Nghĩa Tường Minh Và Hàm ý Là Gì?

Nghĩa tường minh và hàm ý là gì?Thế nào là hàm ý?Nâng cấp gói Pro để trải nghiệm website VnDoc.com KHÔNG quảng cáo, và tải file cực nhanh không chờ đợi. Mua ngay Từ 79.000đ Tìm hiểu thêm

Định nghĩa tường minh và hàm ý là gì?

• Khái niệm nghĩa tường minh
• Khái niệm về hàm ý
• Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
• Cách hiểu khác về nghĩa tường minh và hàm ý là gì?
• Ví dụ về nghĩa tường minh và hàm ý là gì?
• Điều kiện sử dụng nghĩa tường minh và hàm ý
• Trả lời câu hỏi trong ví dụ nghĩa tường minh và hàm ý là gì

Nghĩa tường minh và hàm ý là gì? được VnDoc sưu tầm và chia sẻ. Đây là nghĩa nằm trong câu để giúp người đọc, người nghe hiểu được ý nghĩa mà người viết, người nói muốn truyền tải thông điệp. Để hiểu được nghĩa tường minh và hàm ý là gì, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây

• Trắc nghiệm Nghĩa tường minh và hàm ý
• Soạn bài Nghĩa tường minh và hàm ý siêu ngắn

Khái niệm nghĩa tường minh

Nghĩa tường minh là gì? Nghĩa tường minh còn có tên gọi khác là hiển ngôn. Nó nằm trong câu là phần dùng để diễn đạt bằng từ ngữ trong câu. Nghĩa tường minh rất dễ nhận ra bởi được thể hiện qua câu nói, ai cũng có thể hiểu mà không cần phải suy diễn về nội dung và ý nghĩa.

Khái niệm về hàm ý

Hàm ý là gì? Hàm ý còn có tên gọi khác là hàm ẩn, hàm ngôn. Nó là phần thông báo trong câu nhưng không được diễn đạt, biểu thị bằng từ ngữ. Người nghe, người nói có thể hiểu nghĩa thông qua việc suy diễn từ nghĩa của các từ ngữ cấu thành nên câu.

Tùy vào hoàn cảnh, mà hàm ý được sử dụng với các mục đích như:

• Mời mọc, rủ rê
• Từ chối
• Lời thiếu thiện chí, đề nghị kín đáo

Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:

– Khái niệm:

+ Nghĩa tường minh là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng các từ ngữ trong câu. Lớp nghĩa này được thể hiện ngay trong việc sử dụng từ ngữ, hình ảnh muốn miêu tả, diễn giải.

+ Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy. Thường mang đến lớp nghĩa sâu sắc hơn mà người nói muốn truyền tải.

– Về bản chất:

+ Nghĩa tường minh còn được biết đến với tên gọi phổ thông là nghĩa đen. Do đó lớp nghĩa này thể hiện ngay khi chúng ta nghe hay đọc thông tin. Nó được thể hiện trong câu, thông qua câu chữ người nghe, người đọc có thể thấy và hiểu ngay.

+ Nghĩa hàm ý hay còn gọi là nghĩa bóng. Khác với nghĩa đen, nghĩa bóng không thể nhìn thấy ngay mà cần người đọc, người nghe phải suy ngẫm và khám phá sự tinh túy ẩn chứa trong con chữ. Do đó các đối tượng nghe và nói phải hiểu nhau, kết nối với nhau trong mục đích diễn đạt.

– Các nhận xét khác:

Cách thức xây dựng câu chuyện để thể hiện hàm ý khó hơn nhiều. Vì phải thể hiện được nhiều lớp nghĩa, trong đó lớp nghĩa đen không phải nội dung và ý nghĩa chính mà người nói muốn truyền tải. Các nghĩa bóng mang đến cảm nhận, đánh giá thực tế của người nói đối với vấn đề.

Trong một câu nhất định phải có nghĩa tường minh. Nhưng nếu câu đó bao gồm cả nghĩa hàm ý thì đây mới chính là ý nghĩa quan trọng mà người viết, người nói muốn truyền tải. Cũng qua đó mang đến sự sinh động, đa nghĩa, nhiều cách hiểu trên thực tế. Việc này được tiết chế đối với các văn bản mang tính học thuật. Bởi các nguyên tắc, lý luận được xây dựng phải đúng bản chất, không được gây hoang mang trong nội dung biểu thị.

Cách hiểu khác về nghĩa tường minh và hàm ý là gì?

• Nghĩa tường minh còn được biết đến với tên gọi phổ thông là nghĩa đen. Nó được thể hiện trong câu, thông qua câu chữ người nghe, người đọc có thể thấy và hiểu ngay.
• Nghĩa hàm ý hay còn gọi là nghĩa bóng. Khác với nghĩa đen, nghĩa bóng không thể nhìn thấy ngay mà cần người đọc, người nghe phải suy ngẫm và khám phá sự tinh túy ẩn chứa trong con chữ.

Trong một câu nhất định phải có nghĩa tường minh. Nhưng nếu câu đó bao gồm cả nghĩa hàm ý thì đây mới chính là ý nghĩa quan trọng mà người viết, người nói muốn truyền tải.

Ví dụ về nghĩa tường minh và hàm ý là gì?

Dưới đây là các ví dụ trong bài nghĩa tường minh và hàm ý. Hãy cùng phân tích để hiểu về nghĩa tường minh và hàm ý.

