Kiến Thức Vật Lý: Điện Trở, điện Trở Của Dây Dẫn Là Gì? - Thợ Sửa Xe

Trong học tập và trong cuộc sống hằng này chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đều được nghe thấy khái niệm “điện trở”, “điện trở dây dẫn” rất nhiều lần. Tuy nhiên khi được hỏi về thuật ngữ điện trở thì mọi người còn có thể nêu ra được đại khái một vài kiến thức cơ bản nhưng điện trở của dây dẫn là gì và công thức điện trở của dây dẫn lại không mấy ai nắm được. Đừng lo lắng, nếu bạn đang cần tìm kiếm các thông tin liên quan đến những kiến thức này hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây.

Contents

• 1 Điện trở là gì?
• 2 Đơn vị của điện trở
• 3 Ký hiệu của điện trở
• 4 Vai trò của điện trở đối với đời sống
• 5 Điện trở của dây dẫn là gì?
• 6 Công thức tính điện trở của dây dẫn
• 7 Điện trở thuần là gì?

Điện trở là gì?

Trước khi tìm hiểu và nghiên cứu kiến thức về điện trở của dây dẫn thì chúng ta cần phải hiểu được điện trở là gì. 

Điện trở có tên tiếng Anh là Resistor nó là một loại linh kiện điện tử thụ động có 2 tiếp điểm kết nối. Linh kiện này được sử dụng để cản trở hoặc hạn chế cường độ dòng điện đi qua mạch, điều chỉnh mức độ tín hiệu, chia điện áp hoặc kích hoạt các linh kiện điện tử thụ động như: transistor, tiếp điểm cuối trong đường truyền điện và rất nhiều vai trò khác nữa.

Giá trị của điện trở càng lớn thì độ dẫn điện càng kém. Khi vật cản trở dòng điện, năng lượng dòng điện sẽ bị chuyển hóa thành các năng lượng khác nhau. Ví dụ như nhiệt năng.

Xem thêm: Kiến thức Vật Lý: Điện trở công suất là gì? Cách đọc điện trở công suất

Điện trở công suất có thể tiêu tán một lượng lớn điện năng sang nhiệt năng trong các bộ điều khiển động cơ  hay các hệ thống phân phối điện. Các điện trở thường có trở kháng được phân cố định, ít bị thay đổi bởi điện áp đang hoạt động hay nhiệt độ.

Biến trở là loại điện trở có đặc điểm đó là có thể thay đổi được trở kháng như các núm vặn dùng để điều chỉnh âm lượng. Các loại cảm biến có trở đó là: cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, các phản ứng hóa học và lực tác động. 

Điện trở là linh kiện được sử dụng rất phổ biến trong mạng lưới điện và trong các mạch điện tử. Ngoài ra điện trở còn được tích hợp trong các vi mạch IC.

Trên thực tế, điện trở được cấu thành từ nhiều thành phần riêng rẽ và có hình dạng rất khác nhau nên chúng rất đa dạng về chủng loại.

Đơn vị của điện trở

Đơn vị của điện trở là đơn vị Ohm, có ký hiệu là Ω – đây là đơn vị được quy định trong hệ đo lường SI. Ohm được lấy theo tên của nhà Vật Lý học tên Georg Simon Ohm. 1 Ohm sẽ tương đương với 1 Vôn/Ampe.

Ngoài đơn vị Ohm thì điện trở còn có rất nhiều giá trị khác nhau, nhỏ hơn hoặc lớn hơn gấp nhiều lần bao gồm: Ohm – Ω, mΩ – milliohm, KΩ – Kilohm, MΩ – megohm.

• 1 mΩ = 0.001 Ω
• 1KΩ = 1000 Ω
• 1MΩ = 1000 K Ω = 1000.000 Ω 

Ký hiệu của điện trở

Tùy thuộc theo tiêu chuẩn của mỗi quốc gia mà điện trở được ký hiệu trong sơ đồ mạch điện khác nhau. Có hai loại ký hiệu phổ biến nhất của điện trở đó là:

Xem thêm: Bổ sung kiến thức: Gia tốc là gì? Công thức tính gia tốc như thế nào? 

• Ký hiệu điện trở theo kiểu Mỹ: Loại ký hiệu này được biểu thị bằng những đường rích rắc với hai đầu đường thẳng (dây dẫn).
• Ký hiệu điện trở theo kiểu IEC: Còn loại ký hiệu IEC thì được ký hiệu bằng một hình chữ nhật với hai đầu đường thẳng (dây dẫn).

