Xích Bích

Trước khi lâm trận, trong một đêm đông ở thủy trại, Tào Tháo ngồi uống rượu và nhân hứng làm bài thơ Đoản ca hành kỳ 1 còn lưu lại đến ngày nay[46]:

短歌行其一 Đoản ca hành kỳ 1 Bài hát ngắn kỳ 1[47]
對酒當歌, Đối tửu đương ca Trước rượu nên hát
人生幾何: Nhân sinh kỷ hà? Đời người bao lâu?
譬如朝露, Thí như triêu lộ Giống như sương sớm
去日苦多。 Khứ nhật khổ đa Ngày qua khổ đau
慨當以慷, Khái đương dĩ khảng Nghĩ tới ngậm ngùi
憂思難忘。 Ưu tư nan vong Buồn lo suốt đời
何以解憂: Hà dĩ giải ưu? Lấy gì quên được?
惟有杜康。 Duy hữu đỗ khang Chỉ rượu mà thôi?
青青子衿, Thanh thanh tử khâm Xanh xanh áo ai
悠悠我心。 Du du ngã tâm Lòng ta bồi hồi
但為君故, Đãn vị quân cố Chỉ vì ai đó
沉吟至今。 Trầm ngâm chí câm Trầm ngâm đến nay
呦呦鹿鳴, Ao ao lộc minh Hươu kêu rao rao
食野之蘋。 Thực dã chi bình Cùng ăn quả bình
我有嘉賓, Ngã hữu gia tân Ta có khách quý
鼓瑟吹笙。 Cổ cầm suy sinh Gảy đàn thổi sênh
皎皎如月, Minh minh như nguyệt Vằng vặc như trăng
何時可輟? Hà thời khả xuyết? Lấy được lúc nào?
憂從中來, Ưu tùng trung lai Trong lòng lo lắng
不可斷絕。 Bất khả đoạn tuyệt Dứt được làm sao?
越陌度阡, Việt mạch độ thiên Lội ruộng giẫm bờ
枉用相存。 Uổng dụng tương tồn Tiếc nỗi sống thừa
契闊談宴, Khế khoát đàm yến Bạn bè hội họp
心念舊恩。 Tâm niệm cựu ân Lòng nhớ ơn xưa
月明星稀, Nguyệt minh tinh hy Sao thưa trăng sáng
烏鵲南飛, Ô thước nam phi Về nam quạ bay
繞樹三匝, Nhiễu thụ tam táp Ba vòng cây lượn
無枝可依。 Hà chi khả y? Đậu cành nào đây?
山不厭高, Sơn bất yếm cao Núi không ghét cao
水不厭深。 Hải bất yếm thâm Biển không ghét sâu
周公吐哺, Chu Công thổ bô Chu Công thả cơm
天下歸心。 Thiên hạ quy tâm Thiên hạ về theo

Nhà thơ Đỗ Mục thời nhà Đường làm bài thơ Xích Bích hoài cổ nổi tiếng:

赤壁懷古 Xích Bích hoài cổ Nhớ Xích Bích xưa
折戟沉沙鐵未銷, Chiết kích trầm sa thiết vị tiêu Kích gãy, cát chìm sắt chưa tiêu
自將磨洗認前朝。 Tự tương ma tẩy nhận tiền triều Giũa mài nhận thấy dấu tiền triều
東風不與周郎便, Đông phong bất dữ Chu Lang tiện Gió đông[48] ví phụ chàng Công Cẩn[49]
銅雀春深銷二喬。 Đồng Tước xuân thâm toả nhị Kiều Đài xuân Đồng Tước[50] nhốt hai Kiều[51]

Tiền Xích Bích Phú, Một bài thơ nổi tiếng của Tô Đông Pha thời nhà Tống-Bảo tàng Cố cung, Đài Loan

Tô Đông Pha cũng làm trận Xích Bích thêm nổi tiếng với hai bài Tiền Xích Bích phú và Hậu Xích Bích phú của ông, mặc dù địa điểm “Văn Xích Bích” mà ông lấy cảm hứng chưa chắc đã là địa điểm xảy ra trận Xích Bích. Bên cạnh đó ông cũng có một bài thơ lấy cảm hứng từ trận Xích Bích mang tên Niệm nô kiều – Xích Bích hoài cổ:

念奴嬌-赤壁懷古 Niệm nô kiều – Xích Bích hoài cổ (bản dịch của Nguyễn Chí Viễn)
大江東去, Đại giang đông khứ, Dòng sông đông rót,
浪淘盡千古風流人物。 Lãng đào tận thiên cổ phong lưu nhân vật. Đào thải hết ngàn thuở phong lưu nhân vật.
故壘西邊, Cổ luỹ tây biên, Luỹ cổ tây biên,
人道是三國周郎赤壁。 Nhân đạo thị Tam Quốc Chu Du Xích Bích. Người bảo đấy Tam Quốc Chu Du Xích Bích.
亂石崩雲, Loạn thạch băng vân, Đá rối mây xen,
驚濤拍岸, Nộ đào liệt ngạn, Sóng tung bờ rạn,
捲起千堆雪。 Quyển khởi thiên đồi tuyết. Cuộn bốc ngàn trùng tuyết.
江山如畫, Giang sơn như hoạ, Non sông như vẽ,
一時多少豪傑。 Nhất thời đa thiểu hào kiệt. Một thuở bao nhiêu hào kiệt.
遙想公瑾當年, Dao tưởng Công Cẩn đương niên, Xa nghe Công Cẩn đương thì,
小喬初嫁了, Tiểu Kiều sơ giá liễu, Tiểu Kiều vừa mới cưới,
雄姿英發。 Hùng tư anh phát. Anh hùng phong cách.
羽扇綸巾, Vũ phiến luân cân, Phe phẩy quạt khăn,
談笑間, Đàm tiếu gian, Khoảng tiếu đàm,
檣櫓灰飛煙滅。 Cường lỗ hôi phi yên diệt. Quân giặc tro tiêu khói diệt.
故國神遊, Cố quốc thần du, Nước cũ thần du,
多情應笑我, Đa tình ưng tiếu ngã, Đa tình cười khéo giống,
早生華髮。 Tảo sinh hoa phát. Tóc mau trắng toát.
人間如夢, Nhân sinh như mộng, Đời như giấc mộng,
一樽還酹江月。 Nhất tôn hoàn thù giang nguyệt. Một chén trên sông thưởng nguyệt.

Nhà văn, nhà thơ Tào Tuyết Cần đời nhà Thanh – tác giả tiểu thuyết Hồng Lâu Mộng nổi tiếng – cũng làm bài thơ Xích Bích hoài cổ:

赤壁懷古 Xích Bích hoài cổ (bản dịch của Vũ Bội Hoàng)
赤壁塵埋水不流, Xích Bích trần mai thuỷ bất lưu, Xích Bích sông kia nước chẳng trôi,
徒留名姓栽空舟。 Đồ lưu danh tính tài không chu. Truyền trơ tên họ chở đi thôi.
喧闐一炬悲風冷, Huyên điền nhất cự bi phong lãnh, Ầm ầm gió thảm theo làn khói,
無限英魂在內遊。 Vô hạn anh hồn tại nội du. Biết mấy hồn thiêng quẩn đấy rồi.

Nhà thơ Thôi Đồ cũng có 1 bài Xích Bích hoài cổ khác:

赤壁懷古 Xích Bích hoài cổ dịch thơ
漢室河山鼎勢分, Hán thất hà sơn đỉnh thế phân, Núi sông nhà Hán thế ba chân
勤王誰肯顧元勳。 Cần vương thùy khẳng cố nguyên huân. Giúp vua đâu kể đến công thần
不知征伐由天子, Bất tri chinh phạt do thiên tử, Chinh phạt chư hầu do thiên tử
唯許英雄共使君。 Duy hứa anh hùng cộng sứ quân. Hùng cứ gồm ta với sứ quân
江上戰餘陵是穀, Giang thượng chiến dư lăng thị cốc, Gò khe còn đó sau trận chiến
渡頭春在草連雲。 Độ đầu xuân tại thảo liên vân. Mây cỏ liền nhau trước sắc xuân
分明勝敗無尋處, Phân minh thắng bại vô tầm xứ, Tìm đâu ra chỗ xưa tranh thắng
空聽漁歌到夕曛。 Không thính ngư ca đáo tịch huân. Chỉ nghe chài hát lúc chiều buông.

Share this:

  • Twitter
  • Facebook
Like Loading…

Từ khóa » đoản Ca Hành Kỳ 1