Cách Trồng Cây Vải Thiều Từ Hạt Giống Trong Chậu - BÁCH NÔNG

Cách Trồng Cây Vải Thiều Từ Hạt Giống Trong Chậu

Vải Thiều là một loại cây ăn trái nhiệt đới có nguồn gốc từ miền nam Trung Quốc. Tuy nhiên, các giống khác nhau được trồng trên toàn thế giới từ tiểu lục địa Ấn Độ đến Hawaii. Trồng vải thiều từ hạt là một quy trình không chỉ thú vị mà còn mang lại nhiều lợi ích cho người trồng. Với những bước chuẩn bị kỹ lưỡng và chăm sóc đúng cách, bạn có thể tự tay tạo nên những cây vải thiều khỏe mạnh ngay tại vườn nhà mình. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các bước cụ thể từ việc chọn hạt giống, gieo trồng đến thu hoạch.

Đôi nét về cây vải thiều

Đặc điểm của cây

Cây vải thiều (Litchi chinensis) là một loại cây ăn quả nhiệt đới thuộc họ Bồ hòn (Sapindaceae). Cây vải thiều có thân gỗ lớn, có thể cao từ 10-15 mét khi trưởng thành. Lá cây vải thiều là lá kép, mọc đối, màu xanh đậm và có hình bầu dục nhọn. Hoa vải thiều nhỏ, màu trắng vàng, thường mọc thành chùm. Quả vải thiều có hình cầu hoặc trứng, vỏ có vảy, sần sùi, màu đỏ hồng khi chín, bên trong là phần thịt trắng ngọt, mọng nước bao quanh hạt đen.

Cây vải thiều ra quả

Thời gian sinh trưởng

Cây vải thiều thường mất khoảng 3-5 năm để bắt đầu ra hoa và cho quả, tùy thuộc vào điều kiện chăm sóc và kỹ thuật trồng. Đối với những cây ghép hoặc chiết, thời gian này có thể ngắn hơn, khoảng 2-3 năm. Vào khoảng tháng 5-6 hằng năm, vải thiều sẽ chín và có thể thu hoạch.

Điều kiện trồng

Cây vải thiều phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi có mùa đông mát mẻ và mùa hè ấm áp. Nhiệt độ thích hợp cho cây vải thiều là từ 20-30°C. Cây cần được trồng ở nơi có ánh sáng mặt trời trực tiếp, đất giàu dinh dưỡng, tơi xốp, thoát nước tốt và có độ pH từ 5.5 đến 6.5. Đặc biệt, cây cần một mùa khô rõ rệt vào thời điểm ra hoa để thúc đẩy quá trình đậu quả.

Chuẩn bị trước khi trồng

Chọn hạt vải thiều chất lượng

Việc chọn hạt giống là bước đầu tiên và quan trọng để giúp trồng thành công. Nên chọn hạt từ những quả vải thiều chín, tươi ngon và không bị sâu bệnh. Hạt càng lớn và chắc sẽ có tỷ lệ nảy mầm cao hơn.

Chọn quả vải chín để lấy hạt giống

Chuẩn bị chậu và đất trồng phù hợp

Chọn chậu nhựa mềm, bầu ươm V6, túi vải địa hoặc thùng xốp cần đảm bảo có lỗ thoát nước tốt, có kích thước phù hợp với giai đoạn phát triển của cây. Đất trồng cần phải tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng, và pH từ 5.5 đến 6.5 là lý tưởng để cây phát triển mạnh mẽ.

Dụng cụ cần thiết

Các dụng cụ cơ bản như xẻng nhỏ, bình tưới nước, kéo cắt tỉa và phân bón hữu cơ là những vật dụng không thể thiếu trong quá trình trồng và chăm sóc cây vải thiều. Tham khảo màng lót ao hồ làm ao trữ nước tưới nếu khu vực trồng của bạn thiếu hụt nước tưới vào mùa khô.

Cách ươm hạt vải

Xử lý hạt trước khi gieo

Hạt vải thiều cần được rửa sạch và ngâm trong nước ấm khoảng 24 giờ trước khi gieo để kích thích nảy mầm. Bạn cũng có thể lột lớp vỏ cứng của hạt để giúp nảy mầm nhanh hơn.

Cách gieo hạt vào chậu

Đặt hạt vào chậu đã chuẩn bị với độ sâu khoảng 1-2 cm, sau đó phủ một lớp đất mỏng lên trên. Giữ khoảng cách hợp lý giữa các hạt nếu gieo nhiều hạt trong cùng một chậu. Sau khi gieo hạt, cần tưới nước nhẹ nhàng để giữ ẩm cho đất, tránh để đất quá khô hoặc quá ẩm. Chậu trồng nên đặt ở nơi có ánh sáng nhẹ và tránh ánh nắng trực tiếp hoặc đơn giản bạn chỉ cần sử dụng lưới che nắng để cây mầm không bị héo.

