Ví Dụ Sự Biến đổi ý Nghĩa Của Từ

Thực chất, nói cho giản dị hơn thì đây là những biến đổi về phương diện ngữ nghĩa của từ trong từ vựng. Những biến đổi này rất phức tạp và tinh tế, nhiều khi chồng chéo lên và cùng diễn ra với những biến đổi ở bề mặt. Có hai trường hợp chính trong biến đổi nghĩa của từ cần được kể tới sau đây.

Đúng ra, phải hiểu đây là sự thu hẹp phạm vi biểu hiện (định danh) của từ. Xu hướng này có thể tìm thấy trong những từ như: thầy… của tiếng Việt; meat, deer… của tiếng Anh…

– thầy: Từ chỗ gọi tên cho các đối tượng như: thầy giáo, thầy đồ, thầy khoá, thầy lang, thầy cai, thầy lí, thầy kí, thầy thông… hiện nay từ này chỉ còn dùng chủ yếu với nghĩa thầy giáo và thầy thuốc.

– meat vốn có nghĩa là "thực phẩm" nói chung; deer vốn chỉ "con vật" nói chung, nhưng nay tiếng Anh đã thu hẹp bớt dung lượng nghĩa của các từ này lại: meat = thịt; còn từ deer chỉ có nghĩa là "con hươu"

Hiện tượng thu hẹp nghĩa rất hay gặp trong khi xây dựng thuật ngữ cho các ngành khoa học: Người ta thu hẹp nghĩa của từ thông thường lại và chỉ dùng với một nghĩa thuật ngữ, nghĩa chuyên môn hoá đó. Trong tiếng Việt, xu hướng thu hẹp nghĩa nói chung là không mạnh bằng mở rộng nghĩa.

2. Mở rộng nghĩa của từ

Xét các ví dụ:

– Động từ land trong tiếng Anh có nghĩa là tiếp đất, hạ cánh (xuống mặt đất). Hiện nay động từ này mở rộng nghĩa ra, bao gồm cả việc hạ cánh xuống mặt nước (The swan landed on the lake – Con thiên nga hạ cánh xuống mặt hồ).

– Đồng từ cắt trong tiếng Việt vốn có nghĩa là: làm đứt bằng vật sắc. Hiện nay nghĩa của từ này mở rộng ra gồm cả việc chấm dứt hành động, việc làm nào đó (cắt viện trợ, cắt quan hệ, cắt đường chuyền bóng…) hoặc phân công làm việc gì đó theo luân phiên hoặc thứ tự lần lượt: cắt trực nhật, cắt người canh đê, cắt lượt đi tuần…

Cơ sở của việc mở rộng nghĩa của từ chính là sự chuyển di tên gọi đẫn đến việc chuyển nghĩa theo xu hướng mở rộng. Đồng thời với mở rộng nghĩa tất yếu là mở rộng phạm vi định danh của từ. Ví dụ: Trước đây tiếng Việt có từ đồng hồ vốn có nghĩa là "cái hồ làm bằng đồng, trong đó chứa nước để cho chảy dần đi, căn cứ vào lượng nước đã chảy đi nhiều hay ít để tính thời gian". Ngày nay, từ này đã chuyển sang gọi vật dùng để đo thời gian nói chung mà bất kể nó được làm bằng gì, hoạt động theo nguyên tắc nào: đồng hồ quả lắc, đồng hồ điện tử…

Tương tự như trên, ta có thế thấy từ fee (tiền công, tiền thù lao), pen (bút) trong tiếng Anh cũng vậy. fee vốn có nghĩa là "gia súc", thời xưa gia súc đã từng được dùng làm vật thanh toán giá trị. Còn pen vốn có nghĩa là "lông ống, lông vũ" – loại lông mà thời xưa được dùng làm bút viết.

TRANG CHUYÊN NGÔN NGỮ HỌC – 5 Jul 10

LÊ Đình Tư (Trích từ: Lê Đình Tư & Vũ Ngọc Cân. Nhập môn ngôn ngữ học. Hà Nội, 2009) 1. Biến đổi ý nghĩa của từ là gì? Trong hoạt động giao tiếp ngôn ngữ của xã hội, thường xuyên xuất hiện nhữn…

LÊ Đình Tư (Trích từ: Lê Đình Tư & Vũ Ngọc Cân. Nhập môn ngôn ngữ học. Hà Nội, 2009) 3. Các phương thức biến đổi ý nghĩa của từ Phương thức biến đổi ý nghĩa của từ là cách thức bổ sung nghĩa mớ…

3. Hoán dụ Những hiện tượng biến đổi ý nghĩa của từ 1. Hiện tượng mở rộng và thu hẹp ý nghĩa Phân loại căn cứ vào tính chất của các quan hệ: Quan hệ giữa toàn thể và bộ phận Lấy bộ phận thay cho toàn thể Lấy toàn thể thay cho bộ phận Lấy không gian,...

