Viêm Da Tróc Vảy: Bệnh Da Hiếm Gặp Và Những điều Bạn Cần Biết

Nội dung bài viết

• Viêm da tróc vảy là bệnh gì?  
• Nguyên nhân gây ra bệnh 
• Các dấu hiệu nhận biết của bệnh viêm da tróc vảy 
• Các phương pháp điều trị viêm da tróc vảy

Viêm da tróc vảy hay còn được gọi là hội chứng đỏ da toàn thân. Vốn là một bệnh da nguy hiểm và trong những trường hợp nặng thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Vậy bệnh viêm da tróc vảy là gì? Đâu là những nguyên nhân gây ra bệnh? Hãy để bác sĩ Nguyễn Thị Thảo trả lời giúp bạn những câu hỏi thường gặp về bệnh Pellagra nhé.

Viêm da tróc vảy là bệnh gì?  

Viêm da tróc vảy (Exfoliative dermatitis), hay còn gọi được gọi là hội chứng đỏ da toàn thân (Erythroderma). Là một bệnh đặc trưng bởi tình trạng da đỏ bong vảy lan tỏa và xảy ra ít nhất trên 90% bề mặt da của cơ thể. 

Khi mắc bệnh, bệnh nhân ngoài những biểu hiện ở da có thể còn có kèm theo những biểu hiện toàn thân viêm. Bao gồm phù ngoại vi, rối loạn điều hòa nhiệt,.. 

Đây là một bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nhiều nhất là từ 40 đến 60 tuổi. Trong đó nam giới có tỷ lệ mắc bệnh tương đối cao hơn so với nữ (tỷ lệ Nam/Nữ: 2/1 – 4/1) 

Cơ chế bệnh sinh

Khi mắc bệnh thì đa phần 2 triệu chứng đỏ da và tróc vảy gần như luôn song hành với nhau. Trong đó cơ chế bệnh sinh của 2 hiện tượng trên là do:  

• “Đỏ da” là do một tình trạng giãn mạch máu dưới da do đáp ứng viêm 
• “Tróc vảy” là do hiện tượng da đẩy nhanh quá trình chết tế bào do phản ứng viêm 

Nguyên nhân gây ra bệnh 

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra bệnh. Tuy nhiên đa phần các trường hợp bệnh là do các bệnh da có sẵn (trong đó bệnh vẩy nến là nguyên nhân thường gặp nhất) 

Chúng ta có thể phân nhóm các nguyên nhân gây ra bệnh viêm da tróc vảy như sau: 

Nguyên nhân từ một bệnh da sẵn có trước đó

Các bệnh da có thể là nguyên nhân của bệnh viêm da tróc vảy có thể kể đến như: 

• Vẩy nến (23%) 
• Chàm (20%) 
• Viêm da tiết bã 
• Pemphigus thể lá 
• Da vẩy cá 
• Liken phẳng 
• Vẩy phấn đỏ nang lông
• …..

Viêm da tróc vảy do dị ứng thuốc

Việc dị ứng thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh viêm da tróc vảy. Các loại thuốc phổ biến có thể là nguyên nhân của bệnh như: 

• Allopurinol
• Beta-lactam antibiotics
• Carbamazepine
• Gold
• Phenobarbital
• Phenytoin
• Sulfasalazine
• Sulfonamides
• Zalcitabine
• ……

Đỏ da toàn thân do các bệnh lý nhiễm trùng

 Đối với nguyên nhân này thì sẽ thường gặp trên những người suy giảm miễn dịch. Các tác nhân cụ thể có thể kể đến như: 

• Virus: HIV, Sởi … 
• Ký sinh trùng: Cái ghẻ (Nauy) trên cơ địa suy giảm miễn dịch, béo phì, nghiện ma túy… 
• Vi nấm: các triệu chứng thường khu trú/lan tỏa toàn thân trên cơ địa suy giảm miễn dịch 
• Vi khuẩn: hội chứng bong vảy da do tụ cầu vàng (Staphylococcal Scalded Skin Syndrome)

Đỏ da toàn thân do bệnh lý ác tính 

• Hội chứng Sezari.
• Mycosis fungoid.

Đỏ da toàn thân nguyên phát/vô căn

Trong khá nhiều trường hợp bệnh (gần 20%), người ta vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra bệnh viêm da tróc vảy.

Các dấu hiệu nhận biết của bệnh viêm da tróc vảy 

Các dấu hiệu và triệu chứng trên da và niêm mạc  

Theo định nghĩa, bệnh viêm da tróc vảy hay hội chứng đỏ da toàn thân sẽ có triệu chứng chính là da đỏ và tróc vảy chiếm trên 90% diện tích bề mặt da của cơ thể trở lên.

