Phát Huy Trách Nhiệm Nêu Gương Của Cán Bộ, đảng Viên Theo ...

Qua 92 năm hình thành và phát triển, Đảng ta luôn giáo dục, rèn luyện, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Trong công cuộc xây dựng và chỉnh đốn Đảng hiện nay, một trong những giải pháp quan trọng nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, ngang tầm nhiệm vụ là Đảng ta luôn đề cao vấn đề “nêu gương, gương mẫu” của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp.

QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG TA VỀ VẤN ĐỀ NÊU GƯƠNG

Vấn đề nêu gương, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, đặc biệt đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị luôn được Đảng ta quan tâm; là một trong những biện pháp quan trọng trong phương thức lãnh đạo của Đảng. Qua 92 năm hình thành và phát triển, Đảng ta luôn giáo dục, rèn luyện, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Trong công cuộc xây dựng và chỉnh đốn Đảng hiện nay, một trong những giải pháp quan trọng nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, ngang tầm nhiệm vụ là Đảng ta luôn đề cao vấn đề “nêu gương, gương mẫu” của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp. Đây không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài mà là yêu cầu cấp thiết đối với mỗi cán bộ, đảng viên nhằm tăng cường, phát huy vai trò lãnh đạo và cầm quyền của Đảng ta để xây dựng, phát triển đất nước.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: đạo đức cách mạng là nội dung cốt lõi đầu tiên trong những vấn đề căn bản của cách mạng. Trong Di chúc thiêng liêng để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, Người nhấn mạnh: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”(1). Đặc biệt, Người luôn yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải đề cao phát huy vai trò nêu gương trước quần chúng, trước hết là nêu gương về tư tưởng, đạo đức, lối sống: “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”(2) và “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”(3).

Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng, Đảng ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết nhằm xây dựng Đảng thật trong sạch, vững mạnh toàn diện. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng đề ra Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991 (Cương lĩnh năm 1991), trong đó đã chỉ rõ mục tiêu và đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa mà Nhân dân ta xây dựng, đó là xã hội do Nhân dân lao động làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người được giải phóng khỏi áp bức, bóc lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng theo lao động… thì vấn đề nêu gương, gương mẫu lại càng trở nên quan trọng và cấp thiết đối với mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Do đó, vấn đề học tập và làm theo tấm gương, tư tưởng Hồ Chí Minh mang tính cốt lõi trong lý luận và hành động.

Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh yêu cầu tiếp tục làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức sâu sắc những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh; tạo chuyển biến mạnh mẽ và sâu rộng hơn nữa về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn tham nhũng, tiêu cực. Chỉ thị yêu cầu cần thực hiện nghiêm về việc quy định rõ trách nhiệm tự giác, đi đầu, gương mẫu của cán bộ lãnh đạo chủ chốt, người đứng đầu các cấp ủy và cán bộ, đảng viên. Xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát của tổ chức đảng và Nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên. Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/01/2012 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” đã đánh giá: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cả những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc…”(4). Từ đó, Nghị quyết đưa ra giải pháp về tự phê bình và phê bình, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cấp trên và người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị: “Các đồng chí ủy viên ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc Trung ương, lãnh đạo các ban của Trung ương Đảng, ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy và cấp ủy các cấp nghiêm túc kiểm điểm, tự phê bình và phê bình, nêu gương bằng hành động thực tế. Trong quá trình kiểm điểm cần liên hệ, gắn với xem xét việc thực hiện các quy chế, quy định; việc giải quyết những vấn đề về tổ chức, cán bộ; về giải quyết những vấn đề bức xúc của ngành, cơ quan hoặc địa phương”(5). Tiếp đó, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Quy định số 47-QĐ/TW, ngày 01/11/2011 về những điều đảng viên không được làm; Ban Bí thư ban hành Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 07/6/2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.

