Các Cách Xưng Hô Khi Hành Tẩu Giang Hồ - Tongocthao

Có thể bạn quan tâm

tongocthao The greatest WordPress.com site in all the land!

Home
About

← GIN – RƯỢU QUÝ CỦA NGƯỜI HÀ LAN HÀ NỘI XƯA-TÊN ĐỊA DANH THỜI PHÁP THUỘC →

Các cách xưng hô khi hành tẩu Giang Hồ

Posted on March 19, 2018 by To Lich's Blog I. Trong gia đình:

Ông nội/ ngoại: Nội/ ngoại tổ phụ (nội/ ngoại công hoặc thái gia gia-thân mật)
Bà nội/ngoại: Nội/ngoại tổ mẫu (bà bà-thân mật)
Cha: phụ thân (gia gia-thân mật)
Mẹ: mẫu thân (má má-thân mật)
Con: hài nhi (tên+ ‘nhi’ –thân mật)
Bác trai: bá phụ (bá bá-thân mật)
Bác gái: bá mẫu
Chú: thúc phụ (thúc thúc-thân mật)
Thím: thúc mẫu/thúc nương (thẩm thẩm-thân mật)
Cô: cô cô
Cậu: cửu cửu
Mợ: cửu mẫu/ cửu nương (thẩm thẩm)
Dì: a di
Chồng của cô: Cô trượng
Chồng của dì: Di trượng
Anh trai: huynh (ca ca-thân mật) – Nếu nhà đông người sẽ gọi theo số kèm với chữ ca. (Ở đây chữ ca và chữ huynh sẽ khác nhau, chữ huynh sẽ đi với họ, còn chữ ca đi với tên ví dụ như Quác Tĩnh sẽ được Hoàng Dung gọi là Tĩnh ca ca, nhưng người khác có thể gọi là Quách huynh)
Em trai: đệ
Chị gái: tỷ
Em gái: muội
Anh rể: Tỷ phu
Em rể : Muội phu
Chị dâu: Tẩu tẩu
Em dâu: Đệ muội
Em, anh hay chị của vợ/ chồng đều xem như Em, anh hay chị của mình đều gọi bằng: Đệ/ Huynh/ Muội
Cháu của chú, bác, cô, dì: điệt (điệt nhi/ tiểu điệt-thân mật)
Cháu của ông bà: tôn nhi ( hoặc tên + nhi thân mật)
Cha/mẹ vợ: nhạc phụ/mẫu
Cha/mẹ chồng: trượng phụ/mẫu
Con rể: tế (hiền tế/tiểu tế-thân mật)
Con dâu: tức ( con dâu trưởng : trưởng tức )
Vợ: xưng thiếp – gọi chồng phu quân (chàng/ trượng phu/ tướng công-thân mật)
Chồng: xưng ta – gọi vợ phu nhân (nương tử/hiền thê/ái thê-thân mật)
Vợ bé: Thứ thê, trắc thất
Vợ lớn: Chánh thất.
Anh chị em họ ngoại gần: thêm chữ “biểu” vào trước xưng hô như trong gia đình
Anh chị em họ nội gần: thêm chữ “thế” vào trước xưng hô như trong gia đình
Anh chị em họ xa: thêm chữ “đường” vào trước xưng hô như trong gia đình
Quan hệ kết nghĩa: thêm chữ “nghĩa” vào trước xưng hô như trong gia đình
Cha ghẻ: Kế phụ
Cha nuôi: Dưỡng phụ
Cha đỡ đầu: Nghĩa phụ
Mẹ ghẻ: Kế mẫu
Mẹ nuôi: Dưỡng mẫu.
Mẹ đỡ đầu: Nghĩa mẫu
Bà vú: Nhũ mẫu

II. Trong môn phái : 2.1. Môn phái bình thường Về cơ bản là giống như trong gia đình nhưng thêm chữ “sư” đằng trước, có một số điểm khác:

Chồng của sư phụ: sư trượng/ sư công (Như trường hợp của vợ chồng Quy Tân Thụ đều nhận đệ tử, 2 người đệ tử đều gọi 2 vợ chồng ông là sư phụ)
Vợ của sư phụ: sư nương/ sư mẫu
Sư phụ của sư phụ: thái sư phụ/ sư tổ
Người sáng lập môn phái: tổ sư (nam)/ tổ sư bà bà (nữ)
Các đời tiếp theo gọi sư tổ đời thứ…
Đệ tử: đồ nhi/ đồ tôn (đời tiếp theo)
Đứng đầu một môn phái ở hiện tại: chưởng môn

2.2. Phật giáo: Xưng:

Người trẻ tuổi: tiểu tăng (nam), tiểu ni (nữ)
Người cao tuổi: lão nạp (nam), lão ni (nữ)
Xưng chung với ý khiêm tốn: bần tăng/bần ni

