Phát Hiện Bột Phụ Gia Bánh Mì Có Chất Gây Ung Thư - Tiền Phong

Mặc dù chất kali bromat (E924) đã bị cấm sử dụng trong thực phẩm nhưng vẫn có trong thành phần bột phụ gia bánh mì hiệu baker 999. Sản phầm này đang có mặt rộng rãi trên thị trường!

Phụ gia bánh mì Baker 999 là sản phẩm do Công ty TNHH SX TM G.B.C.O (số 20, đường 14, P.Bình An, Q.2, TP.HCM) sản xuất. Loại phụ gia này, theo quảng cáo là có tác dụng làm bánh mì nở lớn, kết cấu đẹp.

Bột phụ gia bánh mì Baker 999 được bán khá nhiều tại Hà Nội

Tại một cơ sở chuyên cung cấp bột và phụ gia bánh mì ở Hà Đông (Hà Nội), khi hỏi về phụ gia để làm bánh mì nở đẹp, lập tức chúng tôi được nhân viên chỉ vào những thùng bột Baker 999 chất cao gần tới nóc nhà: “Bột này bán rất chạy. Các cơ sở làm bánh mì mỗi lần nhập cả chục thùng”.

Tại một số cửa hàng khác trên địa bàn, Baker 999 cũng là mặt hàng phổ biến và được các cơ sở sản xuất bánh mì ưa chuộng. Giá mặt hàng này dao động từ 23.000 - 40.000đ/gói. Không chỉ các cơ sở sản xuất mà nhiều bà nội trợ cũng sử dụng phụ gia này để làm bánh mì tại nhà.

Trên bao bì của sản phẩm, ngoài thành phần tinh bột, bột mì, muối khoáng, chất nhũ hóa, enzym, phụ gia bánh mì Baker 999 còn có thành phần E924. Theo PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm, ĐH Bách Khoa Hà Nội, E924 là ký hiệu của chất ôxy hóa mạnh kali bromat.

Loại phụ gia này không có mặt trong danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm, ban hành kèm theo Thông tư số 27/2012/TT-BYT ngày 30/11/2012.

“Ngoài tên gọi theo danh pháp quốc tế là kali bromat, chất này còn có tên tiếng Anh là Potassium Bromat. Về bản chất, kali bromat là chất ôxy hóa mạnh gây hại cho sức khỏe con người”, TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết. Cũng theo công bố của Cơ quan nghiên cứu quốc tế về ung thư (IARC), kali bromat là chất có thể gây ung thư tuyến giáp và ung thư thận cho con người.

Dù không có trong danh mục phụ gia được phép sử dụng ban hành năm 2012, nhưng không hiểu sao đến năm 2013, sản phẩm phụ gia bánh mì Baker 999 vẫn được Bộ Y tế cấp đăng ký chứng nhận sản phẩm. Trên bao bì của sản phẩm có ghi rõ: Số CBTC: 9797/2013/ATTP.

Tại hệ thống tra cứu đăng ký chứng nhận sản phẩm của Cục An toàn thực phẩm (ATTP - Bộ Y tế) , chúng tôi cũng dễ dàng tìm thấy sản phẩm phụ gia bánh mì Baker 999 của Công ty TNHH SX TM G.B.C.O đã được cấp số chứng nhận 9797/2013/ YT-CNTC, do ông Lê Văn Giang – Phó cục trưởng Cục ATTP ký ngày 31/5/2013.

“Cần phải làm rõ tại sao một chất không nằm trong danh mục sử dụng, không có lợi cho sức khỏe người tiêu dùng lại được Cục ATTP cho phép sử dụng?”, PGS Nguyễn Duy Thịnh đặt vấn đề.

Theo ông Thịnh, Bộ Y tế có quy định, đối với một phụ gia không nằm trong danh mục được phép sử dụng ở trong nước, nếu nhà sản xuất muốn đưa vào sản phẩm thì cần phải làm rõ các tiêu chí: Đó là chất gì? Có công thức hóa học như thế nào? Dùng để làm gì? Phương pháp phân tích ra sao và đặc biệt là chất đó có độc hại hay không? Chỉ khi chứng minh được chất đó không độc hại và đáp ứng đủ các thông tin trên mới có thể đưa vào sản xuất.

Trong khi đó, tại công văn số 62/ATTP-SP của Cục ATTP do ông Lê Văn Giang ký, gửi các địa phương ngày 13/1/2015, Cục ATTP đã thông báo một số nội dung liên quan tới việc “cấm sử dụng chất kali bromat trong sản phẩm thực phẩm”.

Công văn khẳng định: “Chất kali bromat là chất không thuộc danh mục phụ gia thực phẩm được phép sử dụng trong thực phẩm, ban hành kèm theo Thông tư số 27/2012/TT-BYT ngày 30/11/2012 của Bộ Y tế”, đồng thời Cục yêu cầu các chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm lập đoàn kiểm tra để kiểm tra, rà soát các đơn vị sử dụng hóa chất này.

