Đau Lưng Trên: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách điều Trị - JEX

Sơ lược cấu tạo lưng trên

Lưng trên hay còn được gọi là cột sống ngực hoặc lưng giữa là vùng cột sống có phạm vi chuyển động hạn chế bởi được kết nối chặt chẽ với lồng xương sườn. Phần lưng trên tính từ dưới cổ xuống thắt lưng với 12 đốt sống ngực (đánh dấu từ T1 đến T12).

Mỗi đốt sống lưng trên được neo với 1 xương sườn (1 xương sườn phải, 1 xương sườn trái). Vì vậy, phần lưng trên cùng xương sườn tạo thành một lưới bảo vệ vững chắc cho các cơ quan nội tạng bên trong lồng ngực.

Đau lưng trên làm suy nhược chức năng vận động của cơ thể

Chính bởi là vị trí tương đối bất động nên lưng trên ít chịu tổn thương hơn so với cột sống cổ và cột sống thắt lưng. Nói “ít” nghĩa là cơn đau lưng trên vẫn có thể tìm đến chúng ta bất cứ khi nào nếu đốt sống ngực không đủ sức chống lại các tác động tiêu cực lên lưng trên.

Các triệu chứng đau lưng trên thường gặp

Biểu hiện đau lưng trên của mỗi người không hoàn toàn giống nhau, nhưng hầu hết đều sẽ trải qua những triệu chứng phổ biến dưới đây:

1. Đau nhói

Bạn sẽ cảm thấy đau nhói ở một điểm bất kì ở lưng trên giống như bị dao đâm hoặc bị siết chặt bằng lực mạnh. Cảm giác nhói đau không lan rộng ra vùng lân cận mà chỉ xảy ra tại 1 điểm duy nhất.

2. Cảm giác khó chịu

Bên cạnh cảm giác đau nhói cục bộ, bạn còn phải chịu cơn đau nhức âm ỉ khắp phần lưng trên, thậm chí lan sang cả các bộ phận khác như cổ, vai hoặc thắt lưng gây ra sự khó chịu cho cơ thể.

Lưng trên bị đau sẽ khiến toàn thân khó chịu

3. Đau lan tỏa

Cơn đau lưng trên có thể di chuyển dọc theo dây thần kinh từ cột sống ngực, đi vào cánh tay, lồng ngực, dạ dày và những bộ phận ở thân dưới. Bạn thường chỉ cảm thấy cơn đau này xuất hiện ở 1 bên cơ thể với mức độ tăng dần (ban đầu đau âm ỉ nhưng dần dần rõ nét giống như bị điện giật).

4. Đau cứng lưng

Mặc dù, phần lưng trên không đảm nhiệm chức năng vận động chính, nhưng bộ phận này ít nhiều vẫn có thể thực hiện các chuyển động cơ bản như xoay, nâng và hạ cánh tay. Tuy nhiên, khi cơn đau sống lưng ngày một tồi tệ sẽ làm căng cứng các cơ, dây chằng và khớp ở lưng trên khiến các hoạt động này gặp khó khăn, thậm chí không thể thực hiện được nữa.

5. Ngứa râm ran và tê nóng

Những triệu chứng này cũng có thể tỏa ra dọc theo dây thần kinh từ cột sống ngực và đi vào cánh tay, ngực, dạ dày hoặc và các bộ phận ở thân dưới. Cảm giác ngứa râm ran và tê nóng chạy thành một dải dọc theo các xương sườn.

Cơn đau lưng trên xuất hiện dữ dội nhất vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi tối, còn ban ngày sẽ nhẹ nhàng hơn. Đây có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý nguy hiểm như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, viêm khớp, gai cột sống…Nếu là cơn đau lưng trên bên trái kèm theo hiện tượng tức ngực và khó thở thì rất có thể bạn đang mắc các bệnh liên quan đến phổi như viêm phổi, lao phổi, nhồi máu cơ tim…

Nguyên nhân

Việc tìm ra nguyên nhân khiến lưng trên bị đau là cơ sở để quyết định phương pháp chữa trị nào phù hợp nhất. Và những nguyên nhân chính làm cho bạn bị đau lưng trên bao gồm:

1. Giữ tư thế xấu trong thời gian dài

Đầu và vai gù về phía trước khi ngồi, nghiêng người về một bên khi lái xe hay để laptop trên đùi hoặc đặt dưới sàn rồi cúi gập lưng trên để làm việc là những tư thế xấu hay nói đúng hơn là vận động sai tư thế. Duy trì những tư thế xấu này trong thời gian dài sẽ khiến cấu trúc lưng và cổ biến dạng, tạo ra nhiều áp lực và làm cho cột sống lưng trên bị mất cân đối dẫn đến đau nhức.

