Nghi Lễ Tôn Nhang Bản Mệnh Trong Tín Ngưỡng Thờ Mẫu Tứ Phủ

Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ của người Việt có rất nhiều nghi lễ. Trong đó có nghi lễ Tôn nhang phụng sự chư vị cai quản bản mệnh lục thập hoa giáp (60 năm theo can chi) tại các đền, phủ, điện. Nghi lễ này còn gọi tắt là Tôn nhang bản mệnh (hay đội bát nhang).

1. Tôn nhang bản mệnh là gì?

1.1. Mục đích của nghi lễ Tôn nhang bản mệnh

Tôn nhang bản mệnh là nghi lễ công nhận một người chính thức trở thành đệ tử của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ. Khi bạn tôn nhang bản mệnh tức là bạn thành tâm gửi thân mệnh của mình nơi đấng linh thiêng. Nhờ sự gia ân, che chở độ trì cho cuộc sống được bình yên và may mắn.\

1.2. Địa điểm và thời gian

Nghi lễ Tôn nhang bản mệnh không được thực hiện ở nơi thờ Tam Bảo, chư Phật, đình, miếu thờ Thành Hoàng hoặc các vị nhân thần không có trong Tứ phủ.

Thời gian thực hiện thường là vào mùa xuân, tháng Giêng, Hai, Ba và mùa thu (tháng Tám, Chín, Mười trước khi lập đông). Người ta không tôn nhang bản mệnh vào tháng Bảy mặc dù là tiết thu. Vì tháng 7 là tháng ngâu, buồn tẻ, không vượng khí cho tín chủ. Khi tôn nhang bản mệnh, cần thiết có sự hướng dẫn, giúp đỡ của thủ nhang, hay đồng trưởng của đền, điện hoặc đồng thầy nơi khác đến.

1.3. Tôn nhang bản mệnh bắt buộc và tự nguyện

Tôn nhang bản mệnh được chia thành 2 loại: bắt buộc phải tôn nhang bản mệnh và không bắt buộc.

1.3.1. Tôn nhang bản mệnh bắt buộc

Là những người có căn đồng ( người sinh dương thế số hệ Thiên Cung ), mệnh càn bóng quế là con cái của Tiên – Thánh – Vương – Đồng. Những người có căn đồng có thể phải trình đồng mở phủ hoặc không phải trình đồng mở phủ.

Nhưng nếu mình biết đến cửa Thánh, cúi đầu đội lệnh, chẳng dám đơn sai thì mọi việc sẽ khác hẳn, bệnh hết, mạnh khỏe, bình an, công thành danh toại.

Tóm lại, người có căn đồng trước sau gì cũng phải ra trình diện, làm ghế ngồi cho Thánh, tức là phải hành lễ trình đồng, mở phủ. Tuy vậy, nếu không có căn đồng mà nghe lời phán bảo linh tinh rồi ra lễ trình đồng, mở phủ thì chỉ tốn tiền và thời gian, tự mua dây trói mình vì buộc phải theo đền, phủ suốt đời. Nếu bỏ cuộc sẽ bị Thánh trách quở; mọi khó khăn bất trắc trong cuộc sống sẽ được quy cho là tại vì Thánh phạt.

Nếu người có căn đồng không nặng lắm có thể làm lễ tôn nhang bản mệnh; nếu chưa đạt yêu cầu thì phải làm lễ trình đồng, mở phủ chính thức thành con dân hầu Thánh, bắc ghế cha ngồi,bắc ngôi mẹ ngự, thành ghế đệm cho Thánh ngự.

1.3.2. Tôn nhang bản mệnh tự nguyện

Dành cho trẻ em thanh thiếu niên ngỗ ngược, khó nuôi

Mỗi một tuổi thì có một số vị thần bảo hộ khác nhau và ngày cúng đồ cúng cũng khác nhau. Vì thế nếu bát hương gửi ở chùa thì người có bát hương phải theo lễ hằng năm đủ tứ thời bát tiết.

Bát hương để ở nhà thì không được để cùng bát hương gia tiên, phải có trang thờ khác và cao.

Ngoài những ngày lễ thương và ngày lễ tạ tôn nhang thì có hai ngày chính để sắm sửa lễ vật dâng cúng là Lễ Mẫu tháng ba và lễ Đức Thánh Trần tháng 8.

Nếu đúng căn đồng số lính, sinh ra nơi dương thế số hệ tại thiên cung thì mới tôn nhang bản mệnh, trình đồng mở phủ, nếu vì lòng ngưỡng mộ cha mẹ mà xin làm con cái thì hãy để tâm mình như bông hoa sen trắng chớ ham cầu công danh tài lộc mà phải trả giá.

Xem thêm bài viết: Hệ thống thần linh trong Đạo Mẫu

2. Lễ vật cho nghi lễ Tôn nhang bản mệnh

Trước khi tôn nhang bản mệnh cần phải chuẩn bị lễ vật cúng Thánh trong ngày hôm đó. Lễ vật có thể bao gồm:

– Lục cúng (hương-đăng-hoa-trà-quả-thực) tùy tâm theo điều kiện và lễ mặn (gà hoặc miếng thịt lợn luộc, đĩa xôi, rượu).

– Lễ cúng hạ ban là 7 quả trứng gà hoặc trứng vịt sống, gạo, muối, rượu và có thể thêm miếng thịt lợn sống xắt ra 5 miếng nhỏ.

– Vàng mã có nghìn vàng Tứ phủ hoặc nghìn vàng hoa, mâm hài Tứ Phủ 24 đôi (12 đôi to và 12 đôi nhỏ chia 4 màu). Thêm vào mấy đinh vàng lá (có bảng tra bản mệnh lục thập hoa in tên hiệu Tháng bản mệnh và tiến lễ kim ngân hài hán, vàng mã và đồ vật tùy tuổi của tín chủ)

3. Cách thức cúng Tôn nhang bản mệnh

Khi tôn nhang bản mệnh, tín chủ được ngồi ở giữa sập hành lễ, trùm khăn phủ diện đỏ trên đội tráp hay mâm có bát nhanh, sớ xin tôn nhang, vàng lá, đôi nến đặt hai bên bát nhang, hoa tươi, quả cau, lá trầu. 

Đồng thầy đại tấu thỉnh tên hiệu Tháng bản mệnh cho tín chủ, đọc tên tuổi, địa chỉ tín chủ với các điều cầu mong cát khánh. Kêu cầu Phật thánh gia hộ tín chủ. Nếu khất đài được nhất âm nhất dương mới kêu xin hạ bát nhang xuống để yên vị tại đền, phủ.

Sau khi đã yên vị bát nhang thì xin hóa kim ngân vàng mã, hài hán, giấy sớ…

Tín ngưỡng Tôn nhang bản mệnh trở thành nghi lễ không thể thiếu trong thờ Mẫu Tứ phủ. Hy vọng bài viết trên đây của Thăng Long Đạo Quán sẽ giúp quý vị hiểu hơn về nghi lễ Tôn nhang bản mệnh nói riêng và tục thờ Mẫu Tứ phủ nói chung.

Nguồn: Internet