Những Lưu Ý Khi Dịch Thuật Truyện Manga - Idichthuat

Bản dịch manga có thể thay đổi đáng kể khi được xử lý bởi những người khác nhau. Không chỉ người dịch, mà những người biên tập, người điều chỉnh và tất nhiên là các công ty, đều có cách tiếp cận và đặc điểm riêng của họ (do đó tại sao hướng dẫn phong cách dịch lại là một bước vô cùng cần thiết).

Idichthuat đã hợp tác với các dịch giả kiêm biên tập viên manga trong và ngoài nước để đưa ra một số cạm bẫy phổ biến mà các dịch giả manga có thể gặp phải và cách phòng tránh cũng như giải quyết chúng.

Trước khi chúng ta bắt đầu, bài viết này không phải “là khởi đầu của tất cả và kết thúc tất cả” của các hoạt động dịch manga. Nó chỉ đơn thuần là một loạt gợi ý dựa trên quan sát và kinh nghiệm của chúng tôi. Như chúng tôi đã đề cập, mỗi người đều có sở thích và phong cách riêng.

Mục tiêu của chúng tôi ở đây là lọc các mẹo về dịch manga, việc làm này đã giúp Idichthuat phát triển mạnh ở trong và ngoài nước. Ngoài ra, chúng tôi thực sự hy vọng rằng bài viết này có thể giúp bạn định hình bản dịch manga của mình. Trong hầu hết các trường hợp, bản dịch nên được dịch một cách tự nhiên nhất có thể.

Truyện manga là một trong những thể loại dịch khó nhất trong tất cả các thể loại hiện nay. Vậy làm thế nào để một người biên dịch có thể dịch truyện manga một cách chuyên nghiệp và thuận tiện nhất.

1. Để có bản dịch đến mức tự nhiên, chúng tôi đề xuất một số kỹ thuật cơ bản sau:
   1. あ の 人 / こ の や つ / あ の や ろ (ano hito / kono yatsu / ano yaro)
   2. う れ し い / は ず か し い / か な し い / さ び し い (ureshii / hazukashii / kanashii / sabishii)
   3. ほ ん と う / な る ほ ど (honto / naruhodo)
   4. ば か (baka)
2. Hiệu ứng âm thanh trong manga
   1. Dưới đây là một số SFX phổ biến mà bạn có thể cân nhắc dịch sang “âm thanh” thay vì “danh từ”.
   2. Một số SFX phổ biến hoạt động dưới dạng từ:
3. “Wordy Words” trong “Wordy Lines”
4. Nắm bắt được đặc điểm văn bản
5. Giữ cho từ ngữ nhất quán trong toàn bộ văn bản
6. Tóm lại, bạn cần:
7. Giao tiếp chính là chìa khóa dẫn đến thành công của bạn!

Để có bản dịch đến mức tự nhiên, chúng tôi đề xuất một số kỹ thuật cơ bản sau:

• Đọc to bản dịch.
• Sử dụng chức năng chuyển văn bản thành giọng nói của Word để đọc văn bản cho bạn.
• Có một người bạn hoặc đồng nghiệp đọc qua bản dịch.
• Đọc truyện tranh viết bằng tiếng Anh để cảm nhận “dòng chảy” của cuộc đối thoại.
• Google tìm kiếm một cụm từ để xem nó có phải là cụm từ tiếng Anh thông dụng hay không.

Từ những quan sát chung, dịch và chỉnh sửa, chúng tôi đã nhận thấy một số từ tiếng Nhật phổ biến thường được dịch trực tiếp sang tiếng Anh.

• あ の 人 / こ の や つ / あ の や ろ (ano hito / kono yatsu / ano yaro)

Điều này thường được dịch thành “anh chàng đó” hoặc “anh chàng này.” Đôi khi nó đúng, nhưng đôi khi thì không. Nếu nó phù hợp với ngữ cảnh, tại sao không thử “thằng khốn này”, hoặc chỉ đơn giản là “cô ấy / anh ấy / họ”, thì có thể sẽ không gây khó chịu cho người đọc.

