1. Lịch Sử Cây Mía Và Phát Triển Sản Xuất Mía đường Trên Thế Giới

Mía là tên gọi chung của một số loài trong loại Saccharum, bên cạnh các loài lau, lách khác. Chúng vốn là các loài cỏ, có thân cao từ 2-6 m, chia làm nhiều đốt, bên trong có chứa đường. Tất cả các giống mía trồng đều là các giống mía lai nội chi hoặc nội loại phức tạp. Ngày nay, cây mía được trồng ở nhiều nước trên giới, phân bố ở phạm vi từ 35 độ vĩ Nam đến 35 độ vĩ Bắc để thu hoạch lấy thân, sản xuất ra đường ăn (saccaroza). Ngoài ra, cây mía còn được coi là một trong sáu cây nhiên liệu sinh học tốt nhất của thế giới trong tương lai (cây mía đứng đầu, tiếp đến là cọ dầu, cải dầu, gỗ, đậu nành và tảo).

Hình 1. Vùng phân bố theo lãnh thổ của cây mía trên thế giới

1.1 Nguồn gốc

Cây mía xuất hiện trên trái đất từ thời rất xa xưa, khi lục địa châu Á và châu Úc còn dính liền. Một số tác giả cho rằng vùng Tân Guinea là quê hương của cây mía nguyên thủy và từ đây mía được đưa đến các vùng khác nhau trên thế giới. Tuy nhiên, trong tác phẩm "Nguồn gốc cây trồng" của De Candelle lại viết: "Cây mía được trồng đầu tiên ở vùng Đông Nam Á, rồi từ đó qua châu Phi và sau cùng là châu Mỹ" (Humbert, 1963). Trong ngôn ngữ Sankrit (tiếng phạn) các từ như Sarkara hay Sakkara chỉ tên đường ăn là bắt nguồn từ ngôn ngữ châu Á, điều đó càng khẳng định cây mía có ngruồn gốc từ đây. Khi cây mía được đưa đến trồng ở vùng Ả Rập, tên Sarkara hay Sakkara được chuyển thành Sukkar. Từ vùng Ả Rập cây mía được đưa sang Ethiopia, Ai Cập, rồi Sicilia... và những thập tự quân đưa đến Chipre. Những người Ả Rập cũng đem mía vào Tây Ban Nha, Thái tử Bồ Đào Nha Don Enrique nhập mía đem trồng ở đảo Madeira rồi từ đó chuyển đến Canarias. Ở vùng này, điều kiện khí hậu, đất đai rất thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây mía, và chính nơi đây đã sản xuất ra tất cả lượng đường tiêu dùng của châu Âu trong vòng 300 năm. Cây mía được đưa đến châu Mỹ trong chuyến đi thứ hai của Cristobal Colon vào năm 1493 và trồng tại đảo Santo Domingo. Cuối thế kỷ 18 ở châu Âu người ta tìm ra một loại đường mới lấy từ cây củ cải đường và từ đó đường mía và đường củ cải cùng song song phát triển (Humbert, 1963).

Cùng với cây mía là công nghệ chế biến đường mía và Ấn Độ (châu Á) là nước đi đầu trên thế giới (Nguyễn Ngộ và ctv, 1984). Ngay từ thế kỷ thứ IV, họ đã biết chế biến mật thành đường kết tinh. Từ Ấn Độ, Trung Quốc, kỹ nghệ chế biến đường mía được lan rộng sang các vùng Ả Rập, châu Phi, châu Âu, châu Mỹ và châu Úc. Lúc đầu còn thô sơ, người ta ép bằng hai trục gỗ đứng và kéo bằng sức người hoặc trâu bò. Dần dần, ngành công nghiệp này ngày một phát triển. Năm 1163, Gillerme II ở Sicilia đã tặng nhà dòng San Benito một máy ép mía với đầy đủ phụ tùng. Đến thế kỷ XVI, nhiều nhà máy đường được xây dựng hoàn chỉnh hơn và sang thế kỷ XIX thì nhà máy đường hiện đại đầu tiên ra đời.

