Cái Bi Là Một Phạm Trù Mỹ Học Cơ Bản - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.doc) (15 trang)

Trang chủ

Luận Văn - Báo Cáo

Khoa học xã hội

Cái bi là một phạm trù mỹ học cơ bản

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (184.89 KB, 15 trang )

Website: Email : Tel : 0918.775.368ĐẶT VẤN ĐỀCái bi cũng như cái hài và cái đẹp nằm trong các phạm trù cơ bản của khách thể thẩm mỹ. Vậy trước hết chúng ta cần tìm hiểu khách thể thẩm mỹ là gì ? Có ba thành tố cấu tạo nên đời sống thẩm mỹ, đó là: bản chất thẩm mỹ, khách thể thẩm mỹ, chủ thể thẩm mỹ. Như vậy, khách thể thẩm mỹ là một trong ba thành tố cấu tạo nên đời sống thẩm mỹ. Khách thể thẩm mỹ được hiểu là khái niệm thể hiện nhận thức khái quát của con người về những hiện tượng thẩm mĩ trong tự nhiên, trong đời sống con người và trong nghệ thuật, là một phương diện hợp thành mối quan hệ thẩm mỹ của con người với thế giới hiện thực khách quan. Khách thể thẩm mỹ được hiểu một hệ thống các phạm trù chỉ các hiện tượng, các quy luật thẩm mỹ tồn tại bên ngoài chủ thể, là những yếu tố những hiện tượng bao quát mọi hiện tượng thẩm mỹ quanh ta từ tự nhiên, xã hội đến nghệ thuật.Khách thể thẩm mỹ bao gồm 4 phạm trù cơ bản: cái đẹp, cái bi, cái hài, cái trác tuyệt. Ta chỉ có thể nắm vững toàn bộ hiện tượng thẩm mỹ và những quy luật thẩm mỹ khi ta nắm vững 4 phạm trù cơ bản nàyCÁI BICái đẹp trong là phạm trù trung tâm, cơ bản, là yếu tố hạt nhân các phạm trù khác xoay quanh nó. Cái bi là sự xung đột giữa cái đẹp và cái xấu, cái đẹp ở vị trí thấp hơn và bị cái xấu tiêu diệt. Cái hài là sự xung đột giữa cái đẹp và cái xấu, nhưng cái hài thông minh hơn có thể đánh bật cái xấu ra khỏi cái đẹpLà một trong những phạm trù cơ bản của khách thể thẩm mỹ cái bi là một hiện tượng thẩm mỹ đặc biệt. Cái bi không có trong tự nhiên, bởi vì các sinh vật trong tự nhiên không có tư duy, tình cảm, ý thức nên dù có xung đột căng thẳng đến máy cũng không thể tạo thành cái bi. Cái bi chỉ xuất hiện trong xã hội loài người. Xuất phát từ những yêu cầu trên, bài tự học xác định xin đề cập tới một phạm trù mĩ học cơ bản đó là: CÁI BI1Website: Email : Tel : 0918.775.368GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI. Bản chất của cái bi1. Cái bi là một phạm trù mỹ học cơ bảnCái bi, tiếng Anh: the tragic, tiếng Pháp: La tragicque, tiếng Đức: Das Tragisch, đều có nghĩa là cái chết, nỗi thống khổBản chất của cái bi là sự xung đột: xung đột giữa cái đẹp – cái xấu, cái chính nghĩa – cái gian tà, ánh sáng – bóng tối, hiểu theo khía cạnh khác là biểu hiện của cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới,cái tiến bộ với cái lạc hậu, cái thiện với cái ác.Một hiện tượng thẩm mỹ mang ý nghĩa cái bi luôn luôn kịch tính và bao giờ cũng tạo nên sự thống khổ và sự đồng khổ to lớn. Người ta thương cảm với số phận bi đát, người ta căm giận những nguyên nhân tạo ra bi kịch, ý thức trách nhiệm trước những thống khổ ấy (tuy nhiên không phải mọi nỗi thống khổ đều có ý nghĩa cái bi) Cái bi nào cũng gắn liền với nỗi bất hạnh, với cái chết cho nên Tsecnưepki, nhà mỹ học dân chủ cách mạng Nga đã coi cái bi là sự buồn thương do chết choc mang lại. Đối với cái Tsecnưepki, cái