• う れ し い / は ず か し い / か な し い / さ び し い (ureshii / hazukashii / kanashii / sabishii)

Trong tiếng Nhật, việc nói những gì bạn đang cảm thấy là điều tự nhiên, nhưng lần cuối cùng bạn ngẫu nhiên nói “Tôi rất vui” bằng tiếng Anh là khi nào? Người nói tiếng Anh bản ngữ thường mô tả tình huống đang ảnh hưởng đến tâm trạng của họ hơn là nói thẳng ra họ đang cảm thấy như thế nào. Chẳng hạn như “thật là một kẻ khốn kiếp” “điều này thật tuyệt” “tại sao tất cả bạn bè của tôi lại bỏ rơi tôi ?!” hoặc “Tôi không thể hạnh phúc hơn!”

• ほ ん と う / な る ほ ど (honto / naruhodo)

Có những tình huống mà việc sử dụng “thực sự?” và “tất nhiên” có tác dụng, nhưng đây thường là một bản dịch phải dịch đến mức có thể trở nên hoàn hảo. Các lựa chọn thay thế tốt có thể bao gồm “bạn có chắc không?” hoặc “ý bạn là nó?” hoặc “ồ, tôi hiểu rồi.”

• ば か (baka)

“Baka” có lẽ là một trong những cách xúc phạm tiếng Nhật được sử dụng phổ biến nhất khi bản dịch mặc định là “đồ ngốc”. Mặc dù điều đó tốt và không có vấn đề gì, nhưng điều quan trọng là phải nhớ sử dụng linh hoạt các từ ngữ khác nhau! Hãy thử thay ばかbằng “fool” “moron” “nitwit” “dork” hoặc nếu bạn có một nhân vật người Anh biểu cảm, hãy thử “numpty” “twit” và “eejit.”

Nếu bạn nhận thấy mình luôn đọc đi đọc lại cùng một bản dịch và sử dụng những từ đã sử dụng thì việc khám phá Từ đồng nghĩa sẽ chẳng có ích gì. Thesaurus.com là một trang web tuyệt vời để tìm kiếm các giải pháp thay thế sáng tạo cho những từ đặc biệt phổ biến!

Mặc dù các văn bản tiếng Nhật đôi khi yêu thích sự lặp lại, nhưng việc liên tục lặp lại các từ giống nhau có thể nghe khá mất tự nhiên trong tiếng Anh. Hãy nhớ để ý sự lặp lại và đừng ngại linh hoạt thay thế mọi thứ trong bản dịch của bạn!

Tương tự như vậy, hãy để ý “những người bạn giả dối”. Không, chúng tôi không có ý nói những người giả vờ là bạn của bạn (mặc dù có lẽ bạn cũng nên tránh những điều này). “Bạn giả” là những từ tiếng Nhật có nguồn gốc từ tiếng Anh nhưng có nghĩa khác.

Đây là vài ví dụ:

• ク レ ー ム – có thể bị nhầm với “claim” (khiếu nại) nhưng thực sự có nghĩa là “complaint”(phàn nàn).
• ド ン マ イ – người ta có thể muốn dịch câu này thành “don’t mind” (đừng phiền) nhưng “never mind” (đừng bận tâm) thì tự nhiên hơn.
• シ ー ル – đây thường là “sticker”(nhãn dán) hoặc miếng băng, không phải là “seal” (con dấu niêm phong).
• サ イ ダ ー – nước có ga bằng tiếng Nhật, nước táo trong tiếng Anh Mỹ, hoặc nước táo có cồn (rượu vang) trong tiếng Anh Anh. (Loại rượu này được gọi là “bia trái cây” trong tiếng Anh Mỹ.)
• カ ニ ン グ – từ “cunning” (xảo quyệt) này có nghĩa là “to cheat” (gian lận) trong tiếng Nhật.
• ハ ン ド ル – có thể khiến bạn liên tưởng đến “door handle” (tay nắm cửa), nhưng nó thực sự là “steering wheel”(tay lái).

Khi bạn bắt gặp một từ katakana, bạn không bao giờ có thể kiểm tra lại từ điển. Hoặc thậm chí Google hình ảnh, vì vậy hãy xem người Nhật nghĩ gì khi họ nhìn thấy từ đó.