Hiện nay, trong bối cảnh khu vực và thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, khó dự đoán; các thế lực thù địch tiếp tục chống phá, xuyên tạc quan điểm tư tưởng của Đảng ta; ở trong nước, một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 26/10/2016 tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Nghị quyết đánh giá: nhiều cán bộ, đảng viên trong đó có người đứng đầu chưa thể hiện tính tiên phong gương mẫu; còn biểu hiện quan liêu, cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Tiếp đó là Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; Quy định số 213-QĐ/TW, ngày 02/01/2020 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú. Có thể nói, đây là những quy định rất chi tiết, cụ thể, chặt chẽ, phản ánh đúng tình hình thực tế nhằm động viên, khuyến khích; tăng cường kiểm tra, giám sát về thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; đồng thời phát hiện, tuyên truyền, nhân rộng gương điển hình tiêu biểu trong đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực.

THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRÁCH NHIỆM NÊU GƯƠNG CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN

Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đang tập trung triển khai, thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, trong đó có nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 (kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước); xác định mục tiêu, phương hướng đến năm 2030 (kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng) và tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045 (kỷ niệm 100 thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Tuy nhiên, Đảng ta cũng đang đứng trước những thách thức gay gắt, phức tạp hơn. Tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng như những phức tạp trong xã hội; các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng và Nhà nước ta.

Trong thực tế, có không ít cán bộ, đảng viên, nhất là người giữ vị trí lãnh đạo, quản lý các cơ quan, đơn vị thiếu sự gương mẫu, chỉ dừng lại ở việc “hô hào”, hoặc “nói một đàng, làm một nẻo”, “nói nhiều, làm ít”… Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã thẳng thắn chỉ rõ: “Việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, một số suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vẫn còn tình trạng nói không đi đôi với làm; không tuân thủ nguyên tắc của Đảng; quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cá nhân chủ nghĩa, cơ hội, thực dụng, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ; chưa nêu cao ý thức trách nhiệm trước tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân. Thực hiện quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên chưa trở thành nền nếp, hiệu quả chưa cao”(6).

Trước tình trạng đó, công tác kiểm tra, giám sát các cấp được tăng cường. Cụ thể, trong nhiệm kỳ Đại hội XII, cấp ủy các cấp đã kiểm tra 264.091 tổ chức đảng và 1.124.146 đảng viên; ủy ban kiểm tra các cấp đã kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 15.920 tổ chức đảng và 47.701 đảng viên (trong đó có 23.432 cấp ủy viên). Qua kiểm tra, cấp ủy các cấp đã thi hành kỷ luật 1.329 tổ chức đảng và 69.600 đảng viên; ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 17.610 đảng viên. Riêng Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật 10 tổ chức đảng và 60 đảng viên; Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 169 đảng viên (trong đó có 53 đồng chí là cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý). Các cấp ủy đã giám sát 193.993 tổ chức đảng và 528.652 đảng viên; ủy ban kiểm tra các cấp đã giám sát 124.469 tổ chức đảng và 185.731 đảng viên.

Ủy ban kiểm tra các cấp đã nhận được 104.419 đơn, thư tố cáo, phản ánh tổ chức đảng, đảng viên, trong đó thuộc thẩm quyền phải giải quyết là 319 đơn tố cáo đối với tổ chức đảng và 8.477 đơn tố cáo đối với đảng viên. Trong đó, Ủy ban Kiểm tra Trung ương giải quyết tố cáo đối với 36 đảng viên; qua giải quyết tố cáo đã thi hành kỷ luật và đề nghị thi hành kỷ luật 6 đảng viên có vi phạm. Ủy ban kiểm tra các địa phương, đơn vị giải quyết tố cáo đối với 319 tổ chức đảng và 8.441 đảng viên; qua giải quyết tố cáo phải thi hành kỷ luật 10 tổ chức đảng và 1.606 đảng viên. Cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã giải quyết khiếu nại kỷ luật của 3 tổ chức đảng và 1.034 đảng viên, đã giải quyết xong 3 tổ chức đảng và 1.012 đảng viên, kết quả giữ nguyên hình thức kỷ luật 719 trường hợp, thay đổi hình thức kỷ luật 296 trường hợp(7).