1.2 Giá trị kinh tế của mía

Mía là nguồn nguyên liệu liệu chính của ngành công nghiệp chế biến đường. Đường mía hiện chiếm trên 60% tổng sản lượng đường thô của toàn thế giới. Mía là loại cây có nhiều chất dưỡng chất như đạm, canxi, khoáng, sắt, nhiều nhất là đường, giúp con người thanh nhiệt, giải khát, xóa tan mệt mỏi, trợ giúp tiêu hóa và cung cấp năng lượng cho cơ bắp hoạt động. Đường giữ một vai trò rất quan trọng trong khầu phần ăn hàng ngày của con người, là nhu cầu không thể thiếu trong đời sống xã hội.

So sánh với một số cây công nghiệp khác, cây mía là cây trồng có nhiều ưu điểm:

- Xét về mặt công nghiệp: Mía là cây đa dụng, ngoài sản phẩm chính là đường, cây mía còn là nguyên liệu hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp của nhiều ngành công nghiệp nghiệp như rượu, giấy, ván ép, dược phẩm, điện từ bã mía; thức ăn chăn nuôi, phân bón từ lá, ngọn mía, bùn lọc và tro lò; rỉ đường được dùng làm nguyên liệu trong công nghiệp để sản xuất nhiên liệu sinh học, rượu, dung môi aceton, butanol, nấm men, axit citric, lactic, aconitic và glycerin, … Các sản phẩm phụ của mía đường nếu được khai thác triệt để, giá trị còn có thể gấp 3-4 lần chính phẩm (đường).

Hình 2. Các sản phẩm chính và phụ sản xuất từ cây mía

- Xét về mặt sinh học:

+ Khả năng sinh khối lớn: Nhờ đặc điểm có chỉ số diện tích lá lớn (gấp 5-7 lần so với diện tích đất) và khả năng lợi dụng cao ánh sáng mặt trời (tối đa tới 6 - 7% trong khi các cây trồng khác chỉ đạt 1 - 2%), trong vòng 10 - 12 tháng, một hecta mía có thể cho năng suất hàng trăm tấn mía cây và một khối lượng lớn lá xanh, gốc, rễ để lại trong đất.

+ Khả năng tái sinh mạnh: Mía là cây có khả năng để gốc được nhiều năm, tức là một lần trồng thu hoạch được nhiều vụ. Sau mỗi lần thu hoạch, ruộng mía được xử lý, chăm sóc, các mầm gốc lại tiếp tục tái sinh, phát triển. Năng suất mía cây ở vụ gốc đầu nhiều khi cao hơn cả vụ mía tơ. Ruộng mía để được nhiều vụ gốc, giá trị kinh tế càng cao (giảm được chi phí sản xuất).

+ Khả năng thích ứng rộng: Cây mía có thể trồng trên nhiều vùng sinh thái khác nhau (khí hậu, đất đai, khô hạn hoặc úng ngập,...), chống chịu tốt với các điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên và môi trường, dễ thích nghi với các trình độ sản xuất từ thô sơ đến hiện đại.

1.3 Tình hình sản xuất mía đường trên thế giới

Ngành mía đường thế giới phát triển mạnh từ thế kỷ thứ 16. Sản lượng đường toàn cầu phát triển nhanh theo nhu cầu tiêu thụ, đầu những năm cách mạng công nghiệp (1750-1830) chỉ khoảng 820 ngàn tấn/năm và trước thế chiến thứ nhất (1914-1918) khoảng 18 triệu tấn/năm, đến nay đã đạt trên 170 triệu tấn/năm (Bảng 1).