Hiệu ứng âm thanh trong manga

Trong một số trường hợp đặc biệt, chúng tôi đang đọc một bộ truyện tranh tiếng Anh thì có một vài chi tiết có chữ “DASH DASH DASH DASH DASH DASH”. Việc sử dụng danh từ không tạo cảm giác tự nhiên. Có lẽ sử dụng những từ như “THMP THMP THMP THMP THMP” có thể tự nhiên hơn trong ngữ cảnh này? Đặc biệt là trong cùng một manga có hiệu ứng đặc biệt, làm cho một phần không nhất quán với phần còn lại của văn bản.

Trong phần trích dẫn ở “4th Manga Translation Battle” ( tạm dịch “Trận chiến dịch Manga lần thứ 4”), Deb Aoki nhận xét:

“Hiệu ứng âm thanh của cô ấy đã được lựa chọn kỹ càng – như “hmph!” được sử dụng khi một nhân viên phục vụ quay mặt đi với thái độ khinh bỉ thay vì sử dụng từ “turn” (quay lưng), điều này thể hiện nghĩa tiếng Anh tự nhiên của khoảnh khắc đó so với việc dịch theo nghĩa đen của hiệu ứng âm thanh đó.

Trên thực tế, tất cả các giám khảo đều nhận xét về cách người phiên dịch tiếp cận tạo để ra âm thanh tự nhiên và với chính hiệu ứng âm thanh này đã giúp cô ấy giành giải cao nhất! Tuy nhiên, vẫn không dễ dàng để dịch tất cả SFX sang âm thanh thích hợp. Có một điều, tiếng Nhật có rất nhiều từ ngữ không tồn tại trong tiếng Anh. Thứ hai, lựa chọn từ phù hợp nhất với ngữ cảnh! Một người dịch nên cân nhắc kỹ lưỡng về tình huống và sử dụng từ phù hợp nhất để truyền tải âm thanh một cách khéo léo nhất.

Dưới đây là một số SFX phổ biến mà bạn có thể cân nhắc dịch sang “âm thanh” thay vì “danh từ”.

ド ド ド ド (dodododo) DASH -> THMP / TMP

ハ ア (haa) PANT / SIGH -> HUFF / PHEW / HAH

ム シ ィ (mushii) RIP / TEAR -> KSH, RIIIIP

カ キ カ キ (kakikaki) WRITE / SCRIBBLE -> SKRIT

シ ャ リ (shari) SCRAPE -> SKRRK / SKREE

Một số SFX phổ biến hoạt động dưới dạng từ:

• し ー ん (shiin)

Đôi khi, ở một số tình huống chúng ta có thể sử dụng “SILENCE” để biểu thị sự im lặng, nhưng nếu không thì “…” hoặc thậm chí “CRICKETS” có thể phù hợp hơn.

• ガ ー ン (gaan)

Một lần nữa, SFX này có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào ngữ cảnh. “GLOOM” hơi lạ trừ khi trong tình huống tác giả đề cập đến là một cảnh thực sự u ám. Và khi được sử dụng với biểu cảm sốc, “SHOCK” có thể được cho là khá châm biếm (tất nhiên là tùy thuộc vào tình huống). Các lựa chọn thay thế khác có thể bao gồm “BRUH” hoặc “DUDE”, “UGH”, “WHAT?!” (CÁI GÌ ?!) hoặc “HUH?!” (HẢ ?!) để phù hợp với phản ứng của một người trước một tình huống bất ngờ nào đó.

• ク ス ッ (kusu)

“GIGGLE” thường được sử dụng nhưng “TEEHEE” “HEH” “PSHH” hoặc thậm chí “LOL” có thể hợp lý hơn tùy theo tình huống.

• ド ン (don)

Điều này đôi khi là một nỗi đau. Nó thường được sử dụng để nhấn mạnh điều gì đó kịch tính (có thể dựa trên âm thanh của một chiếc trống được phát ra khi một nhân vật xuất hiện trên sân khấu trong nhà hát truyền thống của Nhật Bản.) Do tính chất kịch tính của nó, “DOOM” hoặc “MENACE” thường được sử dụng, nhưng chúng không phù hợp với mọi bối cảnh. Các tùy chọn khác để xem xét là “UGH”, “NOOO” “HAH!” “HMPH” và “GRRR”.

