Kinh Tế - An Giang Liên Kết Sản Xuất, Tiêu Thụ Cây...

(TUAG)- Những năm qua, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở An Giang đã đạt được nhiều kết quả tích cực. An Giang có nhiều điểm sáng trong sản xuất và tiêu thụ nông sản góp phần tăng giá trị sản xuất trên cùng diện tích.

. Hiện trạng sản xuất

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh: việc chuyển đổi từ trồng lúa sang cây ăn trái mang hiệu quả rất cao nên người dân rất đồng thuận. Từ đó đã hình thành các vùng chuyên canh cây xoài với các giống xoài chủ lực là xoài  3 màu, cát Hòa Lộc, xoài keo. Đồng thời, cũng đã có diện tích chứng nhận VietGAP và mã số vùng trồng, mời gọi các Công ty tiêu thụ sản phẩm để xuất khẩu sang các thị trường nước ngoài. Giai đoạn từ năm 2017-2020, diện tích chuyển đổi từ trồng lúa sang rau, màu và cây ăn trái vượt chỉ tiêu đề ra. Tổng diện tích chuyển đổi cây trồng trên địa bàn tỉnh hơn 25.582 ha, đạt 101% so kế hoạch.

Lãnh đạo tỉnh khảo sát tình hình sản xuất tiêu thụ xoài cù lao Chợ Mới

Chỉ tính riêng năm 2020, tổng diện tích cây ăn quả toàn tỉnh đạt 17.421 ha, trong đó xoài 11.896 ha (9.200 ha xoài đang cho trái), chuối 872 ha, nhãn 481 ha, cây có múi 1,516 ha, mít 948 ha. Đối với xoài trong đó xoài tượng da xanh (3 màu) khoảng 7.400 ha, Cát Hoà Lộc 1.700 ha, xoài keo 1.500 ha, xoài thái 16 ha, còn lại diện tích các loại xoài khác. Xoài tượng da xanh trồng tập trung tại huyện Chợ Mới với hơn 6.200 ha, chủ yếu ở 3 xã cù lao Giêng (Tấn Mỹ, Mỹ Hiệp, Bình Phước Xuân) 6.100 ha. Xoài Cát Hòa Lộc tập trung ở huyện Tịnh Biên, Tri Tôn, một ít diện tích ở TX. Tân Châu và TP. Long Xuyên với diện tích khoảng 1.500 ha. Xoài Keo có diện tích khoảng hơn 1.500 ha tập trung ở huyện An Phú và TX. Tân Châu. Xoài thái khoảng 16 ha tập trung ở TP. Châu Đốc, trong đó có 10,7 ha đã được cấp mã số xuất khẩu sang các thị trường khó tính ngoài thị trường Trung Quốc của Công ty TNHH TMDV Ánh Dương Sao đứng đại diện.

Theo các hộ nông dân trồng xoài thái cho biết: năng suất khoảng 50% so với xoài 3 màu (khoảng 8 tấn/ha) trong đó xoài loại 1 chiếm khoảng 30% năng suất (khoảng 2,4 tấn/ha) bán với giá 80 ngàn/kg cho Công ty để xuất khẩu sang các thị trường khó tính.

Với nhiều năm kinh nghiệm trồng xoài, những năm qua ngoài vụ thuận (từ tháng 1 đến tháng 4), nông dân đã biết cách để điều khiển ra hoa vụ nghịch (từ tháng 10 đến tháng 12) và xử lý cho trái rải rác ở các tháng còn lại nhằm tiêu thụ sản phẩm có giá hơn, nhưng sản lượng không nhiều.

Theo thống kê của Chi Cục trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh: ước sản lượng toàn tỉnh khoảng 178.000 tấn xoài/năm, trong đó vụ thuận chiếm 70-80% sản lượng; vụ nghịch chiếm 20-30% sản lượng. Dự kiến sản lượng còn lại hiện nay đến cuối tháng 5 khoảng 20.500 tấn xoài 3 màu, Cát Hòa Lộc...; trong đó xoài loại 1 khoảng 3.000 tấn. Hiện nay, đã cấp trên cây ăn trái 78 mã số vùng trồng ( 65 mã số xoài, 7 mã số chuối, 4 mã số mít ) và 19 mã số cho các cơ sở đóng gói (Tịnh Biên, Tri Tôn, Chợ Mới, An Phú). Riêng 65 mã số vùng trồng xoài với diện tích 7.952,355 ha; trong đó có 35 mã số vùng trồng xuất khẩu sang các thị trường khó tính với diện tích là 757,355 ha; 30 mã số vùng trồng xoài đăng ký xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc với diện tích 7.195ha. Có 2 mã số vùng trồng đăng ký xuất khẩu sang thị trường EU với diện tích 21,8 ha của Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit trên xoài keo tại An Phú. 7 mã số vùng trồng cho chuối với diện tích 386 ha chủ yếu Tri Tôn, 4 mã số vùng trồng cho mít với diện tích 86 ha ở TP. Châu Đốc, huyện Chợ Mới, TX. Tân Châu.

Tỉnh còn hình thành vùng trồng chuối cấy mô diện tích khoảng 400 ha chủ yếu tập trung ở Tri Tôn, sản lượng ước khoảng 19 tấn/ha/năm, tiêu thụ ổn định. Cùng với các loại cây có múi như: bưởi, mít, cam xoàn, cam sành, bưởi da xanh, quýt đường, chanh... tập trung nhiều ở huyện Chợ Mới, Châu Phú, TP. Châu Đốc cho sản lượng thu nhập cao.

