Vật Liệu Nổ Công Nghiệp: Hành Trình Khẳng định Thương Hiệu

Bên cạnh nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, các nhà máy thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) còn tích cực sản xuất sản phẩm kinh tế, trong đó có vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN). Đây là sản phẩm góp phần quan trọng tạo dựng thương hiệu cho ngành CNQP và các nhà máy sản xuất sản phẩm này.

Dây chuyền sản xuất thuốc nổ nhũ tương chất lượng cao của Nhà máy Z131

Một ngành hàng chủ lực, quan trọng

Những năm đầu thập kỷ 90 (thế kỷ XX), đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, nhiệm vụ sản xuất quốc phòng giảm, ảnh hưởng không nhỏ đến việc làm, thu nhập và đời sống người lao động ở các nhà máy quốc phòng. Trước tình hình đó, các nhà máy đã tích cực tìm kiếm thị trường, mở rộng sản xuất các sản phẩm kinh tế phục vụ dân sinh để bảo đảm việc làm, tăng thêm doanh thu, lợi nhuận và thu nhập cho người lao động.

Trên cơ sở năng lực, thế mạnh, các nhà máy đã nghiên cứu lựa chọn sản xuất những sản phẩm phù hợp, trong đó, một số nhà máy đã lựa chọn hướng sản xuất thuốc nổ công nghiệp phục vụ khai khoáng, giao thông, thủy điện... Có thể nói, đây là những lĩnh vực rất cần thiết cho sự phát triển đất nước, nhất là trong bối cảnh nước ta bắt đầu bước vào thời kỳ mở cửa, đẩy mạnh phát triển kinh tế. Điều đó cho thấy, việc lựa chọn sản xuất thuốc nổ công nghiệp là chủ trương sáng suốt và đúng đắn, có tầm nhìn của các nhà máy cơ khí-hóa chất trong ngành CNQP. Từ chỗ chỉ sản xuất thuốc nổ công nghiệp, một số nhà máy đã nghiên cứu phát triển sản xuất các loại phụ kiện nổ công nghiệp và chiếm lĩnh được thị trường.

Các nhà máy cơ khí-hóa chất của Tổng cục CNQP hiện cung cấp trên 50% sản lượng vật liệu nổ công nghiệp cho thị trường trong nước; chất lượng sản phẩm đảm bảo, nhiều sản phẩm thân thiện với môi trường...

Trước nhu cầu của thị trường về sản lượng, công năng sử dụng (như uy lực nổ, sử dụng trong môi trường nước, hầm lò, lộ thiên...) cũng như đòi hỏi phải đảm bảo môi trường, các nhà máy sản xuất VLNCN đã không ngừng nghiên cứu sản xuất đa dạng sản phẩm mang thương hiệu riêng. Nhà máy Z113 sản xuất các các loại sản phẩm thuốc nổ nhũ tương, như NT.13, P113, P113L; thuốc nổ Amonit phá đá AĐ1 và thuốc nổ TNT công nghiệp. Nhà máy Z114 có thuốc nổ nhũ tương NT14-WR. Nhà máy Z115 sản xuất thuốc nổ Amonit phá đá số 1 (AD1-15), thuốc nổ Sofanít (AFST-15A), thuốc nổ chịu nước TFD-15WR, thuốc nổ năng lượng cao không có TNT ABS-15, thuốc mồi nổ năng lượng cao TMN-15H. Nhà máy Z121 sản xuất thuốc nổ Amonit phá đá số 1 (AD1); đặc biệt, Nhà máy là doanh nghiệp duy nhất trong nước sản xuất nhiều chủng loại phụ kiện nổ được thị trường tin dùng, như dây cháy chậm, dây nổ các loại, kíp vi sai điện, vi sai phi điện, vi sai an toàn hầm lò, kíp nổ điện số 8, kíp nổ đốt số 8... Nhà máy Z131 cung cấp cho thị trường thuốc nổ nhũ tương chịu nước EE31, thuốc nổ nhũ tương EE31-A, thuốc nổ TNT-AD, thuốc nổ TNT hạt và thuốc nổ Amonít phá đá AD1, mìn phá đá và thuốc mồi nổ mạnh MN-31. Viện Thuốc phóng-Thuốc nổ, một cơ sở nghiên cứu khoa học thuộc Tổng cục CNQP, cũng đã tự nghiên cứu, sản xuất thuốc nổ TNP-1.

