Nâng Cao Hơn Nữa Giải Quyết Khiếu Nại, Tố Cáo ở Tòa án

Đánh giá về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của tòa án nhân dân (TAND) 2 cấp trong tỉnh, TAND tỉnh thông tin, phụ trách nhiệm vụ này, cán bộ Tòa án rất quan tâm hướng dẫn, giải thích pháp luật, tháo gỡ những vướng mắc của người dân trong quá trình giải quyết vụ án, từ đó, tình hình khiếu nại, tố cáo tại TAND hai cấp ngày càng giảm.

Lãnh đạo TAND tỉnh báo cáo về tình hình giải quyết khiếu nại, tố cáo ở đơn vị.

Giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hạn luật định

Giai đoạn tháng 7-2016 đến tháng 7-2021, tòa án hai cấp ở tỉnh nhận đơn khiếu nại, tố cáo của công dân đối với tòa án chủ yếu ở lĩnh vực tư pháp như: Chậm đưa vụ án ra xét xử, khiếu nại về việc thông báo trả lại đơn kiện, thông báo sửa chữa, bổ sung đơn khởi kiện...

Thời gian này, TAND hai cấp tiếp nhận tổng số 178 đơn, trong đó có 153 đơn khiếu nại, 5 đơn tố cáo, 1 đơn kiến nghị, phản ánh, 19 đơn hành chính.

Trong 153 đơn khiếu nại, có 152 đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền, 1 đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền; đã giải quyết 152 đơn. Phát sinh đơn khiếu nại ở cấp huyện 122 đơn. Các khiếu nại đều được giải quyết trong hạn luật định. Qua phân tích, đơn khiếu nại không có căn cứ chiếm tỷ lệ 75,6%.

TAND hai cấp cũng nhận được 5 đơn tố cáo về hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng thuộc ngành tòa án đã giải quyết 5 đơn, 4 đơn tố cáo không có cơ sở.

Trong tất cả đơn khiếu nại, tố cáo, TAND tỉnh nhận xét nguyên nhân phát sinh có phần do ngành thiếu người. Cụ thể, án phải thụ lý, giải quyết của tòa án hai cấp ngày càng tăng, tính chất ngày càng phức tạp; hiện nay, tòa án hai cấp thiếu biên chế, đặc biệt là chức danh thư ký nên gây nhiều áp lực trong xử lý đơn thư có liên quan (có tòa án cấp huyện hiện nay chỉ 2 thư ký nhưng phải giúp việc cho từ 6 đến 8 thẩm phán).

Một số phối hợp chưa chặt chẽ

Đơn vị này cũng cho biết, thời gian qua, công tác phối hợp giữa tòa án và một số cơ quan còn chưa nhịp nhàng, chặt chẽ, nhất là nội dung liên quan đến pháp lý đất đai.

Cụ thể, có chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện đo, vẽ, cung cấp lược đồ đất chậm; có UBND cấp huyện chậm trả lời về trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để làm cơ sở giải quyết tranh chấp đất đai hay giải quyết hủy quyết định cá biệt...

Tòa cũng nhận định, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của một số người dân còn chưa cao, không hiểu rõ trình tự, thủ tục tố tụng và có tâm lý nôn nóng muốn vụ án được giải quyết sớm nên đã khiếu nại, tố cáo.

Một vài trường hợp cụ thể như trong vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất, tranh chấp ranh đất nhiều bị đơn đang quản lý, sử dụng đất tranh chấp muốn giải quyết được thì tòa án phải xem xét thẩm định tại chỗ, đo đạc, định giá, vẽ sơ đồ đất, nhưng bị đơn không hợp tác, thách thức, ngăn cản hoặc rào lưới, cố tình vắng mặt không chấp hành thư mời, giấy triệu tập...

Hay có vụ việc tuy đã được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định, chính sách pháp luật, thấu tình đạt lý nhưng không được chấp hành nghiêm túc, vẫn còn tiếp tục khiếu nại. Lẽ ra, sau khi xét xử sơ thẩm nếu đương sự không đồng ý nội dung nào của bản án sơ thẩm thì có quyền làm đơn kháng cáo trong thời hạn 15 ngày để được xem xét theo thủ tục phúc thẩm nhưng đương sự lại không làm đơn kháng cáo mà cố tình làm đơn tố cáo thẩm phán đã xét xử sơ thẩm, gây ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín thẩm phán và cho cả đơn vị.

Nhìn nhận về phần chủ quan, lãnh đạo TAND tỉnh cho biết có phần do cán bộ ngành. Trong đó, một vài cán bộ, công chức thiếu kinh nghiệm trong tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đối với những vụ án có tính chất phức tạp, thực hiện nhiều thủ tục tố tụng nên chưa đưa ra xét xử được do phải tạm đình chỉ, ủy thác thu thập chứng cứ... nhưng cán bộ phụ trách hồ sơ thiếu kỹ năng giải thích, thuyết phục dẫn đến đương sự không hiểu, gây ức chế tâm lý cho đương sự, làm phát sinh khiếu nại, tố cáo.

Đề ra các giải pháp cụ thể để giải quyết khiếu nại, tố cáo hiệu quả hơn thời gian tới, TAND tỉnh nhấn mạnh phải nâng cao trách nhiệm người đứng đầu; quan tâm hơn trong tiếp thu phản ánh, kiến nghị của người dân để hướng dẫn, giải thích về các quy định của pháp luật có liên quan để thực hiện đúng pháp luật khiếu nại, tố cáo.

Tòa cũng kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND cấp huyện nâng cao công tác chỉ đạo, phối hợp, sớm trả kết quả trong việc đo vẽ lược đồ, cập nhật kết quả đo đạc của các đơn vị đo đạc ngoài nhà nước để làm cơ sở cho tòa án sớm đưa vụ án ra xét xử theo quy định pháp luật, hạn chế được việc người dân khiếu nại, tố cáo, ổn định tình hình chính trị tại địa phương.

T.T tổng hợp