Nhân Phẩm – Wikipedia Tiếng Việt

Nhân phẩm hay phẩm giá con người là quyền của một người được coi trọng và tôn trọng vì lợi ích của chính họ, và được đối xử có đạo đức. Nó có ý nghĩa về đạo đức, luật pháp và chính trị như là một sự mở rộng của các khái niệm thời kỳ Khai sáng về các quyền vốn có, không thể thay đổi. Thuật ngữ này cũng có thể được sử dụng để mô tả hành vi cá nhân, như trong "hành xử với nhân phẩm".

Một số phẩm giá

[sửa | sửa mã nguồn]

Sinh vật sống. Về mặt sinh vật, con người là bộ phận của tự nhiên, sản phẩm của quá trình phát triển lâu dài trong tự nhiên; chịu sự tác động của các quy luật sinh học tự nhiên. Con người cũng có những nhu cầu tự nhiên giống các loài vật khác và từ đó hình thành nên nhu cầu quyền tự nhiên của con người là: tồn tại, ăn, ở, sinh sản, đi lại.

Có ngôn ngữ, có lý trí: đây là phẩm giá đặc biệt của con người hình thành nên nhu cầu quyền về tự do tư tưởng, ngôn luận, niềm tin.

Là thực thể xã hội. Về mặt xã hội, con người chỉ tồn tại với tính cách là con người khi được sống trong môi trường xã hội; chịu sự tác động của các quy luật xã hội, các quy luật tâm lý. Bản chất xã hội của con người được hình thành và thể hiện tập trung ở hoạt động lao động sản xuất. Mặt xã hội là phương thức, là điều kiện cho con người thoả mãn nhu cầu sinh vật. Con người muốn thoả mãn nhu cầu sinh vật phải dựa vào lao động sản xuất và yếu tố xã hội góp phần tăng thêm hoặc làm giảm đi sức mạnh của yếu tố sinh vật. Từ nhân phẩm này, con người có nhu cầu về lao động, học tập, giải trí, chính trị, văn hóa, xã hội...

Có năng lực sáng tạo, từ đó có nhu cầu quyền về làm việc, nghiên cứu, sáng tạo nghệ thuật...

Có tình cảm, từ đó có nhu cầu quyền về yêu, đối xử khoan dung, nhân đạo...

Ham hiểu biết, từ đó có nhu cầu về giáo dục, đào tạo...

Sử dụng hiện đại

[sửa | sửa mã nguồn]

Con người thường sử dụng từ "nhân phẩm" theo cách thức tuyên bố và thận trọng: ví dụ, trong chính trị, nó có thể được sử dụng để phê phán cách đối xử của các nhóm và dân tộc bị áp bức và dễ bị tổn thương, nhưng nó cũng đã được áp dụng cho các nền văn hóa và văn hóa phụ, đến niềm tin và lý tưởng tôn giáo, và thậm chí cả động vật được sử dụng làm thực phẩm hoặc nghiên cứu.

"Nhân phẩm" cũng có ý nghĩa mô tả liên quan đến giá trị của con người. Nói chung, thuật ngữ này có nhiều chức năng và ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào cách sử dụng thuật ngữ và bối cảnh.[1]

