Ngày Xuân Bàn Về Lời Thiệu Của Bài Lão Mai Quyền PHẦN I [Lưu Trữ]

..:: Diễn đàn Thai Cuc Thieu Gia ...... > ...::. VÕ THUẬT .::....::. KHÍ CÔNG - DƯỠNG SINH .::... > Võ Việt, Võ Cổ Truyền > Ngày xuân bàn về lời thiệu của bài lão mai quyền PHẦN I PDA

View Full Version : Ngày xuân bàn về lời thiệu của bài lão mai quyền PHẦN I

fangzi23-01-2012, 08:10 PM“Thiệu” hay “lời thiệu” thực chất là cách gọi tên các chiêu thức trong bài quyền, khi nó (lời thiệu) được gọi một cách công khai thì gọi là thiệu võ; gọi theo lối ẩn dụ, đầy bí mật thì được gọi là thiệu văn. Và nhìn chung, dù tồn tại dưới bất kỳ hình thức nào, thiệu cũng có một vị trí đặc biệt quan trọng, nó (lời thiệu) chính là “bí kiếp võ công” của môn phái, vì chỉ có người của môn phái mới biết được nội dung, ý nghĩa, mục đích và cách thức sử dụng chiêu thức (đây là cách giữ bí mật và vì bí mật nên mới được gọi là bí kíp) đó như thế nào? “Thiệu” hay “lời thiệu” còn là tinh hoa của bài quyền, nhìn vào lời thiệu, chúng ta có thể thấy rất rõ tính nhân văn, tinh thần thượng võ của bài quyền, của môn phái nhưng cũng chỉ cần nhìn vào lời thiệu, người ta cũng có thể hiểu được phần nào tư cách của “bản môn”. Chính vì thế, mới nói thiệu có vị trí đặc biệt quan trọng, thiệu chính là “phát ngôn viên” của bản môn nên không thể đặt bừa, nói ẩu… Trên đây là nguyên xi đoạn văn khi bàn về "Ý nghĩa lời thiệu trong hệ thống võ thuật cổ truyền VN" của tác giả Thieugia và thật đúng như vậy: Xưa kia sau giao thừa, theo tục lệ những người theo nghề đèn sách thường đem nghiên bút đặt ngay ngắn trước bàn thờ tiên tổ, y quan tề chỉnh, thắp nhang cúng lạy tổ tông, lạy Thái Bạch Kim Tinh và sau đó tiến hành phóng tác nên gọi là lễ “Khai bút đầu năm”. Bắt trước “ban văn”, “ban võ” sau khi cúng giao thừa cũng tổ chức một lễ gọi là lễ “Khai đao” hay còn gọi là lễ “Động thủ”. Người luyện võ, với võ phục gọn gàng sau khi thắp nhang lạy tổ, tiến hành một số thủ tục theo qui định của bản phái sau đó, bước ra sân và diễn luyện quyền cước (thường sẽ diễn một bài quyền cước và một bài binh khí). Mục đích là để báo công, để tỏ lòng tri ân với các bậc sáng nghiệp, các bậc tiền bối, đồng thời cầu mong các bậc sáng nghiệp phù hộ độ trì, hưng long vĩ nghiệp… thường là như vậy, nhưng đó là chuyện ngày xưa, chuyện của dĩ vãng. Võ bây giờ, chẳng qua cũng chỉ là một vận động mang tính thể dục thể thao, cốt mua vui cho thiên hạ. Không mấy ai còn mặn mà với võ và cũng chính vì vậy mà lễ “Khai đao” (Động thủ) của nhà võ chẳng còn ai thèm chú ý quan tâm… Do năm nay, thời gian nghỉ tết kéo dài và như vậy thời gian nghỉ “Động thủ” của các võ sinh vì thế cũng quá dài. Người xưa có câu “Văn có ôn mới giỏi, võ có luyện mới thành tài”. Không biết sau giao thừa năm nay, đã có bạn nào "khai đao", "Động thủ" chưa? hay còn ngập chìm trong hương vị ngày xuân... Vì lẽ, sợ các bạn nghỉ tết quá lâu, sợ các bạn sẽ bỏ bê việc luyện võ để chuyển sang luyện "bê ly kungfu"... để giúp các bạn tuy “Vui xuân mới vẫn không quên... luyện võ” nay Fangzi tôi đề nghị các bạn, chúng ta thử chuyển từ “động thủ” sang “động khẩu” để bàn về lời thiệu trong bài “Lão mai quyền” xem sao ?. Hy vọng các bạn sẽ hứng thú với