Loạt ảnh ăn Chơi Xa Xỉ Của Vua Khải Định Khi Vi Hành Sang Pháp

Vua Khải Định (sinh ngày 8/ 10/ 1885 – mất ngày 6/ 11/ 1925), có tên khai sinh là Nguyễn Phúc Bửu Đảo. Ông duy trị vương vị từ năm 1916 đến 1925, là hoàng đế thứ 12 của triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam.

Năm 1889, Đồng Khánh Mất, Bửu Đảo không được kế vị do còn nhỏ tuổi. Đến năm 1906, Bửu Đảo được phong là Phụng Hóa công. Theo ghi chép lịch sử, Bửu Đảo là người đam mê cờ bạc, nhiều khi cầm bán cả đồ dùng và người hầu hạ để ném vào “đỏ đen”. Thậm chí, ông còn bắt vợ mình - con gái của quan đại thần Trương Như Cương, về xin tiền bố mẹ gán nợ để đánh bạc tiếp.

Thời điểm đó, người Pháp từng có ý xóa bộ chế độ quân chủ ở Việt Nam sau khi buộc tội hoàng đế Duy Tân. Tuy nhiên, các triều thần và đặc biệt là Thượng thư Nguyễn Hữu Bài không chịu nên Pháp phải chiều theo ý. Đến ngày 18/5/1916, Bửu Đảo lên ngôi lấy niên hiệu là Khải Định.

Nhiều người đánh giá, Khải Định là ông vua nhu nhược trước Pháp, chỉ ham cờ bạc, chơi bời, ăn tiêu xa xỉ mà không màng chính sự. Lúc sinh thời, ông tự sáng chế những bộ y phục mới cho mình và cả quan hộ vệ. Dù là nam giới, Khải Định lại chuộng kiểu trang phục, trang điểm lòe loẹt, không tuân theo y phục hoàng tộc truyền thống.

Bởi thế, báo chí cùng các phong trào yêu nước Việt Nam đương thời thường xuyên đả kích vua Khải Định. Dưới thời của ông, triều đình Huế và Pháp không có xích xích và mọi việc đều phải do Tòa Khâm sứ định đoạt. Không chỉ kết thân với Khâm sứ Trung kỳ Jean François Eugène Charles, Khải Định còn gửi gắm con mình là Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy cho vợ chồng Khâm sứ.

Điều đáng nói, Khải Định là vị vua triều Nguyễn đầu tiên ra nước ngoài. Chuyến “vi hành” sang Pháp để dự Hội chợ thuộc địa ở Marseille vào ngày 20/5/1922 khiến nhiều người choáng ngợp về độ xa hoa và hoành tráng quá đà.

Chuyến công du của Khải Định đã dấy lên hàng loạt hoạt động yêu nước của người Việt. Đặc biệt phải kể đến bức thư dài trách Khải Định 7 tội của Phan Châu Trinh, thường gọi là Thư thất điều hay Thất điều trần. Trong thư, Phan Châu Trinh gọi thẳng tên úy Bửu Đảo chứ không gọi vua Khải Định. Bức thư như sau:

“Một là tội tự tôn quân quyền

Hai là tội thưởng phạt không công bình

Ba là chuộng sự quỳ lạy

Bốn là tội xa xỉ vô đạo

Năm là tội phục sức không đúng phép tắc

Sáu là du hạnh vô độ

Bảy là tội Pháp du ám muội (đi Pháp với mục đích không chính đáng)”

Tại Pháp, trên tờ báo Người cùng khổ, Nguyễn Ái Quốc cũng có một loạt bài chế giễu Khải Định trong đó có truyện ngắn Vi hành và còn viết vở kịch Con rồng tre, diễn ở ngoại ô Paris.

Sau khi từ Pháp trở về vào tháng 9/1924, Khải Định còn tổ chức lễ tứ tuần đại khánh rất tốn kém, bắt nhân dân cả nước phải gửi quà mừng khiến cho ngân sách Nam triều kiệt quệ. Để bổ sung ngân sách, Khải Định tăng 30% thuế điền khiến Ngô Đức Kế không chịu nổi, làm bài thơ liên châu (4 bài liên tiếp) để đả kích vị vua nhu nhược này:

“Ai về địa phủ hỏi Gia Long,

Khải Định thằng này phải cháu ông?

Một lễ tứ tuần vui lũ trẻ,

Trǎm gia ba chục khổ nhà nông.

Mới rồi ngoài Bắc tai liền đến,

Nǎm ngoái sang Tây ỉa vãi cùng?

Bảo hộ trau rồi nên tượng gỗ,

Vua thời còn đó, nước thời không!”

Khi nắm quyền, Khải Định cũng có xây cất nhiều công trình, nổi tiếng nhất chính là lăng của bản thân mình. Lên ngôi được 10 năm, Khải Định bệnh nặng, mất vào ngày 20/9 năm Ất Sửu (tức 6/11/1925) thọ 41 tuổi.

Lăng của vua Khải Định hiệu Ứng Lăng, tại làng Châu Chữ, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên. Lăng Khải Định khác hẳn các lǎng tẩm xưa nay và đã trở thành vấn đề thảo luận của nhiều người, cả dư luận nói chung và trong giới chuyên môn kiến trúc nói riêng. Bên cạnh những ý kiến chê lăng Khải Định có kiến trúc lai căng, cũng có người cho rằng kiến trúc này khá độc đáo và khác lạ.

Xem thêm: Giai thoại về vị vua kỳ quặc nhất lịch sử Việt Nam: Không thích đàn bà, ôm thị vệ ngủ hằng đêm