Quy định Về Quyết định Hình Phạt Trong Trường Hợp Phạm Nhiều Tội

Tòa án sẽ thực hiện việc định tội đối với những hành vi phạm tội của các tội phạm. Dựa trên kết quả định tội Tòa án xác định loại hình phạt và mức hình phạt cụ thể đối với hành vi đó theo quy định của luật hình sự, việc này gọi là quyết định hình phạt. Trường hợp người phạm tội thực hiện nhiều hành vi phạm tội mà mỗi hành vi cấu thành mỗi tội khác nhau hoặc người phạm tội thực hiện một hành vi phạm tội nhưng hành vi này cấu thành nhiều tội khác nhau thì Tòa án sẽ phải quyết định hình phạt đối với các tội mà hành vi phạm tội đó cấu thành. Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội được pháp luật quy định như thế nào, các hình phạt đối với trường hợp phạm nhiều tội ra sao, nguyên tắc tổng hợp các hình phạt đối với trường hợp phạm nhiều tội được quy định như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ giúp người đọc hiểu rõ hơn về quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội.

Cơ sở pháp lý:

– Bộ luật hình sự 2015.

1. Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội là gì?

Theo Điều 30 Bộ Luật hình sự 2015: Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ luật này, do Tòa án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.

Hình phạt không chỉ nhằm trừng trị người, pháp nhân thương mại phạm tội mà còn giáo dục họ ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống, ngăn ngừa họ phạm tội mới; giáo dục người, pháp nhân thương mại khác tôn trọng pháp luật, phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm.

Phạm nhiều tội là trường hợp người phạm tội có nhiều hành vi phạm tội hoặc chỉ có một hành vi phạm tội nhưng thoả mãn nhiều cấu thành tội phạm khác nhau và bị xét xử cùng một lần về nhiều tội phạm được các cấu thành tội phạm đó phản ánh.

Quyết định hình phạt là việc Tòa án xác định loại hình phạt và mức hình phạt cụ thể bao gồm hình phạt chính và hình phạt bổ sung (nếu có) trong phạm vi luật cho phép để áp dụng đối với người phạm tội cụ thể. Để có thể quyết định được hình phạt, toà án phải dựa vào các căn cứ sau: Các quy định của Bộ luật hình sự; Tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội; Nhân thân người phạm tội; Các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội là việc Tòa án dựa vào cấu thành tội phạm của hành vi phạm tội của người phạm tội để xác định người phạm tội phạm phải những loại tội nào và mức hình phạt trong phạm vi luật cho phép đối với người phạm tội.

2. Quyết định hình phạt tiếng anh là gì?

Quyết định hình phạt tiếng anh là: “Decision on sentence”.

3. Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội

Trường hợp phạm nhiều tội được quy định tại Điều 55 bộ luật hình sự 2015 là trường hợp người phạm tội có nhiều hành vi phạm tội hoặc chỉ có một hành vi phạm tội nhưng thỏa mãn nhiều cấu thành tội phạm khác nhau và bị xét xử cùng một lần về nhiều tội phạm được các cấu thành tội phạm đó phản ánh. Theo quy định này, có hai trường hợp phạm nhiều tội như sau:

Trường hợp thứ nhất: Người phạm tội có nhiều hành vi phạm tội khác nhau và mỗi hành vi phạm tội đó cấu thành một tội phạm. Các hành vi phạm tội này có thể liên quan với nhau, các hành vi cùng được thực hiện để đạt cùng một mục đích hoặc các hành vi phạm tội không có liên quan với nhau nhưng được thực hiện nhằm các mục đích khác nhau.

Trường hợp thứ hai: Người phạm tội có một hành vi phạm tội, mỗi một hành vi phạm tội lại cấu thành các tội phạm khác nhau.

Về việc xét xử người phạm nhiều tội, tòa án sẽ quyết định hình phạt đối với từng tội phạm sau đó tổng hợp hình phạt đó để ra hình phạt chung theo các quy định đối với các hình phạt chính và hình phạt bổ sung.

Đối với hình phạt chính trong trường hợp phạm nhiều tội: những quy định về hình phạt chính đối với phạm nhiều tội được quy định tại Khoản 1 Điều 55 Bộ luật hình sự 2015

“a) Nếu các hình phạt đã tuyên cùng là cải tạo không giam giữ hoặc cùng là tù có thời hạn, thì các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung; hình phạt chung không được vượt quá 03 năm đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, 30 năm đối với hình phạt tù có thời hạn;

b) Nếu các hình phạt đã tuyên là cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn, thì hình phạt cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành hình phạt tù theo tỷ lệ cứ 03 ngày cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành 01 ngày tù để tổng hợp thành hình phạt chung theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

c) Nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tù chung thân thì hình phạt chung là tù chung thân;

d) Nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tử hình thì hình phạt chung là tử hình;

đ) Phạt tiền không tổng hợp với các loại hình phạt khác; các khoản tiền phạt được cộng lại thành hình phạt chung;”

Nếu các hình phạt đã tuyên cùng là cải tạo không giam giữ hoặc cùng là hình phạt tù có thời hạn thì các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung. Hình phạt chung không được vượt quá 3 năm đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, 30 năm đối với hình phạt tù có thời hạn (điểm a khoản 1 Điều 55 BLHS).

