Cuộc Kháng Chiến Chống Quân Xâm Lược Tống: Diễn Biến Và Kết Quả

0 (0)

Quân Tống đã ý định xâm lược nước ta vào năm 981 đến 986 và 1075 đến 1077, nhưng với sự đoàn kết của toàn thể dân tộc ta đã đẩy lùi được những cuộc xâm lược đó. Hôm nay, hãy cùng DINHNGHIA.com.vn tìm hiểu về những cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống trong bài viết này nha.

Chiến tranh Tống–Việt lần thứ nhất

Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta

Năm 979, với cái chết của Đinh Tiên Hoàng và Thái tử Đinh Liễn trong một vụ ám sát đất nước ta đã rơi vào hỗn loạn. Vào tháng 5 của năm 980 theo lịch Dương, Lư Tập, đại diện nhà Tống tại Đại Cồ Việt, quay về và thông báo về tình trạng hỗn loạn tại quốc gia ta.

Cùng thời điểm đó, Hầu Nhân Bảo, người đang trực chức tại châu Ung dưới trướng Đại Tống, đã viết thư gửi lên hoàng đế Đại Tống. Thư này báo cáo về tình trạng nội loạn đang diễn ra ở Đại Cồ Việt và đề xuất việc sử dụng thời cơ để tiến công vào nước ta.

Hoàng đế Đại Tống, theo đề xuất của Lư Đa Tốn, đã quyết định không triệu Hầu Nhân Bảo về kinh đô để giữ bí mật về chiến dịch chinh phạt Đại Cồ Việt. Cho tới mùa thu năm 980, việc chuẩn bị đã hoàn tất, nhà Tống đem quân xuống xâm lược Đại Cồ Việt, trước tình thế đó, Lê Đại Hành phải lên ngôi vua để chỉ huy lực lượng kháng chiến.

Chuẩn bị

Đại Tống

Nhà Tống cho lập Giao Chỉ hành doanh làm bộ chỉ huy lực lượng viễn chinh Giao Chỉ với mục đích xâm lược nước ta. Hầu Nhân Bảo và những vị tướng lĩnh khác của Nhà Tống như: Tôn Toàn Hưng, Lưu Trừng, Giả Thực, Vương Soạn và Trần Khâm Tộ được đảm nhận các vị trí quan trọng trong Giao Chỉ hành doanh.

Quân Tống huy động binh lính chủ yếu từ vùng phía Nam và Trung nguyên với binh số khoảng 3-4 vạn người. Cấm quân được xem là lực lượng chủ lực và cơ động của toàn đạo quân.

Đại cồ Việt

Đại Cồ Việt giao cho Phạm Cự Lạng và Hồng Hiến chỉ huy lực lượng kháng chiến của ta. Cũng như vua Lê Đại Hành đã dẫn đội quân từ Hoa Lư đi qua sông Đáy, sông Nhuệ, và sông Hồng, tiến vào vùng đất đầu Đông Bắc của đất nước.

Nước ta cũng cho những tướng lĩnh như Lữ Lang, Trần Công Tích, Lê Long Kính cùng một số người khác chấn giữ những khu vực chiến lược. Nước ta huy động được khoảng 4 vạn quân. Hơn hết, Lê Đại Hành còn ra lệnh cắm cọc nhọn ở trên sông Bạch Đằng và các con sông khác nhằm ngăn cản thủy binh của nhà Tống.

Diễn biến

Lực lượng quân đội của nhà Tống, dưới sự lãnh đạo của vua Tống Thái Tông, tiến vào lãnh thổ của Đại Cồ Việt bằng cách di chuyển bằng đường bộ qua Nam Quan, Quyết Lý, Chi Lăng và Cần Trạm. Mục tiêu của chúng là chiếm khu vực quan trọng Thăng Long, một phần quan trọng trong lãnh thổ của Đại Cồ Việt.

Vua Lê Đại Hành của Đại Cồ Việt đã đứng lên quyết liệt chống lại cuộc xâm lược của quân đội nhà Tống. Lực lượng quân sự của Đại Cồ Việt đã thể hiện sự ưu thế trong một số trận đánh, đặc biệt tại các khu vực chiến lược như sông Đáy, sông Nhuệ và sông Hồng.

Chiến lược phòng thủ, bao gồm việc sử dụng chiến lũy Bình Lỗ và cọc nhọn trên sông Bạch Đằng, đã có vai trò quan trọng trong việc đối phó với quân Tống đem lại thắng lợi cho đất nước Đại Cồ Việt.