lĩnh vực mới mẻ nhưng đầy ý nghĩa này. Dưới đây, chúng tôi trích nguyên văn một số tài liệu làm dẫn chứng và để các bạn thảo luận; đề mục là do người viết đặt. 1. Phần lời thiệu … Phải chăng do “Tam sao nên thất bản”?. Lão mai của võ phái Bình Định hiện có rất nhiều dị bản và nhiều bản khi đọc lên chúng ta thấy nó hoàn toàn tối nghĩa, thậm chí có thể gọi là ngớ ngẩn… kể cả các bản dùng làm tài liệu giảng giảng dạy mang tính chính thống và được Liên đoàn Võ thuật Việt Nam ấn hành. Dưới đây, chúng tôi xin trích một số bản cho quí vị kiểm chứng: Bản thứ nhất: Đây là lời thiệu của bài Lão Mai quyền được trân trọng giới thiệu trên Wikipedia. LÃO MAI QUYỀN Lão mai độc thọ nhất chi vinh Lưỡng túc khinh khinh tấn bộ hoành Tấn nhất đản thối hồi lão khởi Phi nhứt phát hoàn thối thanh đình Tràn nha hổ dương oai thiết trảo Chuyển giác long tất lực lôi oanh Lão hầu thối tọa liên ba biến Hồ điệp song phi lão bạn sanh Nguyệt quật song câu lôi điển chấn Vân tôn tam tảo hổ xà thành Bản thứ hai: Đây là lời thiệu được trích dẫn từ Web Thiếu Lâm Việt Nam. LÃO MAI QUYỀN 1.Lão mai độc thọ nhất chi vinh 2.Lưỡng túc khinh khinh tấn bộ hoành 3.Tấn nhất đoản thối hồi lão khởi 4.Phi nhất thác hoàn thối thanh đình 5.Tàng nha hổ giương oai thiết trảo 6.Triển giác long tất lực lôi oanh 7.Lão hồi, thối tọa,liên ba biến 8.Hồ điệp song phi,lão bạng xanh 9.Nguyệt quật song câu lôi điển chấn 10.Vân tôn tam tảo,hổ,xà thành. Bản thứ ba: Đây là tài liệu chính thức của LĐVTCTVN dùng cho lớp bồi dưỡng chuyên môn kỹ thuật (các HLV) vào năm 1996. LÃO MAI QUYỀN Lão mai độc thọ nhứt chi vinh Lưỡng túc khinh khinh tấn bộ hoành Tấn nhất đản thối hồi lão khởi Phi nhứt phát hoàn thối thanh đình Tràn nha hổ dương oai thiết trảo Chuyển giác long tất lực lôi oanh Lão hầu thối tọa liên ba biến Hồ điệp song phi lão bạn sanh Nguyệt quật song câu lôi điển chấn Vân tôn tam tảo hổ xà thành. 2. Phần giới thiệu rất hay nhưng lủng củng… lạ thường. Dưới đây là những đoạn văn lời giới thiệu về bài Lão mai trên Wikipedie Đoạn thứ nhất: “Tại Hội nghị chuyên môn toàn quốc lần 2 do Liên đoàn võ thuật cổ truyền Việt Nam tổ chức năm 1994 tại Thành phố Hồ Chí Minh, với sự thống nhất của hàng trăm võ sư và các nhà chuyên môn đại diện cho các võ phái cổ truyền, Lão mai quyền đã được chọn cùng với bài Siêu xung thiên, đưa vào hệ thống các bài quốc võ, nâng tổng số các bài được chọn qua hai hội nghị lên 6 bài (tại Hội nghị chuyên môn toàn quốc lần 1 tổ chức năm 1993, có 4 bài được chọn là Hùng kê quyền, Lão hổ thượng sơn, Tứ linh đao và Roi Thái Sơn)”. Đoạn thứ hai: “Lão mai quyền hay Lão mai độc thọ là một trong những bài quyền nổi tiếng của võ cổ truyền của Việt Nam, "thứ nhất Lão mai, thứ hai Ngọc Trản", được lựa chọn đưa vào hệ thống các bài quyền luyện tập bắt buộc của tất cả các môn sinh các võ phái cổ truyền Đây là bài quyền được đánh giá là mang lại cảm hứng đặc biệt cho người luyện tập cũng như khán giả, mô phỏng hình ảnh cây mai già vững trãi mà vẫn uyển chuyển, đơn độc mà vẫn an nhiên tự tại, giàu chất thơ và mỹ cảm nhưng vẫn hàm chứa uy lực vô biên. Bài quyền triển khai thủ pháp bằng những vòng tròn xoay mềm mại như những cánh hoa mai rơi rụng lả