Cá ông - Linh Vật Của Biển - Heritage Vietnam Airlines

Menu

• Giới thiệu
• Airlines
• Du lịch điểm đến
• Di sản văn hóa
• Cuộc sống đương đại
• Giải thưởng Heritage
• Podcast
• Liên lạc
• E-Magazine
• Hợp tác
• Điều khoản – chính sách

close menu Quảng cáo Vietnam Airlines Tiếng Việt Tiếng Việt English vie vie eng Quảng cáo Vietnam Airlines

• Airlines
• Du lịch - Điểm đến
  • Quốc nội
  • Quốc tế
• Di sản văn hóa
  • Di sản
  • Nghệ thuật
  • Văn hóa địa phương
  • Truyện cổ tích
  • Lịch các lễ hội
• Cuộc sống đương đại
  • Phỏng vấn
  • Chân dung
  • Sự kiện
  • Thời trang
  • Thương hiệu
  • Phong cách sống
  • Sống xanh
  • Kinh doanh
  • A New Vietnam
  • Góc độc giả
  • Giải trí
• Giải thưởng Heritage
  • Thể lệ giải
  • Tin tức giải
  • Hạng mục Ảnh Bộ
  • Hạng mục Ảnh Bìa
  • Hạng mục Ảnh Đơn
• Podcast

Cá ông – Linh vật của biển

Du lịch - Điểm đến, Quốc nội - 26/07/2023

Bài: Trần Tấn KhảiẢnh: Trần Tấn Khải, Thái A, Đức Vũ

Nói đến nghề đi biển, nghề đánh cá của ngư dân ven biển miền Trung không thể không nói đến cá ông – loài cá mà ngư dân thờ cúng chính là cá heo, cá voi với nhiều loài khác nhau. Tùy theo loại lớn nhỏ mà phân biệt cá ông thành những tên gọi như ông Nhồng, ông Lúc, ông Ngài. Cá ông là linh vật đối với ngư dân, được bà con tôn thờ là vị cứu tinh trong những lúc nguy nan.

Trong tâm thức của ngư dân, cá ông là thần Nam Hải luôn bảo vệ, nâng đỡ họ trước sóng gió, uy lực của đại dương. Cá ông có mặt khắp nơi trên biển bao la. Những ngày trời yên biển lặng, cá ông chào đón những chiếc thuyền ra khơi một cách hồ hởi như đón người thân trở về nhà. Đàn cá ông lướt theo mạn thuyền vừa phun nước vừa quẩy đuôi, ngoác mỏ nghịch ngợm như cố diễn trò trên biển. Khi nào những chiếc thuyền của ngư dân tăng tốc thì lập tức cá ông “biết ý” khởi đầu cuộc đua trên biển. Dù cho công suất lớn đến mấy, bao giờ cá ông cũng thắng cuộc thi tăng tốc với thuyền của ngư dân. Còn những lúc gió bão, thuyền chao đảo, ngả nghiêng trên đầu sóng, chỉ cần vái gọi, cá ông xuất hiện ngay, đưa tấm thân khổng lồ dìu dắt chiếc thuyền đang gặp nạn vào bờ an toàn. Vì thế, ngư dân mang ơn cá ông cứu mạng, giữ thuyền, duy trì mưu sinh nghề biển ngàn đời.

Ngư dân tin vào sự hiển linh của cá ông. Là vị thần ở biển cả nên ngư dân tự bao đời không đánh bắt cá ông, khi cá ông chết họ thường cúng bái và chôn cất tử tế. Một con cá voi dạt vào bờ thường chưa chết hẳn, ngư dân gọi là ông “lụy”. Người ta dìu cá ra khỏi mép sóng thử xem nếu cá còn sức thì có thể bơi ra biển sống tiếp, còn khi ông đuối sức, muốn chia lìa biển khơi thì họ đưa hẳn vào bờ. Người ta đào một cái hố trên bãi cát và dẫn nước biển vào để cá voi sống tiếp. Chừng nào cá voi “hấp hối”, tắt thở hẳn mới đưa vào bìa làng để làm lễ tang. Người ta lập đàn cúng tế cá ông linh đình trước khi chôn cất. Chiêng trống rộn vang tiễn biệt cá voi về nơi yên nghỉ. Một điều bí ẩn khó giải thích là cá ông hay “lụy” vào những nơi nào có lăng ông hay nghĩa địa cá ông. Thôn Thuận An (xã Tam Hải, Núi Thành, Quảng Nam) có hai bãi biển: Bãi Bấc và Bãi Nồm. Bãi Bấc là nơi được ngư dân chọn làm nghĩa địa cho cá ông. Từ ngày có nghĩa địa, cá voi chết thường trôi dạt vào Bãi Bấc. Những lão ngư ở xóm chài này cho rằng các ông Ngài muốn cho ngư dân đỡ vất vả, vì một con cá ông thường nặng từ vài trăm ký đến hàng tấn, có con lên đến cả chục tấn, rất khó mang vào bờ để chôn cất. Vì thế, nơi đây tồn tại một nghĩa địa cá ông với số lượng lên đến cả hơn 100 ngôi mộ. Nghĩa địa cá ông ở thôn Thuận An, xã Tam Hải, huyện Núi Thành là nghĩa địa cá ông duy nhất ở vùng biển miền Trung Việt Nam cho đến nay vẫn còn được lưu giữ, thờ cúng hàng năm. Nơi đây được UBND tỉnh Quảng Nam công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh năm 2009.