Tính từ năm 2016 đến giữa năm 2020, các cơ quan tiến hành tố tụng, đã khởi tố 8.883 vụ/14.984 bị can, truy tố 7.346 vụ/14.247 bị can, xét xử sơ thẩm 6.937 vụ/13.287 bị cáo về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế. Đã có 110 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý bị xử lý kỷ luật. Con số này thực sự “vừa buồn, vừa vui”, bởi lẽ có không ít cán bộ, đảng viên giữ chức vụ cao thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý nhưng thiếu gương mẫu, không rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, để cho những ham muốn vật chất và ham muốn quyền lực lấn át. Tuy nhiên, nhờ đưa ra truy tố, xét xử các vụ án, các bị can góp phần cho tình trạng tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn; giữ ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Chính vì vậy, vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên luôn có tác động lan tỏa, khơi dậy tinh thần tự nguyện, tự giác trong thực hiện nhiệm vụ cũng như trong cuộc sống hằng ngày. Ví dụ, trong phong trào xây dựng nông thôn mới trên cả nước những năm qua đã có nhiều đảng viên, cấp ủy, chi bộ luôn đi đầu, gương mẫu, nêu gương trong các cuộc vận động “Chung sức xây dựng nông thôn mới” đã tự nguyện hiến đất mở đường; xung phong, đi đầu trong các mô hình phát triển kinh tế… góp phần quan trọng cho thành công chung của phong trào xây dựng nông thôn mới tại địa phương cũng như trên cả nước.

Bên cạnh đó, nhiều bộ, ban, ngành đã ban hành các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch nhằm thực hiện hiệu quả vấn đề nêu gương tại cơ quan, đơn vị, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu.

Thực hiện các quy định của Trung ương, ngày 29/8/2014 Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-BNV về tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu và của công chức, viên chức, người lao động Bộ Nội vụ trong thực thi nhiệm vụ, công vụ. Mục tiêu là, thực hiện công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, công vụ; thực hiện định kỳ chuyển đổi vị trí công tác theo quy định của pháp luật, nâng cao trách nhiệm giải trình, đạo đức công vụ của công chức, đạo đức nghề nghiệp của viên chức; đề cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu thực hiện và quán triệt đến từng công chức, viên chức trong cơ quan, tổ chức, đơn vị nghiêm chỉnh chấp hành thời gian làm việc theo quy định; quản lý chặt chẽ tiến độ, chất lượng và hiệu quả thực hiện nhiệm vụ, công vụ của công chức, viên chức thuộc quyền quản lý; gương mẫu thực hiện đấu tranh phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và quy chế dân chủ, văn hóa công sở.

Đến ngày 18/6/2015, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành Chỉ thị số 01/CT-BNV về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong các cơ quan, đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Nội vụ; Chương trình hành động số 33-CTr/BCSĐ ngày 22/02/2017 của Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ về thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII; Kế hoạch số 88-KH/BCSĐ ngày 29/5/2019 của Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ về thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới; Nghị quyết số 280-NQ/BCSĐ ngày 22/02/2018 của Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ về tăng cường thực hiện các quy định về bảo vệ chính trị nội bộ và kỷ luật, kỷ cương hành chính trong nội bộ. Đặc biệt, Kế hoạch số 58-KH/BCSĐ ngày 26/3/2020 của Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW và các quy định về nêu gương. Trong đó nhấn mạnh: tăng cường giáo dục phẩm chất, đạo đức, trách nhiệm công vụ; rèn luyện phong cách làm việc dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sát cơ sở cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức Bộ Nội vụ; khắc phục tình trạng quan liêu, xa dân, vô cảm trước những khó khăn, bức xúc của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Người đứng đầu các cơ quan, đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Nội vụ phải thể hiện rõ trách nhiệm, gương mẫu đi đầu, quyết liệt đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, là hạt nhân đoàn kết, quy tụ trí tuệ tập thể, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị.