tả, xoáy cuộn trong gió đông. Thân pháp là sự kết hợp của các góc xoay đột ngột 90 độ hoặc 180 độ, tạo thăng bằng xoắn linh hoạt, bất ngờ như không có quy luật. Bộ pháp thư thái, phối hợp giữa đinh tấn và trảo mã tấn, càng làm cho thủ pháp và cước pháp biến ảo dị thường, mạnh mẽ nhưng vẫn nhẹ nhàng.Việt Nam trên toàn quốc…” Trên đây chúng tôi trích lời giới thiệu trên Wikipedia tiếng Việt. Chú ý phần tô đậm. Câu hỏi đặt ra là: 1. Các bạn sau khi đọc thiệu của bài Lão Mai xong, có thấy giàu chất thơ không? Các bạn có thấy giàu chất “mỹ cảm” không? Và có ai biết chất “mỹ cảm” là chất gì không? 2. Có ai thấy cánh mai rơi rụng lả tả mà lại cho là đẹp không? Mai thì được mấy bông, rụng hết hoa rồi, trơ lại cành thì còn gì là đẹp, còn gì là tươi tốt (chữ vinh 荣 có nghĩa là tươi tốt, phồn thịnh) nữa mà ca với ngợi ? 3. Thế nào thì được gọi là tạo thăng bằng xoắn linh hoạt? Thế nào là như không có qui luật? Chỉ bằng hai bộ pháp “đinh tấn và trảo mã tấn” mà khiến cho thủ cước pháp biến ảo dị thường ư? Xem bài Lão Mai có gì hay, có gì độc đáo, bất ngờ không mà nói rằng nó đã “biến ảo dị thường”? 4. Và cuối cùng: Nhẹ nhàng Việt nam trên toàn quốc là cái gì ?!?! 3. Những lời giải tối nghĩa và vô cùng ngớ ngẩn của Website Thiếu Lâm Việt Nam (xin chép nguyên văn cùng lời bình trong ngoặc của người viết) II. Chú giải lời thiệu bài quyền 1.Cây mai già sống đơn độc một nhánh trổ sum suê (cây mai có một nhánh trổ lá sum suê ?! như vậy có nghĩa là câu mai phát triển không đều, lệch lạc… vậy có đáng gì mà tán với tụng (?!). 2.Hai chân nhẹ nhàng tiến lên,tấn công rồi vòng về 3.Trì tấn chém một nhát,lui về tư thế khỉ già (trì tấn có nghĩa là gì? Vì sao biết lão khởi là con khỉ già?) 4.Bay đá đẩy một tay,lui lại tư thế con chuồn chuồn 5.Hổ nhe răng,ra oai giương vuốt sắt 6.Rồng rung chuyển sừng tấn công hết sức như sấm sét 7.Lão già trở về,lui lại ngồi xuống,hoa sen tàn (lão già hay là con khỉ? Tại sao lại biết là hoa sen, dựa vào căn cứ nào để nói chữ liên 连 là hoa sen; giải thích như thế nào với chữ liên 莲 này; và cụm từ “liên ba 连扒” này nói lên điều gì? Chữ ba 扒 theo tiếng Hán có nghĩa là khều, gãi [đây là một đặc trưng rất khỉ] và như vậy phải giải thích là con khỉ nhảy lui về và liên tục cào, gãi, khều tay). 8.Đôi bướm cùng bay,vọp già mở đường sống (vọp là con gì? Và vì sao phải mở đường sống? Lại nữa, lão bạn là lão gì? Phải chăng chữ “lão bạng 老蚌 = con trai; sanh 撑 = chống đỡ” đây là chỉ con trai nằm há miệng phơi nắng bị con cò 鹬“duật” nhào xuống mổ… Câu thiệu mà các cụ nói trên xuất phát từ thành ngữ “Bang duật tương tranh ngư ông đắc lợi 蚌鹬相争渔翁得利” ) 9.Hai tay móc lên như trăng lưỡi liềm,móc xuống như gọng kìm,đá chấn nhanh như sét 10.Tay khoác như mây,chân quét ba lần,xuất chiêu như hổ,rắn. (hành hay thành). fangzi23-01-2012, 08:13 PM“Thiệu” hay “lời thiệu” thực chất là cách gọi tên các chiêu thức trong bài quyền, khi nó (lời thiệu) được gọi một cách công khai thì gọi là thiệu võ; gọi theo lối ẩn dụ, đầy bí mật thì được gọi là thiệu văn. Và nhìn chung, dù tồn tại dưới bất kỳ hình thức nào, thiệu cũng có một vị trí đặc biệt quan trọng, nó (lời thiệu) chính là “bí kiếp võ công” của môn phái, vì chỉ có