Đền Trần Thương - Điểm đến - Tổng Cục Du Lịch

Từ TP. Phủ Lý, theo tỉnh lộ 483 về phía đông khoảng 20km, du khách sẽ đến đền Trần Thương.

Đền tọa lạc trên gò Miễu với thế “Hình nhân bái Tướng” (ở giữa là một gò nổi tựa mai rùa, hai bên tạo thành hai tay ngai),thờ Đức Thánh Trần (Trần Hưng Đạo). Trần Thương là miền đất trù phú như câu thơ tả cảnh được khắc trên bức châm tại đền: “Đất Trần Thương dư phúc địa, trà thảo tứ thời xuân” (đất Trần Thương lắm phúc, hoa trái nở bốn mùa). Nơi đây còn là điểm giao của “Lục đầu khê” (6 con mương) nên rất thuận lợi về giao thông đường thủy, có thể ra sông Châu (Hà Nam), ra sông Hồng rồi qua Phố Hiến (Hưng Yên) để ngược lên Thăng Long (Hà Nội ngày nay) hoặc xuống cửa Tuần Vường (ngã ba sông Hồng và sông Trà Lý) ra biển. Bằng nhãn quan của một nhà quân sự lỗi lạc, Trần Hưng Đạo (1232-1300) đã chọn khu vực này để cất giữ lương thảo, khí giới phục vụ quân đội trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên - Mông lần thứ 2 (1285). Sau khi cuộc chiến giành thắng lợi, Trần Hưng Đạo đã trở về điểm đặt kho lương chính (Trần Thương) để cắm sinh phần, miễn tô thuế cho dân. Với công đức to lớn, khi ông mất, người dân địa phương đã lập đền thờ trên vị trí kho lương chính và tôn ông làm Đức Thánh Trần. Hiện xã Nhân Đạo vẫn còn những tên cổ gắn với quân đội nhà Trần như Trần Thương, Đội Xuyên, Khu Mật, Hoàng Xá… Đặc biệt, xung quanh khu vực đền Trần Thương đã tìm thấy nhiều mảnh bát, đĩa bằng gốm sứ men nâu, vàng cùng nhiều vỏ chóe hoa than với họa tiết trang trí mang phong cách nghệ thuật thời Trần.

Đền Trần Thương có kiến trúc kiểu “Tứ thủy quy đường”, gồm các công trình chính: nghi môn ngoại, nghi môn nội, cung Đệ nhất, Đệ nhị, Đệ tam và hai dãy giải vũ. Xung quanh đền bố trí nhiều tiểu cảnh trồng cây xanh nhằm tạo không gian thanh tịnh, thoáng mát.

Mang kiến trúc kiểu chồng diêmhai tầng támmái với các góc đao uốn cong, nghi môn ngoại gồm 3 cửa: cửa chính (lớn) nằm giữa và hai cửa phụ (nhỏ) nằm hai bên. Tầng dưới cửa chính uốn hình vòm cuốn, trang trí họa tiết hoa sen, hoa cúc... Tầng trên cũng uốn hình vòm cuốn nhưng nhỏ hơn, bên trong đặt một quả chuông.Hai bên cổng phụ có đắp nổi đôi ngựa rất đẹp.

Nối với nghi môn ngoại là con đường lát gạch đỏ dẫn vào nghi môn nội và sân đền. Trong khu vực sân đền có hai giếng nước được kè đá xanh. Qua sân đền là cung Đệ nhất gồm 5 gian với kiến trúc kiểu chồng rường, hai đầu xây bít đốc dật cấp, mái lợp ngói nam, mặt trước là dãy cửa bức bàn. Phía trước gian giữa cung Đệ nhất có tòa cổ lâu 2 tầng, bên trong đặt một đỉnh hương bằng đá, trên mái treo bức đại tự “Phong vân trường hộ”. Cung Đệ nhị được xây dựng cao hơn cung Đệ nhất, gồm 5 gian, mái lợp ngói ống; trên bờ nóc hai đầu hồi đắp hai con rồng lớn. Nằm kế tiếp cung Đệ nhị là cung Đệ tam với 5 gian, mái lợp ngói ống, trước mặt là dãy cửa bức bàn sơn son thếp vàng lộng lẫy. Tại gian giữa của cung Đệ Tam đặt bức tượng thờ Trần Hưng Đạo. Nối hai đầu hồi của 3 cung là hai dãy giải vũ (mỗi dãy 3 gian) tạo thành hai hành lang thông từ cung Đệ nhất đến Đệ tam.

Bên cạnh kiến trúc đặc sắc, đền Trần Thương hiện vẫn còn lưu giữ nhiều đồ thờ tự có giá trị như hương án, sập thờ bằng đá, ngai thờ, khám thờ, lục bình, bát hương, bát đĩa, chén đôn…, đặc biệt là chiếc kiếm bạc có vỏ bằng chất liệu đồi mồi quý hiếm. Kiếm được cất giữ cẩn thận, chỉ mang ra thờ vào những dịp lễ hội.

Năm 1989, đền đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.