Trao đổi với phóng viên (PV), ông Lê Văn Giang - Phó cục trưởng Cục ATTP nói ngắn gọn: “Thế giới cứ hai, ba năm, thậm chí một năm lại sửa (hệ thống chất phụ gia thực phẩm - PV), Việt Nam không có điều kiện làm được như thế nên chúng ta phải có quy định mở rằng, những cái mà trong danh mục Việt Nam không có, hay nói đúng là chưa có, thì nếu nước ngoài có cho phép sử dụng, Bộ Y tế sẽ xem xét. Lúc đó, bên công bố sẽ cung cấp tài liệu cho Cục, Cục thấy đúng theo quy định thì sẽ cấp”. Ông Giang cũng cho rằng, danh mục hệ thống phụ gia thực phẩm của Việt Nam hiện chỉ “tương đối” để cho 63 tỉnh, thành cùng các trung tâm kiểm tra Nhà nước sử dụng.

Về những vấn đề liên quan tới chất kali bromat, ông Giang đề nghị PV trao đổi cụ thể với ông Nguyễn Hùng Long - Phó cục trưởng Cục ATTP. Ông Long lý giải, kali bromat không có trong danh mục của Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm Codex quốc tế, nhưng một số nước vẫn sử dụng tùy điều kiện, tình hình thực tế.

“Mình xem xét để cho phép, nhưng sau khi Cục cấp giấy phép thì bên EU họ cảnh báo chất đó có thể gây hại, ảnh hưởng đến sức khỏe nên Cục đã thu hồi hết rồi. Bây giờ không còn cấp giấy phép nào sử dụng chất đó nữa”.

Khi PV đặt câu hỏi: “Như vậy ở thời điểm cấp phép, phải chăng Cục đánh giá chất kali bromat an toàn đối với các sản phẩm sử dụng?”, ông Long cho rằng PV “hỏi vặn” và đột ngột yêu cầu PV quay về lấy giấy giới thiệu, có công văn mới trả lời; dù trước đó, ông Long đã có lịch hẹn trả lời phỏng vấn với PV.

Điều đáng nói, trong công văn ngày 13/1 nói trên của Cục ATTP, Cục này cho biết, sau khi kiểm tra dữ liệu, Cục đã phát hiện sản phẩm “Phụ gia bánh mì nhãn hiệu FIL Co”, do Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thần Tài, địa chỉ 240/37G Nguyễn Văn Luông, P.11, Q.6, TP.HCM công bố, có sử dụng chất trên trong thành phần cấu tạo. Như vậy, trong lần rà soát này của Cục ATTP, sản phẩm phụ gia bánh mì Baker 999 đã “lọt lưới”?

Trao đổi với PV báo Phụ Nữ, ông Trần Đức Cảnh, Giám đốc điều hành Công ty TNHH SX TM G.B.C.O cho biết, khoảng tháng 3/2015, sản phẩm phụ gia bánh mì Baker 999 của công ty này mới bị cấm sản xuất.

Do Cục ATTP chỉ yêu cầu ngưng sản xuất, kinh doanh chứ không yêu cầu thu hồi nên có thể sản phẩm đang lưu hành trên thị trường là hàng tồn của các đại lý từ giai đoạn trước. Theo ông Cảnh, với lượng sản phẩm đã sản xuất ra trước thời điểm nhận được yêu cầu ngưng sản xuất thì phải hết năm nay thị trường mới có thể tiêu thụ hết.

Trong khi đó, Cục ATTP đã chỉ đạo trong công văn số 26/ATTPSP: “Nếu phát hiện thấy sản phẩm hoặc phụ gia thực phẩm trong thành phần cấu tạo có sử dụng chất kali bromat thì yêu cầu các doanh nghiệp ngừng sản xuất và lưu thông trên thị trường, đồng thời báo cáo ngay về Cục ATTP để có biện pháp xử lý tiếp theo”.

Như vậy, trách nhiệm thuộc về ai khi sản phẩm phụ gia bánh mì chứa chất độc hại vẫn bày bán tràn lan trên thị trường, trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng?

Luật sư Triệu Trung Dũng - Trưởng văn phòng luật sư Triệu Dũng và các cộng sự khẳng định: “Theo chỉ đạo tại công văn số 62/ATTP-SP ngày 13/1/2015 thì tất cả sản phẩm đang lưu thông trên thị trường có chứa kali bromat đều phải bị thu hồi. Quy định tại khoản 2, điều 55 Luật An toàn thực phẩm cũng nói rõ, người có trách nhiệm thu hồi là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm đó. Luật ATTP xác định, nếu các sản phẩm có chứa chất cấm vẫn lưu hành phổ biến trên thị trường, Cục ATTP chịu trách nhiệm chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xử lý”. Trong vụ Baker 999 nói trên, nếu đúng như lời đại diện Công ty G.B.C.O thì Cục ATTP không yêu cầu công ty tự thu hồi. Trách nhiệm được “dồn” cho địa phương ở công văn số 26/ATTP-SP mang tính chỉ đạo chung, trong khi nếu cẩn trọng hơn, Cục ắt nhớ mình đã cấp phép sản xuất, lường trước được việc tồn dư sản phẩm trên thị trường để yêu cầu công ty và các đơn vị liên quan địa phương rà soát, thu ngay sản phẩm Baker 999.

Theo Theo PNO