Các Triệu Chứng Gan Nhiễm Mỡ Cần Biết để điều Trị Kịp Thời

Gan nhiễm mỡ là hiện tượng lượng mỡ trong gan dư thừa gây ảnh hưởng tới chức năng gan. Nếu không chữa trị sớm có thể gây ra biến chứng xơ gan. Gan nhiễm mỡ là bệnh lý tương đối phổ biến ở Việt Nam và trên thế giới. Cần phát hiện sớm và tư vấn điều trị bệnh để tránh biến chứng cho bệnh nhân. Triệu chứng gan nhiễm mỡ biểu hiện như thế nào sẽ được trình bày trong bài viết dưới đây.

Nội dung bài viết

Toggle

• 1. Gan nhiễm mỡ là gì?
  • 2. Triệu chứng gan nhiễm mỡ trên lâm sàng
  • – Ăn không ngon miệng
  • – Đau tức hạ sườn phải
  • – Gan to
  • – Mệt mỏi
  • – Đầy bụng, buồn nôn
  • – Xơ gan
  • 3. Triệu chứng gan nhiễm mỡ trên cận lâm sàng
  • – Xét nghiệm máu
  • – Siêu âm gan
  • – Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng hay cộng hưởng từ ổ bụng
  • – Sinh thiết gan

1. Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là một hiện tượng thoái hóa mỡ gan. Gây ra bởi tích tụ quá nhiều chất béo trong các tế bào gan. Khi lượng mỡ tích tụ trong gan > 5% trọng lượng của gan và trong các tế bào gan chứa các không bào mỡ thì được chuẩn đoán bị gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ được chia thành 3 cấp độ là gan nhiễm mỡ độ 1, độ 2 và độ 3.

2. Triệu chứng gan nhiễm mỡ trên lâm sàng

Triệu chứng gan nhiễm mỡ (Ảnh internet)

Bệnh gan nhiễm mỡ thường âm thầm không có triệu chứng. Đa phần người bệnh phát hiện bị gan nhiễm mỡ thông qua khám sức khỏe tổng quát hoặc làm siêu âm bụng.

Một số dấu hiệu gan nhiễm mỡ trên lâm sàng không đặc hiệu, bao gồm:

– Ăn không ngon miệng

Đây là một dấu hiệu phổ biến của người mắc gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân do gan bị suy giảm chức năng chuyển hóa, khiến người bệnh biếng ăn hoặc ăn không ngon miệng.

– Đau tức hạ sườn phải

Một số bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ thấy đau tức vùng hạ sườn phải, chiếm tỉ lệ rất ít. Đau tức hạ sườn phải không kèm theo sốt hoặc các biến chứng khác.

– Gan to

Khi khám gan ở người bệnh gan nhiễm mỡ, nhất là ở giai đoạn muộn có thể thấy gan to mềm, ấn đau tức.

– Mệt mỏi

Chức năng gan suy giảm hoặc quá tải khi bị thoái hóa mỡ sẽ dẫn đến tình trạng mệt mỏi. Biểu hiện người bệnh mệt mỏi, yếu ớt, uể oải… thậm chí da bị tái nhợt, xanh xao.

– Đầy bụng, buồn nôn

Bên cạnh dấu hiệu mệt mỏi chán ăn, người bị bệnh gan nhiễm mỡ còn gặp phải những vấn đề về tiêu hóa như đầy bụng, buồn nôn. Kèm theo đó có thể đại tiện phân bạc màu, đi tiểu nước tiểu sẫm màu. Nếu gặp các vấn đề này cần đi khám và tìm nguyên nhân để điều trị kịp thời.

– Xơ gan

Nếu gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan người bệnh có thể gặp các triệu chứng như: bụng to cổ trướng, vàng da vàng mắt, xuất huyết dưới da hoặc xuất huyết niêm mạc… Ở giai đoạn nặng hôn mê gan nguy cơ tử vong cao.

