5 Cách Kiểm Tra đường Huyết - VnExpress Sức Khỏe

Kiểm tra lượng đường trong máu vào buổi sáng trước khi bạn ăn, hai giờ sau bữa ăn và trước khi đi ngủ có thể giúp người bệnh biết nguyên nhân khiến lượng đường trong máu tăng lên và ở mức bao nhiêu. Với những người bị tiểu đường, theo dõi đường huyết thường xuyên có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu, ngăn ngừa tăng đường huyết. Những người có nguy cơ tiền tiểu đường, béo phì hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường, kiểm tra lượng đường trong máu khá cần thiết để điều chỉnh lối sống, sinh hoạt phù hợp.

Tăng đường huyết thường được kiểm tra bằng nhiều cách như xét nghiệm đường huyết lúc đói (FPG), xét nghiệm A1C hoặc xét nghiệm fructosamine. Ngoài ra, có thể xác định tăng đường huyết bằng cách sử dụng máy theo dõi đường huyết hoặc bằng cách uống đồ uống và đối chiếu với phản ứng đường huyết của cơ thể, phương pháp này gọi là xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng.

Kiểm tra tại nhà

Một người bị tăng đường huyết khi chỉ số đường huyết cao hơn 130 mg/dL lúc nhịn ăn, chỉ số đường huyết 2 giờ sau ăn cao hơn 180 mg/dL hay kết quả kiểm tra lượng đường trong máu ngẫu nhiên cao hơn 200 mg/dL.

Kiểm tra đường huyết tại nhà dành cho những người mắc bệnh tiểu đường, có lượng đường trong máu cao cũng như người có nguy cơ tiền tiểu đường, thể trạng béo phì cần theo dõi lượng đường trong máu. Mỗi người được bác sĩ cung cấp các mục tiêu đường huyết cá nhân, họ căn cứ vào đó để so sánh mức đường huyết mỗi ngày.

Nếu sau khi ăn sáng, mức đường huyết tăng cao, bạn có thể xem lại các thực phẩm vừa tiêu thụ và điều chỉnh phù hợp. Bữa trưa và bữa tối cũng tương tự, khi bạn xác định đường nguyên nhân gây tăng đường huyết của cơ thể, việc kiểm soát sẽ dễ dàng hơn. Các chuyên gia lưu ý rằng, khi kiểm tra lượng đường trong máu tại nhà bạn nên chú ý rửa tay sạch sẽ, kiểm tra que thử xem đã hết hạn hay có vấn đề gì về chất lượng không để có kết quả chính xác.

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một hoặc nhiều xét nghiệm để kiểm tra tình trạng tăng đường huyết. Việc kiểm tra được thực hiện để tầm soát bệnh tiểu đường hoặc theo dõi tiền tiểu đường. Các xét nghiệm này có thể là một phần của buổi khám sức khỏe định kỳ hoặc do bác sĩ đề nghị khi nghi ngờ bạn gặp các triệu chứng của tăng đường huyết.

Kiểm tra đường huyết lúc đói

Xét nghiệm đường huyết lúc đói (FPG) là đo lượng đường trong máu, được sử dụng để chẩn đoán bệnh tiểu đường và rối loạn dung nạp glucose. Xét nghiệm đường huyết lúc đói giúp người mắc bệnh tiểu đường phát hiện tình trạng tăng đường huyết. Nhân viên y tế sẽ lấy máu người được xét nghiệm, thường sẽ lấy ở đầu ngón tay và mang đi phân tích. Trước khi làm xét nghiệm đường huyết lúc đói, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn, uống trong vòng 8 giờ.

Tăng đường huyết là khi kết quả là lượng đường trong máu 100-126mg/dL. Kết quả này cho thấy bạn có nguy cơ cao phát triển bệnh tiểu đường. Nếu lượng đường trong máu trên 126 mg/dL có nghĩa bạn đang bị bệnh tiểu đường. Thông thường, người được xét nghiệm phải kiểm tra chéo và thực hiện xét nghiệm đường huyết lúc đói nhiều ngày. Nếu kết quả đo trên 130 mg/dL xảy ra trong vài ngày liên tiếp bác sĩ sẽ khẳng định người bệnh mắc tiểu đường.

Hiệp hội Tiểu đường Mỹ (ADA) khuyến nghị xét nghiệm đường huyết lúc đói để tầm soát bệnh tiểu đường ở những người từ 35 tuổi trở lên. Nếu kết quả bình thường, ít nhất ba năm làm lại một lần. Xét nghiệm cũng được khuyến nghị cho các trường hợp mới bắt đầu dậy thì hoặc sau 10 tuổi, tùy điều kiện và yếu tố nguy cơ.