Bảng 1. Sản xuất và xuất nhập khẩu đường toàn cầu từ 2008/2009 đến 2012/2013

Đơn vị tính: ngàn tấn

Niên vụ	Tồn trước niên vụ	Sản xuất	Nhập khẩu	Tổng cung	Xuất khẩu	Tiêu dùng	Tồn sau niên vụ
2008/09	43.650	143.888	44.859	232.397	47.881	152.955	31.561
2009/10	31561	153.517	51.194	236.272	51.902	154.521	29.849
2010/11	29.849	161.612	51.921	243.412	56.088	156.766	30558
2011/12	30.558	170.967	48.870	250.395	57.819	160.965	31.611
2012/13	31.611	174.453	49.105	255.169	58.326	163.761	33.082

Nguồn: Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA)

Theo thống kê của Tổ chức Nông Lương Liên Hiệp Quốc (FAO, 2012), hiện nay hàng năm toàn thế giới sản xuất được khoảng 1.832.541 ngàn tấn mía. Sản lượng mía toàn thế giới năm 2012 gấp 4,09 lần sản lượng năm 1961. Trong đó tăng nhiều nhất là vùng Nam Mỹ, tiếp đến là Châu Á, trong khi đó sản lượng mía ở Châu Âu năm 2012 lại có xu hướng giảm xuống so với năm 1961 (Bảng 2).

Bảng 2. Tình hình sản xuất mía đường trên thế giới từ 1961 – 2012

Năm	Diện tích mía (ha)	Năng suất mía (tấn/ha)	Sản lượng mía (tấn)
1961	8.911.879	50,3	447.977.522
1962	9.023.996	48,4	436.872.640
1963	9.038.405	48,9	441.722.740
1964	9.330.371	51,5	480.849.768
1965	10.165.125	52,3	531.297.486
1966	10.375.326	51,2	531.492.823
1967	9.949.042	52,2	518.890.895
1968	9.586.121	52,8	506.091.880
1969	10.046.924	53,6	538.255.737
1970	11.113.307	54,8	608.616.105
1971	11.055.376	52,7	582.105.426
1972	10.871.074	52,4	569.105.570
1973	11.149.211	53,8	600.227.145
1974	11.932.313	54,3	648.516.497
1975	12.198.454	53,8	655.815.792
1976	12.575.275	54,6	687.207.538
1977	13.029.277	56,4	734.858.286
1978	13.690.038	56,6	774.416.858
1979	13.733.150	56,1	770.245.178
1980	13.284.827	55,3	734.489.200
1981	13.686.584	58,4	799.604.214
1982	15.055.213	60,2	907.067.880
1983	15.380.802	58,8	903.684.353
1984	15.635.479	59,5	929.768.246
1985	15.947.852	58,5	933.213.589
1986	15.826.297	59,1	934.719.186
1987	16.310.476	60,7	990.319.251
1988	16.390.040	60,6	992.982.513
1989	16.535.904	61,6	1.017.998.783
1990	17.079.401	61,7	1.052.997.497
1991	17.783.308	61,3	1.089.330.376
1992	18.151.894	61,5	1.116.324.081
1993	17.292.800	59,6	1.030.379.898
1994	17.591.927	61,9	1.089.642.360
1995	18.577.716	63,1	1.172.261.485
1996	19.417.650	63,0	1.222.851.749
1997	19.294.827	64,9	1.251.521.695
