại ngùng giợn gió e sương, Nhìn hoa bóng thẹn trông gương mặt dày. Mối càng vén tóc bắt tay, Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai.” Độc giả cảm thấy khó hiểu, khó đồng cảm với cách miêu tả hành động, tâm lí nhân vật của Thanh Tâm Tài Nhân. Nó không thực sự phù hợp với Thúy Kiều - một cô gái trẻ đa sầu, đa cảm, sinh ra và lớn lên trong khung cảnh “Êm đềm trướng rủ màn che”, lần đầu tiên phải đối mặt với những biến cố dữ dội, kinh hoàng. Và như thế, ta lại càng thấy rõ cái thấu tình đạt lí của Nguyễn Du. 2. Thúy Kiều lúc trao duyên cho Thúy Vân Trong Truyện Kiều, sự kiện Thuý Kiều trao duyên cho Thuý Vân được Nguyễn Du miêu tả trong một tình huống mới, khác hẳn so với Kim Vân Kiều truyện. Thanh Tâm Tài Nhân để cho việc trao duyên diễn ra ngay sau quyết định bán mình, đan xen cùng nhiều sự kiện khác. Khi đó, Vương ông và Vương Quan vẫn bị bọn công sai đưa đi, Vương bà phải theo chúng để biết lối mang cơm nước. Còn lại hai chị em, Thuý Kiều lập tức bày tỏ nỗi lòng với Thuý Vân; mời em ngồi lên lạy tạ “nhờ em đền bồi thay chị” và gắng vượt qua nỗi đau khổ để viết thư từ biệt Kim Trọng. Bởi vì nàng liệu trước được cảnh ngộ của mình: “Mẹ trở về, mụ mối tất cũng đến. Việc này liên quan đến chuyện trộm cướp, chắc rằng trong vùng không ai dám lấy chị, nhất định phải là người xa. Họ cưới rồi tất giục đi ngay. Lúc bấy giờ ruột gan rối bời, dù muốn viết để lại nửa chữ cũng không thể viết”. Dẫu nhiều lúc khóc gọi Kim Trọng, mấy lần đau đớn đến ngất đi nhưng khi tỉnh lại Thuý Kiều vẫn bình tĩnh, chủ động, thu xếp mọi việc đâu vào đó. Khác với Thanh Tâm Tài Nhân, Thuý Kiều của Nguyễn Du không một lần nghĩ đến Kim Trọng trong lúc gia sự còn đang rối bời, như thể chỉ cần một kỉ niệm tình yêu thức dậy là sẽ lấy đi của nàng tất cả sức lực và lòng can đảm. Phải đến khi “Việc nhà đã tạm thong dong”, cha và em đã thoát khỏi gông cùm và sáng hôm sau Mã Giám Sinh sẽ đến lấy người nàng mới sống với nỗi đau khổ của mình. Nguyễn Du đã có hẳn một khúc đoạn dành riêng cho nỗi đau này: “Việc nhà đã tạm thong dong, Tinh kỳ giục giã đã mong độ về. Một mình nàng ngọn đèn khuya, Áo đầm giọt lệ tóc se mái sầu: “Phận dầu dầu vậy cũng dầu, Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời! Công trình kể biết mấy mươi, Vì ta khăng khít cho người dở dang. Thề hoa chưa ráo chén vàng, Lỗi thề thôi đã phụ phàng với hoa! Trời Liêu non nước bao xa, Nghĩ đâu rẽ cửa, chia nhà tự tôi! Biết bao duyên nợ thề bồi, Kiếp này thôi thế thì thôi còn gì ? Tái sinh chưa dứt hương thề, Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai. Nợ tình chưa trả cho ai, Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan! » Nỗi riêng riêng những bàn hoàn," Dầu chong trắng đĩa lệ tràn tấm khăn.” Đối diện với lòng mình, Thuý Kiều chấp nhận số phận éo le, bất hạnh nhưng không nguôi được nỗi day dứt, đau đớn vì phải phụ lời thề ước sâu nặng, thiêng liêng, phải để lại cho người yêu nỗi đau dang dở. Đúng lúc Thúy Kiều đang đắm chìm trong đau khổ, Thuý Vân cất lên lời hỏi han, chia sẻ ân cần và chuyện trao duyên đến bất ngờ, thuận theo diễn biến tự nhiên của tâm trạng nhân vật chứ không phải là chủ ý được tính toán trước. Lúc trao duyên cho Thuý Vân, Thuý Kiều của Thanh Tâm Tài Nhân khẳng định mình đã dũng cảm nhận lấy sự hi sinh lớn nhất: “Em là người lương thần hiếu thờ cha mẹ, chị là người trung thần sát thân thành nhân”. Lời nàng thuyết phục em cũng rất khác Truyện Kiều: “Chị sợ người tài tình như chàng Kim, khó