Xét nghiệm A1C

Xét nghiệm A1C cho biết mức đường huyết trung bình của một người trong vòng 2-3 tháng trở lại. Người được lấy mẫu xét nghiệm sẽ máy lấy mẫu lấy máu thông qua chích ngón tay. Kiểm tra A1C không cần phải nhìn ăn.

Đối với một người không mắc bệnh tiểu đường, mức A1C điển hình là khoảng 5%. A1C từ 5,7-6,4% cho biết một người bị tăng đường huyết hoặc tiền tiểu đường. Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, ADA khuyến nghị mục tiêu A1C dưới 7%. Hiệp hội các nhà nội tiết lâm sàng Mỹ khuyến nghị mức 6,5% hoặc thấp hơn. Thông thường xét nghiệm A1C được khuyến khích thực hiện 2 lần một năm nhưng nếu bạn bị tăng đường huyết mức độ kiểm tra sẽ được tăng lên.

Xét nghiệm fructosamine

Xét nghiệm fructosamine là một xét nghiệm máu tương tự như xét nghiệm hemoglobin A1C, đo mức đường huyết trong khoảng thời gian 2-3 tuần. Phương pháp này giúp đo protein glycated trong máu và thường được sử dụng để đo lượng đường trong máu ở những người bị thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc các biến thể hemoglobin khác.

Xét nghiệm fructosamine không sử dụng như một xét nghiệm sàng lọc cho những người không mắc bệnh tiểu đường hoặc những người đã kiểm soát tốt bệnh tiểu đường. Xét nghiệm fructosamine được sử dụng cùng với xét nghiệm đường huyết khi cơ thể có sự thay đổi insulin. Xét nghiệm fructosamine được sử dụng trong bệnh tiểu đường thai kỳ vì nó có khả năng quan sát những thay đổi xảy ra nhanh trong thai kỳ.

Đối với những người không mắc bệnh tiểu đường chỉ số đo fructosamine ở mức 175-280 mmol/L. Đối với những người mắc bệnh tiểu đường được kiểm soát fructosamine ở mức 210-421 mmol/L. Đối với những người mắc bệnh tiểu đường không kiểm soát chỉ số này ở mức 268-870 mmol/L.

Xét nghiệm khả năng dung nạp glucose qua đường miệng

Xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng (OGTT) giúp xác định khả năng cơ thể đào thải glucose ra khỏi máu. Xét nghiệm này sử dụng để chẩn đoán bệnh tiểu đường, tiểu đường thai kỳ hoặc tiền tiểu đường. Xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng thường không được chỉ định để chẩn đoán tăng đường huyết ở những người đã mắc bệnh tiểu đường.

Hầu hết phụ nữ mang thai đều phải trải qua xét nghiệm này, bình thường họ được khuyến khích làm xét nghiệm trong khoảng thời gian thai 24-28 tuần tuổi. Những phụ nữ có các yếu tố nguy cơ tiểu đường được xét nghiệm trước khi thai 15 tuần. Xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng cũng được sử dụng cho phụ nữ sau sinh có tiền sử tiểu đường thai kỳ, xét nghiệm được thực hiện sau khi sinh 4-12 tuần.

Với kiểm tra khả năng dung nạp glucose qua đường miệng, người được xét nghiệm sẽ lấy máu hai lần. Lần một khi vừa đến khám và lần tiếp theo (cách đó vài giờ) sau uống một loại đồ uống có đường (giàu glucose), thường chứa 75 gram carbohydrate. Kết quả xét nghiệm cho biết cơ thể chuyển hóa đường như thế nào và liệu đường có đang đào thải ra khỏi máu một cách hiệu quả hay không.

Đối với người không mang thai, đường huyết sau khi dung nạp glucose sau một giờ dưới 200 mg/dL, sau hai giờ dưới 140 mg/dL là bình thường. Mức đường huyết 140-199 mg/dL cho thấy khả năng dung nạp glucose bị rối loạn (tiền tiểu đường), lớn hơn 200 mg/dL cho thấy bệnh tiểu đường.

Đối với những người đang mang thai, giá trị đường huyết sau nhịn ăn ở mức dưới 92mg/dL, sau một giờ dưới 180 mg/dL và sau 2 giờ dưới 153 mg/dL là bình thường. Sau khi uống glucose nếu mức đường huyết vượt quá giới hạn trên thì người xét nghiệm xác định mắc tiểu đường thai kỳ.

Anh Chi (Theo VeryWellHealth)