Với việc kịp thời ban hành các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch và sự quyết liệt của Bộ Nội vụ trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện vấn đề nêu gương đối với mỗi công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, Bộ Nội vụ đã luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Cụ thể, trong giai đoạn 2016 - 2020, Bộ Nội vụ đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản quy phạm pháp luật như: tham mưu trình Quốc hội thông qua 4 luật; trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về thí điểm tổ chức chính quyền đô thị, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; điều chỉnh, phân định địa giới hành chính của các địa phương; trình Chính phủ ban hành 40 nghị định (trong đó có 12 nghị định về tổ chức bộ máy và biên chế; 6 nghị định về chính sách tiền lương; 8 nghị định về công chức, viên chức; 3 nghị định về về chính sách thanh niên; 2 nghị định về công tác thi đua, khen thưởng; 01 nghị định về tín gưỡng, tôn giáo; 5 nghị định về tổ chức chính quyền địa phương; 01 nghị định về công tác văn thư; 01 nghị định về quỹ xã hội, từ thiện; 01 nghị định về hướng dẫn thi hành một số điều về Pháp lệnh Cựu chiến binh); trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 5 quyết định quy phạm pháp luật; phối hợp với các bộ, ngành ban hành nhiều thông tư liên tịch… góp phần quan trọng cho công tác quản lý nhà nước trên phạm vi cả nước hiệu lực, hiệu quả.

Hội nghị Trung ương 8, Trung ương đã thông qua Quy định “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”.

MỘT SỐ GIẢI PHÁP TRONG VẤN ĐỀ THỰC HIỆN NÊU GƯƠNG ĐỐI VỚI CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN

Một là, đề cao trách nhiệm nêu gương, gương mẫu của tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên và công tác phòng, chống tham nhũng.

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đặt ra yêu cầu: “Thực hiện nghiêm các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Đảng viên tự giác nêu gương để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy các phong trào cách mạng. Coi trọng kiểm tra, giám sát trong Đảng kết hợp với phát huy vai trò giám sát của cơ quan dân cử, của Mặt trận Tổ quốc, báo chí và nhân dân đối với cán bộ, đảng viên thực hiện các quy định nêu gương”(8).

Do đó, cần đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền nhằm nâng cao lập trường, bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, tính chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, cán bộ cấp chiến lược. Thực hành dân chủ trong Đảng gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng.

Công tác phòng, chống tham nhũng là cuộc đấu tranh ngay trong mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị; đấu tranh ngay trong chính bản thân mỗi con người. Vì vậy, phải nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, nhất là tổ chức cơ sở đảng; nâng cao trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị. Đặc biệt, cần gắn công tác phòng, chống tham nhũng với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và XII.

Hai là, phân công rõ trách nhiệm, quyền hạn đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý và các cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Cần có quy định rõ ràng, cụ thể trong thực hiện nhiệm vụ; chức vụ càng cao, trách nhiệm càng lớn để tránh tình trạng khi cơ quan, tổ chức, đơn vị xảy ra sai phạm, hoặc không hoàn thành nhiệm vụ người đứng đầu né tránh hoặc đùn đẩy trách nhiệm cho tổ chức, tập thể. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Đảng viên gương mẫu trong mọi công việc, liên hệ chặt chẽ với quần chúng, nội bộ thật sự đoàn kết; chấp hành tốt đường lối, chính sách của Đảng, lãnh đạo tốt sản xuất và chiến đấu; một lòng một dạ phục vụ nhân dân, thiết thực chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; đối với Đảng thì củng cố tốt và phát triển tốt”(9). Vì vậy, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; thực hiện tốt nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

Bên cạnh đó, cần đổi mới mạnh mẽ phân cấp, phân quyền, ủy quyền và nâng cao hiệu quả phối hợp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Củng cố, hoàn thiện hệ thống chính quyền địa phương; phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn giữa Trung ương và địa phương. Tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Hoàn thiện và thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn chặn sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ cương.

Ba là, thực hiện nghiêm, hiệu quả dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân.

