Châu Âu đối Phó Tình Trạng Dân Số Giảm

Bên cạnh già hóa dân số, tình trạng dân số giảm đã trở thành nỗi lo của châu Âu trong những năm gần đây. Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) mới công bố số liệu cho thấy, dân số Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục giảm năm thứ hai liên tiếp vào năm 2021, sau khi đại dịch Covid-19 cướp đi sinh mạng của hơn hai triệu người trong khối. Theo đó, dân số của 27 nước thành viên EU đã giảm từ 447 triệu người vào ngày 1/1/2021 xuống còn 446,8 triệu người vào ngày 1/1/2022.

Ðây không phải lần đầu EU ghi nhận dân số giảm. Tình trạng này từng xảy ra vào năm 2011, song đã nhanh chóng được bù đắp bởi người nhập cư. Tuy nhiên, trong các năm 2020 và 2021, số lượng người nhập cư vào EU không thể lấp đầy những khoảng trống này. Eurostat dự báo, tỷ lệ sinh tại EU sẽ tiếp tục thấp hơn tỷ lệ người qua đời trong những năm tới. Vì vậy, sự tăng giảm dân số của khối trong tương lai sẽ phụ thuộc phần lớn vào dòng người nhập cư.

Dân số giảm và già hóa dân số không chỉ đặt ra bài toán khó cho các nhà lãnh đạo châu Âu trong duy trì hệ thống lương hưu, chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, mà cả giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động của nền kinh tế. Hiện nhu cầu tuyển dụng lao động tại thị trường việc làm châu Âu vẫn rất cao. Tính đến ngày 1/7, số vị trí cần tuyển cho các doanh nghiệp Hungary là gần 50 nghìn người, cao hơn mức cùng kỳ năm 2021. Trong khi đó, bước vào mùa du lịch cao điểm, ngành dịch vụ Ðức và nhiều nước châu Âu rơi vào tình trạng thiếu lao động nghiêm trọng, nhất là ngành hàng không. Tại Anh, Giáo sư Donald Houston (Ð.Hiu-xtơn) thuộc Ðại học Portsmouth cảnh báo, tình trạng thiếu lao động tại xứ sở sương mù có thể kéo dài từ ba đến 5 năm nữa. Dữ liệu Văn phòng Thống kê quốc gia (ONS) Anh công bố mới đây cho thấy, số vị trí việc làm còn trống trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 5/2022 đã tăng lên mức kỷ lục 1,3 triệu. Con số này đã liên tiếp lập kỷ lục kể từ sáu tháng cuối năm 2021.

Ðể khắc phục tình trạng thiếu nhân lực, chính phủ và doanh nghiệp các nước châu Âu đang tiếp tục triển khai nhiều giải pháp thu hút lao động nước ngoài. Theo ông Zoltan Karacsony (D.Ca-rác-xo-ni), chuyên gia thuộc mạng thông tin việc làm Hungary HR Portal, nhiều công ty Hungary đã lên kế hoạch tăng lương cho nhân viên trong thời gian dự kiến từ tháng 9/2022 đến tháng 6/2023. Trong khi đó, Chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz (Ô.Sôn) đang xem xét lại luật nhập cư nhằm cho phép nhiều người nhập cư ở lại Ðức hơn. Ðức hy vọng sẽ cho phép hơn 130 nghìn người đang gặp vướng mắc về pháp lý có cơ hội định cư lâu dài. Các chính trị gia ủng hộ đề xuất nêu trên với hy vọng luật mới sẽ định hình lại nước Ðức như "một quốc gia nhập cư hiện đại".

Bên cạnh việc mở rộng cánh cửa chào đón thêm người lao động nhập cư, giới phân tích cho rằng, các nước châu Âu nên tiếp tục điều chỉnh các chính sách nhằm tạo cơ hội làm việc tốt hơn cho lực lượng dân số già. Do những tiến bộ về chăm sóc sức khỏe, tuổi thọ trung bình của người dân và xu hướng "già hóa khỏe mạnh" đang ngày càng tăng. Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cho rằng, lực lượng dân số già hiện nay thường có khả năng và mong muốn tham gia thị trường lao động lâu hơn.

Giới chuyên gia nhận định, các vấn đề dân số giảm, già hóa dân số là thách thức lớn, song tìm ra lời giải cho bài toán khó này sẽ góp phần giúp nền kinh tế châu Âu phát triển bền vững.