chết là chân lý vĩnh cửu của cái bi. Cái bi gắn liền với nỗi bất hạnh, với cái chết nhưng phải mang ý nghĩa thẩm mỹ. Như cái chết của những kẻ như: Bạc Hạnh, Bạc Bà, Mã Giám Sinh… là cái chết nhơ nhuốc, bẩn thỉu không để lại nuổi tiếc trong tâm trí loài người , sự mất đi của các nhân vật này làm cho nhân loại đẹp đẽ và sạch sẽ hơn. Cái bi gắn với cái chết mang tính xã hội rộng lớn và tích cực, nó khác với cái chết sinh học của những người ít hoá thân vào xã hộiTóm lại, có thể nói, bản chất thẩm mỹ của cái bi là cái đẹp, cái cao cả, cái anh hùng. Cái mới mang nội dung xã hội tích cực trong đấu tranh với cái xấu, cái tiêu cực, đã bị thất bại tạm thời, bị tiêu vong, bị hy sinh, tạo nên sự đồng khổ sâu rộng có ý nghĩa bất tử trong chủ thể xã hội tiên tiến2Website: Email : Tel : 0918.775.3682. Cái bi là một tình huống xã hộiNhà triết học, mỹ học lớn Hêghen trong bài giảng mỹ học đã nghiên cứu công phu cái bi với tư cách là một phạm trù mĩ học. Ông cho rằng: xung đột có tính bi kịch là tình huống thế giới với ba dạng mau thuẫn phổ biến: mâu thuẫn giữa con người và tự nhiên, mâu thuẫn giữa con người và tình dục, mâu thuẫn trong thế giới tinh thần. Cái bi là tình huống của con người và lịch sử , tồn tại phổ biến trong số phận mỗi cá nhân, trong gia đình và ngoài xã hộiTheo Hêghen, cái bi chỉ xuất hiện ở các tình huống xung đột của cá tính và hoàn cảnh, của con người và tự nhiênĐặc điểm lớn của học thuyết tình huống thế giới của xung đột bi kịch trong mỹ học Hêghen là sự xung đột bế tắc chưa có cách giải quyết trên những khuynh hướng lịch sử. Theo ông, bi kich là sự xung đột tinh thần, sự lệch chuẩn của các cá nhân đối với các nguyên tắc đạo đức phỏ biến3. Nội dung xã hội của cái biVề nguồn gốc của cái bi nhân loại có nhiều câu trả lời khác nhau Có người cho rằng: cái bi là sự tiêu hao của một cơ thể sống, sự ngừng đập của một trái tim trong lồng ngực, sự thôi suy nghĩ của một bộ óc nào đó. Con người sinh ra trong thời gian, chết đi khi tiêu hao hết quỹ thời gian, bi kịch gõ cửa mọi nhà và mọi người Có hai quan điểm khác nhau về nguyên nhân của cái bi: các nhà mỹ học Duy vật cho rằng nguyên nhân của bi kịch là những mâu thuẫn đối kháng trong cuộc sống xã hội của con người, các nhà mỹ học Duy tâm lại đổ nguyên nhân của mọi bi kịch là định mệnh, là thiên định, số phận con ngườiArixtot cho rằng nội dung của bi kịch là nỗi xót thương khủng khiếp . Hêghen đã bàn đên nguồn gốc mâu thuẫn tinh thần của bi kịch trong cuốn hiện tượng luận tinh thần, bài giảng lịch sử triết học, triết học lịch sử, triết học pháp quyền đều bàn tới nội dung xã hội của bi kịch. Bởi vì theo Hêghen, các xung đột tinh thần rộng lớn,có nội dung biện chứng sâu rộng phải tìm thấy trong bi kịch. 3Website: Email : Tel : 0918.775.368Bi kịch của Hêghen phản ánh tính thiếu sót về đạo đức và đặt ra vấn đề cần bổ khuyết các thiếu sót đó Chủ nghĩa vật trước Mac cũng đã tồn tại khuynh hướng phi xã hội hoá bi kịch. Nó coi cái chết của con người là giá trị tuyệt đối cái bi bắt nguồn từ cái ngẫu nhiên, nó không bắt nguồn từ các nhân tố bản chất các nhân tố đã có từ trướcNhà triết học Hunggari, Lucat đã từng khẳng định rằng: “bi kịch bắt nguồn