Nước ta đang từng bước xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của Nhân dân được phát huy, chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa được mở rộng, tạo điều kiện để người dân ngày càng tham gia sâu sắc vào công việc của Nhà nước, tham gia xây dựng pháp luật, chính sách, hưởng các quyền và lợi ích chính đáng một cách công bằng. Thực tế, qua hơn 20 năm thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW ngày 18/02/1998 của Bộ Chính trị về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở đã chứng minh tính đúng đắn và sáng tạo của Đảng ta. Quy chế dân chủ đã đem lại hiệu quả và ý nghĩa thiết thực về nhiều mặt, góp phần làm chuyển biến đáng kể nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và đoàn thể; giữ vững sự ổn định và phát triển thể chế chính trị từ cơ sở, tạo động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; bảo đảm cho người dân có điều kiện tham gia trực tiếp vào công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, thắt chặt mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền và đoàn thể với Nhân dân.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đặt ra yêu cầu: “Thực hiện đúng đắn, hiệu quả dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện, đặc biệt là dân chủ ở cơ sở. Thực hiện tốt, có hiệu quả phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”(10). Do đó, vấn đề bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân, thực hiện hiệu quả dân chủ ở cơ sở có ý nghĩa quan trọng trong việc kiểm tra, giám sát của người dân đối với vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên một cách hiệu quả, chính xác. Đồng thời, nhằm thực hiện mạnh mẽ vấn đề dân chủ ở cơ sở và triển khai sâu rộng quan điểm của Đảng ta xác định “Nhân dân là trung tâm”(11), cần ban hành quy chế dân chủ có tính pháp lý, yêu cầu mọi người dân, mọi tổ chức thực hiện; xây dựng cho từng địa phương, xã, phường, tổ chức, đơn vị… phù hợp với đặc điểm của từng loại cơ sở. Mặt khác, các quy chế dân chủ ở cơ sở phải phù hợp với Hiến pháp, pháp luật; rõ tinh thần dân chủ đi đôi với kỷ cương, trật tự; quyền hạn gắn với trách nhiệm, lợi ích gắn với nghĩa vụ; chống quan liêu, mệnh lệnh, tránh tình trạng lợi dụng dân chủ để vi phạm pháp luật.

Bốn là, đổi mới phương thức hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng.

Để mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu tổ chức, đơn vị luôn tiên phong, gương mẫu, thì vai trò của tổ chức bộ máy của Đảng là rất quan trọng trong hoạt động, triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng trong thực tiễn. Vì vậy, vấn đề xây dựng, kiện toàn về phương thức lãnh đạo của các tổ chức đảng là rất cần thiết. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh khi nói về việc xây dựng tổ chức bộ máy của Đảng ta: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”(12).

Cần tiếp tục đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của một số loại hình tổ chức cơ sở đảng; thực hiện nghiêm quy chế làm việc của cấp ủy cơ sở. Tuy nhiên, việc kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng phải tuân thủ nguyên tắc thống nhất, bảo đảm đoàn kết trong nội bộ; kiện toàn theo hướng từ trên xuống một cách hiệu lực, hiệu quả; thực hiện một cách thận trọng, tránh nóng vội, rộng rãi trong quần chúng nhân dân để huy động tối đa những cá nhân tích cực, nhiệt tình cách mạng, biết quy tụ, đoàn kết trong bộ máy của tổ chức cơ sở đảng.

Năm là, thực hiện nghiêm, chặt chẽ trong công tác cán bộ.

Cán bộ là cái gốc của mọi vấn đề, mọi công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ. Trong thực tiễn cách mạng Việt Nam, việc bố trí, sắp xếp cán bộ có ý nghĩa rất quan trọng, đòi hỏi các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị cần có trách nhiệm cao trong việc đánh giá, bố trí đúng cán bộ, phù hợp với năng lực, sở trường. Vấn đề nêu gương, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên là phụ thuộc vào tinh thần tự giác, chứ không phải gượng ép, bắt buộc. Thường thì những cán bộ, đảng viên luôn tự giác nêu gương là những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, dám nghĩ, dám làm vì mục đích chung của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Vì vậy, trong công tác cán bộ cần tuân theo một quy trình thống nhất giữa các khâu, từ phát hiện, tuyển chọn, đào tạo đến bố trí, sử dụng theo những tiêu chí cụ thể, rõ ràng đối với mỗi cơ quan, đơn vị để lựa chọn, phát hiện được những cán bộ đủ đức, đủ tài, “vừa hồng, vừa chuyên”, ngang tầm nhiệm vụ.