Trong cách sử dụng hiện đại thông thường, từ này biểu thị "sự tôn trọng" và " địa vị", và nó thường được sử dụng để gợi ý rằng ai đó không nhận được một mức độ tôn trọng thích hợp, hoặc thậm chí họ không đối xử với lòng tự trọng đúng đắn. Ngoài ra còn có một lịch sử lâu dài về việc sử dụng triết học đặc biệt của thuật ngữ này. Tuy nhiên, nó hiếm khi được định nghĩa đầy đủ trong các cuộc thảo luận chính trị, pháp lý và khoa học. Các tuyên bố quốc tế cho đến nay vẫn chưa xác định được rõ ràng về nhân phẩm,[2][3] và các nhà bình luận khoa học, chẳng hạn như những người tranh luận chống lại nghiên cứu di truyền và sinh học tổng hợp, trích dẫn nhân phẩm là một lý do nhưng lại mơ hồ về ứng dụng của nó.[4]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Shultziner, Doron (2003). “Human Dignity - Functions and Meanings”. Global Jurist. 3 (3): 1–21. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2015.
2. ^ "Those provisions concerning human dignity have not been authoritatively interpreted or applied by any of the competent, independent, international institutions." Bartha Maria Knoppers, Human Dignity and Genetic Heritage: Study Paper (Law Reform Commission of Canada, 1991), note, at 23. None of the international proclamations make dignity the rare quality that some commentators say it should be.
3. ^ Myres S. McDougal, Harold D. Lasswell, and Lung-chu Chen, Human Rights and World Public Order: The Basic Policies of an International Law of Human Dignity (New Haven: Yale UP, 1980), note, at 376.
4. ^ Harees, Lukman (ngày 16 tháng 1 năm 2012). The Mirage of Dignity on the Highways of Human 'progress': - the Bystanders' Perspective -. AuthorHouse (xuất bản 2012). tr. 79. ISBN 9781467007733. Truy cập ngày 22 tháng 9 năm 2014. Even in recent times, when dignity of the human came into scientific discourses especially in the area of genetic related research, the scientific commentators, such as those arguing against such researches and algeny, cite dignity as a reason but are ambiguous about its application. [Italics in original]

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn] Wikiquote có sưu tập danh ngôn về: Nhân phẩm Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Nhân phẩm.

• El Bernoussi, Zaynab (2014). “The postcolonial politics of dignity: From the 1956 Suez nationalization to the 2011 Revolution in Egypt”. International Sociology. 30 (4): 367–82. doi:10.1177/0268580914537848.
• Andorno, Roberto. "Human dignity and human rights as a common ground for a global bioethics". Journal of Medicine and Philosophy, 2009, 34(3):223–40.
• Saccà, Luigi. "A Biophilosophical Model of Human Dignity: The Argument from Development in a Four-Dimensionalist Perspective". International Journal of Applied Philosophy, 2013, 27(2):175–94. doi:10.5840/ijap20131221
• Folot, Eric. "Human Dignity (Part 1): Its Critics" http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2354171 and http://www.legavox.fr/blog/ethos/dignite-humaine-partie-detracteurs-12702.htm
• Thomas De Koninck, De la dignité humaine, Paris, Quadrige/PUF, 1995, 2nd ed. in 2002 (Award "La Bruyère" of the Académie française, 1996).
• Thomas De Koninck, "Protecting Human Dignity in Research Involving Humans", Journal of Academic Ethics, vol. 7, issue 1–2, 2009, pp. 17–25.
• Pele, Antonio. (tiếng Tây Ban Nha) Una aproximación al concepto de dignidad humana Universitas. Revista de filosofía, derecho y política (Spain), Nº. 1, 2004 2005, pp. 9–13.
• Piechowiak, Marek. Plato's Conception of Justice and the Question of Human Dignity. Berlin: Peter Lang, 2019.
• Sweet, William. [1]. 'Whose Dignity is it Anyway? Lecture presented as part of the 'Breakfast on the Hill' series, Parliament Hill, Ottawa, Canada, May 2007.
• Dignity Spiritualwiki
• Dilley, Stephen and Nathan Palpant (eds.), Human Dignity in Bioethics. From Worldviews to the Public Square. New York: Routledge, 2013. [2]
• Spiegel, Alix: For The Dying, A Chance To Rewrite Life, Radio Feature about dignity therapy, an end-of-life treatment created Harvey Chochinov, NPR, 12. September 2011 (link checked 15. Octobre 2014).
• Salehi, Hamid Reza. "Human Dignity From the Viewpoint of Iranian Law", Journal of Bioethical Inquiry, Volume 10, Issue 2, June 2013, 135–136. doi:10.1007/s11673-013-9437-8.