3. Triệu chứng gan nhiễm mỡ trên cận lâm sàng

– Xét nghiệm máu

Xét nghiệm chức năng gan là quan trọng trong chẩn đoán gan nhiễm mỡ. Thông thường men gan ALT, AST tăng khoảng 90% bệnh nhân gan nhiễm mỡ không do rượu. Tuy nhiên, men gan không tăng không loại trừ được gan nhiễm mỡ.

Xét nghiệm cholesterol máu và triglycerid máu thường tăng. Ngoài ra ferritin, transferrin, đường huyết có thể tăng. Phosphatase kiềm và bilirubin thường trong giới hạn bình thường.

– Siêu âm gan

Hình ảnh gan nhiễm mỡ trên siêu âm là hình ảnh gan tăng âm hơn bình thường do tế bào gan nhiễm mỡ. Đối với gan nhiễm mỡ lan tỏa thấy giảm âm vùng xa. Đối với gan nhiễm mỡ khu trú thì nền echo dày, có những vùng echo kém.

Phân độ gan nhiễm mỡ trên siêu âm:

• Độ 1: Tăng nhẹ độ hồi âm lan tỏa nhu mô gan với mức hút âm nhỏ. Còn xác định được cơ hoành và bờ đường tĩnh mạch trong gan.
• Độ 2: Lan tỏa độ hồi âm gia tăng và độ hút âm nên khả năng nhìn thấy bờ các tĩnh mạch trong gan và cơ hoành giảm.
• Độ 3: Gia tăng độ hồi âm và tăng độ hút âm. Không nhìn thấy rõ bờ đường tĩnh mạch gan và cơ hoành.

Siêu âm có độ nhạy chẩn đoán khoảng 90%, độ đặc hiệu 60%. Vì vậy, siêu âm góp phần sàng lọc bệnh chứ không phải là tiêu chuẩn chẩn đoán.

– Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng hay cộng hưởng từ ổ bụng

Chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ vùng gan có giá trị trong xác định tình trạng gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên lại không khảo sát được hiện tượng viêm gan hay xơ hóa.

– Sinh thiết gan

Đây là tiêu chuẩn vàng xác định chẩn đoán gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên xét nghiệm này xâm nhập, nhiều tai biến và không phải cơ sở nào cũng làm được. Do vậy, thực tế lâm sàng ít dùng. Kết hợp các triệu chứng gan nhiễm mỡ lâm sàng với một số xét nghiệm cận lâm sàng gợi ý như đã nói trên để chẩn đoán gan nhiễm mỡ.

Xét nghiệm mô bệnh học cho kết quả sau:

• Tế bào gan nhiễm mỡ to hơn bình thường có chứa nhiều hốc mỡ hay hạt mỡ >5% tổng số tế bào trên 1 vi trường. Nhiễm mỡ có 2 loại đó là hạt to và hạt nhỏ.
• Viêm gan thoái hóa mỡ khi hoại tử tế bào, xâm nhập tế bào viêm, tăng sinh xơ khoảng cửa trong gan.
• Mức độ nhiễm mỡ được chia thành 3 mức: mức độ nhẹ nhiễm mỡ 5-25% tế bào gan gan, vừa từ 25-50% và nặng >50%.

Như vậy về phương diện chẩn đoán, hầu hết bệnh nhân gan nhiễm mỡ không có triệu chứng đặc hiệu. Các biểu hiện có thể là mệt mỏi, khó chịu ở vùng hạ sườn phải. Kèm theo bệnh nhân ăn uống kém, có thể rối loạn tiêu hóa. Xét nghiệm men gan thường tăng, đường máu, mỡ máu tăng. Siêu âm gan có độ nhạy cao góp phần chẩn đoán gan nhiễm mỡ. Do bệnh lý gan nhiễm mỡ tiến triển âm thầm và không có biểu hiện rõ ràng nên người bệnh cần đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm. Bên cạnh đó chế độ ăn uống lành mạnh và thường xuyên tập luyện thể dục thể thao cũng là các biện pháp hữu hiệu giúp đề phòng và hạn chế tiến triển bệnh gan nhiễm mỡ.

BS Huyền Hương