Gọi: thí chủ/tiểu thí chủ/lão thí chủ

Đứng đầu một đường gọi là Thủ Tọa
Đứng đầu một chùa gọi là Trụ trì hoặc Phương Trượng

2.3. Đạo giáo:

Người trẻ tuổi: đạo nhân (nam), đạo cô (nữ)
Người cao tuổi: lão đạo (nam), lão đạo bà (nữ), chân nhân (võ học đặc biệt cao siêu)

III. Trong giang hồ: 3.1. Mới gặp lần đầu: Đối với nữ trẻ tuổi:

Được Gọi: cô nương hoặc tiểu thư (đối với con nhà giàu có danh tiếng)
Xưng: tiểu nữ (khiêm tốn), bản cô nương/ ta (ko khiêm tốn)

Đối với nam trẻ tuổi:

Được Gọi: các hạ, huynh đệ/huynh đài (tiểu huynh đệ nếu nhỏ hơn nhiều tuổi) hoặc công tử (đối với con nhà giàu có danh tiếng) hoặc thiếu hiệp (tỏ ý tôn trọng võ học của người đó), tiên sinh (với người nho nhã),
Xưng: tại hạ, hậu bối/ vãn bối/ tiểu bối( khi gặp người lớn hơn), ta (ko khiêm tốn)

Nam/nữ cao tuổi:

Được Gọi: Lão tiền bối, đại hiêp/lão hiệp (tỏ ý tôn trọng võ học của người đó)
Xưng: Ta, lão, (tên) + mỗ

Chú ý: tại hạ-các hạ là cách xưng hô trung tính tương đương như tôi-anh trong ngôn ngữ hiện đại, vãn bối-tiền bối nghĩa là người đi sau và đi trước, thể hiện ý tôn trọng khiêm nhường nói chung dù không cùng môn phái, cùng môn phái có thể dựa trên thứ bậc để phân ra trưởng bối, nhị bối, tiểu bối…

Khi thân thiết có thể chuyển sang xưng hô thân mật như trong gia đình.
Khi đã biết cao danh quý tính và chức vị, môn phái thì dựa theo đó để gọi.
Khi căm thù/tức giận: ta-ngươi
Khi chửi mắng: tiểu tặc, lão tặc, tặc tử (nam), a đầu (nữ)…

3.2. Khi nói chuyện với người khác mà nhắc tới người thân của mình:

Cha mình thì gọi là gia phụ
Mẹ mình thì gọi là gia mẫu
Anh trai ruột của mình thì gọi là gia huynh/tệ huynh (cách nói khiêm nhường)
Em trai ruột của mình thì gọi là gia đệ/xá đệ
Chị gái ruột của mình thì gọi là gia tỷ
Em gái ruột của mình thì gọi là gia muội
Ông nội/ngoại của mình thì gọi là gia tổ
Vợ của mình thì gọi là tệ nội/tiện nội
Chồng của mình thì gọi là tệ phu/tiện phu
Con của mình thì gọi là tệ nhi

3.3. Khi nói chuyện với người khác mà nhắc tới người thân của họ:

Sư phụ người đó thì gọi là lệnh sư
Cha người đó là lệnh tôn
Mẹ người đó là lệnh đường
Cha lẫn mẹ người đó một lúc là lệnh huyên đường
Con trai người đó là lệnh lang/lệnh công tử
Con gái người đó là lệnh ái/lệnh thiên kim
Anh trai người đó thì gọi là lệnh huynh
Em trai người đó thì gọi là lệnh đệ
Chị gái người đó thì gọi là lệnh tỷ
Em gái người đó thì gọi là lệnh muội

IV. Trong hoàng cung 4.1. Ngoại hiệu hoàng thất:

Cha vua (người cha chưa từng làm vua) : Quốc lão
Cha vua (người cha đã từng làm vua rồi truyền ngôi cho con): Thái thượng hoàng
Mẹ vua (chồng chưa từng làm vua): Quốc mẫu
Mẹ vua (chồng đã từng làm vua): Thái hậu
Anh trai vua : Hoàng huynh
Chị gái vua : Hoàng tỉ
Vua : Hoàng thượng
Vua của đế quốc (thống trị các nước chư hầu): Hoàng đế
Em trai vua : Hoàng đệ
Em gái vua : Hoàng muội
Bác vua : Hoàng bá
Chú vua : Hoàng thúc
Vợ vua : Hoàng hậu/Hoàng hậu nương nương
Cậu vua : Quốc cữu
Cha vợ vua : Quốc trượng
Con trai vua : Hoàng tử (A ka – nhà Thanh)
Con trai vua (người được chỉ định sẽ lên ngôi): Đông cung thái tử/Thái tử
Vợ hoàng tử : Hoàng túc
Vợ thái tử : Thái Tử phi
Con gái vua : Công chúa (Cách Cách – nhà Thanh)
Con rể vua : Phò mã
Con trai trưởng vua chư hầu : Thế tử
Con gái vua chư hầu : Quận chúa
Chồng quận chúa : Quận mã

