Phương Pháp Dạy Học Nêu Và Giải Quyết Vấn đề - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.doc) (5 trang)

Trang chủ

Giáo án - Bài giảng

Tư liệu khác

Phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (45.64 KB, 5 trang )

PHƯƠNG PHÁP NÊU VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ1. Khái niệm- Phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề là phương pháp dạy học trong đógiáo viên tạo ra tình huống có vấn đề, tổ chức, điều khiển học sinh phát hiện vấn đề,hoạt động tự giác, tích cực chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn đề thông qua đóchiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo nhằm đạt được mục tiêu dạy học.2. Đặc trưng- Đặc trưng của phương pháp nêu và giải quyết vấn đề là đặt người học vào tìnhhuống có vấn đề, mà một tình huống có vấn đề đối với người học khi nó chứa đựngvấn đề chưa biết, phù hợp với nhu cầu, khả năng vốn có của cá nhân đó và khi giảiquyết được vấn đề, cá nhân đạt được một bước phát triển mới.3. Bản chất- Học sinh đặt ra tình huống có vấn đề chứ không phải được thông báo dưới dạng trithức có sẵn.- Học sinh tích cực, chủ động, tự giác tham gia hoạt động học, tự mình tìm ra tri thứccần học chứ không phải được thầy giảng một cách thụ động, học sinh là chủ thể sángtạo ra hoạt động học.- Học sinh không những được học nội dung học tập mà còn được học con đường vàcách tiến hành dẫn đến kết quả đó. Học sinh được học cách phát hiện và giải quyếtvấn đề.4. Mục đích- Mục đích của phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề không chỉ là giúpngười học có được tri thức mới mà còn thông qua quá trình giải quyết vấn đề để rèncho người học năng lực giải quyết vấn đề, tinh thần sáng tạo, tự học.5. Nguyên tắc của phương pháp- Nguyên tắc chung tạo tình huống có vấn đề: dựa vào sự chưa phù hợp giữa trình độhiện có của học sinh với yêu cầu của nhiệm vụ học tập đặt ra. Chính sự chưa phù hợpnày tạo thành mâu thuẫn nhận thức. Cách thể hiện mâu thuẫn này có thể là:+ Qua một câu chuyện liên quan đến bài học.+ Qua một thí nghiệm tạo mâu thuẫn nhận thức.+ Qua việc sử dụng một bài toán đơn giản.6. Các phương pháp dạy học trong dạy học nêu và giải quyết vấn đềa. Phương pháp diễn giảng nêu vấn đề- Phương pháp nêu vấn đề cũng giống với phương pháp diễn giảng thông báo - táihiện là giáo viên đóng vai trò chủ đạo. Học sinh lĩnh hội thụ động các tri thức. Tuynhiên trong phương pháp này, giáo viên trình bày các tri thức theo con đường suynghĩ, tìm tòi ở các nhà khoa học trong quá trình khám phá tìm ra các chân lí kháchquan do đó học sinh được làm quen với phương pháp tư duy khoa học, khả năng pháthiện mâu thuẫn nhận thức, hình thành vấn đề và đề xuất giả thuyết giải quyềt vấn đềthông qua phương pháp diễn giải nêu vấn đề để học sinh tiếp cận và từng bước nângcao vai trò độc lập, sáng tạo.- Cần lưu ý, khi giáo viên diễn giải về một vấn đề sâu rộng trong thời gian dài sẽ dẫnđến sự đơn điệu và học sinh thụ động nghe giảng dễ bị mệt mỏi. Vì vậy phương phápdiễn giải có thể kết hợp với phương pháp đàm thoại, quan sát các phương tiện trựcquan tranh ảnh, mô hình, mẫu vật... sẽ có tác dụng định hướng sự chú ý của học sinhvào nội dung vấn đề và tạo ra bầu không khí thân thiện.2. Phương pháp đàm thoại nêu vấn đề (Còn gọi là phương pháp hỏi đáp)- Phương pháp đàm thoại nêu vấn đề là phương pháp bao gồm một hệ thống câu hỏitổ chức học sinh độc lập phát hiện và giải quyết vấn đề mới trong nhận thức.- Hệ thống câu hỏi bao gồm câu hỏi tái hiện và câu hỏi có vấn đề, trong đó câu hỏi cóvấn đề là thành tố chính. Các câu hỏi tái hiện giúp cho học sinh tìm ra các tri thức làcơ sở khoa học của vấn đề mới, là điểm tựa cho hoạt động giải quyết vấn đề.- Giáo viên đưa ra câu hỏi có vấn đề có tác dụng định hướng cho học sinh phát hiệnmâu thuẫn khách quan chuyển thành mâu thuẫn logic của chủ thể và đề xuất phươngán giải quyết vấn đề đó.- Trong phương pháp đàm thoại nêu vấn đề, giáo viên phải kết hợp giữa 2 loại câu hỏitái hiện và câu hỏi có vấn đề một cách hợp lí, hài hòa sao cho câu hỏi tái hiện có tácdụng hỗ trợ tích cực giúp học sinh độc lập giải quyết các câu hỏi có vấn đề.- Qua đó học sinh không chỉ thu được các tri thức khoa học mới mà còn hình thànhphương pháp tư duy logic trong tiến trình giải quyết vấn đề.