Ngay cả thói quen lười vận động và ngồi một chỗ liên tục trong nhiều giờ cũng được xếp vào nhóm tư thế xấu. Bởi vì, khi bạn không vận động, cơ bắp sẽ bị yếu và kém linh hoạt không đủ điều kiện để giữ cố định cột sống.

2. Nâng vật nặng không đúng cách

Khi bạn nâng một vật nặng mà không giữ cho cột sống thẳng hàng sẽ gây căng thẳng quá mức ở cột sống. Đặc biệt, nếu bạn nâng hoặc giữ một vật nặng phía trên đầu và lệch về phía bên trái hoặc bên phải so với trung tâm có thể khiến vai và lưng trên bị chấn thương. Do đó, những người làm công việc phải thường xuyên mang vác vật nặng như nhân viên bốc vác, công nhân công trường và thợ xây dựng là đối tượng rất dễ bị đau lưng trên.

Mang vật nặng sai cách khiến lưng trên bị đau nhức

3. Dùng phần lưng trên để làm nhiều việc hơn bình thường

Việc bạn dùng vai và lưng để vận chuyển đồ đạc suốt 1 ngày hay dành nửa ngày sơn lại căn phòng có thể gây căng cơ, bong gân và đau ở lưng trên. Trong một khoảng thời gian nhất định, nếu bạn dùng lưng trên để làm việc nhiều hơn bình thường sẽ khiến bộ phận này đột ngột phải chịu áp lực lớn. Vì chưa quen với cường độ công việc như vậy nên cảm giác đau nhức xảy ra là điều đương nhiên.

4. Tai nạn hoặc va chạm mạnh

Chấn thương do tai nạn giao thông, ngã từ độ cao xuống hoặc va chạm mạnh trong lúc chơi thể thao có thể gây đau lưng trên bởi xương cột sống, đĩa đệm, cơ bắp, dây chằng, dây thần kinh và các mô mềm khác bị tổn thương nặng.

Bên cạnh những nguyên nhân trọng yếu liệt kê ở trên, phần lưng trên của chúng ta cũng có thể bị đau nhức bởi một số bệnh lý xương khớp như:

5. Thoát vị đĩa đệm

Cơn đau do bệnh thoát vị đĩa đệm xuất hiện nhiều ở cột sống thắt lưng và đau lan dọc xuống chân, hiếm khi gây đau lưng trên nhưng cũng không hoàn toàn loại trừ nguyên nhân này.

6. Loãng xương

Khi mắc bệnh loãng xương, các đốt sống có thể bị yếu đi và không đủ sức nâng đỡ trọng lượng cơ thể. Nguy hiểm hơn, loãng xương gây rạn nứt và lún đốt sống khiến cột sống bị biến dạng gây đau đớn không chỉ vùng lưng trên mà gần như toàn bộ hệ thống xương khớp.

7. Viêm khớp

Các dạng viêm khớp gồm viêm khớp dạng thấp hay viêm khớp mạn tính đều có thể lan đến cột sống ngực làm cho lưng trên đau nhức.

8. Hội chứng đau cơ xơ hóa

Hiện tượng đau cơ xơ hóa rất hiếm gặp, nhưng một khi bạn mắc phải hội chứng này, không chỉ phần lưng trên mà toàn bộ cơ thể sẽ phải chịu cảm giác đau đớn và mệt mỏi.

9. Biến dạng cột sống nghiêm trọng

Nếu cột sống bị biến dạng nghiêm trọng sẽ gây ra hiện tượng co thắt cơ bắp và căng cứng đĩa đệm, khớp khiến cột sống chịu đau đớn bao gồm phần đốt sống ở lưng trên.

