Bệnh Vảy Nến: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách điều Trị - YouMed

Nội dung bài viết

• 1. Vảy nến là gì?
• 2. Nguyên nhân gây bệnh?
• 3. Triệu chứng của bệnh?
• 4. Chẩn đoán bệnh vảy nến?
• 5. Biến chứng của vảy nến?
• 6. Vảy nến có lây hay không?
• 7. Điều trị bệnh vảy nến?
• 8. Phòng bệnh vảy nến?

Vảy nến là một tình trạng viêm da mạn tính do nhiều yếu tố tác động với nhau gây nên. Biểu hiện của bệnh là những mảng đỏ tróc vảy ở một số vị trí hoặc toàn cơ thể. Tùy mức độ nặng hay nhẹ mà tình trạng này có thể ảnh hưởng sức khỏe của người bệnh. Vảy nến tác động xấu đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị thực sự hiệu quả. Trong bài viết này, bác sĩ Võ Thị Ngọc Hiền sẽ chia sẻ đến bạn đọc các thông tin cơ bản về nguyên nhân và triệu chứng của bệnh vảy nến.

1. Vảy nến là gì?

Vảy nến là một bệnh lý viêm da mạn tính. Khi đó người bệnh xuất hiện các mảng màu đỏ ở một vị trí hoặc trên toàn cơ thể. Trên bề mặt các mảng đỏ này có vảy trắng như nến (đèn cầy) nên còn được gọi là vảy nến.

Bệnh khá phổ biến trong dân số, nó chiếm tỷ lệ 2-3%. Bệnh xuất hiện ở nam và nữ như nhau. Mặc dù trẻ em có thể mắc bệnh, nhưng bệnh thường xảy ra hơn ở người trưởng thành.

Bệnh viêm da mạn tính này có nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau. Tùy mức độ mà bệnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát của người bệnh hay không. Tuy nhiên, nhìn chung vảy nến gây mất thẩm mỹ và tác động xấu đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

2. Nguyên nhân gây bệnh?

Nguyên nhân gây ra bệnh vảy nến rất phức tạp. Các yếu tố di truyền, rối loạn hệ miễn dịch và yếu tố môi trường tương tác với nhau và gây ra bệnh.

Di truyền

• Các nhà khoa học đã xác định được một số gen có liên quan đến bệnh lý vảy nến. Khi các gen này bị ảnh hưởng thì sẽ khởi phát bệnh và gây ra triệu chứng.
• Bệnh vảy nến có liên quan di truyền nên cha mẹ hoặc anh chị trong gia đình mắc bệnh thì con cái của họ có khả năng cao bị mắc bệnh giống như vậy.

Rối loạn hệ miễn dịch

• Bệnh vảy nến có liên quan đến tế bào lympho T. Lympho T là một loại tế bào miễn dịch có vai trò bảo vệ cơ thể. Khi các tác nhân lạ từ môi trường xâm nhập cơ thể, Lympho T sẽ nhận diện và tiêu diệt chúng.
• Trong trường hợp vảy nến, hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh bi rối loạn. Lúc này, tế bào Lympho T nhận diện lầm tế bào da bình thường của cơ thể là tác nhân lạ. Các tế bào Lympho T sẽ tiêu diệt tế bào da và gây nên tình trạng viêm da mạn tính là bệnh vảy nến.

Môi trường

Những yếu tố từ môi trường là nguyên nhân khởi phát và thúc đẩy bệnh nặng hơn:

• Viêm họng, viêm da hoặc nhiễm trùng tiêu hóa do vi khuẩn có thể làm khởi phát vảy nến. Một số trường hợp nhiễm HIV cũng có thể làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.
• Sử dụng thuốc điều trị sốt rét, kháng sinh tetracycline, thuốc chứa thành phần lithium, corticoid có thể là nguyên nhân gây ra bệnh.
• Các chấn thương, sang chấn ở da kể cả vết thương nhẹ cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh. 
• Bỏng nắng sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là nguyên nhân khởi phát nhiều bệnh lý ở da trong đó có bệnh vảy nến.
• Thường xuyên căng thẳng, lo âu tạo điều kiện cho bệnh xảy ra.
• Hút thuốc lá hay nghiện rượu là yếu tố khởi phát bệnh hoặc làm cho bệnh trở nên nặng hơn.

