Bài Ca Dao: Tiếc Thay Hạt Gạo Trắng Ngần

Có thể bạn quan tâm

Tiếc thay hạt gạo trắng ngần
Tiếc thay hạt gạo trắng ngần Đã vo nước đục lại vần than rơm
Dị bản
- Tiếc thay hột gạo trắng ngần Đã vò nước đục lại vần lửa rơm
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - gạo
  - người phụ nữ
- Người đăng: Phan An
- 23 January,2013

Cùng thể loại:

Vườn em đã có choẻn cau
Vườn em đã có choẻn cau Nhà anh có chiếc cơi son đợi chờ Anh về thưa mẹ với thầy Anh sang làm rể tết nầy là xong
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 5 January,2023
Ới o nho nhỏ bức cỏ hái dâu
Ới o nho nhỏ bức cỏ hái dâu Bước qua năm nữa tôi bưng trầu cưới o
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 29 August,2022
Chưa chồng thì liệu đi nghe
Chưa chồng thì liệu đi nghe Để bác mẹ liệu thì huê em tàn Có thì liệu lấy mới ngoan Để bác mẹ liệu thế gian đã đành
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 14 April,2022
Trông chờ đèn tắt bếp vùi
Trông chờ đèn tắt bếp vùi Để anh sẽ nói vài lời vân vi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 14 April,2022
Thương ai thương mãi thế ni
Thương ai thương mãi thế ni Có đò chống quách đò đi cho rồi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 13 April,2022
Anh về cho em về theo
Anh về cho em về theo Bác mẹ có đánh ta leo lên giàn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 13 April,2022
Thường khi đi nhớ về thương
Thường khi đi nhớ về thương Ước chi em được tựa tường ví anh
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 10 April,2022
Con chim quỳnh nhung ăn trái quỳnh châu
Con chim quỳnh nhung ăn trái quỳnh châu Chàng đà phụ thiếp thiếp đâu phụ chàng Không tới lui thì ra chỗ từ nan Tới lui thì sợ miệng thế gian chê cười Nguyện cùng nhau đất chín trời mười Trăm năm không bỏ nghĩa người bạn ơi!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - chung thủy
- Người đăng: Phan An
- 10 April,2022
Ba năm thẻ cắm, nêu trồng
Ba năm thẻ cắm, nêu trồng Nếu anh có vợ, đền chồng cho em
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 9 April,2022
Cây vông đồng gai không vót mà nhọn,
Cây vông đồng gai không vót mà nhọn, Con kiến trong hang ai dọn đường đi? Nghiêng tai nói nhỏ em nì: Thương thì đừng sợ, sợ thì đừng thương
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 4 April,2022

Có cùng từ khóa:

Sao ba đã đứng ngang đầu
Sao ba đã đứng ngang đầu Em còn ở mãi làm giàu cho cha Giàu thì chia bảy chia ba Phận em là gái được là bao nhiêu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
  - Khác
- Thẻ:
  - người phụ nữ
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 17 May,2020
Cất cây đòn gánh đi ra
Cất cây đòn gánh đi ra Chờ cho tan chợ, về nhà tối thui Về nhà, con đói ngủ vùi Dầu đèn không có, cực ơi bớ chồng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - người phụ nữ
  - đòn gánh
  - chợ phiên
- Người đăng: Kim Khương
- 13 July,2015
Bến trong thì nhờ, bến dơ thì chịu
Bến trong thì nhờ, Bến dơ thì chịu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - người phụ nữ
  - mười hai bến nước
- Người đăng: Phan An
- 15 October,2014
Gạo đổ bốc chẳng đầy thưng
Gạo đổ bốc chẳng đầy thưng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - cái thưng
- Người đăng: Mai Huyền Chi
- 11 October,2014
Xưa kia, em cũng lượt là
Xưa kia em cũng lượt là Bây giờ áo rách hóa ra thân tàn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
  - Khác
- Thẻ:
  - người phụ nữ
- Người đăng: Phan An
- 26 June,2014
Chém cha cái giặc chết hoang
Chém cha cái giặc chết hoang Làm cho thiếp phải gánh lương theo chồng Gánh từ xứ Bắc, xứ Đông Đã gánh theo chồng, lại gánh theo con
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - người phụ nữ
  - chiến tranh
- Người đăng: Kim Khương
- 15 May,2014
Em có chồng về chỗ thậm eo
Em có chồng về chỗ thậm eo Bước chân xuống ruộng đỉa đeo tối ngày Công việc không kịp trở tay Ban đêm xách nước, ban ngày giâm lang Chàng ơi chàng nghe thiếp than Hay vầy buổi trước em khoan có chồng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Quan hệ thiên nhiên
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - nghèo đói
  - vợ chồng
  - người phụ nữ
  - khoai lang
  - con đỉa
- Người đăng: Kim Khương
- 24 April,2014
Ai làm nên nỗi chồng chê
Ai làm nên nỗi chồng chê Làm gạo quên sảy, quên giê, quên sàng Bởi anh lấp ló ngoài đàng, Nên em quên sảy, quên sàng, quên giê
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - vợ chồng
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 2 December,2013
Trèo lên cây bưởi ngắt quả thanh yên
Trèo lên cây bưởi ngắt quả thanh yên Duyên em bán mấy, anh kiếm tiền anh mua – Duyên em bán thiệt ba trăm Anh mua chi nổi mà hỏi thăm rộn ràng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - người phụ nữ
  - tán tỉnh
  - đối đáp
  - duyên
- Người đăng: Kim Khương
- 22 October,2013
Hái rau bẻ củi trên cồn
Hái rau bẻ củi trên cồn Mót lúa đồng nội, nuôi con tháng ngày
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - người phụ nữ
  - nghèo đói
  - nuôi con
  - mót lúa
  - mẹ
- Người đăng: Kim Khương
- 5 October,2013

Chú thích

O Cô, cô gái, thím (phương ngữ miền Trung). Trong gia đình, o cũng dùng để chỉ em gái của chồng.
Bác mẹ Cha mẹ (từ cổ).
Huê Hoa (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Gọi như thế do kiêng húy tên của bà Hồ Thị Hoa, chính phi của hoàng tử Đảm (về sau là vua Minh Mạng).
Vân vi Đầu đuôi câu chuyện, đầu đuôi sự tình (từ cũ).
Ni Này, nay (phương ngữ miền Trung).
Ví Với. Từ này ở Trung và Nam Bộ phát âm thành dí.
Cắm thẻ ruộng Cắm thẻ để nhận và xác định chủ quyền của một mảnh ruộng.
Cắm nêu ruộng Cắm cây nêu để báo cho mọi người biết là ruộng đang bị tranh chấp hay bị thiếu thuế, không ai được mua lúa, gặt hái.
Vông đồng Loài cây tỏa cành rộng, tạo nhiều bóng mát, thân có nhiều gai, cành xốp dễ gãy đổ khi gặp gió lớn. Hoa màu đỏ, hoa đực mọc thành chùm dài, hoa cái mọc đơn độc tại các nách lá. Quả vông đồng thuộc dạng quả nang, khi khô sẽ nứt ra thành nhiều mảnh, tạo ra tiếng nổ lách tách.

Cây vông đồng

Hoa, lá, và quả vông đồng
Nì Này (phương ngữ Trung Bộ).
Sao ba Dịch Hán Nôm từ "tam tinh," gốc trong Kinh thi "三星在天 tam tinh tại thiên = ba sao giữa trời." Sao ba là ba ngôi sao thuộc nhóm sao Thương tức Sao Tâm (chỉ 3 sao mang tên Tâm), nằm giữa Sao Vĩ và Sao Phòng, cùng với Sao Phòng tạo thành phần đầu chòm Thiên Yết (Orion), ở Việt Nam được dân gian gọi là mũ Thần Nông.
Mười hai bến nước Đại Nam Quấc Âm Tự Vị của Huình Tịnh Paulus Của giảng “Con gái mười hai bến nước” là: “Thân con gái như chiếc đò, hoặc gặp bến trong, hoặc mắc bến đục, hoặc đưa người tốt, hoặc đưa người xấu, may thì nhờ, rủi thì chịu. Nói mười hai bến là nói cho vần.”