Đau lưng trên có thể do biến dạng cột sống

Nếu bỗng nhiên sáng ngủ dậy đau lưng trên và hiện tượng này lặp đi lặp lại nhiều lần, bạn nhất định phải đến bệnh viện xương khớp uy tín để thăm khám để xác định nguyên nhân. Từ đó, bác sĩ sẽ tư vấn cho chúng ta cách phòng tránh và điều trị đau lưng trên hiệu quả nhất.

Kỹ thuật chẩn đoán đau lưng trên chính xác nhất

Lưng trên bị đau do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra và mức độ đau lưng trên ở mỗi người cũng khác nhau. Vậy nên, bác sĩ phải tiến hành các bước chẩn đoán để tìm ra nguồn gốc sinh bệnh dưới sự hỗ trợ của các kỹ thuật tiên tiến sau:

1. X-quang

Chụp X-quang là kỹ thuật sử dụng bức xạ điện từ để ghi lại  hình ảnh của xương khớp. Hình ảnh này có thể cho thấy các vấn đề mà xương khớp của bạn đang gặp phải như thoái hóa cột sống, viêm khớp, gãy xương…

2. Chụp MRI

Hình ảnh chụp MRI được tạo ra từ công nghệ cộng hưởng từ chi tiết và rõ nét hơn chụp X-quang. Thông qua hình ảnh MRI, bác sĩ có thể nhìn thấy được từng ngóc ngách của cấu tạo phần lưng, từ đó nhanh chóng phát hiện và xác nhận chính xác nguyên nhân khiến lưng trên bị đau.

3. Kiểm tra mật độ xương

Bác sĩ dùng tia X để đo mật độ xương bằng cách sử dụng bức xạ ion hóa để lấy hình ảnh bên trong cột sống lưng trên. Mức độ loãng xương càng cao, nguy cơ lưng trên bị đau càng lớn.

Sau khi đã tiến hành các công đoạn chẩn đoán và xác định được chính xác nguyên nhân, bác sĩ sẽ tư vấn giải pháp cũng như lên phác đồ điều trị cụ thể cho từng bệnh nhân. Trong quá trình chữa trị, các bạn nên kiên trì làm theo hướng dẫn của bác sĩ, không bỏ ngang liệu trình mới đạt được kết quả tốt nhất.

Cách điều trị đau lưng trên theo Y khoa

Dựa vào vị trí đau lưng trên và mức độ đau nhức, bác sĩ có thể chỉ định 1 phương pháp điều trị cố định hoặc có thể kết hợp cùng lúc nhiều cách điều trị để bệnh tiến triển nhanh nhất.

1. Vật lý trị liệu

Tập vật lý trị liệu nhằm tăng cường độ dẻo dai và linh hoạt cho cơ bắp ở lưng trên. Các bài tập có mức độ khó tăng dần để bệnh nhân từ từ thích ứng.

Trong thời gian đầu (khoảng vài tuần hoặc vài tháng), bệnh nhân sẽ tập cùng bác sĩ vật lý trị liệu. Sau khi đã quen với các bài tập và tình trạng xương khớp lưng trên đã ổn định, bệnh nhân có thể tự tập luyện tại nhà.

2. Thuốc giảm đau theo toa

Đối với những bệnh nhân bị đau lưng trên nghiêm trọng, cơn đau vượt quá khả năng chịu đựng thì bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau theo toa trong thời gian ngắn. Các loại thuốc phổ biến trong điều trị đau nhức xương khớp là thuốc chống viêm không chứa Steroid giúp ngăn chặn tín hiệu đau truyền đến não và nhóm thuốc giãn cơ giúp làm dịu tình trạng căng cứng cơ bắp giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn.

Uống thuốc giảm đau và giãn cơ có thể gây ra một số tác dụng phụ đối với thần kinh, dạ dày và tim mạch, nhất là khi dùng lâu dài. Vậy nên, các bạn tuyệt đối phải nghiêm túc dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, không được tự ý mua thuốc về uống tiếp khi đã hết đơn thuốc được kê trước đó. Phải báo bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu như đau bụng, phù, tăng cân, tiêu ra máu…

3. Tiêm thuốc giảm đau vào khớp cột sống

Cũng giống như uống thuốc giảm đau, tiêm thuốc giảm đau trực tiếp vào phần lưng trên chỉ là giải pháp tạm thời, không được xem là cách điều trị tận gốc chứng đau lưng trên. Tuy nhiên, tiêm thuốc giảm đau vào khớp cột sống sẽ nhanh chóng làm dịu đi cơn đau lưng âm ỉ khiến bệnh nhân mất ăn mất ngủ.

