Lễ Hội Truyền Thống Đền Phủ - Ninh Xá (xã Yên Ninh).

• Đang online: 1
• Hôm nay: 1
• Trong tuần: 1
• Tất cả: 1

• Trang chủ
• Giới thiệu

Sáng ngày 5/4/2022( Nhằm ngày 5/3 năm Nhâm Dần) xã Yên Ninh đã tổ chức Lễ hội truyền thống Đền, Phủ - Ninh Xá,  đây là lễ hội được tổ chức thường niên từ ngày mùng 5 đến mùng 7 tháng 3 (âm lịch) để tưởng nhớ ông Tổ nghề mộc Ninh Hữu Hưng người đã có công truyền lại nghề mộc cho dân làng.

Đền Ninh Xá là nơi thờ Lương Bình Vương, An Nhu Vương, là những vị con vua Hùng về trấn trị vùng đất Đại An, giúp dân Ninh Xá khai khẩn, trồng lúa, trồng dâu nuôi tằm dệt vải và Lão La đại thần Ninh Hữu Hưng, ông tổ của nghề đục chạm đồ mộc. 

Theo sử sách ghi lại, trong một lần đi phò giá vua Lê Hoàn cày tịch điền, lúc về qua sông sắt, vua cho đậu thuyền rồng lên thăm đền thờ Lương Bình Vương và An Nhu Vương. Thấy cảnh đền điêu tàn, Ninh Hữu Hưng bèn xin vua ở lại sửa đền và sửa chùa Phúc Lê (tức chùa Ninh Xá). Sau này, thấy nơi đây đất đai trù phú nhưng dân cư còn thưa thớt, ông bèn đưa họ hàng từ Ninh Bình về đây khai khẩn mở trang ấp và dạy dân nghề mộc, chạm để kiếm sống. Sau này, những người dân theo ông về đây sống đều đổi sang họ Ninh nên vùng đất này có tên là Ninh Xá.

Ngày 16 tháng 4 năm 1019, ông qua đời tại Ninh Xá và hưởng thọ 80 tuổi. Con cháu cùng dân làng đã đưa thi hài ông về quê an táng tại chân núi Xương Bồ (Ninh Bình), đồng thời tôn làm vị tổ nghề mộc, thờ tự tại đền Ninh Xá.

Đền Ninh Xá hiện nay tọa lạc  trên một khu đất có diện tích 2.390m2 ở  phía tây làng, mặt quay về hướng tây. Phía trước cửa đền có hồ bán nguyệt, hệ thống nghi môn, hòn non bộ được tạo dáng đẹp trang trí nhiều đề tài: nghê chầu, hổ phù, tứ linh, tứ quý cùng các câu đối nhấn nổi bằng chữ Hán. Tiếp giáp với nghi môn là một sân lát gạch phẳng phiu xung quanh có tường xây bao bọc kín đáo. Bên cạnh đền là phủ thờ Đại Lan Công Chúa (tướng của Hai Bà Trưng). Phủ gồm có ba toà: tiền đường, đệ nhị và chính cung được thiết kế theo kiểu “tiền chữ nhất, hậu chữ đinh”. Công trình này đã góp phần bổ sung hỗ trợ tạo cho di tích một quần thể hoàn chỉnh.

Đền, phủ Ninh Xá hiện còn lưu giữ được 28 đạo sắc phong và nhiều đồ thờ có giá trị như: cửa võng, nhang án, kiệu long đình, kiệu bát cống, ngai thờ, đại tự, câu đối… Năm 1991 đền, phủ Ninh Xá được Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch xếp hạng “Di tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia”. Lễ hội truyền thống được khôi phục từ đây và định kỳ cứ 3 năm tổ chức một lần vào ngày mùng 6 và 7 tháng 3 âm lịch.

Lễ hội  đền, phủ Ninh Xá năm 2022 được tổ chức với các nghi thức tế lễ và rước kiệu. Nét độc đáo nhất của lễ hội này là nghi thức “Kéo lửa Khai hội” được tổ chức vào ngày chính hội mùng 6 tháng 3 âm lịch, các trai làng, kéo lạt giang cọ vào thanh xoan ngâm để tạo nhiệt. Nhiệt truyền rồi làm cháy bùi nhùi làm bằng rơm khô. Cụ già sẽ lấy ngọn lửa vừa phát sinh thắp hương cho cả làng làm lễ dâng hương. Sau đó bát hương sẽ được chuyển lên kiệu rước với ý nghĩa thành tâm tưởng nhớ đến sáng kiến tạo ra lửa của cụ tổ nghề Ninh Hữu Hưng. 

Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian phong phú mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, biểu diễn văn nghệ, hát quan họ, thể thao thi đấu bóng chuyền…Lễ hội đền, phủ Ninh Xá được tổ chức trang trọng, vui tươi, lành mạnh, an toàn và tiết kiệm./.

(Đinh Liên - Trung Tâm VHTT và TT Ý Yên)

• Giới thiệu về xã Yên Ninh 13/06/2022 (80 Lượt xem )