Trong các lễ hội truyền thống hàng năm của ngư dân, đáng chú ý là lễ hội cầu ngư. Đây là lễ hội đánh dấu sự khởi đầu cho một năm ra biển đánh bắt hải sản của các làng chài. Trong lễ hội này có nghi lễ Nghinh ông. Hàng trăm chiếc thuyền dong trên biển nghinh đón cá ông. Đi đầu là chiếc ghe chở đàn thờ cúng với những lễ vật trang trọng. Dong thuyền nghinh thần nhằm cầu cho một năm biển thuận gióhòa để ngư dân làm được nhiều tôm cá.

Tín ngưỡng thờ cá voi là nét đặc biệt trong đời sống tâm linh của ngư dân miền duyên hải, đặc biệt là vùng biển miền Trung. Lễ cúng cá ông và lễ hội cầu ngư là nét đẹp trong phong tục, tập quán của ngư dân miền biển. Trong lễ hội đó, người ta tôn vinh nghề đi biển, cầu mong gió lặng sóng yên, mỗi lần ra khơi cá được đầy khoang. Đây là lúc họ biểu diễn các môn thể thao truyền thống của ngư dân như đua thuyền, bơi lội, lắc thúng và diễn xướng các làn điệu dân gian như hò đưa linh, hát múa bã trạo… Lễ hội, tín ngưỡng thờ cúng cá ông cũng là một phần của di sản văn hóa biển được ngư dân sáng tạo nên trong cuộc sống gắn bó với đại dương.

Heritage 171Thái ATrần Tấn KhảiĐức VũCá ÔngThần Nam HảiLễ hội cầu ngưMiền trung Việt NAm

Cùng chuyên mục

Khám phá đặc sản Đà Lạt – Lâm Đồng

Đi giữa muôn hoa

Tới Seoul để xem tranh và…đọc sách

Vòng quay thiêng liêng của sự sống

Trái tim Milan

Tìm kiếm Các ấn phẩm

ĐÓN ĐỌC TẠP CHÍ HERITAGE FASHION SỐ 206 VÀ HERITAGE GUIDE PHÁT HÀNH TRÊN MỖI CHUYẾN BAY CỦA VIETNAM AIRLINES

Xem các số xuất bản

Tạp chí Heritage – Tổng công ty Hàng không Việt Nam

Địa chỉ: 200 Nguyễn Sơn, Quận Long Biên – Hà Nội

Giấy phép đăng ký xuất bản số 266/GP-BTTTT do bộ Thông tin và Truyền thông nước CHXHCN Việt Nam cấp ngày 26/06/2015. Không được tái bản bất kỳ phần nào của Tạp chí này nếu chưa được Vietnam Airlines chấp thuận bằng văn bản.

Vietnam Airlines độc quyền xuất bản Tạp chí này và giữ bản quyền 2024.

Chúng tôi có sử dụng cookies nhằm cải thiện trải nghiệm của bạn khi truy cập website heritagevietnamairlines.com. Vui lòng nhấn đồng ý để chấp thuận việc sử dụng cookies và không hiển thị lại thông báo này trong các lần truy cập tiếp theo. Để tìm hiểu thêm về cookies và cách quản lý cookies, vui lòng xem tại đây ĐỒNG ÝPrivacy & Cookies Policy Close

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience. Necessary Always Enabled

Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.

Non-necessary Non-necessary

Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.

error: Nội dung được bảo vệ