1998	19.323.787	66,0	1.275.913.967
1999	19.205.679	66,7	1.281.577.252
2000	19.397.095	64,8	1.257.458.567
2001	19.589.767	64,7	1.266.531.033
2002	20.278.516	65,8	1.334.685.808
2003	20.517.560	67,2	1.378.594.074
2004	20.154.491	66,5	1.340.919.699
2005	19.714.651	66,8	1.316.378.206
2006	20.611.509	69,0	1.421.870.349
2007	22.684.385	71,3	1.618.493.505
2008	24.085.416	72,0	1.734.998.524
2009	23.693.573	71,5	1.693.545.000
2010	23.784.059	71,8	1.707.862.934
2011	25.581.153	71,1	1.819.419.962
2012	26.088.636	70,2	1.832.541.194
1961	8.911.879	50,3	447.977.522
1962	9.023.996	48,4	436.872.640
1963	9.038.405	48,9	441.722.740
1964	9.330.371	51,5	480.849.768
1965	10.165.125	52,3	531.297.486
1966	10.375.326	51,2	531.492.823
1967	9.949.042	52,2	518.890.895
1968	9.586.121	52,8	506.091.880
1969	10.046.924	53,6	538.255.737
1970	11.113.307	54,8	608.616.105
1971	11.055.376	52,7	582.105.426
1972	10.871.074	52,4	569.105.570
1973	11.149.211	53,8	600.227.145
1974	11.932.313	54,3	648.516.497
1975	12.198.454	53,8	655.815.792
1976	12.575.275	54,6	687.207.538
1977	13.029.277	56,4	734.858.286
1978	13.690.038	56,6	774.416.858
1979	13.733.150	56,1	770.245.178
1980	13.284.827	55,3	734.489.200
1981	13.686.584	58,4	799.604.214
1982	15.055.213	60,2	907.067.880
1983	15.380.802	58,8	903.684.353
1984	15.635.479	59,5	929.768.246
1985	15.947.852	58,5	933.213.589
1986	15.826.297	59,1	934.719.186
1987	16.310.476	60,7	990.319.251
1988	16.390.040	60,6	992.982.513
1989	16.535.904	61,6	1.017.998.783
1990	17.079.401	61,7	1.052.997.497
1991	17.783.308	61,3	1.089.330.376
1992	18.151.894	61,5	1.116.324.081
1993	17.292.800	59,6	1.030.379.898
1994	17.591.927	61,9	1.089.642.360
1995	18.577.716	63,1	1.172.261.485
1996	19.417.650	63,0	1.222.851.749
1997	19.294.827	64,9	1.251.521.695
1998	19.323.787	66,0	1.275.913.967
1999	19.205.679	66,7	1.281.577.252
2000	19.397.095	64,8	1.257.458.567
2001	19.589.767	64,7	1.266.531.033
2002	20.278.516	65,8	1.334.685.808
2003	20.517.560	67,2	1.378.594.074
2004	20.154.491	66,5	1.340.919.699
2005	19.714.651	66,8	1.316.378.206
2006	20.611.509	69,0	1.421.870.349
2007	22.684.385	71,3	1.618.493.505
2008	24.085.416	72,0	1.734.998.524
2009	23.693.573	71,5	1.693.545.000
2010	23.784.059	71,8	1.707.862.934
2011	25.581.153	71,1	1.819.419.962
2012	26.088.636	70,2	1.832.541.194