ở chỗ con người vào cuộc sống đã nâng lên phép lạ của cái ngẫu nhiên”Cái bi có nội dung tình huống xã hội đột ngột, ngẫu nhiên, có những số phận bất hạnh bất ngờ. Cái bi mang nội dung xã hội sâu rộng, nó đánh dấu cuộc chiến đấu to lớn của con người giữa cái đẹp và cái xấu, cuộc chiến đấu này là một bài ca hào hùng của con người (Anghen cha rằng : sự thắng lợi của Oreste giết mẹ, trả thù cho cha là sự thắng lợi của chế độ phụ quyền với chế độ mẫu quyền ) Cái bi khẳng định tính bất tử của khát vọng vươn lên cải tạo thế giớiII. Các quan điểm khác nhau về lịch sử cái biTrong lịch sử mỹ học có rất nhiều quan điểm khác nhau về cái bi Thời kì cổ đại, những quan niệm về định mệnh, số phận đều hàm chứa hầu hết lí luận và thực tiễn sáng tạo về phạm trù cái bi , cái bi tồn tại ở những tình huống không tránh khỏi như: + Có cái mạnh như: cá tính Promêtê muốn lấy lửa của thần Dớt dâng cho loài người+ Có cái tình dục mạnh: Clytemnet phản bội chồng, ngoại tình+ Có sắc đẹp và màu da . Như: nàng Io làm cho thần Dớt mê mẩn và Hera ghen tuôngArixtot với tác phẩm thi pháp (nghệ thuật thi ca), ông quan niệm: “Bi kịch là sự bắt chước một hành động quan trọng và hoàn chỉnh. Hành động này có một quy mô nhất định … bằng hành động này chứ không phải bằng câu chuyện kể, bi kịch tẩy rửa những cảm xúc qua cách khêu gợi sự xót thương và khủng khiếp” 4Website: Email : Tel : 0918.775.368(Các vở kịch trong thời kỳ này như : Êđip làm vua, Iliát… đều khẳng định nguồ gốc xâu xa của cái bi là sự xung đột giữa thiện và ác, giữa đạo đức và vô đạo đức. Vở bi kịch Rômêo và Juliet của Sechpia đã lên án sự thù địch giữa hai dòng họ dẫn đến cái chết bi thương…) Hêghen, nhà mỹ học duy tâm khách quan Cổ điển Đức đã có tư duy và cách tiếp cận khác các nhà mỹ học thời trước như Aritxtot, Raxin, Coocnay hay Boalo… trong các tác phẩm như : hiện tượng học tinh thần, triết học pháp quyền, mỹ học, lịch sử triết học, ông đã nêu những quan điểm biện chứng hơn. Hêghen thật thuyết phục khi đưa ra học thuyết “ Xung đột và mâu thuẫn” phản ánh tính thiếu sót về đạo đức và đặt ra vấn đề phải bổ khuyết các thiếu sót đó Nhà mỹ học Cách mạng dân chủ Nga Tsecnưepki cho rằng: lí luận về bi kịch không chỉ quan trọng đối với mỹ học mà còn là tri thức về đời sống, về lịch sử và về triết học : “ Cái bi hoặc bi kịch chỉ là nỗi đau khổ và chết chóc của người ta , bi kịch là cái khủng khiếp trong đời người”Đứng trên quan niệm duy vật lích sử, Mac và Anghen có cái nhìn hoàn toàn mới, biện chứng và khoa học, các ông đã nhìn nhận vấn đề một cách khoa học. Mac đã khẳng địnhcái b va cái bi kịch bắt nguồn từ xung đột hay nói cách khác sự xung đột đối kháng dẫn đến cái bi và cái bi kịch , những xung đột bi kịch ấy mang tính khách quan thời đại trong một khoảnh khắc lịch sử nhất địnhAnghen giữ vũng nguyên lí về xung đột bi kịch là: phản ánh trung thực sự vận động tất yếu của các mối quan hệ xã hội, của lịch sửIII. Các hình thức biểu hiệnCái bi có 2 hình thức biểu hiện: Cái bi trong lịch sử và cái bi trong đời sống con người. + Cái bi trong lịch sử gồm: Bi kịch của những nhân vật chết trong đêm trường đen tối và bi kịch của những nhân vật chết trước bình minh+ Cái bi trong