Lý Thuyết Sinh 12-: Bài 22: Bảo Vệ Vốn Gen Của Loài Người Và ...

Bài 22: Bảo vệ vốn gen của loài người

        và một số vấn đề xã hội của di truyền học

I. Bảo vệ vốn gen của loài người

– Nhiều loại gen đột biến di truyền qua nhiều thế hệ gây nên “gánh nặng di truyền” cho loài người. Bảo vệ vốn gen của loài người là làm giảm bớt “gánh nặng di truyền”.

1. Tạo môi trường trong sạch nhằm hạn chế các tác nhân gây đột biến

– Chống ô nhiễm môi trường.

– Trồng cây, bảo vệ rừng

2. Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh

– Các chuyên gia tư vấn di truyền đưa ra các tiên đoán về khả năng đứa trẻ sinh ra mắc 1 tật bệnh di truyền và cho các cặp vợ chồng lời khuyên có nên sinh con tiếp theo không, nếu có thì làm gì để tránh cho ra đời những đứa trẻ tật nguyền.

– Kỹ thuật: chẩn đoán đúng bệnh, xây dựng phả hệ người bệnh, tính được xác suất sinh ra con bị bệnh; chẩn đoán trước sinh.

– Xét nghiệm trước sinh:

            + xét nghiệm phân tích NST, ADN xem thai nhi có bị bệnh di truyền hay không

            + phương pháp : chọc dò dịch ối; sinh thiết tua nhau thai.

            + ngưng thai kỳ để giảm thiểu việc sinh ra trẻ tật nguyền.

– Chẩn đoán sớm được nhiều bệnh di truyền để sau khi sinh có thể áp dụng các biện pháp ăn kiêng hợp lý hoặc các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế tối đa hậu quả xấu của các gen đột biến.

3. Liệu pháp gen- kỹ thuật của tương lai

– Liệu pháp gen là kỹ thuật di truyền chữa trị bệnh bằng thay thế gen bệnh bằng gen lành.

– Nguyên tắc là kỹ thuật chuyển gen: sử dụng virut sống trong cơ thể người làm thể truyền để chuyển gen lành vào thay thế cho gen bệnh (tuy nhiên hạn chế của phương pháp này là vi rut có thể gây hư hỏng các gen khác do virut không thể chèn gen lành vào đúng vị trí của gen vốn có trên NST)

VD:

II. Một số vấn đề xã hội của di truyền học

1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người

* Việc giải mã bộ gen người ngoài những tích cực mà nó đem lại cũng làm xuất hiện nhiều vấn đề tâm lý xã hội như:

 – Hồ sơ di truyền cho phép tránh được bệnh tật di truyền nhưng có thể là thông báo về cái chết sớm cho bệnh nhân.

 – Hồ sơ di truyền của mỗi người có thể là tư liệu để chống lại chính người đó trong vấn đề xin việc làm, hôn nhân, …

2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào

   Công nghệ gen:  

   Công nghệ tế bào: 

– Phát tán gen kháng thuốc kháng sinh từ sinh vật biến đổi gen sang vsv gây bệnh cho người.

– An toàn sức khoẻ và hệ gen của cho con người khi sử dụng thực phẩm biến đổi gen.

– Gen kháng thuốc trừ cỏ có chuyển từ cây trồng biến đổi gen sang cỏ dại không? Chất độc từ cây trồng biến đổi gen có gây hại cho côn trùng có ích không?

– Việc nhân bản vô tính có ở người không?

3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ

a) Hệ số thông minh (IQ)

– Hệ số IQ được sử dụng để đánh giá khả năng trí tuệ của con người, IQ được xác định dựa vào các trắc nghiệm với các bài tập tích hợp có độ khó tăng dần thông qua các hình vẽ, các con số, các câu hỏi.

– Cách tính IQ: Ví dụ: Trẻ 7 tuổi trả lời được câu hỏi của trẻ 9 tuổi thì: IQ = (9 : 7) × 100 = 129.

b) Khả năng trí tuệ và sự di truyền

– Tính di truyền có ảnh hưởng nhất định tới khả năng trí tuệ.

– Đánh giá sự di truyền khả năng trí tuệ không chỉ dựa vào IQ mà còn căn cứ vào nhiều yếu tố khác.

4. Di truyền học với bệnh AIDS

– Bệnh AIDS được gây nên bởi virut HIV.

– Quá trình lây nhiễm HIV: Virut xâm nhập vào tế bào người → ARN của virut phiên mã ngược để tạo ra ADN mạch kép → ADN mạch kép xen vào ADN tế bào chủ → ADN virut nhân đôi cùng với hệ gen người.

– Virut có thể tiềm sinh vô hạn trong tế bào bạch cầu T4, nhưng khi tế bào này hoạt động lập tức chúng bị virut tiêu diệt.

– Sự giảm sút số lượng và chức năng của các tế bào bạch cầu limpho làm suy giảm chức năng miễn dịch của cơ thể. Các vsv cơ hội lợi dụng lúc cơ thể bị suy giảm miễn dịch để tấn công gây sốt, tiêu chảy, lao, ung thư, viêm màng não, mất trí, … dẫn tới cái chết cho bệnh nhân.

– Để làm chậm sự tiến triển của bệnh người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn chế sự phát triển của virut HIV

– Hiện nay HIV/AIDS đã trở thành đại dịch của nhân loại.

BÀI NÀY KHÔNG CÓ BÀI TẬP TỰ LUYỆN NHÉ !

Bài viết gợi ý:

1. TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

2. Lý thuyết Sinh 12-loga.vn: Bài 21: DI TRUYỀN Y HỌC

3. Lý thuyết Sinh 12-loga.vn: Bài 6 ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ

4. CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP

5. DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN

6. Phiên mã, Dịch mã

7. lý thuyết sinh 12-loga.vn:bài 8: quy luật Menđen: quy luật phân li