Bạn cũng có thể tham khảo một số gợi ý trên “The Jaded Network”, tuy nhiên, trang web này được xây dựng bởi một cộng đồng và không phải là tất cả bản dịch SFX chất lượng.

Bạn cũng có thể có thêm nhiều ý tưởng khi đọc các truyện tranh tiếng Anh và truyện tranh phương Tây khác! Nó thực sự hữu ích giúp bạn ghi lại một số hiệu ứng âm thanh yêu thích của mình từ truyện tranh Mỹ và manga khác.

+ Note: Lý Do Ngành Trò Chơi Nhật Bản Ảnh Hưởng Đến Thế Giới

“Wordy Words” trong “Wordy Lines”

Tiếng Nhật chiếm ít không gian hơn rất nhiều so với tiếng Anh khi viết ra. Một dòng gồm 7 ký tự như “な ん だ っ た ん だ” có thể được dịch sang 24 chữ cái trong tiếng Anh: “Nhưng điều gì đã xảy ra ở đó.” Có nghĩa là trang văn bản tiếng Nhật không cần quá lớn, điều này dẫn đến việc tiếng Anh đôi khi trở nên căng và khó đọc.

(Quay trở lại vấn đề dịch trực tiếp: Khi dịch trực tiếp, tiếng Anh không chỉ khó đọc vì từ ngữ mà còn vì giới hạn về không gian.)

Tiếng Anh càng kém, nó càng cần được ép chặt vào không gian giới hạn. Tốt nhất bạn nên cắt bỏ những từ không cần thiết nếu có thể. Như là:

“Why don’t you also fight?” -> “Why don’t you fight?”

“I’ll see you all again, next time at the base.” -> “I’ll see you at the base.”

“But what happened back there?!” -> “What just happened?!”

Cuốn sách “The 10% Solution” của Ken Rand là một cuốn sách tuyệt vời (và ngắn gọn!) để bạn tham khảo. Nó không chỉ tuyệt vời để học cách tự chỉnh sửa mà còn hướng dẫn cách sử dụng từ ngữ ngay từ đầu. Lập luận của Rand là bạn có thể cắt giảm 10% bất kỳ văn bản nào, làm cho văn bản trở nên dễ đọc và thú vị hơn.

Nếu bạn không có thời gian để đọc The 10% Solution thì đây là một số ý chính mà Rand đề xuất:

• Sau khi bạn hoàn thành việc dịch, bạn cần đọc lại tất cả, kiểm tra chính tả, kiểm tra ngữ pháp, v.v… Và sau đó mới rời khỏi máy tính. Làm mới bộ não của bạn trước khi quay lại chế độ biên tập.
• Kiểm tra những gì bạn đã viết, rút ngắn các câu nếu có thể.
• Tìm kiếm các từ thừa (Rand có một danh sách để giúp bạn làm điều này).
• Đọc to tác phẩm của bạn. Liệu nó có trôi chảy hay không? Hay bạn gặp khó khăn ở phần nào hay không?
• (Như đã đề cập trước đó) In văn bản của bạn ra, sau đó đọc lại và nhờ người mà bạn tin tưởng đọc.

Nắm bắt được đặc điểm văn bản

Không có 2 người nói theo cùng một cách, vậy tại sao các nhân vật trong manga lại phát âm giống nhau? Việc biến hóa nhân vật theo đặc điểm riêng cũng rất thú vị và thực sự có thể làm nổi bật tính cách của các nhân vật.

Hãy lấy một nhân vật hơi giống gyaru đang nói chuyện với lớp trưởng. Gyaru sẽ sử dụng tiếng lóng và ngôn ngữ thân mật. Lớp trưởng có thể nói giống một quý cô đứng đắn hơn nhưng không nhất thiết phải sang trọng như công chúa của lớp.