Khi đọc hoặc tham khảo các tài liệu nước ngoài, các giá trị ghi trên điện trở thường được quy ước bao gồm một chữ cái xen kẽ là các chữ số theo tiêu chuẩn IEC 6006. Điều này giúp người ta thuận tiện hơn trong việc đọc và ghi các giá trị mà người ta đã phân cách các số thập phân bằng một chữ cái. 

Ví dụ: 8k3 có nghĩa là 8.3 kΩ, 1R3 nghĩa là 1.3Ω và 15 R có nghĩa là 15 Ω.

Vai trò của điện trở đối với đời sống

Điện trở được sử dụng rất phổ biến nên nó có mặt ở khắp mọi nơi trong thiết bị điện tử, trong mạch điện. Và cứ như vậy nó trở thành linh kiện quan trọng không thể thiếu được trong các mạch điện. 

Vai trò của điện trở trong lĩnh vực điện, điện tử:

• Điện trở có vai trò khống chế dòng điện đi qua tải một cách phù hợp nhất. Ví dụ: Ta có một bóng đèn 9V, nhưng ta chỉ có nguồn điện là 12V. Lúc này ta có thể đấu nối tiếp bóng đèn với linh kiện điện trở để dòng điện sụt áp bớt 3V trên điện trở.
• Mắc điện trở thành cầu phân áp để thu được một điện áp theo ý muốn từ một điện áp đã cho trước.
• Phân cực cho bóng bán dẫn để bóng hoạt động
• Tham gia vào các mạch và tạo dao động RC
• Điều chỉnh cường độ dòng điện chạy qua các thiết bị điện.
• Tạo ra nhiệt lượng trong một số ứng dụng khi cần thiết.
• Tạo ra sự sụt áp trên mạch khi mắc nối tiếp.

Điện trở của dây dẫn là gì?

Hiểu theo một cách đơn giản thì điện trở dây dẫn là đại lượng được dùng để chỉ đặc trưng tính cản trở dòng điện của dây dẫn đó. Điện trở của dây dẫn sẽ tỷ lệ thuận với chiều dài và điện trở suất của dây dẫn. Đồng thời tỉ lệ nghịch với chỉ số tiết diện của dây dẫn.

Về ký hiệu của điện trở dây dẫn thì nó cũng tương tự như kí hiệu của điện trở ở bên trên. Cụ thể là một hình hộp chữ nhật hoặc hình rích rắc ở giữa hai đầu đường thẳng.

Công thức tính điện trở của dây dẫn

Chúng ta có công thức tính điện trở dây dẫn sau đây:

Trong đó:

• R: là điện trở của dây dẫn
• I: là chiều dài của dây dẫn, sử dụng đơn vị đo mét
• A: là tiết diện (diện tích của mặt cắt), sử dụng đơn vị đo mét vuông
• p: là điện trở suất (điện trở riêng). Đây là thước đo khả năng kháng lại dòng điện của vật liệu. 

Điện trở thuần là gì?

Điện trở thuần là một khái niệm được sử dụng để chỉ tính chất của dây dẫn, nó được sử dụng trong dòng điện xoay chiều. Điện trở thuần của một dây dẫn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào kích thước, chất liệu tạo nên dây dẫn. 

Điện trở thuần nó chỉ là các gọi thuần túy, nếu đấu nối tiếp thì điện trở tăng, đấu song song thì điện trở giảm. Vì không có các tính chất của cảm kháng và dung kháng nên người ta gọi nó là điện trở thuần. 

Nếu trong mạch điện chỉ có điện trở thuần thì tại thời điểm cực đại của điện áp thì dòng điện cũng cực đại. Khi điện áp bằng 0 thì dòng điện bên trong mạch cũng sẽ bằng 0. Tất cả những công thức áp dụng với mạch điện 1 chiều cũng đều có thể áp dụng được cho mạch điện xoay chiều. Tuy nhiên, chỉ số điện trở thuần và các trị số dòng điện xoay chiều thường lấy theo trị số hiệu dụng. 

Như vậy bài viết trên vừa tổng hợp cho bạn đọc những kiến thức liên quan đến điện trở và cũng như trả lời cho câu hỏi “điện trở dây dẫn là gì?”. Hy vọng các thông tin chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn đọc có thêm những kiến thức thú vị giúp ích cho học tập và công việc.