Nguồn: Tổ chức Nông Lương Liên hiệp quốc (FAO, 2012)

Sản lượng mía thế giới tăng trước tiên do phát triển diện tích. Trong thế kỷ 20, nhất là ở nửa sau thế kỷ, nhiều nước ở Châu Á, Châu Phi, Nam Mỹ phát triển diện tích trồng mía và công nghiệp đường để thỏa mãn nhu cầu trong nước và tìm cơ hội xuất khẩu, nhất là sau khủng hoảng thiếu đường năm 1974. Khi đó một số cây trồng kém hiệu quả hoặc bị sâu bệnh được thay thế bằng cây mía. Mía được đưa vào hệ thống luân canh với cây lúa hay cây trồng khác như ở một số nước Châu Á. Diện tích mía mở rộng đi đôi với những tiến bộ kỹ thuật trồng trọt, cải tạo đất, thay đổi giống mới phù hợp trên những vùng đất mới, đất thấp úng, chua phèn, đất đồng cỏ, đất đồi mà trước đây bỏ hoang. Trong 4 thập kỷ cuối thế kỷ 20, mỗi thập kỷ diện tích mía thu hoạch trên thế giới tăng bình quân hơn 2,5 triệu ha.

Năng suất mía bình quân thế giới năm 1961 đạt 50,3 tấn/ha, đến năm 2012 đạt 70,2 tấn/ha, tăng cao hơn 39,5% (Bảng 2). Đến năm 2012, có 20 nước có sản lượng mía hàng năm đạt trên 9 triệu tấn trong đó có Việt Nam. Còn 5 nước sản xuất mía đường lớn nhất thế giới theo thứ tự là Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan và Pakistan (Bảng 3).

Bảng 3. Top 20 Quốc gia sản xuất mía đường hàng đầu thế giới năm 2012

TT	Quốc gia	Sản lượng mía (tấn)
1	Brazil	721.077.287
2	Ấn Độ	347.870.000
3	Trung Quốc	123.460.500
4	Thái Lan	96.500.000
5	Pakistan	58.397.000
6	Mexico	50.946.483
7	Colombia	38.000.000
8	Philippines	30.000.000
9	Indonesia	26.341.600
10	Hoa Kỳ	27.900.000
11	Australia	25.957.093
12	Argentina	25.000.000
13	Guatemala	21.800.000
14	Việt Nam	19.040.798
15	Nam Phi	17.278.000
16	Egypt	16.500.000
17	Cuba	14.400.000
18	Peru	10.368.866
19	Myanmar	10.000.000
20	Venezuela	9.350.000

Nguồn: Tổ chức Nông Lương Liên hiệp quốc (FAO, 2012)

Phương thức tổ chức sản xuất và cải tiến kỹ thuật mà các nước đã áp dụng thành công để tăng năng suất mía là: sản xuất tập trung chuyên canh, cải thiện giống mía, hóa học hóa, thủy lợi hóa và cơ giới hóa, trong đó đặc biệt coi trọng công tác nghiên cứu khoa học. Nhưng bước sang thế kỷ 21, do độc canh cây mía với diện tích lớn, lạm dụng hóa học (phân hóa học, thuốc trừ sâu bệnh, thuốc trừ cỏ,…), sử dụng máy móc cơ giới lớn đã dẫn đến xói mòn, thoái hóa đất, ô nhiễm môi trường, tăng cao giá thành sản xuất, do vậy một số nước đã và đang nghiên cứu áp dụng chế độ canh tác mía bền vững thay thế cho chế độ canh tác cũ.

Đường ăn hiệng được sản xuất tại hơn 100 quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có trên 70% sản lượng tiêu thụ nội địa. Ba nước xuất khẩu đường chủ yếu là Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc, chiếm 50% sản lượng và 56% xuất khẩu của thế giới (Bảng 4).

Bảng 4. Bình quân sản xuất và tiêu thụ đường mía hàng năm ở một số nước (tính trong kỳ 2007-2011)

Quốc gia	Sản xuất (1.000 tấn)	Tiêu thụ (1.000 tấn)	Xuất khẩu (1.000 tấn)	Lượng dự trữ cuối (1.000 tấn)	Bình quân tiêu thụ (Kg/người/năm)
Brazil	34.790	11.670	22.990	375	56
Ấn Độ	24.033	23.730	1.262	6.957	17
Trung Quốc*	12.737	14.270	1.508	2.597	7
Thái Lan	8.357	2.184	6.244	2.252	30
Mỹ*	7.139	10.186	2.492	1.232	32
Mexico	5.474	5.098	752	1.063	50
Úc	4.461	1.250	3.213	340	60
Nam Phi	2.192	1.603	639	144	36
Indonesia	1.964	4.760	2.764	522	16
Ai Cập*	1.760	2.743	974	445	34
Cuba	1.272	677	685	81	61
Nhật Bản*	828	2.304	1.460	326	18
Hàn Quốc	0	1.259	1.343	482	27
Thé giới*	157.452	154.167	51.473	33-894	21

Ghi chú: * có tính đường từ củ cải đường

Nguồn: Out1ook of the US and World sugar market (2012)