Mười hai bến nước, một con thuyền Tình tự xa xôi, đố vẽ nên! (Bỏ vợ lẽ cảm tác - Nguyễn Công Trứ)
Thưng Đồ đo lường, bằng một phần mười cái đấu ("thưng" do chữ "thăng" 升 đọc trạnh ra).

Thưng bằng đồng
Lương Lương thực, thức ăn dự trữ.
Kinh Bắc Một địa danh thuộc miền Bắc trước đây, hiện nay bao gồm toàn bộ ranh giới hai tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh và một phần nhỏ các tỉnh thành lân cận là Hà Nội (toàn bộ khu vực phía bắc sông Hồng là: Gia Lâm, Long Biên, Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn); Hưng Yên (Văn Giang, Văn Lâm) và Lạng Sơn (Hữu Lũng). Là nơi có ba kinh đô cổ của Việt Nam gồm: Cổ Loa, Mê Linh và Long Biên. Kinh Bắc cùng với xứ Đoài là hai vùng văn hóa cổ nhất so với xứ Sơn Nam và xứ Đông, với nhiều di tích lịch sử có giá trị như Cổ Loa, đền Sóc, chùa Phật Tích, đền thờ Hai Bà Trưng...

Quê hương Kinh Bắc có dân ca quan họ và lễ hội Gióng được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Hội Gióng
Xứ Đông Tên một địa danh cổ, một trấn ở phía Đông của Kinh thành Thăng Long xưa. Xứ Đông bao gồm một vùng văn hóa rộng lớn ở Đông Bắc đồng bằng sông Hồng, gồm các tỉnh Hải Dương (nằm ở trung tâm), Hải Phòng, Quảng Ninh và một phần đất thuộc hai tỉnh Hưng Yên và Thái Bình.

Tứ xứ
Thậm eo Rất nghèo, rất khó khăn (thậm: rất, quá; eo: chật hẹp, hiểm nghèo).
Đỉa Một loại động vật thân mềm, trơn nhầy, sống ở nước ngọt hoặc nước lợ, miệng có giác hút để châm vào con mồi và hút máu. Tên gọi này có gốc từ từ Hán Việt điệt.

Con đỉa
Giâm Cắm hay vùi xuống đất ẩm một đoạn cành, thân hay rễ cây để thành một cây mới. Cũng phát âm và viết là giăm.
Khoai lang Một loại cây nông nghiệp với rễ củ lớn, chứa nhiều tinh bột, có vị ngọt, gọi là củ khoai lang. Nhân dân ta trồng và sử dụng khoai lang làm lương thực, tận dụng cả phần củ (rễ), thân, và lá.

Thu hoạch khoai lang
Sảy Cũng viết là sẩy, động tác hất cái nia hoặc sàng đựng lúa lên xuống đều đặn để tách vỏ và hạt lép ra khỏi hạt mẩy.

Sảy lúa
Dê Rê, hay giê, hoạt động làm cho lúa sạch bằng cách đổ từ trên cao xuống cho gió cuốn đi những bụi rác (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Sàng Đồ đan bằng tre, hình tròn, lòng nông, có lỗ nhỏ và thưa, thường dùng để làm cho gạo sạch thóc, trấu và tấm. Hành động dùng cái sàng mà lắc cho vật vụn rơi xuống, vật to còn lại cũng gọi là sàng.

Sàng gạo
Đàng Đường, hướng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Thanh yên Còn gọi là chanh yên, là một loại cây họ chanh. Quả ra vào tháng 6, khá to, màu vàng chanh khi chín, vỏ sần sùi, dày, mùi dịu và thơm; cùi trắng, dịu, nạc, tạo thành phần chính của quả; thịt quả ít, màu trắng và hơi chua.

Quả thanh yên
Cồn Đảo nhỏ và thấp. Ở miền Trung và Nam Bộ, cồn còn được gọi là cù lao hoặc bãi giữa, là dải đất hình thành ở giữa các con sông lớn (sông cái) nhờ quá trình bồi đắp phù sa lâu năm.

Cồn Phụng (thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang)
Mót lúa Tìm nhặt những bông lúa còn sót trên đồng ruộng đã gặt xong. Đây là công việc cực nhọc, người mót lúa thường phải lang thang tìm kiếm qua nhiều cánh đồng mới có đủ ăn.