Các triệu chứng của bệnh sẽ khác nhau tùy theo nguyên nhân. Tuy nhiên, các bạn có thể chú ý một số triệu chứng chính như: 

• Ngứa 

Khi mắc bệnh bệnh nhân có thể cảm thấy ngứa nhiều và không thể chịu đựng được ( đặc biệt là đối với viêm da tróc vảy do bệnh chàm, việc chà xát và cào gãi nhiều cũng có thể dẫn đến hiện tượng lichen hóa) 

Đối với viêm da tróc vảy do dị ứng thuốc có thể bệnh nhân sẽ không có cảm giác ngứa, hoặc ngứa rất ít. 

• Hồng ban

Hồng ban trong bệnh sẽ có màu sắc tùy theo nguyên nhân gây ra, như: 

1. Đỏ sậm đối với chàm do tăng sắc tố sau viêm
2. Đỏ tươi đối với vảy nến do tình trạng thay da liên tục 
3. Đối với nguyên nhân do dị ứng thuốc hồng ban có thể có màu sắc thay đổi (đỏ tím – tươi – sậm) và không đồng nhất do dị ứng thuốc thường đi kèm với tình trạng viêm mạch (ban xuất huyết)…

• Tróc vảy

Hình dạng vảy cũng sẽ khác nhau tùy theo nguyên nhân gây ra bệnh như: 

1. Vảy ướt đến khô (đối với nguyên nhân do bệnh chàm)
2. Vảy khô, mịn (đối với nguyên nhân do bệnh vẩy nến)
3. Vảy thay đổi (đối với nguyên nhân do dị ứng thuốc)…

• Tổn thương móng 

Đối với nguyên nhân do chàm các tổn thương móng thường là rổ móng, móng sọc dọc ngang với màu vàng bẩn, dày sừng bờ tự do.

Đối với nguyên nhân do bệnh vẩy nến các tổn thương móng thường là dạng giọt dầu, sọc dọc ngang, tăng sừng dưới móng, li móng.

đối với nguyên nhân do dị ứng thuốc thường sẽ không có các tổn thương móng kèm theo.

Các triệu chứng toàn thân 

Ngoài các tổn thương da thì bệnh viêm da tróc vảy cũng có thể có những ảnh hưởng đến toàn thân như: 

• Làm suy yếu chức năng hàng rào bảo vệ của da, dẫn đến làm tăng nguy cơ nhiễm trùng
• Ảnh hưởng chức năng điều hòa thân nhiệt ngoại biên 
• Bệnh làm tổn thương cơ chế dựng lông dẫn đến rối loạn thân nhiệt
• Ảnh hưởng chức năng trao đổi chất
• Phù, suy dinh dưỡng: do mất protein qua hiện tượng tróc vảy và bù trừ không đủ, dẫn đến giảm áp lực keo 
• Thiếu máu: do mất các chất vô cơ như canxi, sắt làm giảm quá trình tạo máu  
• Suy tim: do mất nước làm giảm thể tích tuần hoàn  
• Rối loạn nước, điện giải, loạn nhịp tim: do mất kali, natri 

Các phương pháp điều trị viêm da tróc vảy

Việc điều trị của bệnh viêm da tróc vảy hay hội chứng đỏ da toàn thân sẽ bao gồm điều trị triệu chứng và điều trị nguyên nhân gây ra bệnh

Điều trị triệu chứng

• Giảm ngứa: kháng histamin
• Lạnh run, co cơ: sưởi ấm, chiếu đèn hồng ngoại. 
• Phù: bù đạm 
• Rối loạn điện giải: truyền dịch
• Thiếu máu: sử dụng sắt, acid folic 
• Nhiễm trùng: kháng sinh liệu pháp
• Chăm sóc da
• ….

Điều trị nguyên nhân

• Đối với nguyên nhân do dị ứng thuốc: ngưng thuốc đã dùng, Corticoid,… 
• Đối với nguyên nhân do chàm: Corticoid thoa vùng viêm, ngứa nhiều, dưỡng ẩm vùng da mỏng, ít ngứa,…. 
• Đối với nguyên nhân do vẩy nến: thoa bong sừng, thuốc uống (dẫn xuất Vitamin A, thuốc ức chế miễn dịch),…..

Bệnh viêm da tróc vảy hay hội chứng đỏ da toàn thân là một bệnh lý hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm. Chính vì vậy các bạn không được chủ quan và cần phải đến ngay các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời khi mắc bệnh.