Bình quân tiêu thụ đường của hai nước đông dân nhất hành tinh còn ở mức rất thấp: Trung Quốc là 7 kg/người/năm và người Ấn Độ là 17 kg/người/năm. Trong khi đó tiêu thụ nhiều đường nhất thế giới là người Cuba: 61 kg/người/năm, kế đến là Úc: 61 kg/người/năm và Brazil: 56 kg/người/năm. Dự báo ngành đường Trung Quốc và Ấn Độ sẽ tiếp tục phát triển để đáp ứng nhu cầu trong nước; Brazil, Thái Lan, Úc, Nam Phi sẽ mở rộng để xuất khẩu, trong khi Cuba và Mexico sẽ giảm lượng xuất khẩu. Các nước nhập khẩu chủ yếu là Mỹ, Indonesia, Hàn Quốc, Canada, Trung Quốc và Nhật Bản.

Không nằm trong các nước lớn về sản xuất và xuất khẩu đường, nhưng là các nước có năng suất mía bình quân cao nhất thế giới là Peru: 123 tấn/ha, Colombia: 120 tấn/ha, Nicaragua: 102,4 tấn/ha (Bảng 5).

Bảng 5. Năng suất mía trung bình mía ở một số nước vụ 2011/2012

Quốc gia	Năng suất (tấn/ha)	Quốc gia	Năng suất (tấn/ha)
Peru	123,0	Mozambique	79,6
Colombia	120,0	Thái Lan	77,3
Nicaragua	102,4	Mexico	70,0
Swaziland	98,0	Costa Rica	61,1
Guatemala	90,0	Nam Phi	60,0
Zimbabwe	85,0	-	-

Nguồn: USDA, FAO (2012)

Bảng 6. Thống kê của VN về diện tích, năng suất, sản lượng mía 1995-2019

Năm	Diện tích (ha)	Năng suất (Tấn/ha)	Sản lượng (Tấn)
1995	224,800	47.6	10,711,100
1996	237,000	48.2	11,430,300
1997	257,000	46.4	11,920,900
1998	283,000	48.9	13,843,500
1999	344,200	51.6	17,760,300
2000	302,300	49.8	15,044,300
2001	290,700	50.4	14,656,900
2002	320,000	53.5	17,120,000
2003	313,200	53.8	16,854,700
2004	286,100	54.7	15,649,300
2005	266,300	56.1	14,948,700
2006	288,100	58.0	16,719,500
2007	293,400	59.3	17,396,700
2008	270,700	59.6	16,145,500
2009	265,600	58.8	15,608,300
2010	269,100	60.1	16,161,700
2011	282,200	62.2	17,539,600
2012	301,900	63.0	19,015,400
2013	310,400	64.9	20,128,500
2014	305,000	65.0	19,821,600
2015	284,200	64.5	18,337,300
2016	270,616	63.6	17,211,200
2017	281,000	65.3	18,356,500
2018	269,000	66.3	17,836,500
2019	240,708	63.4	15,265,700

Nguồn: Tổng cục thống kê VN

Phụ thuộc nhiều vào mùa vụ và chính sách của mỗi quốc gia nên giá đường thế giới luôn biến động. Ví dụ: Từ cuối năm 2005 đến đầu 2006 giá đường thế giới đã tăng từ 0,12 USD/1 lb (1 lb = 0,454gr) lên 0,18 USD/1 lb do gia tăng lượng đường dùng để sản xuất ethanol ở Brazil. Tuy nhiêm đến đầu 2007, giá đường lại giảm xuống chỉ còn 0,11 USD/1 lb do gia tăng sản lượng ở các nước xuất khẩu và vì thời tiết xấu tác động đến vụ mùa cộng lượng dự trữ của các nước giảm đã đẩy giá đường tăng cao lên mức 0,27 USD/1 lb năm 2010 và 0,32 USD/1 lb vào năm 2011.