Hơn 20 năm mở hướng sản xuất, đến nay, VLNCN đã và đang trở thành mặt hàng kinh tế chủ lực của các nhà máy cơ khí-hóa chất trong Tổng cục CNQP. Hầu hết các đơn vị sản xuất VLNCN đều thuộc Top các nhà máy phát triển nhất của Tổng cục CNQP, đảm bảo việc làm, thu nhập, đời sống vật chất, tinh thần của người lao động ở mức cao.

Dây chuyền sản xuất thuốc nổ nhũ tương mới được Nhà máy Z131 đầu tư

Quan tâm đầu tư, đổi mới dây chuyền công nghệ

Hiện nay, sản lượng thuốc nổ công nghiệp do các nhà máy thuộc Tổng cục CNQP sản xuất chiếm khoảng trên 50% nhu cầu trong nước; cùng với đó là các loại phụ kiện nổ, góp phần quan trọng vào việc tự chủ nguồn cung cấp VLNCN cho các ngành kinh tế mũi nhọn. Trong sản xuất chủng loại sản phẩm nhạy cảm này, công tác chấp hành pháp luật, an toàn phòng, chống cháy nổ luôn được các nhà máy thực hiện nghiêm.

Những năm gần đây, tuy việc cung ứngVLNCN gặp nhiều khó khăn do các ngành kinh tế sử dụng nhiều VLNCN (đặc biệt là ngành khai thác than) chững lại do nhiều nguyên nhân, song các nhà máy sản xuất VLNCN của Tổng cục CNQP vẫn quan tâm đầu tư cải tiến, duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm. Một số dây chuyền sản xuất thuốc nổ công nghiệp hiện đại mới đã được các nhà máy đưa vào khai thác; các sản phẩm thuốc nổ mới thân thiện với môi trường, an toàn trong sử dụng, giá bán hợp lý được khách hàng đánh giá cao về chất lượng... Tiêu biểu là Nhà máy Z131, năm 2017 đã đưa dây chuyền sản xuất thuốc nổ nhũ tương chất lượng cao (công suất 18.000 tấn/năm) vào khai thác. Đây là dây chuyền tự động hóa cao được nhập khẩu từ châu Âu, với trên 60% thiết bị của CHLB Đức, sản xuất 3 mác thuốc dùng cho đường hầm, mỏ lộ thiên và hầm lò có khí mê tan. Với xu hướng sử dụng các loại thuốc nổ bảo đảm an toàn cho môi trường, thì việc Nhà máy Z131 đưa vào khai thác dây chuyền mới là hướng đầu tư đúng đắn, đi trước đón đầu. Nhà máy Z121 cũng đang trong quá trình chạy thử dây chuyền thuốc nổ nhũ tương hoàn toàn tự động sử dụng công nghệ và thiết bị của Cộng hòa Pháp, công suất 15.000 tấn/năm, sản xuất thuốc nổ sạch, sử dụng tốt trong môi trường nước, thân thiện với môi trường. Dây chuyền sản xuất được hai loại sản phẩm là thuốc nổ dạng thỏi năng lượng cao dùng cho khai thác lộ thiên và thuốc nổ dạng rời.

Sản xuất và tiêu thụ VLNCN có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, sự cạnh tranh sẽ ngày càng quyết liệt, đòi hỏi các nhà máy của Tổng cục CNQP phải đẩy mạnh công tác phát triển thị trường, đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành, chú trọng đến sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường để có thể duy trì và phát triển thị trường tiêu thụ trong nước, từng bước mở rộng xuất khẩu. Hy vọng, với truyền thống, thế mạnh, kinh nghiệm sản xuất VLNCN và sự đầu tư đổi mới công nghệ, trang - thiết bị, các nhà máy cơ khí-hóa chất thuộc Tổng cục CNQP sẽ có bước phát triển mới, tiếp tục khẳng định thương hiệu một ngành hàng thiết yếu của quốc gia.

NAM ANH