người của môn phái mới biết được nội dung, ý nghĩa, mục đích và cách thức sử dụng chiêu thức (đây là cách giữ bí mật và vì bí mật nên mới được gọi là bí kíp) đó như thế nào? “Thiệu” hay “lời thiệu” còn là tinh hoa của bài quyền, nhìn vào lời thiệu, chúng ta có thể thấy rất rõ tính nhân văn, tinh thần thượng võ của bài quyền, của môn phái nhưng cũng chỉ cần nhìn vào lời thiệu, người ta cũng có thể hiểu được phần nào tư cách của “bản môn”. Chính vì thế, mới nói thiệu có vị trí đặc biệt quan trọng, thiệu chính là “phát ngôn viên” của bản môn nên không thể đặt bừa, nói ẩu… Tiếp theo bài trước Như vậy: Xem phần chú giải trên ta có thể thấy "thứ nhất Lão mai, thứ hai ngọc trản" có lẽ nên hiểu ngược là “thứ nhất ngớ ngẩn như lão mai” (lão là già và vì già nên lẩm cẩm, ngớ ngẩn chăng?)… Trên kia là lời giới thiệu và giải nghĩa về bài Lão Mai quyền, mời các bạn tham gia ý kiến và đánh giá về những nhận xét và chú giải trên. Còn đây là lời thiệu do Võ sư Thiều Ngọc Sơn đưa ra và theo ông, đây có thể là lời thiệu chuẩn nhất. Mời các bạn tham khảo. 老梅拳 LÃO MAI QUYỀN 老梅独竖一之荣 Lão mai độc thụ, nhất chi vinh 两足轻轻进步行 Lưỡng túc khinh khinh tiến bộ hành 迅一弹退回老起 Tấn nhất đạn (đàn), thoái hồi lão khởi 飞一发横腿蜻蜓 Phi nhất phát, hoành thối tinh đình 藏牙虎扬威铁爪 Tàng nha hổ, dương oai thiết trảo 转角龙速力雷轰 Chuyển giác long tốc lực lôi oanh 老猴退坐连扒变 Lão hầu thoái tọa, liên ba biến 蝴蝶双飞老蚌撑 Hồ điệp song phi, lão bạng sanh 月窟双勾雷点震 Nguyệt quật song câu lôi điểm chấn 云蹲三扫虎蛇行. Vân tôn tam tảo, hổ xà hành./. Và theo tôi, lời thiệu trên đây có lẽ là lời thiệu chính xác (có lẽ). Vì theo tôi, Lão mai thì lão 老 = già, mà đã già thì có nghĩa là "thọ" 寿 do vậy không ai nói "lão mai độc thọ" cả, mà phải nói là "Lão mai độc thụ 老梅独竖"; Thụ ở đây là thụ lập, tức là vững chắc, kiên cường... già rồi mà vẫn kiên cường, vẫn chắc chắn không những thế lại còn rất xanh tươi (vinh 荣 = tươi tốt), đấy chính là điểm đáng nể, đáng phục và rất đáng để tự hào (xin lưu ý bạn đọc rằng, người miền Trung khi phát âm danh từ Thụ và Thọ rất giống nhau). Cần nhớ, Lão Mai quyền là bài quyền của võ phái Tây Sơn - Bình Định. Tương truyền đây là bài quyền được cho là của Tây Sơn Tam Kiệt (tức anh em nhà Nguyễn Huệ) sáng tác. Và cũng cần nên nhớ rằng: miền Trung là một dải đất khô cằn, sỏi đá. Mỗi khi đông về, toàn bộ cỏ cây hoa lá của xứ miền Trung đầy cát trắng đều phải thu mình trước cái lạnh lẽo băng giá của mùa Đông. Vạn vật đều trở nên cằn cỗi, thế nhưng, có một cây mai già (lão mai) không những không chịu cằn cỗi mà lại còn tỏ ra tươi tốt trước phong ba bão táp, trước sự khắc nghiệt của mùa đông. Đấy cũng chính là nói lên tấm lòng kiên trinh, ý chí quật cường, vượt lên gian khó rất đỗi tự hào của con người miền Trung mến thương vậy... Chẳng thế mà có lời một bài hát đã nói về quê hương miền Trung như thế này: Ai đi qua miền Trung mến thương, nhớ dừng chân ghé lại thăm xứ Thừa Thiên, một dãi hoang vu, khô cằn sỏi đá. Mùa Đông giá rét, buốt lạnh con tim; mùa hạ cháy da... !!!!!!!!!!!!!!!! Vài nhận xét, có thể thô thiển và quá lời nhưng nghĩ sao nói thế hy vọng thông qua diễn đàn này sẽ nhận được bản dịch chính xác nhất từ Võ lâm bằng hữu. Chân trọng kính chào!