Lễ Hội đền Cờn Tại Nghệ An

Lễ hội đền Cờn chính thức là được tổ chức vào ngày 21 tháng giêng, nhưng được bắt đầu từ mồng 1 tết Nguyên đán hàng năm, lễ hội mở màn bằng những đoàn thuyền du xuân trang trí cờ hoa cùng với tiếng chiêng tiếng trống ầm vang. Đến ngày hội chính thức sẽ diễn ra một trận thuỷ chiến giả có quân xanh, quân đỏ giao chiến ở trên một giải núi non hiểm trở kéo dài 10 km từ làng ói về đền Cờn. Những trai đinh khoẻ mạnh, đóng khố và đầu chít khăn thủ rìu khác nhau để phân biệt là người của đội nào. Khi lâm trận họ phải mang theo vũ khí là đòn khiêng và dây chạc… trận giả này cứ 3 năm diễn ra một lần gắn liền với truyền thuyết dựng đền. Đây chính là một nét riêng nghi lễ và tín ngưỡng văn hoá đền Cờn.

Trong trò chơi trận giả còn có trò chơi “ Chạy ói “. Đám rước chạy ói gồm có 4 kiệu, 4 ngai, 4 tàn và 4 quạt khởi hành từ đêm. Sáng ra lại đi tiếp 4 kiệu, 2 voi và 2 ngựa, cùng đi theo đoàn rước có đoàn cờ, đoàn nhạc Bát âm, đoàn cầm đồ Bát bửu nghi trượng và đội nữ quan, nữ tướng. Chỉ huy đám rước là một người đứng đầu 4 giáp và 1 vị thủ chỉ. Ngoài đám rước, trên bọ còn có đoàn thuyền 16 chiếc xếp thành chữ Nhất xuất phát từ bến đền đi theo sông ra biển men theo bờ tiến về đền Quy Lĩnh ở Quỳnh Lương. 2 đoàn rước liên lạc với nhau để khi qua Quỳnh Liên, Quỳnh Bảng và cùng lúc tới Quỳnh Lương. Khi đám rước xuống Phú Lương, đến Quy Lĩnh, người dân ở hai làng Phú Lương - Phương Cần gây xô xát và cùng nhau hô “ Xô bề cá ông về với bà “. Sau đó làng Phú Lương làm lễ khuất lưu, còn làng Phương Cần làm lễ Phụng Nghinh. Xong lễ, đoàn rước khứ hồi lại đền Cờn. Lễ vật hiến tế lớn: 5 trâu, 5 bò, 5 lợn, 5 dê, xôi, gà, rượu vào ngày mùng 6 tháng giêng. Sáng ngày mùng 7 tế bánh. Toàn bộ dân đình Phương Cần góp 1 đinh và 2 chiếc bánh chưng, từ ngày 17 đến ngày 22 đại tế tam sinh như ngày mùng 6.

Người dân nơi đây tin rằng năm nào Giáp Tam (đội 3) thắng trò chơi chạy ói thì năm đó biển lặng sóng yên, sản xuất mùa màng tốt tươi, thuyền chài kéo được nhiều cá tôm và đời sống người dân no đủ.

Trong quá trình tổ chức lễ hội ở tại đền, các khu vực ngoài đền, sân đình, chùa, đền, bến sông có tổ chức các trò chơi dân gian như: đấu vật, đua thuyền, kéo co, đánh cờ người,cờ thẻ, bài điểm, chọi gà, chơi đu, biểu diễn tuồng, hội hát ca trù…

Đánh cờ trong lễ hội đền Cờn

Sau nghi lễ và những trò chơi hội là đến lễ cúng tế mang đậm nét dân gian, thể hiện tín ngưỡng của những người dân địa phương như: lễ cầu yên, cầu lộc, cầu tài, lễ tạ ơn, bốc xăm, xem quẻ…

Lễ hội đền Cờn được xem là một lễ hội truyền thống ở vùng đất xứ Nghệ, nó đã có rất lâu đời từ thời Trần đến thời Nguyễn đều tổ chức lễ hội này, nó không chỉ còn là lễ hội của xã mà nó trở thành lễ hội của vùng, của tỉnh và của cả nước.

Đua thuyền tại Lễ hội Đền Cờn