4. Phẫu thuật

Đối với đau lưng trên, phẫu thuật không phải là sự lựa chọn phổ biến, nhưng nếu cột sống của bệnh nhân bị biến dạng nghiêm trọng và không thể khắc phục được bằng giải pháp không phẫu thuật thì bác sĩ buộc phải áp dụng giải pháp này. Để loại bỏ cơn đau ở phần lưng trên, bác sĩ thường sử dụng 2 kỹ thuật phẫu thuật dưới đây:

• Nâng xương sống

Đối với những trường hợp cột sống bị tiêu giảm, không đủ độ cao do loãng xương hoặc chấn thương, bác sĩ sẽ tiến hành nâng cột sống bằng cách tiêm xi măng sinh học vào phần cột sống bị thiếu hụt giúp ổn định phần lưng trên. Sau khi tiêm xi măng sinh học nâng xương sống, cơn đau lưng trên sẽ dần biến mất.

• Giải nén cột sống

Kỹ thuật giải nén cột sống áp dụng cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm hoặc xương phát triển quá mức. Phẫu thuật giúp làm giảm áp lực lên tủy sống và dây thần kinh, ngăn ngừa tổn thương nặng hơn và phòng ngừa nguy cơ liệt cột sống.

Bên cạnh nguyên nhân là các bệnh lý bên trong cơ thể thì đau lưng trên còn bởi lối sống và thói quen sinh hoạt chưa tốt của chính bệnh nhân. Do đó, để loại bỏ dứt điểm tình trạng này, bản thân mỗi người phải quan tâm nhiều hơn đến việc tự chăm sóc sức khỏe cho chính mình.

Xem thêm

• >> Những bệnh viện khám và điều trị bệnh xương khớp tốt nhất

Kiến thức phòng và giảm đau lưng trên tại nhà

Không ai muốn mình bị bệnh nhưng việc “buông lơi” sức khỏe mỗi ngày của chúng ta lại chính là nguyên nhân “âm thầm” gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó có chứng đau lưng trên. Để phòng (nếu bệnh chưa xuất hiện) và giảm đau lưng trên tại nhà hiệu quả, các bạn nên thực hiện ngay những hành động sau:

1. Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức

Cơn đau lưng có thể phát sinh hoặc trở nên “khó chịu” hơn khi chúng ta làm việc quá sức. Hãy nghỉ ngơi một vài ngày để cải thiện tình hình trước khi bắt lưng trên hoạt động trở lại các bạn nhé!

2. Massage

Các động tác massage nhẹ nhàng giúp nới lỏng các cơ bắp đang bị siết chặt và lưu thông máu đến vùng bị đau nhiều hơn. Bạn có thể tự massage tại nhà bằng các động tác đơn giản hoặc tìm đến các chuyên gia massage tại spa để được chăm sóc một cách bài bản hơn.

3. Thuốc giảm đau không kê đơn

Để giảm đau, bạn có thể mua các loại thuốc giảm đau giảm viêm không kê đơn tại nhà thuốc chứa hoạt chất như Aspirin, Ibuprofen, Naproxen và Acetaminophen. Mặc dù các loại thuốc này không cần toa, nhưng các bạn phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì thuốc để tránh tác dụng phụ có thể xảy ra. Điều quan trọng nhất là không được lạm dụng thuốc giảm đau trong thời gian dài bạn nhé! Uống thuốc chống viêm, giảm đau quá nhiều vừa không điều trị được tận gốc bệnh đau lưng trên vừa dẫn tới bệnh đau dạ dày, rối loạn nội tiết và suy giảm trí nhớ.

Cách phục hồi xương khớp và giảm đau an toàn tại nhà đó là sử dụng các sản phẩm chiết xuất hoàn toàn từ tinh chất tự nhiên. Những sản phẩm này không giúp giảm đau nhanh và điều trị triệt để chứng đau lưng trên nhưng đi sâu vào nuôi dưỡng từng tế bào sụn và xương dưới sụn, từ đó nâng cao chất lượng cơ xương khớp giúp phòng tránh hiệu quả các bệnh lý xương khớp.

(1) healthline.com

(2) spine-health.com