Sáu là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; có hình thức khen thưởng và xử lý nghiêm các vi phạm trong vấn đề nêu gương.

Trong những năm qua, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được tăng cường, có nhiều đổi mới, đạt nhiều kết quả quan trọng. Trong vấn đề nêu gương, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị rất chi tiết, cụ thể mang tính bao quát cho mọi đối tượng cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, Quy định số 101-QĐ/TW xác định 7 nội dung như: về tư tưởng chính trị; về đạo đức, lối sống, tác phong; về tự phê bình và phê bình; về quan hệ với nhân dân; về trách nhiệm trong công tác; về ý thức tổ chức kỷ luật; về đoàn kết nội bộ và các Quy định số 55-QĐ/TW, Quy định số 08-QĐi/TW... Do đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với mọi cơ quan, đơn vị, tổ chức và mọi cán bộ, đảng viên phải thực hiện nghiêm những nội dung đã nêu trong các quy định về vấn đề nêu gương.

Bên cạnh đó, cần tập trung kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt ở những lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác dễ xảy ra tiêu cực; nơi người dân có nhiều bức xúc, dư luận quan tâm; nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp, coi trọng giám sát chuyên đề; tăng cường sự phối hợp giám sát của Đảng với giám sát của Nhà nước và của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để phát huy sức mạnh tổng hợp và nâng cao hiệu lực giám sát, tránh chồng chéo, trùng lặp… sẽ góp phần cho mỗi cán bộ, đảng viên thường xuyên, tự giác trong vấn đề nêu gương. Mặt khác, cần có hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời các cơ quan, tổ chức, đơn vị và những cán bộ, đảng viên luôn tự giác, thường xuyên thực hiện vấn đề nêu gương. Đồng thời, xử lý nghiêm tập thể, cá nhân vi phạm các quy định về nêu gương để răn đe, phòng ngừa.

Bảy là, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền những nội dung trọng tâm của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong đó nhấn mạnh đến vấn đề nêu gương.

Trong phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp của công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ Đại hội XIII đã chú trọng, tập trung xây dựng Đảng về đạo đức để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự chuyển biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định: “Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ bổn phận và trách nhiệm của mình, luôn vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức và không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng; đấu tranh có hiệu quả với mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, bệnh quan liêu, cơ hội, cục bộ, bè phái, mất đoàn kết nội bộ. Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, thường xuyên, “tự soi”, “tự sửa” và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên”(13). Đây là những vấn đề quan trọng và cấp thiết trong giai đoạn cách mạng hiện nay.

Vì vậy, công tác thông tin, tuyên truyền những nội dung, định hướng mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã nêu phải thường xuyên, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, phong phú về nội dung cách thức trong tuyên truyền, nhằm phù hợp với mọi đối tượng người dân, vùng, miền trên cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài; thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên các mạng xã hội; tổ chức giải báo chí hoặc cuộc thi sáng tác ở các địa phương về chủ đề công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; tuyên truyền bằng các phương tiện cổ động trực quan, hội nghị báo cáo viên, tuyên truyền viên; thông qua các ấn phẩm tuyên truyền, trong sinh hoạt Đảng và sinh hoạt của tổ chức chính trị - xã hội góp phần củng cố niềm tin và sức lan tỏa, đồng thuận trong thực hiện.

Vấn đề nêu gương, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị; trách nhiệm càng cao càng phải gương mẫu, đi đầu, phải trở thành việc làm thường xuyên, tự giác trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao cũng như trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Do đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phải tự rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích chung của quốc gia, dân tộc; xây dựng các tổ chức cơ sở đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh… góp phần đảm bảo, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững./.

---------------------------

Ghi chú:

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.611.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.1, tr.284.

(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.16.

(4) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2012, tr.22.

(5) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2012, tr.29.

(6) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.178-179.

(7) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.200.

(8) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.I, tr.183-184.

(9) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.98.

(10) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.I, tr.173.

(11) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.I, tr.27.

(12) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.289.

(13) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.237.

TS. Vũ Đăng Minh, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ

Theo: https://tcnn.vn/