Như vậy theo nguyên tắc cộng toàn bộ hoặc cộng một phần thì: nếu các hình phạt đã tuyên cùng là cải tạo không giam giữ hoặc cùng là tù có thời hạn, thì các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung; hình phạt chung không được vượt quá 03 năm đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, 30 năm đối với hình phạt tù có thời hạn;

Việc tổng hợp hình phạt theo nguyên tắc cộng toàn bộ: nếu các hình phạt đã tuyên là cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn thì hình phạt cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành hình phạt tù theo tỉ lệ 3 ngày cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành 1 ngày tù để tổng hợp thành hình phạt chung;

Theo nguyên tắc thu hút tức hình phạt nặng nhất thu hút hình phạt nhẹ hơn: nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tù chung thân hoặc tử hình thì hình phạt chung là tù chung thân hoặc tử hình;

Theo nguyên tắc cộng toàn bộ: nếu có nhiều hình phạt tiền thì hình phạt chung là tổng các khoản tiền phạt;

Theo nguyên tắc cùng tồn tại các loại hình phạt khác nhau: Hình phạt tiền và hình phạt trục xuất không được tổng hợp với các loại hình phạt khác.

Đối với hình phạt bổ sung trong trường hợp phạm nhiều tội: những quy định về hình phạt bổ sung đối với phạm nhiều tội được quy định tại Khoản 2 Điều 55 Bộ luật hình sự 2015

” a) Nếu các hình phạt đã tuyên là cùng loại thì hình phạt chung được quyết định trong giới hạn do Bộ luật này quy định đối với loại hình phạt đó; riêng đối với hình phạt tiền thì các khoản tiền phạt được cộng lại thành hình phạt chung;

b) Nếu các hình phạt đã tuyên là khác loại thì người bị kết án phải chấp hành tất cả các hình phạt đã tuyên.”

– Theo nguyên tắc cộng toàn bộ hoặc cộng một phần: nếu các hình phạt đã tuyên là cùng loại thì hình phạt chung được quyết định trong giới hạn do Bộ luật này quy định đối với loại hình phạt đó, tuy nhiên đối với hình phạt tiền thì các khoản tiền được cộng lại thành hình phạt chung theo nguyên tắc cộng toàn bộ.

– Theo nguyên tắc cùng tồn tại các loại hình phạt khác nhau: nếu các hình phạt đã tuyên là khác loại thì người bị kết án phải chấp hành tất cả các hình phạt đã tuyên.

Dựa trên cơ sở cụ thể hóa các nguyên tắc chung của tổng hợp hình phạt là nguyên tắc cộng toàn bộ, nguyên tắc cộng một phần, nguyên tắc thu hút và nguyên tắc cùng tồn tại thì các quy định về hình phạt chính và hình phạt bổ sung được quy định cộng các hình phạt hoặc hình phạt nặng nhất sẽ thu hút hình phạt nhẹ hơn hoặc nếu đã tồn tại hình phạt này thì sẽ không thể tồn tại hình phạt kia.

Như vậy, các quy định trên được xây dựng trên cơ sở

Tổng hợp hình phạt của nhiều bản án:

Trường hợp có nhiều bản án được đề cập tại Điều 56 Bộ luật hình sự 2015:

“1. Trong trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này, thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều 55 của Bộ luật này.

Thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

2. Khi xét xử một người đang phải chấp hành một bản án mà lại thực hiện hành vi phạm tội mới, Tòa án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án trước rồi quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều 55 của Bộ luật này.

3. Trong trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tổng hợp, thì Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định tổng hợp hình phạt của các bản án theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.”

Trong trường hợp thứ nhất, đang phải chấp hành án lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này toà án quyết định hình phạt đổi với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung trên cơ sở hình phạt của hai bản án theo quy định về quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội, thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

Trong trường hợp thứ hai, đang chấp hành án lại bị xét xử về tội đã phạm sau khi có bản án này thì toà án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó quyết định hình phạt chung trên cơ sở hình phạt của bản án sau và phần còn lại chưa chấp hành của bản án trước theo quy định tại.