Thông thường trong manga sẽ có những nhân vật không nói “tiếng Nhật chuẩn”, nhưng với giọng hoặc phương ngữ từ các vùng khác của Nhật Bản. Mặc dù việc tự động nhấn giọng vào những ký tự này có thể rất hấp dẫn, nhưng điều này thường dẫn đến những vấn đề lớn hơn.

Không một giọng địa phương nào không phải tiếng Nhật, và có thể nắm bắt đầy đủ sắc thái của giọng hoặc phương ngữ gốc. Do đó, việc gán trọng âm cho một ký tự có thể mang lại những hàm ý hoặc sắc thái nhất định không phải là một phần của văn bản gốc tiếng Nhật. Hoặc họ có thể chỉ đơn giản là làm cho văn bản trở nên khó khăn hơn là giải trí cho người đọc.

Khi hoàn thành tốt, việc gán điểm nhấn cũng có thể khiến một nhân vật trở nên rất thú vị! Nhưng điều quan trọng cần nhớ là cũng có những cách khác để thể hiện cách nói của một nhân vật. Một cách hay để truyền đạt đặc điểm của nhân vật không nhất thiết phải thông qua trọng âm, mà là lựa chọn từ ngữ.

Ví dụ: một học sinh thấp bé có thể nói “hey Teach” trong khi lớp trưởng sẽ nói “Ms. [Tên của giáo viên] ”(hoặc có thể là “Sensei”).

Nhớ rõ giọng nói của từng nhân vật trong tâm trí bạn. Hoặc lập danh sách các từ thông dụng mà họ sử dụng trong tiếng Nhật và các từ tương đương trong tiếng Anh. Một lần nữa, hãy ghi chú các trọng âm, lần lượt các cụm từ, các từ khác biệt, v.v. từ truyện tranh Mỹ và manga đã dịch trước đó. Người phiên dịch có tổ chức luôn trông chuyên nghiệp hơn!

Giữ cho từ ngữ nhất quán trong toàn bộ văn bản

Điều này thực sự giúp ích cho người đọc và văn bản khi các điều khoản được giữ nhất quán. Không chỉ trong một loạt manga đơn lẻ, mà còn trong manga dựa trên các phương tiện khác (chẳng hạn như tiểu thuyết và trò chơi).

Nếu bạn được giao một bộ truyện tranh dựa trên một phương tiện khác mà một dịch giả khác đã làm việc, hãy hỏi PM của bạn xem họ có thể nắm được bảng thuật ngữ của người dịch khác không. Hoặc (nếu có thể) hỏi trực tiếp người dịch. Người dịch thường rất sẵn lòng chia sẻ các điều khoản để giữ cho bản dịch nhất quán nhất có thể.

Nếu bạn đang làm một bộ truyện mới, thì việc tạo một bảng thuật ngữ của riêng bạn sẽ rất hữu ích. Ngay cả khi bạn nghĩ rằng manga sẽ không tồn tại lâu, một bảng thuật ngữ vẫn vô cùng hữu ích. Bao gồm các bình luận, liên kết đến các bài báo hữu ích, vv; không chỉ để bạn tham khảo mà còn cho đồng nghiệp của bạn!

Đảm bảo chia sẻ bảng thuật ngữ của bạn với người chỉnh sửa và bộ phận quản lý. Bằng cách này, họ có thể thấy lý do của bạn đằng sau một số thuật ngữ nhất định. Hãy thử yêu cầu người chỉnh sửa hoặc bộ phận quản lý cập nhật bảng thuật ngữ của bạn hoặc cho bạn biết nếu họ quyết định thay đổi một thuật ngữ.

Tóm lại, bạn cần:

• Tạo bảng chú giải thuật ngữ cho mỗi bộ manga. (Giữ cho tên, đại từ, trọng âm và ngữ điệu nhất quán.)
• Kiểm tra kép các dòng đã trích dẫn trước đó.
• Đọc nhiều bộ truyện nhất có thể trước khi bắt đầu dịch. (Ghi chú các thuật ngữ và ý tưởng phổ biến mà bạn có thể sử dụng.)
• Thực hiện nghiên cứu của bạn. (Có lý do đằng sau những lựa chọn của bạn và đảm bảo rằng bạn có thể bảo vệ chúng.)
• Để lại nhận xét cho người biên tập / người điều chỉnh có liên kết ở trên để nghiên cứu và giải thích lý do của bạn cho các thuật ngữ / liên kết hữu ích.