. (thư ký)9. Nguyễn Thị Phương Hoa (nhóm trưởng)1DÀN Ý I. Biến đổi ý nghĩa của từ ngữ là gì?II. Nguyên nhân và cơ sở của sự biến đổi ý nghĩa của từ. 1.Nguyên. trong phép biến đổi ý nghĩa từ bằng ẩndụ, ý nghĩa biểu vật và ý nghĩa biểu niệm của từ đều

BÀI THUYẾT TRÌNH NHÓM 4

Daytot.vn giới thiệu cho các em kiến thức SỰ CHUYỂN NGHĨA CỦA TỪ

Từ đa nghĩa (cách gọi khác từ nhiều nghĩa) là những từ có một số nghĩa biểu thị những đặc điểm, thuộc tính khác nhau của một đối tượng, hoặc biểu thị những đối tượng khác nhau của thực tại. Hiện tượng từ đa nghĩa được quan sát thấy ở hầu hết các ngôn ngữ trên thế giới. Ví dụ như từ đi trong tiếng Việt là một từ đa nghĩa, nó vừa có nghĩa gốc là chỉ dịch chuyển bằng hai chi dưới (tôi đi rất nhanh nhưng vẫn không đuổi kịp anh ấy) vừa có nghĩa chuyển là chỉ một người nào đó đã chết (Anh ấy ra đi mà k...

286.51 KB

702.99 KB

Loại hình ngôn ngữ là một khái niệm của ngôn ngữ học dùng để chỉ tập hợp các ngôn ngữ có chung một hay nhiều đặc điểm hình thái nhất định.

Rối loạn ngôn ngữ là di chứng thường gặp ở người mắc tai biến dẫn tới những bệnh lý về não bộ khiến người bệnh khó hiểu những gì mọi người đang nói.

Từ Hán Việt chiếm một lượng rất lớn trong tiếng Việt. Vậy người Việt đã đem tiếng Hán vào tiếng Việt và Việt hóa chúng như thế nào?

Khi Athenai nhường chỗ cho Alexandreia* như trung tâm văn hóa của thời cổ đại, mọi trước tác của Aristotelês đều được tập trung tại thư viện Alexandreia, và được Andronikos* ở đảo Rhodos (Hiệu trưởng của trường Lykeion* từ...

1. Đặt vấn đề Tiếng Việt, cũng như mọi ngôn ngữ tự nhiên khác, không ngừng phát triển. Sự phát triển đó được thể hiện ở nhiều cấp độ: ngữ âm, từ...

Trong ngôn ngữ hằng ngày, nhiều người không phân biệt được “chuyền” và “truyền” nên dẫn đến sử dụng nhầm lẫn hai từ này; chẳng hạn: truyền bóng, chuyền máu, chuyền dịch… Nguyên nhân chủ yếu là bởi hai từ này có âm đọc gần nhau. Hơn nữa, ý nghĩa...

1315.70 KB

6.97 MB

Biến đổi khí hậu đang đặt ra những thách thức to lớn đối với các quốc gia, nhất là đối với các nước đang phát triển như Việt Nam. Đánh giá của các tổ chức quốc tế, Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Với nền nông...

Nội dung và ý nghĩa của phương pháp luận của cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả và vận dụng cặp phạm trù này trong hoạt động thực tiễn

Những Quy tắc quan trọng cùng những Câu ví dụ cho việc Sử dụng đúng Ngữ pháp của tiếng Đức.

BPO - Lụp xụp, nhếch nhác, tạm bợ, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, không đảm bảo môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm và làm mất mỹ quan đô thị là thực trạng hiện nay tại chợ Bình Long. Để tìm giải pháp cho vấn đề này, bên cạnh nỗ lực của thị xã Bình Long...

NCLP - Hợp đồng và luật hợp đồng là chế định cốt lõi của luật tư nói riêng và của toàn bộ hệ thống pháp luật nói chung. Do đó, việc xây dựng một cách khoa học khái niệm hợp đồng cũng như các nguyên tắc cơ bản điều chỉnh nó có ý nghĩa và vai trò quan...

Ung thư là căn bệnh gây ám ảnh nhiều người, khiến con người ta không những đau đớn mà còn có thể gây ra tử vong. Do đó, sớm phát hiện ung thư từ những giai đoạn đầu sẽ giúp cho việc điều trị ung thư có hiệu quả cao. Và một trong những phương pháp để...

3.42 MB