- Phương pháp đàm thoại nêu vấn đề có tác dụng phát huy tính tích cực, độc lập, sángtạo của học sinh trong quá trình nhận thức. Vì vậy học sinh lĩnh hội tri thức một cáchvững chắc.- Thông qua giải quyết trình tự các câu hỏi đã hình thành các thao tác tư duy ở họcsinh đồng thời giáo viên thu nhận được thông tin ngược về mức độ hiểu vấn đề củachủ thể học sinh.3. Phương pháp quan sát nêu vấn đề- Trong phương pháp này, phương tiện trực quan như thí nghiệm, mẫu vật tự nhiên,mô hình... đóng vai trò là nguồn kiến thức để tạo tình huống, nêu và giải quyết vấnđề.7. Cấu trúc của phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đềDạy học nêu và giải quyết vấn đề thường gồm 4 giai đoạn:Xây dựng tìnhhuống có vấn đềLập kế hoạch giảiquyết vấn đềThực hiện kế hoạchKiểm tra và tổng kết- Nêu vấn đề.- Phát hiện vấn đề.- Định hướng những kiến thức kỹ năng liên quan.- Nêu giả thiết và các phương pháp.- Phân tích các phương pháp.- Chọn và thực hiện các phương pháp.- Kiểm tra (lí thuyết, thực tiễn).- Tổng kết, kết luận.8. Quy trình thực hiện* Bước 1: Phát hiện hoặc thâm nhập vấn đề- Phát hiện vấn đề từ một tình huống gợi vấn đề.- Giải thích và chính xác hóa tình huống để hiểu đúng vấn đề được đặt ra.- Phát hiện vấn đề và đặt mục tiêu giải quyết vấn đề đó.* Bước 2: Tìm giải pháp- Tìm cách giải quyết vấn đề thường được thực hiện theo sơ đồ sau:BắtđầuPhân tích vấn đềĐề xuất và thực hiện hướng giải quyếtHình thành giải phápGiảiphápđúng* Bước 3: Trình bày giải phápKết thúc- Học sinh trình bày lại toàn bộ từ việc phát biểu vấn đề tới giải pháp. Nếu vấn đề làmột đề bài cho sẵn thì có thể không cần phát biểu lại vấn đề.* Bước 4: Nghiên cứu sâu giải pháp- Tìm hiểu những khả năng ứng dụng kết quả.- Đề xuất những vấn đề mới có liên quan nhờ xét tương tự, khái quát hóa, lật ngượcvấn đề,… và giải quyết nếu có thể.9. Vai trò của giáo viên và học sinh trong phương pháp dạy học nêu và giải quyếtvấn đềa. Vai trò của giáo viên- Xây dựng và đưa ra tình huống có vấn đề.- Tổ chức và hướng dẫn học sinh phát hiện ra vấn đề.- Tổ chức và hướng dẫn học sinh tự giải quyết vấn đề.- Khái quát hóa, hệ thống hóa lại những tri thức mà học sinh đưa ra trong quá trìnhgiải quyết vấn đề.b. Vai trò của học sinh- Phân tích các tình huống có vấn đề và phát biểu vấn đề.- Tìm cách để giải quyết vấn đề đó.- Tìm tòi cách kiểm tra xem cách giải quyết đó đúng hay sai.- Lĩnh hội những tri thức vừa tìm được và vận dụng để giải quyết các vấn đề khác.10. Ưu điểm và nhược điểma. Ưu điểm ( đối với học sinh ):- Góp phần hình thành ở các em nếp nghĩ, làm việc sáng tạo, độc lập, sự nhanh nhạyvà linh hoạt. Về lâu dài hoạt động học tập sẽ hình thành ở học sinh những năng lụckhác nhau, trong đó có năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.- Giúp học sinh tích cực, tự giác, chủ động, hứng thú trong học tập, làm cho học sinhnăng động, sáng tạo qua đó hình thành năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.- Phát triển được khả năng tìm tòi, xem xét dưới nhiều góc đọ khác nhau. Trong khiphát hiện và giải quyết vấn đề, học sinh sẽ huy động được tri thức và khả năng cánhân, khả năng hợp tác, trao đổi, thảo luận với bạn bè để tìm ra cách giải quyết vấnđề tốt nhất- Thông qua việc giải quyết vấn đề, học sinh được lĩnh hội tri thức, kỹ năng vàphương pháp nhận thức.* Thuận lợi (đối với giáo viên):- Giáo viên chủ động đưa ra tình huống dạy học, lựa chọn nội dung, phương pháp dạyhọc kết hợp với các phương pháp khác ( vấn đáp, trực quan,…) có thể thay đổi trật tựnôi dun bài dạy.- Tất cả học sinh rong lớp đều phải tích cực hoạt động, tập trung tối đa để hoàn thànhnhiệm vụ được giao, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên bao quát lớp tốt hơn.- Giáo viên không phụ thuộc hoàn toàn vào sách giáo khoa và sách hướng dẫn đểtruyền đạt kiến thức một cách cứng nhắc, khó khăn.b. Hạn chế- Giáo viên phải đầu tư nhiều công sức để nghiên cứu tài liệu và chuẩn bị bài dạy, đồdùng dạy học.- Giáo viên phải đưa ra tình huống dạy học phù hợp ( nội dung dạy học, mục tiêu dạyhọc, thời gian,…), nội dung tích hợp vừa phải, thời điểm đưa ra câu hỏi phải đúnglúc, lựa chọn câu hỏi mang tính tổng quát và câu hỏi mang tính gợi mở sao cho phùhợp.- Giáo viên không linh hoạt, chủ động trong tình huống cụ thể, giáo viên khó kiểmsoát được lớp học, và bị động trước những tình huống mà học sinh đưa ra dẫn đếntình trạng cháy giáo án.