Kết quả

Sau một thời gian đối đầu, hai bên cuối cùng đã đạt được một thỏa thuận đình chiến vào năm 986. Mặc dù không có một thỏa thuận chính thức nào được ký kết, cuộc xung đột đã chấm dứt một cách tương đối.

Cuộc chiến này đã tạo một nền tảng cho mối quan hệ giữa Đại Cồ Việt và nhà Tống. Nhờ những biện pháp phòng thủ hiệu quả, Đại Cồ Việt đã giữ vững lãnh thổ đồng thời thể hiện lòng kiên cường của dân tộc trong việc bảo vệ chủ quyền.

Chiến tranh Tống–Việt lần thứ hai

Đại Việt đánh đòn phủ đầu

Chuẩn bị

Năm 1073, nhận được thông tin từ Tiến sĩ Từ Bá Tường của nhà Tống cảnh báo Đại Việt về kế hoạch tấn công Giao Chỉ. Thái úy Lý Thường Kiệt đã quyết định đưa ra đề xuất về chiến lược đánh phủ đầu và quyết định tập trung quân đội để tiến vào khu vực Bắc.

Trong năm 1073, Lý Thường Kiệt tập trung các đồn lũy quân sự, vũ khí và tài nguyên ở khu vực biên giới.

Diễn biến

Đại Việt đã triệu tập hơn 10 vạn quân lính nhằm tấn công Ung Châu thuộc nhà Tống, kết hợp cả lực lượng chính quy và người dân địa phương. Đạo quân của triều đình do Thái úy Lý Thường Kiệt chỉ huy từ phía Đông, thủy quân tiến vào châu Khâm từ Móng Cái trong đêm.

Đồng thời, đạo quân dân tộc thiểu số từ phía Tây, dưới sự lãnh đạo của Tôn Đản, phân chia thành 4 mũi tiến vào lãnh thổ Tống từ các hướng khác nhau, hướng tới châu Ung. Đạo quân từ phía Tây di chuyển về hướng Tây, tạo điều kiện thuận lợi cho đạo quân từ phía Đông thực hiện cuộc tấn công bất ngờ.

Kết quả

Chiến lược đánh phủ đầu của nhà Lý vào các châu Liêm, Khâm và Ung đã thành công, nhà Tống bị thiệt hại nặng nề, đồng thời nhà Lý đã thu giữ một lượng lớn của cải như vàng, bạc, lụa, và vũ khí. Sau khi hoàn thành mục tiêu phá hủy căn cứ hậu cần của địch, quân đội nhà Lý đã rút lui về đất nước.

Quân Tống sang đánh Đại Việt

Chuẩn bị

Vào những năm 70 của thế kỷ XI, nhà Tống bước vào thời kỳ khủng hoảng. Ở phía Bắc thì bị nhà Liêu và nhà Hạ xâm lấn, trong nước thì nông dân nổi dậy ở nhiều nơi. Để giải quyết tình trạng lúc bấy giờ thì nhà Tống đã quyết định xâm lược nước ta.

Nhà Tống đã ban lệnh cấm buôn bán ở vùng biên giới cũng như dụ dỗ những tù trưởng dân tộc. Nhà Tống còn xúi giục Chămpa đánh lên phía Nam chúng ta nhằm mục đích làm suy yếu nước ta.

Diễn biến

Vào ngày 18 tháng 1, tại khu vực bắc sông Như Nguyệt, quân Tống đã chia thành hai phần dưới sự chỉ huy của Quách Quỳ, một phía Tây và một phía Đông. Đợt tấn công đầu tiên đã phá vỡ phòng tuyến của quân Đại Việt, nhưng khi tiến đến khu vực Sóc Sơn, quân Tống bị vây hãm và buộc phải rút lui, mất khoảng 1.000 – 2.000 người.

Đợt tấn công tiếp theo cũng không thành công khi hầu hết quân Tống di chuyển sang bờ Nam sông Như Nguyệt bị quân Đại Việt tiêu diệt. Phát hiện sự mệt mỏi của quân Tống, quân Đại Việt quyết định phản công.

Mặc dù gặp thất bại ban đầu, quân ta đã quyết định chuyển hướng tấn công vào cánh phía Tây của quân Tống dưới sự chỉ huy của Triệu Tiết và giành chiến thắng lớn. Sau đó, quân Đại Việt tiếp tục tấn công cánh phía Đông của quân Tống khi họ đang trong tình trạng rối loạn sau cuộc tập kích tại phía Tây.