Các yếu tố ở trên gây ra bệnh vảy nến và làm cho bệnh trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên chỉ một yếu tố đơn lẻ thì không thể gây ra bệnh. Cần có sự tương tác giữa nhiều yếu tố với nhau.

3. Triệu chứng của bệnh?

Bệnh vảy nến được phân loại thành rất nhiều thể bệnh khác nhau tùy thuộc vào số lượng, vị trí, độ tuổi mắc bệnh như vảy nến mủ, vảy nến giọt, vảy nến da đầu, vảy nến mặt, vảy nến lòng bàn tay – lòng bàn chân, vảy nến móng…

Tuy nhiên, khi bị vảy nến, người bệnh thường sẽ có những biểu hiện ở da như sau:

• Mảng màu đỏ tươi có hình tròn hay hình đa cung. Các mảng này có giới hạn rõ với vùng da bình thường xung quanh.
• Trên các mảng đỏ có nhiều vảy trắng xếp chồng lên nhau, dễ tróc và bể vụn.
• Kích thước của các mảng rất thay đổi từ vài milimet đến vài chục centimet.
• Người bệnh có thể chỉ có vài mảng hoặc vài chục mảng khắp cơ thể.
• Các mảng đỏ có vảy thường xuất hiện đối xứng hai bên cơ thể. Tuy nhiên cũng có trường hợp không đối xứng.
• Các vị trí trên cơ thể thường bị ảnh hưởng như: da đầu, rìa chân tóc, đầu gối, cùi chỏ, cẳng tay hoặc cẳng chân. Ngoài ra, vảy nến thường xuất hiện ở những vị trí da bị chấn thương, kích thích, cọ xát như vết gãi, trầy xước hay tiêm chích. Hiện tượng này được gọi là dấu hiệu Koebner đặc trưng ở người bệnh vảy nến.
• Các mảng viêm da này có thể gây ngứa hoặc không kèm theo triệu chứng nào khác.

Ngoài các biểu hiện ở da, người bệnh còn có thể bị ảnh hưởng các cơ quan khác như:

• Móng tay hoặc chân dày lên. Móng không còn bóng láng mà có những sọc ngang trên bề mặt móng.
• Đối với bệnh nhân nam có thể bị tổn thương ở quy đầu.
• Một số trường hợp người bệnh kèm theo bị sưng đau các khớp.

4. Chẩn đoán bệnh vảy nến?

Bệnh vảy nến được chẩn đoán dựa vào các triệu chứng trên da là chính. Bác sỹ da liễu sẽ thăm khám da và đánh giá các biểu hiện ở da. Dấu hiệu chính của bệnh là những mảng đỏ tươi, tróc vảy, có thể có ngứa hoặc không và thường là đối xứng hai bên cơ thể. Một vài trường hợp có tổn thương móng hoặc viêm khớp kèm theo.

Trong trường hợp các triệu chứng khó xác định và khó phân biệt với các bệnh lý khác. Bác sĩ sẽ sinh thiết vùng da bị tổn thương giúp chẩn đoán chính xác vảy nến.

5. Biến chứng của vảy nến?

Tùy mức độ nặng hay nhẹ mà vảy nến có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Các biến chứng có thể xảy ra ở người bệnh vảy nến bao gồm:

• Viêm khớp: một số người bệnh vảy nến có biểu hiện viêm khớp. Tình trạng này xảy ra ở tất cả các khớp với biểu hiện viêm cứng cột sống, viêm đa khớp… Không kiểm soát tốt bệnh vảy nến cùng với tình trạng viêm khớp dễ dẫn đến cứng khớp hoặc biến dạng khớp.
• Đỏ da toàn thân: vảy nến thường xuất hiện ở một hoặc một số vị trí trên cơ thể. Biến chứng đáng sợ nhất của bệnh là gây đỏ da toàn thân. Khi ấy các mảng đỏ da kèm tróc vảy chiếm toàn bộ hay gần hết diện tích da và không chừa phần da lành.
• Biến chứng khác: các biến chứng ít gặp hơn như nhiễm trùng hoặc ung thư vùng da bị tổn thương.