Hiện nay, Brazil và Ấn Độ là hai nước đứng đầu thị trường đường, ethanol và điện từ mía đường. 60% sản lượng mía của Brazil được dùng để sản xuất ethanol. Đáng chú ý là công nghiệp đường sẽ bị tác động nhiều bởi giá dầu, do Brazil (nước xuất khẩu đường hàng đầu thế giới) sẽ gia tăng sản xuất ethanol từ mía đường nếu giá dầu tăng.

Ngành mía đường thế giới rất xem trọng công tác nghiên cứu khoa học và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật.

Việc tiến hành các thí nghiệm nghiên cứu về cây mía trên đồng ruộng đã được con người tiến hành từ rất sớm ở Ấn Độ (1840), Java (1855), Mauritius (1869), Mỹ (1885), Hawaii (1897),… Ở Ấn Độ, Viện Lai tạo giống mía Coimbatore (thành lập 1912) đã lai tạo và tuyển chọn ra nhiều giống mía tốt với ký hiệu Co. Từ 1918 Viện đã đưa ra sản xuất giống mía lai đầu tiên Co201 thay cho giống mía Katha cũ. Rồi từ đó về sau, hàng năm Viện đều đưa ra sản xuất từ 2 - 101 giống mía mới như Co312, Co419, Co0218, Co0403, Co200012,… Chỉ tính riêng từ 1918 đến 2000, Viện đã chọn tạo và phóng thích ra sản xuất được 2.077 giống mía mới, bình quân mỗi năm phóng thích được khoản 25 giống mía mới, góp phần đưa năng suất mía bình quân ở Ấn Độ từ 45,58 tấn/ha vào năm 1961 lên đạt 64,77 tấn/ha vào năm 2009 (tăng 42,1%). Hiện nay các giống mía Co không chỉ được trồng và chiếm gần 100% diện tích trồng mía ở Ấn Độ mà còn được xuất khẩu và trồng ở nhiều nước khác trên thế giới trong đó có Việt Nam.

Ở Indonesia, Trại lai tạo giống ở đảo Java được thành lập từ 1889, còn công tác lai tạo giống mía được bắt đầu từ 1893 đến 1921, trong giai đoạn này Trại đã chọn tạo được giống POJ2878 có khả năng kháng bệnh khảm lá vi rút mosaic, năng suất cao, chất lượng tốt trồng thay thế cho các giống cũ cho đến năm 1930, giúp đưa năng suất mía ở Java tăng lên 30% so với trước khi có giống mía này. Ngoài vùng Java, giống mía POJ2878 còn được trồng ở nhiều nước khác trên thế giới và là một giống mía lai điển hình, nổi tiếng nhất trong lịch sử lai tạo giống mía của thế giới.

Ở Đài Loan, công tác nghiên cứu thí nghiệm mía bắt đầu từ 1900 với việc thành lập vườn thí nghiệm mía đầu tiên. Đến năm 1906 vườn thí nghiệm mía được đổi tên thành Nông Trại thí nghiệm mía và đến năm 1973 thì thành lập nên Viện Nghiên cứu Mía Đường Đài Loan. Từ năm 1995 cho đến 2005, Viện đã chọn tạo và phóng thích ra sản xuất được 64 giống mía mới có ký hiệu từ F135 đến F178 và từ ROC 1 đến ROC 27. Những giống mía này hiện vẫn đang được trồng phổ biến tại nhiều vùng trồng mía của Trung Quốc và một số nước khác trong khu vực Đông Nam Á, trong đó có cả Việt Nam.

Trại thí nghiệm mía Nam Phi thành lập từ 1925, trong giai đoạn đầu phát triển Trại chủ yếu thực hiện được công đoạn chọn dòng từ nguồn hạt lai do Ấn Độ cung cấp và đã tuyển chọn được các giống mía NCo (viết tắt của tên 2 địa điểm Natal – nơi tuyển chọn và Coimbatore – nơi lai tạo) như giống NCo310 (1947), NCo376 (1955),… sau đó Trại được đổi tên thành Viện Nghiên cứu Mía Đường Nam Phi và đã tự lai tạo và tuyển chọn được các giống mía lai của chính mình như N11, N12, N14, N41,… đến nay, gần như 100% diện tích mía ở Nam Phi đều trồng các giống mía N do chính họ lai tạo.