Kết quả

Sau khi giành thắng lợi tại sông Như Nguyệt, Đại Việt đã chủ động đề xuất hòa bình với quân Tống. Sứ thần Kiều Văn Ứng đã thông báo cho Quách Quỳ biết rằng vua Lý sẽ sai người đại diện sang xin lỗi vì đã đưa quân đánh vào Khâm Châu và Liêm Châu, và xin tiếp tục đóng cống. Ông cũng biện hộ rằng việc tấn công Tống trước đó là do Từ Bá Tường kích động.

Đây là một chính sách vô cùng khôn khéo của vua Nhà Lý thể hiện chính sách đối ngoại mềm dẻo, tránh làm nước lớn như nhà Tống mất mặt khi để thua một nước nhỏ ở phía Nam giúp chấm dứt chiến tranh trong hòa bình nhưng vẫn giữa được toàn vẹn lãnh thổ của nước ta.

Ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống

Đại Việt giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến nhờ tinh thần đoàn kết của toàn thể dân tộc. Hơn hết, sự tích cực và chủ động trong cuộc kháng chiến được thể hiện qua việc lãnh đạo tài tình của Lý Thường Kiệt.

Đây không chỉ là một trận đánh xuất sắc trong lịch sử quốc gia, mà còn là bước tiến quan trọng củng cố nền độc lập của Đại Việt. Cuộc chiến này cũng đã đánh bại những kế hoạch xâm lược của nhà Tống, góp phần đáng kể trong việc đẩy lùi ý đồ xâm lược của họ đối với Đại Việt.

Nghệ thuật quân sự trong kháng chiến chống Tống thời Lý

Phòng thủ bằng cách tấn công

Vào năm 1075, khi vua Lê Thánh Tông mới qua đời, vua Lý Nhân Tông – thái tử Càn Đức lúc đó còn nhỏ tuổi. Trong bối cảnh nội bộ nước ta đang trong tình trạng như vậy, vua Tống Thần Tông cùng với tể tướng Vương An Thạch đã quyết định tấn công vào nước ta vào năm 981.

Lý Thường Kiệt đã sử dụng chiến thuật “phòng thủ tốt nhất là tấn công” và khuyên vua rằng “Thay vì chờ đợi giặc, chúng ta nên đưa quân ra để chặn đối phương khi họ còn yếu”. Khi ấy, tình hình nội bộ của Tống đang không ổn định, đặc biệt là biên giới đang gặp khó khăn với sự đe dọa từ các quốc gia láng giềng và triều đình rơi vào sự phân hóa sau những cải cách mạnh mẽ của Vương An Thạch…

Sau khi phân tích kỹ lưỡng tình hình, và đánh giá được hướng diễn biến của đối phương, cuộc tiến công của Lý Thường Kiệt đã diễn ra vào tháng 10-1075.

Tấn công bằng cách phòng thủ

Sau trận thất bại đau đớn, quân Tống đã lập kế hoạch xâm lược nước ta một lần nữa, gửi hai tướng có nhiều kinh nghiệm, Quách Quỳ và Triệu Tiết, để chỉ huy cuộc tấn công. Lý Thường Kiệt cùng với lòng dũng cảm và sự nhận diện đúng đắn về tình hình, đã đưa quân vào tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới phía nam Đại Việt.

Ông đã triển khai xây dựng một hệ thống phòng thủ vững chắc tại bờ nam sông Như Nguyệt, nhằm bảo vệ Thăng Long và các lăng miếu của nhà Lý. Phòng tuyến mà Lý Thường Kiệt xây dựng trên sông Như Nguyệt đặt ra một thách thức khó khăn đối với quân Tống.

Ông cũng nhận ra điểm yếu lớn của đối thủ, đó là không thành thạo trong chiến thuật thủy chiến. Nhờ vào lợi thế địa hình và vốn hiểu biết về thủy chiến của mình thì Lý Thường Kiệt đã đem thắng lợi lớn tại phòng tuyến tại sông Như Nguyệt.

Xem thêm:

• Khởi nghĩa Mai Thúc Loan: Hoàn cảnh, Diễn biến và Ý nghĩa
• Tìm hiểu sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền ở thế kỉ XVI – XVIII
• Tìm hiểu cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên xâm lược

Bài viết vừa rồi đã giúp bạn hiểu thêm về các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược tống. Mong bài viết sẽ giúp ích cho bạn. Hẹn gặp lại bạn trong những chủ đề tiếp theo trên trang DINHNGHIA.com.vn.

Bạn thấy bài viết này hữu ích chứ?

Hãy chọn vào ngôi sao để đánh giá bài viết

Gửi đánh giá

Đánh giá trung bình 0 / 5. Lượt đánh giá 0

Hãy là người đầu tiên đánh giá bài viết