6. Vảy nến có lây hay không?

Bệnh vảy nến khiến cho vùng da của cơ thể trông kém thẩm mỹ. Vì thế nhiều người vẫn còn e ngại trong việc giao tiếp với người bệnh. Điều này càng tạo cho họ tâm lý bị xa lánh, ghê sợ. Một sự thật cần được khẳng định là bệnh vảy nến không lây nhiễm từ người này sang người khác. Chúng ta có thể tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua các vật dụng cá nhân mà không bị lây bệnh. Vì vậy, mọi người không cần phải cách ly hay xa lánh người bệnh. Tránh tạo cảm giác bị kỳ thị, gây ảnh hưởng tâm lý không tốt cho người mắc bệnh vảy nến.

7. Điều trị bệnh vảy nến?

Rất khó để dự đoán tiến triển của bệnh vảy nến. Một số trường hợp bệnh ổn định, tổn thương da chỉ khu trú ở một vùng cơ thể. Một số trường hợp khác tổn thương da lan rộng từ từ ra toàn thân. Cũng có trường hợp bệnh tự nhiên hết nhưng lại tái phát. Nhìn chung, hiếm khi bệnh khỏi hẳn hoàn toàn.

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị bệnh vảy nến hoàn toàn. Điều này gây khó khăn, chán nản cho người bệnh. Cả bác sỹ và người bệnh đều cần phải kiên trì trong trị liệu để kiểm soát bệnh hạn chế tái phát.

Các phương pháp giúp kiểm soát bệnh bao gồm:

Thuốc bôi

• Bác sĩ thường kê toa các loại thuốc bôi chứa thành phần corticoid, tazarotene, dẫn xuất vitamin D3 giúp chống viêm và chống nhiễm trùng vùng da bị tổn thương.
• Bác sĩ cũng có thể kê toa các loại thuốc bôi chứa thành phần salicylic acid, vaselin giúp làm mềm da và tiêu vảy.
• Cần lưu ý bôi thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ. Tránh tự ý sử dụng hoặc tự ý ngưng thuốc làm cho bệnh khó kiểm soát.

Thuốc uống

• Các loại thuốc uống được bác sĩ kê toa tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh. Thuốc uống chứa thành phần methotrexate, cyclosporin, corticoid có tác dụng chống viêm và kiểm soát hệ miễn dịch của cơ thể. Vitamin A, vitamin D3 cũng được sử dụng và có kết quả tốt trong kiểm soát bệnh vảy nến.
• Một số loại thuốc uống có thể gây tác dụng phụ ở gan, thận, xương. Vì vậy cần xét nghiệm toàn bộ trước và trong quá trình điều trị để kịp thời phát hiện và xử lý tác dụng phụ.

Chiếu ánh sáng

• Chiếu ánh sáng UVB, UVA có thể kết hợp với sử dụng thuốc giúp tăng hiệu quả kiểm soát bệnh. Chú ý che chắn kỹ những vùng dễ bị tổn thương như mắt, cơ quan sinh sản và những vùng không bị vảy nến, đặc biệt là vùng mặt.
• Các tác dụng không mong muốn của phương pháp này bao gồm đỏ da, ngứa, khô da, lão hóa da do ánh sáng và có thể bị ung thư da.

8. Phòng bệnh vảy nến?

Vì bệnh có liên quan đến gen và di truyền nên cha mẹ bị vảy nến thì con cái của họ dễ bị giống như vậy. Đối với những ai có người thân trong gia đình mắc bệnh vảy nến cần thực hiện những điều sau để phòng bệnh xảy ra:

• Chế độ ăn uống giàu vitamin và chất dinh dưỡng. Hạn chế những thực phẩm nhiều chất béo.
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá.
• Tránh làm tổn thương, trầy xước da.
• Luôn giữ gìn tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, lo lắng kéo dài.
• Không tự ý sử dụng các thuốc chứa thành phần corticoid mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Bảo vệ da trước tác hại của ánh sáng mặt trời.

Ngoài các phương pháp điều trị, chế độ ăn phù hợp cũng giúp hạn chế tốt bệnh vảy nến. Nhấn vào đây để biết: Bệnh vảy nến: Nên và không nên ăn gì?

Vảy nến là tình trạng viêm da mạn tính gây nhiều ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì nguyên nhân gây ra bệnh rất phức tạp và do nhiều yếu tố tác động với nhau. Hiện nay, phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh còn giới hạn và chưa đạt hiệu quả cao. Các bạn hãy cùng YouMed tìm hiểu các phương pháp giúp điều trị và kiểm soát bệnh vảy nến nhé!