1. Kế Toán Ngân Hàng Là Gì?

Kế toán ngân hàng là công việc thu thập, ghi chép, xử lý, phân tích các nghiệp vụ kinh tế, tài chính, đồng thời cung cấp thông tin cần thiết phục vụ cho công tác quản lý hoạt động tiền tệ ở ngân hàng, và các tổ chức, cá nhân theo qui định của Pháp luật. 

Ngoài thực hiện những công  việc kế toán nói chung, kế toán ngân hàng còn phải thực hiện những nghiệp vụ kế toán liên quan đến ngành ngân hàng. Mỗi ngân hàng sẽ có những đặc điểm và hoạt động khác nhau nên nghiệp vụ kế toán ngân hàng cũng sẽ có sự khác nhau.

Kế toán ngân hàng thuộc bộ phận trong hệ thống kế toán của kinh tế và ngân hàng (kế toán tài chính và kế toán quản trị).

1.1 Đặc điểm kế toán ngân hàng

Mỗi ngành nghề sẽ có những nghiệp vụ đặc biệt khác nhau, do đó kế đặc thù công việc kế toán cũng sẽ khác nhau. Sau đây là những đặc điểm nổi bật của kế toán ngân hàng:

a) Tính tổng hợp cao, tính xã hội cao

Ngân hàng là tổ chức trung gian tài chính giữa doanh nghiệp và các đơn vị tổ chức kinh tế khác, các hoạt động giao dịch diễn ra thường xuyên và liên tục, do đó kế toán tài chính là người tổng hợp và phản ánh các hoạt động kinh tế, tài chính một cách liên tục thông qua các hoạt động giao dịch, thanh toán, tín dụng, tiền tệ…

Các hoạt động này sẽ ảnh hưởng đến lợi thế, quan hệ hợp tác giữa ngân hàng và các doanh nghiệp, các đơn vị tổ chức kinh tế khác.

b) Xử lý nghiệp vụ theo quy trình chặt chẽ

Mọi hoạt động của ngân hàng đều có những nghiệp vụ và quy trình xử lý cụ thể, mỗi nghiệp vụ được xử lý theo đúng quy trình chuyên nghiệp theo từng bộ phận và vị trí công việc. 

Kế toán ngân hàng là một mắc xích trong hệ thống ngân hàng, mọi công việc kế toán sẽ ảnh hưởng đến những hoạt động, bộ phận khác của ngân hàng, do đó yêu cầu nghiệp vụ phải được xử lý theo đúng quy trình một cách chặt chẽ.

c) Tính kịp thời và chính xác cao

2 yếu tố quan trọng nhất của một ngân hàng là vốn và sự luân chuyển nguồn vốn trong quỹ tiền tệ. Hơn thế hệ thống ngân hàng được tổ chức thống nhất từ trung ương đến địa phương, từ ngân hàng nhà nước đến hệ thống các ngân hàng tư ngân. Do đó khi thực hiện các công việc đòi hỏi kế toán phải đáp ứng tính kịp thời, nhanh chóng nhất.

Các hoạt động của ngân hàng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh tế của doanh nghiệp và toàn xã hội. Do đó mọi nghiệp vụ kế toán bắt buộc phải thực hiện chính xác.

d) Khối lượng chứng từ lớn và phức tạp

Khối lượng công việc của kế toán ngân hàng cực kỳ lớn. Đặc biệt các hoạt động giao dịch đa dạng, diễn ra thường xuyên và liên tục, do đó các loại chứng từ trong kế toán ngân hàng cực kỳ nhiều và phức tạp.

Mỗi chứng từ của ngân hàng đều phải được lưu lại để xác minh các hoạt động kinh tế, tài chính và việc thu chuyển vốn của nền kinh tế nên khối lượng chứng từ quản lý cực lớn.

1.2 Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng cơ bản

Các nghiệp vụ cơ bản của kế toán ngân hàng gồm có:

• Nghiệp vụ ngân quỹ và thanh toán trong ngân hàng
• Nghiệp vụ tín dụng và đầu tư tài chính
• Nghiệp vu thanh toán và tín dụng quốc tế
• Nghiệp vụ kế toán tài sản cố định và công cụ dụng cụ
• Nghiệp vụ thanh toán vốn giữa các ngân hàng
• Nghiệp vụ kinh doanh vàng, ngoại tệ, đá quý
• Nghiệp vụ kế toán nguồn vốn chủ sở hữu
• Nghiệp vụ kế toán thu nhập, chi phí, kết quả kinh doanh
• Báo cáo tài chính, báo cáo kế toán

1.3 Đối tượng của kế toán ngân hàng

Đối tượng của kế toán ngân hàng gồm 3 đối tượng như sau:

• Tài sản được phân theo hình thái biểu hiện và hiện trạng: tài sản có, sử dụng vốn, vốn.
• Nguồn hình thành nên tài sản: nguồn vốn hoặc tài sản nợ.
• Sự luân chuyển của tài sản…