Giao tiếp chính là chìa khóa dẫn đến thành công của bạn!

+ Note: Bí Quyết Học Tiếng Nhật Dễ Dàng Cho Người Mới

(Bút danh làm việc với đồng nghiệp của bạn và giúp họ nhớ dễ dàng hơn!)

Một dịch giả truyện tranh chuyên nghiệp không làm việc đơn lẻ. Người quản lý dự án, người biên tập, người chuyển thể, người viết chữ, v.v., tất cả đều là những phần không thể thiếu trong quá trình bản địa hóa manga. Vì vậy, nó thực sự giúp bạn và manga luôn giao tiếp và làm cho cuộc sống của họ dễ dàng hơn!

Theo nguyên tắc chung, nó sẽ giúp trả lời tất cả các email trong ngày làm việc. (Là một người quản lý dự án, tôi biết nó thực sự hữu ích và để lại ấn tượng tốt!)

Đừng quên hướng dẫn phong cách! Hướng dẫn phong cách ở đó để làm cho mọi thứ dễ dàng hơn cho mọi người. Nếu bạn không chắc chắn về cách tiếp cận điều gì đó, hãy kiểm tra kỹ với người quản lý / người biên tập dự án của bạn. Nó cũng giúp bạn thường xuyên yêu cầu một hướng dẫn văn phong cập nhật và đọc lại nó trước mỗi dự án mới. (Đặc biệt nếu bạn làm việc với các công ty khác nhau, những người có phong cách khác nhau.)

Nói về hướng dẫn văn phong, hãy luôn đảm bảo kiểm tra kỹ xem bạn có đang dịch sang định dạng chính xác không! Mỗi công ty có định dạng riêng của họ và điều đó giúp các biên tập viên, bộ điều hợp và trình viết chữ bám vào cùng một định dạng. Người điều chỉnh và biên tập viên thích nó khi bạn giải thích các câu chuyện cười và tài liệu tham khảo bằng nhận xét và liên kết. Điều đó trông chuyên nghiệp hơn là gửi bản dịch sai. Nếu bạn không chắc chắn về điều gì đó, hãy hỏi biên tập viên của bạn!

Cuối cùng, hãy nhớ rằng, bạn đang tạo ra một tác phẩm để người khác thưởng thức! Vì vậy, hãy thực sự nhập tâm vào bản dịch của bạn và biến nó thành thứ mà bạn muốn tự mình lựa chọn và đọc!

Cảm ơn vì đã đọc! Chúng tôi hy vọng bạn thấy nó thú vị và hữu ích. Vui lòng để lại nhận xét về kinh nghiệm của riêng bạn, cách tiếp cận, những cạm bẫy cần giải đáp, v.v.

+ Note: Báo giá dịch vụ dịch thuật tiếng Nhật Bản

Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và báo giá dịch vụ nhanh nhất.

✔️ Tham khảo thêm các thông tin liên quan:	👉 Dịch Thuật Tiếng Thụy Điển Uy Tín, Giá Rẻ, Chuyên Nghiệp
	👉 Dịch Thuật Điện Tử Chuyên Nghiệp Nhất
	👉 Dịch Thuật Tài Liệu Thủy Hải Sản Nhanh Chóng
	👉 DỊCH THUẬT TÀI LIỆU ĐÀO TẠO – HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG

 

Blog Chia Sẻ

Rate this post Nguyễn Trung Khang

Nguyễn Trung Khang – Người thông ngôn phiên dịch tài năng, đam mê dịch thuật

Nguyễn Trung Khang là một người thông ngôn phiên dịch tài năng, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch thuật, ngôn ngữ học. Anh tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, chuyên ngành Ngôn ngữ học năm 2015.

Sau khi ra trường, anh Khang đã tham gia khóa đào tạo thông ngôn phiên dịch chuyên nghiệp tại Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội. Anh đã đạt được chứng chỉ thông ngôn phiên dịch cấp độ cao, đồng thời được cấp bằng thạc sĩ ngôn ngữ học.