Ở Cuba, với Viện Nghiên cứu Mía Đường Quốc gia Cuba thành lập từ 1909 và cùng 9 Trại vùng đã lai tạo và tuyển chọn được nhiều giống mía mới có ký hiệu là C, My, Ja.

Ở Úc, Trung tâm nghiên cứu mía ở Queensland được thành lập từ năm 1900 với 5 Trại vùng (sau này tăng lên thành 17 trại). Năm 1951 Trung tâm được đổi tên thành Cục điều hành các trại nghiên cứu mía đường (BSES). Vào tháng 8/2003, Hội đồng bang Queensland đã quyết định và cho phép chuyển Cục điều hành các trại nghiên cứu mía đường (Bureau of Sugar Experiment Stations to BSES Limited) thành BSES limited, một tổ chức thuộc sở hữu độc quyền của những người trồng mía và các nhà máy đường Australia. Đến đầu năm 2013, BSES được sáp nhập với một số cơ quan khác đề hình thành nên Tổ chức nghiên cứu đường Úc (SRA). Từ khi thành lập đến nay, SRA đã lai tạo và tuyển chọn được hàng chục các giống mía tốt mới có ký hiệu là Q (chữ cái đầu của từ Queensland). Từ chỗ chỉ có 32% diện tích mía ở Úc được trồng bởi các giống mía Q vào năm 1950, năm 1973 tỷ lệ này dần dần được tăng lên 63% và 98% vào năm 2001, góp phần đưa năng suất mía bình quân của Úc tăng 29,3%, từ mức 62,16 tấn/ha vào năm 1961 lên đạt 80,39 tấn/ha vào năm 2009.

Xã hội loài người càng phát triển, trình độ kỹ thuật công nghệ ngày càng cao thì giá trị kinh tế của cây mía càng được phát huy. Không những là nguyên liệu để sản xuất đường từ nhiều thế kỷ; trong thế kỷ 21, cây mía còn là nguồn cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp thực phẩm, hóa phẩm, dược phẩm, chế biến côn sinh sinh học (ethanol),… Ethanol là một nguồn nhiên liệu không gây ô nhiễm môi trường hay hiệu ứng nhà kính đang dần trở thành nguồn nhiên liệu thiết yếu thay thế cho dầu mỏ của nền kinh tế thế giới.

Mía đường là ngành sản xuất đặc thù, không phải là ngành kinh tế vì lợi nhuận tối đa mà là ngành kinh tế - xã hội quan trọng, do vậy các Chính phủ cần phải quan tâm, hướng dẫn phát triển cho phù với yêu cầu của xã hội.

Trong thế kỷ 21, dân số thế giối tiếp tục tăng, cuộc sống người dân ở các nước nghèo và nước đang phát triển sẽ tiếp tục được cải thiện nâng cao, mức độ công nghiệp hóa, đô thị hóa tiếp tục diễn ra sâu rộng hơn, dẫn đến nhu cầu về đường và các sản phẩm phụ của đường sẽ tiếp tục tăng cao, đặc biệt là ở khu vực Châu Á và Châu Phi. Để đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng cao này, ngay từ đầu thế kỷ 21, ngành mía đường thế giới đã phải điều chỉnh hợp lý hóa sản xuất, cải tiến kỹ thuật trong nông nghiệp, công nghiệp để tăng hiệu quả, phát triển sản xuất bền vững, đẩy mạnh chế biến các sản phẩm phụ của công nghiệp mía đường nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập, hạ giá thành. Do vậy cây mía và ngành mía đường ở các nước vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới còn nhiều cơ hội và tiềm năng phát triển sản xuất, tăng năng suất, giảm giá thành hơn cây củ cải đường ở vùng ôn đới.