. Lượng tiêu thụ tốt, liên kết hiệu quả

Ngành nông nghiệp tỉnh đã chủ động phối hợp ngành Công thương và các sở, ngành, địa phương tập trung giải quyết bài toán đầu ra nông sản, liên kết doanh nghiệp thu mua để chuyển hướng tiêu thụ nội địa. Từ những nỗ lực đó, sau thời gian rớt giá mạnh do ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19, giá nhiều loại cây ăn trái tại An Giang đã tăng trở lại, đặc biệt là xoài, loại cây ăn trái chủ lực của tỉnh.

Ký kết hợp tác tiêu thụ xoài.

Nhằm liên kết sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp của tỉnh, từ đầu năm 2020 đến nay tỉnh đã đẩy mạnh hợp tác với các Tập đoàn, công ty từ đó đảm bảo sản xuất và đầu ra cho người nông dân. Tỉnh đã kêu gọi và thực hiện liên kết với một số công ty đã và đang tiêu thụ xoài như: Công ty XNK trái cây Chính Thu, Công ty TNHH sản xuất chế biến nông sản Cát Tường, Công ty TNHH Kim Nhung Đồng Tháp, Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit, Công ty TNHH Nông nghiệp Hoàng Phan, Công ty TNHH DT-PRO, Công ty TNHH TMDV Ánh Dương Sao, Công Ty TNHH TMDV XNK Vina T & T, Công Ty TNHH Minh Long , Công Ty TNHH Lefarm, Công ty XNK Trái cây Vân Nam (Lào Cai), Công Ty CP Nafoods Group, Công ty CP Rau quả thực phẩm An Giang (Antesco).

Theo xu thế phát triển của xã hội, tỉnh còn hình thành hơn 70 vựa xoài;  trong đó có khoảng 15 vựa đóng container xuất khẩu, mỗi vựa khoảng 1-2 container/ngày, mỗi container khoảng 35-40 tấn (sản lượng xoài ước tính khoảng 300-400 tấn/ngày được xuất khẩu).

Đã củng cố và hình thành các Hợp tác xã, Tổ hợp tác, Hội làm vườn sản xuất trái cây như: Hợp tác xã sản xuất GAP Bình Phước Xuân, Hợp tác xã trái cây GAP Chợ Mới chủ yếu sản xuất xoài 3 màu; Hợp tác xã nông nghiệp Long Bình của huyện An Phú chủ yếu sản xuất xoài keo; Tổ hợp tác làm vườn Bến Bà Chi của huyện Tri Tôn và Hội làm vườn An Sơn Bảy Núi của huyện Tịnh Biên chủ yếu sản xuất xoài cát Hòa Lộc. Ngoài ra còn có các Câu lạc bộ nông dân, các quán café khuyến nông, Hội quán..., là nơi để nhà vườn trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau trong liên kết sản xuất nhằm tiến tới hình thành Hợp tác xã sản xuất ở các vùng trồng cây ăn quả. Việc gắn kết các doanh nghiệp thu mua và tiêu thụ đã tăng hiệu quả kinh tế của người dân và góp phần phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.

. Còn nhiều tồn tại, cần giải pháp sản xuất bền vững

Tuy nhiên phải nhìn nhận thực tế nông dân An Giang còn thiếu kinh nghiệm trong sản xuất cây ăn trái, mặc dù ngành chuyên môn đã tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ thuật những vẫn chưa đảm bảo được kỹ thuật sản xuất phục vụ xuất khẩu. Sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, có liên kết nhưng còn lỏng lẻo khiến không chỉ nông dân mà cả doanh nghiệp cũng gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu để sản xuất và xuất khẩu. Chưa có dự báo chính xác nhu cầu của thị trường xuất khẩu trong và ngoài nước nên khó khăn trong việc liên kết tiêu thụ sản phẩm cây ăn trái. Thực trạng là phần lớn các Hợp tác xã cây ăn trái còn thiếu đội ngũ cán bộ có trình độ. Vì thế, các Tổ hợp tác, Hợp tác xã chưa đủ mạnh để làm đầu mối tập hợp nông dân tạo vùng sản xuất đủ lớn để liên kết doanh nghiệp thu mua.

Các vựa thu mua xoài đóng container xuất khẩu và tiêu thụ nội địa.

Hiện nay sản lượng xoài khoảng 20 - 30% chưa đạt chuẩn theo phân khúc thị trường xuất khẩu, vì vậy khó khăn cho việc tiêu thụ , ảnh hưởng đến lợi nhuận người dân trong quá trình sản xuất. Vì vậy rất cần các nhà máy chế biến các sản phẩm xoài.

Sản lượng cao, nhu cầu tiêu thụ là rất lớn. Để sản xuất được bền vững các Tổ hợp tác, Hợp tác xã và doanh nghiệp cần liên kết chặt chẽ hơn nữa trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cây ăn trái, trong đó có xoài. Các Hợp tác xã ngành hàng xoài cần phải nhạy bén tìm kiếm thị trường, đối tác để tiêu thụ sản phẩm cho các bà con thành viên.  Sở Công thương, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư mời gọi các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh liên kết và tiêu thụ ngành hàng trái cây. UBND, ngành nông nghiệp tỉnh rất mong muốn các doanh nghiệp đầu tư, xây dựng các nhà máy chế biến cây ăn trái. Vì hiện nay An Giang đang có diện tích cây ăn trái khá lớn đủ cung cấp nguồn nguyên liệu chế biến cho công ty lâu dài.

HẠNH CHÂU