Gieo hạt vải vào chậu

Chăm sóc cây vải con

Tưới nước và bón phân

Cây con hay cay giống mua từ vườn ươm cần được tưới nước đều đặn, nhưng không tưới quá nhiều để tránh ngập úng. Sử dụng phân bón hữu cơ hoặc phân NPK loại nhẹ để cung cấp dưỡng chất cần thiết cho cây con phát triển.

Cây vải non

Cây vải giống

Kiểm soát ánh sáng và nhiệt độ

Cây vải thiều con cần nhiều ánh sáng nhưng không nên đặt dưới ánh nắng gắt. Nhiệt độ lý tưởng cho cây phát triển là từ 20-30°C. Hãy đảm bảo rằng cây luôn được ở trong môi trường thoáng mát, tránh gió mạnh hoặc nhiệt độ quá cao. Sử dụng màng nhà kính israel để ngăn sương muối, mưa gió ảnh hưởng đến cây con.

Phòng trừ sâu bệnh

Cây con rất dễ bị tấn công bởi các loại sâu bệnh như rệp, nấm. Việc kiểm tra định kỳ và sử dụng các biện pháp sinh học, che lưới chắn côn trùng hoặc thi công nhà lưới để phòng trừ là điều cần thiết.

Trùm lưới cho cây vải

Chăm sóc cây trưởng thành

Cắt tỉa và tạo hình

Khi cây đã phát triển, việc cắt tỉa cành là cần thiết để tạo hình dáng đẹp cho cây và giúp cây thông thoáng. Loại bỏ các cành khô, yếu, hay bị sâu bệnh để cây tập trung dinh dưỡng nuôi các cành khỏe mạnh. Đặc biệt khi trồng chậu thì cần cắt tỉa để kiểm soát chiều cao để thuận tiện chăm sóc.

Bón phân định kỳ

Cần bón phân định kỳ, thường là mỗi 2-3 tháng, sử dụng phân bón có chứa nhiều kali và phốt pho để thúc đẩy cây ra hoa và đậu quả. Sử dụng tấm vải phủ gốc hoặc tấm bạt phủ gốc để ngăn cỏ dại phát triển và giữ ẩm tốt hơn cho cây.

Tấm bạt phủ gốc

Xử lý ra hoa và đậu quả

Để kích thích cây vải thiều ra hoa, cần áp dụng một số biện pháp sau:

• Tạo điều kiện khô hạn: Cây vải thiều ra hoa vào mùa khô nên cần hạn chế tưới (xiết nước) trong giai đoạn trước khi cây bắt đầu ra hoa (thường là vào mùa đông) giúp kích thích quá trình phân hóa mầm hoa. Nếu bạn trồng cây ra vườn nên sử dụng sản phẩm mủ đậy sầu riêng để xiết nước cho cây.
• Bón phân hợp lý: Trong thời gian chuẩn bị ra hoa, bón phân kali và lân cao giúp cây phân hóa mầm hoa tốt hơn. Hạn chế bón phân đạm vào giai đoạn này để tránh cây phát triển thân lá mà không ra hoa.
• Tỉa cành, tạo tán: Loại bỏ những cành già, yếu, bị sâu bệnh để cây tập trung dinh dưỡng vào cành khỏe mạnh, từ đó tăng khả năng ra hoa.
• Điều chỉnh nhiệt độ và ánh sáng: Nhiệt độ và ánh sáng tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích cây ra hoa. Cần đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng ban ngày và nhiệt độ thích hợp (dưới 20°C vào mùa đông) để quá trình ra hoa diễn ra thuận lợi.
• Thụ phấn: Cây vải thiều KHÔNG cần thụ phấn tay vì là cây thụ phấn nhờ côn trùng, đặc biệt là ong. Các chùm hoa của vải thiều thu hút nhiều loại côn trùng tự nhiên, giúp quá trình thụ phấn diễn ra dễ dàng.

Hoa vải thiều

Thu hoạch và bảo quản

Quả vải thiều khi chín sẽ có màu đỏ tươi, da căng bóng và có mùi thơm đặc trưng. Khi quả đạt độ chín hoàn hảo, bạn sẽ cảm nhận được sự ngọt ngào và mọng nước. Thu hoạch vải thiều cần nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương cuống quả. Bạn có thể sử dụng kéo cắt hoặc dao để cắt từng chùm quả, giữ lại một đoạn cành nhỏ để quả bảo quản được lâu hơn. Sau khi thu hoạch, vải thiều có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để giữ độ tươi ngon. Nếu muốn bảo quản lâu hơn, bạn có thể sấy khô hoặc làm đông lạnh.

Quả vải còn non (chưa chín)