Văn Mẫu Lớp 10: Thuyết Minh Về Tác Giả Phạm Ngũ Lão (2 Mẫu)

Phạm Ngũ Lão là một trong những tác giả nổi tiếng thuộc triều đại nhà Trần. Bài thơ Tỏ lòng của ông cũng được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 10.

Sau đây, Tài Liệu Học Thi sẽ cung cấp Bài văn mẫu lớp 10: Thuyết minh về tác giả Phạm Ngũ Lão, nhằm giúp ích cho học sinh khi làm bài văn thuyết minh về một tác giả văn học.

Thuyết minh về tác giả Phạm Ngũ Lão – Mẫu 1

Phạm Ngũ Lão là một trong những vị tướng xuất sắc của triều đại nhà Trần. Ông còn được người đời sau biết đến trong tư cách một nhà thơ khi sáng tác bài thơ Tỏ lòng (Thuật hoài).

Phạm Ngũ Lão sinh năm 1255, người làng Phù Ủng, huyện Đường Hào (nay thuộc huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên). Theo sách “Tông phả bì kỷ yếu tân biên” của Phạm Côn Sơn, Phạm Ngũ Lão là cháu tám đời của tướng Phạm Hạp thời nhà Đinh.

Tương truyền, Hưng Đạo Vương cùng tuỳ tùng đi ngang qua Đường Hào thấy Phạm Ngũ Lão ngồi bên vệ đường đang đan sọt. Quân lính kéo đến, dẹp lối đi nhưng ông vẫn ngồi thản nhiên. Quân lính cầm giáo đâm vào đùi chảy máu mà ông vẫn không nhúc nhích. Thấy vậy Hưng Đạo Vương lại gần hỏi, bấy giờ Phạm Ngũ Lão mới trả lời rằng đang nghĩ một câu trong binh thư nên không để ý. Biết người có tài, Trần Hưng Đạo cho ông ngồi cùng kiệu đưa về kinh. Từ đó Phạm Ngũ Lão trở thành môn khách của Trần Hưng Đạo.

Trong hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Nguyên (lần thứ hai và lần thứ ba), Phạm Ngũ Lão đã lập được nhiều chiến công. Năm 1285, ông cùng với Trần Quang Khải tiến đánh Chương Dương, Hàm Tử, đập tan đội binh khuyển khổng lồ của giặc và diệt quân Nguyên chiếm đóng Thăng Long. Sau đó, Phạm Ngũ Lão được lệnh mang ba vạn quân phục kích đánh địch ở Vạn Kiếp, chặn đường địch rút chạy lên biên giới phía bắc và tiêu diệt được tướng địch của giặc. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba, Phạm Ngũ Lão cùng các tướng bày trận phục kích đường rút lui của giặc trên sông Bạch Đằng. Trận này quân nhà Trần bắt sống các tướng giặc Phàn Tiếp, Áo Lỗ Xích, Ô Mã Nhị. Phạm Ngũ Lão tiếp tục truy kích cánh quân của Thoát Hoan trên đường bộ. Ông đã có những đóng góp to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông.

Phạm Ngũ Lão được Trần Hưng Đạo tin yêu, mến phục và gả con gái nuôi là quận chúa Anh Nguyên. Năm 1290, vua Trần Nhân Tông giao cho ông cai quản quân Thánh Dực, phong chức Hữu Kim ngô Đại tướng quân. Đến đời vua Trần Anh Tông, ông được thăng tới chức Điện súy Thượng tướng quân, tước Quan nội hầu.

Không chỉ có tài về quân sự, Phạm Ngũ Lão còn có năng khiếu và chương. Ông rất thích đọc sách, ngâm thơ và từng viết nhiều bài thơ về chí làm trai, lòng yêu nước nhưng hiện nay tác phẩm của ông chỉ còn lại Thuật hoài và Văn Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương.

Năm 1320, Phạm Ngũ Lão mất, hưởng thọ sáu mươi lăm tuổi. Khi ông mất, via Trần Minh Tông đã ra lệnh nghỉ chầu năm này để tỏ lòng thương nhớ. Nhân dân xã Phù Ủng dựng đến thờ Phạm Ngũ Lão ngay trên nền nhà cũ của ông.

Với những chiến công hiển hách và với Thuật hoài, Phạm Ngũ Lão đã trở thành nhân vật ưu tú của thời đại nhà Trần. Ông xứng đáng được muôn đời ngợi ca, tôn vinh.