Ví dụ 1:

Nhiễu điều phủ lấy giá gươngNgười trong một nước phải thương nhau cùng

- Nghĩa tường minh: Nhiễu điều: tấm vải đỏ. Giá gương: bàn thờ. Ý cả câu là tấm vải đỏ được phủ lên bàn thờ thể hiện sự uy nghiêm, thiêng liêng.

Hàm ý: Câu nói khuyên nhủ chúng ta - những công dân của tổ quốc hãy biết yêu thương, san sẻ, đùm bọc nhau từ những điều nhỏ nhặt nhất và đoàn kết, cùng nhau giúp cho đất nước, quê hương của mình phát triển giàu đẹp, văn minh hơn.

Ví dụ 2:

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

Nghĩa tường minh: để thứ gì gần mực thì sẽ bị mực làm cho đen đi. Để thứ gì gần đèn sẽ được ánh sáng chiếu làm cho nó trở nên sáng sủa hơn.

Hàm ý: Mực trong câu tục ngữ này dùng để sự tối tăm, mù mịt, tượng trưng cho những điều xấu, những thói quen, đức tính không tốt trong cuộc sống của con người. Còn đèn tượng trưng cho ánh sáng, chân lí, lẽ phải, những điều đúng đắn, tốt đẹp. Câu tục ngữ khuyên nhủ con người tránh xa những điều xấu xa, sai trái, hướng đến những điều tốt đẹp, những chân lí của cuộc sống để trở thành một con người có ích cho xã hội.

Ví dụ 3:

Cháy nhà mới ra mặt chuột.

Nghĩa tường minh: khi nhà bị cháy nên những con chuột sống trong nhà sợ quá mà chạy ra nên để lộ mặt và ta sẽ biết được có bao nhiêu con chuột trong nhà.

Hàm ý: Khi chúng ta gặp khó khăn, hoạn nạn mới thực sự biết được đâu là những người bạn chân thành, đâu là những kẻ đến bên ta toan tính vụ lợi, từ đó ta sẽ lọc được những ngườ bạn và có được sự lựa chọn sáng suốt hơn cho cuộc sống của mình.

Ví dụ 4: Dã tràng xe cát

• Nghĩa tường minh tức nghĩa đen trong câu này là: Con dã tràng đang làm công việc xe cát.
• Nghĩa hàm ẩn tức nghĩa bóng trong câu này là: cố gắng làm việc, mưu cầu nhưng công sức trở nên vô ích.

Điều kiện sử dụng nghĩa tường minh và hàm ý

Để hiểu về cách sử dụng nghĩa tường minh và hàm ý, hãy theo dõi qua trích đoạn dưới đây. (Đoạn văn phỏng theo tác phẩm Tắt Đèn của nhà văn Ngô Tất Tố – nghĩa tường minh và hàm ý).

• Chị Dậu nhìn con mếu máo nói: U không ăn, các con ăn đi. Con chỉ còn được ăn bữa này ở nhà nữa thôi. Con cố gắng ăn thật no, không cần lo cho u.
• Cái Tí nghe mẹ nói, xám mặt lại, luống cuống hỏi mẹ: Vậy bữa sau con ăn ở đâu?
• Chị nức nở, nhìn con bằng ánh mắt xót xa: Con sẽ được ăn ở nhà cụ Nghị bên thôn Đoài.
• Cái Tí nghe tới đây giật mình, nó giãy nảy, tay cầm củ khoai ném vào rổ, òa khóc: U bán con ư? Con xin u, con lạy u, con còn nhỏ, xin u đừng bán con đi mà tội nghiệp. Xin u cho con được ở nhà với u, với các em.

Yêu cầu phân tích nghĩa tường minh và hàm ý là gì trong đoạn hội thoại:

• Tại sao chị Dậu không nói thẳng với con mà phải dùng câu hàm ý?
• Hàm ý trong câu nói của chị Dâu như thế nào? Câu nào rõ nghĩa nhất? Chi tiết nào thể hiện cái Tí hiểu được hàm ý trong câu nói của mẹ?

Trả lời câu hỏi trong ví dụ nghĩa tường minh và hàm ý là gì

Các câu nói chứa hàm ý và hàm ý của chúng:

• Con chỉ còn được ăn bữa này ở nhà nữa thôi: Đây là bữa ăn cuối cùng của con ở nhà, u sẽ bán con đi, con sẽ không còn được ăn cùng u, các em trong nhà này nữa.
• Con sẽ được ăn ở nhà cụ Nghị bên thôn Đoài: U bán con cho cụ Nghị sống ở thôn Đoài.

Chị Dậu không đành lòng nói sự thật với con. Vì đứa con do mình đứt ruột đẻ ra nhưng vì hoàn cảnh chị đành làm vậy, đau lòng vô cùng. Nên chỉ dùng câu hàm ý để tránh chạm đến nỗi đau này.

Hàm ý trong câu này rõ nhất nằm trong câu: Con sẽ được ăn ở nhà cụ Nghị bên thôn Đoài. Vì cái Tí không hiểu được hàm ý trong câu đầu của Dậu. Sự hốt hoảng, tiếng khóc cùng câu nói “U bán con ư?” chính là biểu hiện cái Tí đã hiểu được ý mẹ muốn nói.

.......................................................................

Ngoài Nghĩa tường minh và hàm ý là gì?, các bạn học sinh còn có thể tham khảo các đề thi học học kì 1 lớp 9 mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với đề thi lớp 9 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn ôn thi tốt.