Tài liệu liên quan

Sử dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua dạy học hóa học hữu cơ lớp 11 chương trình nâng cao trung học phổ thông
- 24
- 2
- 4
Dạy học nêu và giải quyết vấn đề trong hình học 10.Doc
- 69
- 676
- 1
luận văn:Sử dụng phƣơng pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua dạy học hóa học hữu cơ lớp 11 chƣơng trình nâng cao trung học phổ thông pptx
- 25
- 932
- 3
Tổ chức dạy học nêu và giải quyết vấn đề trong các tiết dạy có định nghĩa, khái niệm mới thuộc chương III hình 9 nhằm nâng cao kết quả học tập của học sinh
- 17
- 826
- 0
skkn phát huy phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề trong một số bài giảng quy luật di truyền
- 20
- 579
- 1
Phương pháp dạy học - nêu và giải quyết vấn đề phần hữu cơ
- 30
- 1
- 6
Vận dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề trong dạy học hóa học phổ thông ( Phần vô cơ)
- 43
- 5
- 41
SKKN Sử dụng phương pháp dạy học “Đặt và giải quyết vấn đề” giúp học sinh tích cực hơn khi tìm hiểu môn Sinh học 8
- 33
- 3
- 28
Sử dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua dạy học hóa học hữu cơ lớp 11 chương trình nâng cao thpt
- 155
- 881
- 2
Luận văn thạc sĩ đề tài Vận dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề trong dạy học môn Giáo dục học tại trường Đại học Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh
- 108
- 1
- 11