Thuyết minh về tác giả Phạm Ngũ Lão – Mẫu 2

Phạm Ngũ Lão được biết đến là một con người văn võ toàn tài. Ông là một trong những tác giả nổi tiếng của thời đại nhà Trần.

Phạm Ngũ Lão sinh năm 1255, mất năm 1320. Ông là người làng Phù Ủng, huyện Đường Hào (nay thuộc huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên). Theo sách “Tông phả kỷ yếu tân biên” của Phạm Côn Sơn dẫn gia phả họ Phạm, ông là cháu đời thứ tám của tướng Phạm Hạp thời nhà Đinh.

Từ khi còn nhỏ, cậu bé Ngũ Lão đã tỏ ra khác thường, tính tình khẳng khái. Khi ở làng có người đỗ Tiến sĩ (Bùi Công Tiến) tổ chức ăn mừng, cả làng kéo đến, riêng ông thì không. Đến khi người mẹ hỏi, Ngũ Lão thưa với mẹ: “Chí làm trai phải lập công danh rạng rỡ non sông mà con chưa lập được bằng người, đi mừng người ta nhục lắm”. Cũng thời gian ấy, Hưng Đạo Vương – Trần Quốc Tuấn có việc quân qua vùng đất Phù Ủng. Phạm Ngũ Lão đang ngồi đan sọt ngoài đường mải nghĩ về binh thư nên không biết quan quân trảy đến. Một người lính dẹp đường quát mãi, chàng trai đan sọt vẫn cứ ngồi yên. Người lính bèn dùng giáo xuyên vào đùi kẻ cản đường, vậy mà ông vẫn không có phản ứng gì. Thấy lạ, Hưng Đạo Vương mới đến hỏi. Qua lời đối đáp, Hưng Đạo Vương nhận thấy tài năng của Phạm Ngũ Lão. Ông sai lính lấy thuốc trị vết thương rồi cho mời về triều. Sau này, Phạm Ngũ Lão còn trở thành con rể (lấy con gái nuôi) của Trần Hưng Đạo, được giữ đội quân hữu vệ. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông, ông thể hiện là một vị tướng tài ba, đã có công lao vô cùng lớn góp phần vào chiến thắng của quân đội nhà Trần.

Tuy Phạm Ngũ Lão là một tướng võ nhưng lại thích đọc sách, ngâm thơ và được người đời ca ngợi là văn võ toàn tài. Các tác phẩm của ông hiện còn hai bài thơ là “Tỏ lòng” (Thuật hoài) và Viếng Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương (Văn Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương). Nhưng chỉ với hai bài thơ này, ông được sử gia Ngô Sĩ Liên đánh giá: “Các tướng giỏi đời Trần như Hưng Đạo Vương thì học vấn tỏ ra ở bài Hịch, còn Phạm Điện Súy thì hiện ra ở câu thơ”. Đặc biệt hơn cả là bài thơ Tỏ lòng, được sáng tác sau chiến thắng quân Nguyên – Mông của quân đội nhà Trần. Đây là bài thơ thuộc loại thơ “nói chí tỏ lòng”. Bài thơ “Tỏ lòng” (Thuật hoài) của ông đã khắc họa đã khắc họa được vẻ đẹp của con người có sức mạnh cũng như lý tưởng, nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời đại. Đồng thời, qua đó, tác giả muốn bày tỏ nỗi lòng cũng như chí hướng của bản thân:

“Nam nhi vị liễu công danh tráiTu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu”

Theo tư tưởng Nho giáo, “công danh” chính là lập công để lưu danh vào sử sách, để lưu lại tiếng thơm cho đời sau. Đó chính là một món nợ lớn của bất kì đấng nam nhi nào thời xưa. “Công danh” đã trở thành lý tưởng đối với họ dưới trong triều đại phong kiến. Phạm Ngũ Lão là một người văn võ song toàn, nhưng vẫn luôn thấy bản thân còn mắc nợ – món nợ “công danh”. Nhà thơ đã mượn điển tích về nhân vật Vũ Hầu – một bề tôi trung thành nhất nhì trong lịch sử Trung Quốc để nói chí tỏ lòng. Khi nhắc đến điển tích này, Phạm Ngũ Lão tự cảm thấy “thẹn” – hổ thẹn với lòng khi chưa lập được công danh với đời. Qua đó, ta thấy được một nhân cách cao đẹp của nhà thơ, với hoài bão to lớn đáng ngưỡng mộ.

Phạm Ngũ Lão chính là một trong những con người vĩ đại trong thời đại nhà Trần. Các tác phẩm của ông để lại tuy không nhiều, nhưng đều có ý nghĩa.