lòng mà gặp, chị cùng chàng thề thốt bao nhiêu, tất cả phải nhờ em giữ cho trọn vẹn. Sau này chồng quí vợ vinh, đừng có quên chị!” vì Thuý Vân từng có ý định cùng chị chung mối duyên tình. Trong khi đó, nàng Kiều của Nguyễn Du lại nặng về tình cảm, nghĩ nhiều đến bổn phận tự nhiên với những người ruột thịt: “Thà rằng liều một thân con/ Hoa dù rã cánh, lá còn xanh cây”. Nàng không coi việc bán mình là hành động phi thường của liệt nữ, hiếu nữ mà là lẽ thường của người làm con, làm chị. Nàng cũng rất hiểu sự thiệt thòi của em. Cho nên, lời Thuý Kiều nhờ cậy, dặn dò lúc trao duyên chứa đựng không chỉ tình nghĩa với Kim Trọng mà cả tấm lòng yêu thương, trân trọng và biết ơn dành cho Thuý Vân. « Cậy em em có chịu lời, Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. ... Ngày xuân em hãy còn dài, Xót tình máu mủ thay lời nước non. Chị dù thịt nát xương mòn, Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.” Như vậy, Nguyễn Du đã thay đổi, sáng tạo lại việc sắp xếp trình tự các chi tiết và tập trung khám phá thế giới nội tâm với những cảm xúc phong phú, phức tạp, đan xen của nhân vật chứ không chỉ chăm chú vào hành động của nhân vật. Người đọc say mê Truyện Kiều của Nguyễn Du chính vì thế giới phong phú của tâm trạng, cảm xúc ấy, chính vì “con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời” của tác giả. 3. Sự kiện Thúy Kiều báo ân báo oán Trong Kim Văn Kiều truyện, Thanh Tâm Tài Nhân miêu tả rất kĩ lưỡng cảnh trả thù của Thúy Kiều với nhiều chi tiết tàn bạo, dã man, không chừa một ai. Nàng đã để cho bọn cung nữ "túm tóc Hoạn Thư, lôi ra, lột hết áo quần, chỉ để lại cho một cái khố, tóc bị buộc lên xà nhà, hai tên cung nữ mỗi tên túm lấy một tay để lôi giăng ra, hai tên thì cầm roi ngựa đứng trước và sau, một tên từ trên đánh xuống, một tên từ dưới đánh lên, đánh như con đỉa bỏ trong thùng vôi, con lươn trong vạc nước nóng, luôn luôn giãy giụa kêu trời, toàn thân chẳng còn miếng da nào lành lặn", Hoạn phu nhân – mẹ của Hoạn Thư do quá sợ hãi mà chết. Không như thế, nàng Kiều của Nguyễn Du lại có cách hành xử khác hẳn. Khi nghe Hoạn Thư tự biện hộ: "Rằng: Tôi chút phận đàn bà,/Ghen tuông thì cũng người ta thường tình.../Lòng riêng, riêng những kính yêu,/Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai" và kể công "Nghĩ cho khi gác viết kinh /Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo”, Thúy Kiều đã "truyền quân lệnh xuống trướng tiền tha ngay". Nhận xét về cách hành xử này, Vũ Hạnh viết: "nàng Kiều của Nguyễn Tố Như không phải là con người có những hận thù nhỏ mọn. Nàng biết uất hận như mọi con người đau khổ, bị nhiều chà đạp nhưng nàng cũng biết khoan dung như kẻ rộng lượng xét thấu những điều khuất khúc nơi kẻ tội đồ. Lòng khoan dung ấy, nơi Kiều, lại là sắc thái tiêu biểu của dân tộc Việt". Như vậy, trong cách xây dựng nhân vật, Nguyễn Du đã "có sự gạn lọc". trên cơ sở tác phẩm của Thanh Tâm Tài Nhân, ông đã “sáng tạo một Thúy Kiều khác, một nàng Thúy Kiều thực sự nhất trí, đẹp đẽ hơn nhiều, quý giá hơn nhiều.” Đó là “một nàng Thúy Kiều có tình, có nghĩa, có những bản sắc tinh thần hợp với truyền thống tốt đẹp của giống nòi mình, để cho nhân vật được hòa lẫn vào sinh hoạt dân tộc qua nhiều thế hệ". Những nét so sánh trên đây về nhân vật Thúy Kiều trong hai tác phẩm của Nguyễn Du và Thanh Tâm Tài Nhân đã góp phần khẳng định: dù mượn cốt truyện của tác phẩm văn học Trung Quốc nhưng Truyện Kiều vẫn mang những giá trị dân tộc rất lớn. Tải về bản full