4.2. Xưng hô:

Hoàng Thất tự xưng :

+ Quả nhân: dùng cho tước nào cũng được.
+ Trẫm: chỉ cho Hoàng đế/Vương.
+ Cô gia: chỉ dùng cho Vương trở xuống. (Vương gia…)

Vua gọi các quần thần: chư khanh, chúng khanh
Vua gọi cận thần (được sủng ái): Ái khanh.
Vua gọi vợ (được sủng ái): Ái phi. Không thì gọi (Họ) Chức vị. VD: Lan quý phi…
Vua gọi vua chư hầu: hiền hầu
Vua, hoàng hậu gọi con (khi còn nhỏ): hoàng nhi
Các con tự xưng với vua cha: nhi thần
Các con gọi vua cha: phụ hoàng (Hoàng A Mã)
Các con vua gọi mẹ: mẫu hậu
Các quan tâu vua: bệ hạ, thánh thượng
Các thê thiếp (bao gồm cả vợ) khi nói chuyện với vua xưng là: thần thiếp
Hoàng thái hậu nói chuyện với các quan xưng là: ai gia
Các quan tự xưng khi nói chuyện với vua: hạ thần
Các quan tự xưng khi nói chuyện với quan to hơn (hơn phẩm hàm): hạ quan
Các quan tự xưng với dân thường: bản quan
Dân thường gọi quan: đại nhân
Dân thường khi nói chuyện với quan xưng là: thảo dân
Người làm các việc vặt ở cửa quan như chạy giấy, dọn dẹp, đưa thư, v.v…: nha dịch/nha lại/sai nha
Con trai nhà quyền quý thì gọi là: công tử
Con gái nhà quyền quý thì gọi là: tiểu thư
Đầy tớ trong các gia đình quyền quý gọi ông chủ là: lão gia
Đầy tớ trong các gia đình quyền quý gọi bà chủ là: phu nhân
Đầy tớ trong các gia đình quyền quý gọi con trai chủ là: thiếu gia
Đầy tớ trong các gia đình quyền quý tự xưng là (khi nói chuyện với bề trên): tiểu nhân
Đứa con trai nhỏ theo hầu những người quyền quý thời phong kiến : tiểu đồng
Các quan thái giám khi nói chuyện với vua, hoàng hậu xưng là : nô tài
Cung nữ chuyên phục dịch xưng là : nô tì
Ngoài ra, đối với các quan còn có kiểu thêm họ vào trước chức tước, thành tên gọi. Ví dụ : Quách công công, Lý tổng quản, Lưu hoàng thúc…

(Sưu Tập nhiều nguồn)

About To Lich's Blog

THƯỢNG VÀNG - HẠ CÁM! View all posts by To Lich's Blog → This entry was posted in Uncategorized. Bookmark the permalink. ← GIN – RƯỢU QUÝ CỦA NGƯỜI HÀ LAN HÀ NỘI XƯA-TÊN ĐỊA DANH THỜI PHÁP THUỘC →

Các Cách Xưng Hô Khi Hành Tẩu Giang Hồ - Tongocthao

Các cách xưng hô khi hành tẩu Giang Hồ

Share this:

Related

About To Lich's Blog

Leave a comment Cancel reply

Archives

Meta

CÁCH XƯNG HÔ TIẾNG HÁN- VIỆT - VIẾT SỚ CHỮ NHO

Wiktionary:Cách Xưng Hô Theo Hán-Việt

Cách Xưng Hô Và Thứ Bậc Trong Gia Tộc, Xã Hội Thời Xưa

Đích Trưởng Tử – Wikipedia Tiếng Việt

Phương Thức Cấu Tạo Từ Xưng Hô Gia đình Trong Tiếng Việt, Tiếng Hán ...

Cách Xưng Hô Thời Phong Kiến ( 3 ) - GÓC TƯ NIỆM

Cách Xưng Hô Thời Xưa ở Trung Quốc - 云吞面

Một Số Tên Gọi Và Cách Xưng Hô Thời Phong Kiến - Ngô Tộc

Tra Từ: 父 - Từ điển Hán Nôm

Tra Từ: Tử - Từ điển Hán Nôm

Cữu Chữ Nôm Nghĩa Là Gì? - Từ điển Số

Cách Xưng Hô Trong Văn Cúng - Cùng Hỏi Đáp

Nhóm Hán Văn - 漢文論壇 | #cổvănvỡlòng #bài6 - Facebook

Từ Điển - Từ đại Vương Có ý Nghĩa Gì - Chữ Nôm

Liên Hệ