đời sống con người : Bi kịch của cái cũ, cái xấu, của sự nhầm lẫn, kém hiểu biết hoặc dốt nát và bi kịch những khát vọng của con người1. Cái bi trong lịch sử5Website: Email : Tel : 0918.775.3681.1. Bi kịch của các nhân vật chêt trong đêm trường đen tốiBi kịch của các nhân vật chết trong đêm trường đen tối là một dạng thức bi kịch lịch sử và có tính chất điển hình nhất, như Anghen nói : “ Đây là xung đột bi kịch tất yếu về mặt lịch sử và tình trạng không thể nào thực hiện được điều đó trong thực tiễn” ( Mac – Anghen- Lenin, Về văn học và nghệ thuật, NXB Sự thật, 1997,tr378) Bi kịch ở đây là bi kịch của cái mới, cái tiến bộ, cái cách mạng, còn đang ở trong thế yếu, trong một hoàn cảnh đã nảy sinh nhu cầu tất yếu cần thay đổi nhu cầu lịch sử hiện hành, vì già cỗi nhưng điều kiện thực hiện nhu cầu đó lại chưa chín muồiCác nhân vật trong đó là những người con ưu tú , dám đón nhận sứ mệnh cao cả để đốt đuốc làm bừng tỉnh cả dân tộc đang ngủ triền miên. Họ phải chết, chết một cách vĩ đại, vì họ đại diện cho “ những giai cấp và những trào lưu nhất định của thời đại”. Tính cách của nhân vật này trở nên hùng mạnh, là một hành động có ý thức sâu sắc trước lịch sử với nhiệm vụ thiêng liêng, ngoài họ không ai có thể làm đượcTấm gương của họ trở nên trác tuyệt, họ chết trong bối cảnh vận động của lịch sử tạo thành phong trào đối địch. Cái chết của họ có tác dụng thôi thúc mọi người đứng dậy đấu tranh cho lẽ phải và làm cho kẻ thù không còn ngụy trang được bằng bộ mặt mị dân nữa sự bạo tàn của kẻ thù phải bộc lộ trắng trợn, xã hội thấy ghê tởm và cảm thấy không còn sợ chúng nữaTrong lịch sử mãi mãi ca ngợi cái chết của liệt sĩ Phạm Hồng Thái vì tiếng bom Sa Điện ( Quảng Châu ) ném vào mặt tên toàn quyền Pháp đã làm thức tỉnh cả một thế hệ thanh niên Việt Nam đời đời ghi nhớ….1.2. Bi kịch của những nhân vật chết trước bình minhBi kịch này vẫn là một dạng thức lịch sử, nhưng là bi kịch của cái mới, cái tiến bộ, cách mạng đã ở thế thắng trong thế thắng toàn cục nhưng một bộ phận nào đó còn lâm vào hoàn cảnh trở trêu, khiến cho người anh hùng tạm thời bị sa cơ và bị tiêu vong thảm thương6

Tài liệu liên quan

Hài kịch - một phạm trù của Mỹ học
- 10
- 1
- 10
Cái bi là một phạm trù mỹ học cơ bản
- 15
- 9
- 20
cái bi là một hiện tượng thẩm mỹ đặc biệt
- 5
- 928
- 9
MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT TRONG NHỮNG NHÂN TỐ CƠ BẢN NHẰM ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ
- 21
- 542
- 0
Các bước cơ bản giải một bài toán hóa học cơ bản
- 4
- 4
- 53
Agon Ar , Heli , Neon (Ne) Agon là một nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn. Nó
- 5
- 2
- 5
Những tư tưởng mỹ học cơ bản của i kant
- 71
- 912
- 4
Tài liệu Đề tài " cặp phạm trù triết học nguyên nhân - kết quả để đề cập đến một số vấn đề bức xúc của ô nhiễm môi trường đô thị và một số biện pháp khắc phục sự ô nhiễm môi trường đô thị " pptx
- 11
- 1
- 5
Báo cáo khoa học: Một ngành khoa học cơ bản bị bỏ quên doc
- 3
- 363
- 0
LUẬN VĂN: Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là một trong những nội dung cơ bản của học thuyết hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa duy vật lịch sử ppt
- 18
- 2
- 7